Uitgangspunten en ontwikkelingen begrotingen 2008 en meerjarenbegrotingen

Vergelijkbare documenten
Nota Reserves en. Voorzieningen. Gemeente Ferwerderadiel

Nota Reserves en. Voorzieningen

GEMEENTEBLAD. Nr Nota Reserves en Voorzieningen 2016

Voorstel: Wij stellen uw raad voor bijgaande Nota Reserves en Voorzieningen 2013 vast te stellen. Burgemeester en wethouders van Ferwerderadiel,

NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN. Gemeente Nieuwkoop

Nota Reserves en Voorzieningen

Nota reserves en voorzieningen

Nota reserves en voorzieningen

Nota Reserves en Voorzieningen 2014 Gemeente Zundert

BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING

Nota reserves en voorzieningen gemeente Someren 2018

Doorkiesnummer : (0495) Agendapunt: - ONDERWERP VOORSTEL COLLEGE

Nota reserves en voorzieningen Gemeente Oost Gelre 2010

Nota Reserves en Voorzieningen Gemeente Bergen (N-H)

Nota Reserves en Voorzieningen RMH

NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN OPENBAAR LICHAAM NOABERKRACHT DINKELLAND TUBBERGEN

Nota reserves en voorzieningen Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland

Nota Reserves en voorzieningen

Nota reserve- en voorzieningenbeleid

Nota reserves en voorzieningen BghU 2018

Notitie Rentebeleid 2007

Beleidsnota reserves en voorzieningen

Nota Reserves en Voorzieningen

NOTA RESERVES VOORZIENINGEN

Nota reserves en voorzieningen 2017 Eijsden-Margraten

Voorzien in reserves? Een geactualiseerde nota over reserves en voorzieningen bij de gemeente Schiermonnikoog

Themaraad financiën 3 april

NOTA RENTEBELEID GEMEENTE BERGEN OP ZOOM

Nota. Reserves en voorzieningen. Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland

Nota Reserves en voorzieningen

De bij het opstellen van de jaarrekening gehanteerde uitgangspunten hebben betrekking op:

GEMEENTE TERSCHELLING NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN

Versie Deelraad April Beleidsnotitie Reserves en Voorzieningen

Nota reserves en voorzieningen. Concept, oktober 2014

NOTA RESERVES & VOORZIENINGEN RECREATIESCHAP ROTTEMEREN

Bijlage nota reserves en voorzieningen Reserves

NB beide formulieren invullen (2 tabbladen)

AAN DE AGENDACOMMISSIE

NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN

Beleidsnotitie reserves en voorzieningen (inclusief risicomanagement / weerstandsvermogen)

Gemeente Purmerend. Workshop voor raadsen commissieleden over Reserves en voorzieningen

NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN

Provincie Zuid Holland. Beleidsnota reserves en voorzieningen 2015

Aan de raad AGENDAPUNT NR. 7. Doetinchem, 22 mei Bijstellen begroting rentekosten met ingang van begrotingsjaar 2014

Provincie Zuid-Holland Beleidsnota kostprijsberekening en rentetoerekening 2017

: Aanvullend voorstel voor voorjaarsnota 2006 en kadernota 2007

Nota Reserves en Voorzieningen 2006

Financiële begroting 2016

NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN

Wijzigingen nota financieel beleid 2018 tov 2013: Samenvatting. Hoofdstuk 1 Activeren, waarderen en afschrijven

DOEL EN OMVANG RESERVES EN VOORZIENINGEN

Onderwerp: Actualisatie reserves voorjaar 2018

NOTITIE HERIJKING RESERVES VOORZIENINGEN

Wat zijn de argumenten? De financiële rechtmatigheid is een belangrijk criterium bij de beoordeling van de jaarrekening door de accountant.

Nota reserves en voorzieningen 2014 Gemeente Korendijk

1. Inleiding en richtlijnen

Jaarrekening Stichting Openbare Bibliotheek Zoetermeer

Agendapunt. Op grond van artikel 192 van de gemeentewet is de raad het bevoegd orgaan om de begroting tussentijds te wijzigen.

Technische Vragen. Fractie: LO. Vragensteller: Simon Vogel. Onderwerp: Begroting Zaaknummer: Z

In hoofdstuk 12 van deze nota zijn de financiële kaders opgenomen voor de grondexploitaties.

Kwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 2

Nota reserves en voorzieningen

Egalisatiereserve Parkeervoorzieningen Dordrecht

Nota reserves. en voorzieningen

Nota Reserves (en Voorzieningen) Gemeente Dinkelland

Financiële kadernota Samen kom je verder! Gemeente Leiderdorp

Jaarrekening Stichting Vrienden van Dôme

Raadsvoorstelinzake de gewenste vormgeving van de balans van het

Raadsstuk. Onderwerp Decemberrapportage 2018 Nummer 2018/ Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen

Wijzigingen in Besluit Begroting en Verantwoording (BBV)

ERRATA II OP PROGRAMMAREKENING 2015

raadsvoorstel Aan de raad,

BIEO Begroting in één oogopslag

Beleidsregel weerstandsvermogen en weerstandscapaciteit. Vaststellen beleidsregel weerstandsvermogen en weerstandscapaciteit

Jaarrekening Stichting Openbare Bibliotheek Voorschoten-Wassenaar

Raadsvoorstel 26 juni 2014 AB RV

NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN

Beslisdocument college van Peel en Maas

*Z02803FAC59* nummer : onderwerp : Voorstel met betrekking tot de exploitatie van het project Broekpolder gemeenten Beverwijk en Heemskerk

PARAGRAAF 3 FINANCIERING

Nota reserves en voorzieningen Bijlage: Tabellen reserves en voorzieningen

Stichting Steun Sonshine

Ontwerpbesluit pag. 3. Toelichting pag. 4. Bijlage(n): Najaarsrapportage 2016

JAARREKENING 2014 STICHTING OPENBARE BIBLIOTHEEK RAALTE

Nota beleid reserves en voorzieningen voor het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard

Reactienotitie informatieavond Perspectiefnota (19 juni 2014) beantwoording/toelichting

1. Mutaties Themabegroting 2017

Jaarverslaggeving Stichting Steun Thuis in West

Informatienota KENNISNEMEN VAN: Neerijnen

Notitie financiële positie gemeente Pekela

Financiële begroting 2015 samengevat

B en W - advies. Bouwen 81 Milieu. Jans Drost en Hettie Tychon. Financiën en Personeel Nummer. Ter bespreking. Ter besluitvorming

Rapport Balans per 31 december 2013 Staat van baten en lasten Stichting Beit Jiddi Beerseweg LC CUIJK

Gemeentebelangen Smilde-Beilen-Westerbork

Betreft : RAADSVOORSTEL - vaststelling jaarrekening 2006

PUBLICATIEVERSLAG van. Stichting Hervormde Jeugdfederatie te Hendrik-Ido-Ambacht

Vereniging van Zuid-Hollandse Gemeenten

Hoe financieel gezond is uw gemeente?

Jaarrekening Stichting Bibliotheek Krimpenerwaard

Nota Reserves en. Voorzieningen

Transcriptie:

Opmaat voor de begrotingen 2008 en de meerjarenbegrotingen 2009-2011

Inhoudsopgave 1. 2. 3. 4. Inleiding Managementrapportage I Reserves en voorzieningen Uitgangspunten en ontwikkelingen begrotingen 2008 en meerjarenbegrotingen 2009-2011 blz. 3 4 7 21 Bijlage I: Bestemmingsreserve alg. verplichtingen

1. Inleiding Hierbij bieden wij u aan de Kadernota 2007 en de meerjarenbegrotingen 2009 2011. De doelstelling van de Kadernota is om duidelijke kaders te stellen voor de programma- en meerjarenbegroting. Veel ligt al vast in besluitvorming uit voorgaande jaren. Het uitgangspunt voor de programmabegroting is dat deze wordt opgesteld op basis van het bestaande beleid. Voor nieuw beleid kunnen de kaders worden aangegeven. Conform de financiële verordening wordt de Kadernota voor 1 juli aan uw raad aangeboden en voor 1 augustus vastgesteld. De Kadernota gaat vooraf aan de programmabegroting. In de Kadernota zijn de managementrapportage I (Marap-I), de Nota reserves en voorzieningen en de uitgangspunten voor de begroting 2008 en de meerjarenbegroting 2009 2011 opgenomen. De Kadernota zal als basis dienen voor de begroting 2008 en de volgende jaren. Door prioriteitstelling kan de raad de opstelling van de eerstvolgende jaarbegroting in een eerder stadium beïnvloeden. Uiteindelijk is de opzet dat de begrotings-behandeling in november een hamerstuk moet worden. De begroting 2007 was mede dankzij een bezuinigingsoperatie sluitend. Dat heeft ertoe geleid dat Ferwerderadiel wederom onder het repressieve toezicht valt. Deze situatie willen wij voor het jaar 2008 continueren. Gezien de plannen in Hallum (Hof van Hallum), Burdaard (school, sport en recreatie) en de berichtgeving inzake de hoogte van de algemene uitkering, zal de ruimte voor nieuw beleid onder druk staan. Zo mogelijk moet er worden bezuinigd.

2. Managementrapportage I Deze notitie maakt deel uit van de Kadernota 2007. Het bijkomende voordeel is dat zaken welke een structurele doorwerking hebben naar 2008 en verdere jaren, meteen kunnen worden meegenomen. In artikel 7 van de financiële verordening is opgenomen dat in de voorjaarsbijstelling en de negenmaandsrapportage in ieder geval aandacht wordt geschonken aan de afwijkingen van: inkomsten uit de algemene uitkering; de rente-ontwikkeling op de kapitaalmarkt; resultaten uit grondexploitatie; realisatie op begrote subsidieverwachtingen. Algemene uitkering De ingezette afname van het aantal inwoners zet zich nog steeds door. Dat betekent dat zelfs de minimale geraamde stijging van het aantal inwoners voor 2007, ook niet wordt gerealiseerd. Een stijging van het aantal inwoners zal pas aan de orde zijn als er weer nieuw contingent (na 2010) voorhanden is. In de ontvangen specificaties met betrekking tot de algemene uitkering is de daling van het aantal inwoners nog niet verwerkt. Omdat de daling van het aantal inwoners ook consequenties heeft voor een aantal andere maatstaven, is nu nog niet duidelijk aan te geven wat de financiële effecten hiervan zijn. Ook zal de zgn. mei-circulaire, welke inzicht geeft in de ontwikkeling van de algemene uitkering voor 2008 en verder, pas eind juni worden ontvangen. Hierdoor kan in deze rapportage hiermee geen rekening worden gehouden. Rente-ontwikkelingen op de kapitaalmarkt Zoals het zich laat aanzien, zal de rente op de kapitaalmarkt een licht stijgende tendens vertonen. Vorenstaande wordt ingegeven door de aantrekkende economie en de verwachting dat de Europese Bank de rente met een kwart procent zal verhogen. Resultaten uit de grondexploitatie Met betrekking tot de resultaten van de grondexploitatie baart het plan Industrie Marrum ons enige zorgen, omdat de verkoop van gronden niet volgens planning verloopt. Met de betreffende sector is afgesproken dat het plan opnieuw zal worden beoordeeld en zal worden afgewogen of een ander uitgangspunt moet worden gekozen. Ook de gronden buiten exploitatie dienen te worden beoordeeld, aangezien de boekwaarden niet overeenkomen met de huidige waarden in het economisch verkeer. Voor grond te Marrum is reeds een voorziening getroffen ten laste van het saldo van de rekening 2006. Realisatie op de subsidieverwachtingen Naar verwachting, volgens informatie van de betreffende sector, kunnen de toegezegde subsidies, welke voorlopig als voorschot zijn ontvangen, bij de definitieve declaratie worden afgerekend overeenkomstig de geraamde bedragen. Over de uit te keren subsidies valt op dit moment weinig te zeggen. Het overgrote deel van de subsidies wordt als voorschot uitbetaald.

Kredietbeheersing over 1e kwartaal 2007 Uitgaven 1. 2. 3. 4. 5. Van een aantal gebouwen is de raming voor energiekosten te laag geraamd. Het totaalbedrag bedraagt ongeveer De kosten voor natuur- en milieu-educatie voor 2007 zijn abusievelijk te laag geraamd in de begroting. Tot verhoging van de uitgaven was reeds door de raad besloten De kosten voor opvang van zwerfdieren zijn te laag geraamd De kosten van het handhavingsburo worden voor 2008 geraamd in de concept-begroting 2008. Voor 2007 worden de meerkosten boven de in de begroting 2007 opgenomen kosten geraamd op Diverse aanpassingen ramingen voor kleine bedragen Totaal 11.000,00 2.500,00 2.000,00 17.500,00 3.885,00 36.885,00 Inkomsten Door berichtgeving wordt verwacht dat de algemene uitkering over 2006 kan worden verhoogd met 30.000,00 Verschil tussen inkomsten en uitgaven ad 6.885,00 kan worden gedekt door te beschikken over de posten onvoorziene uitgaven en eenmalige middelen. Verschil tussen inkomsten en uitgaven ad 6.885,00 kan worden gedekt door te beschikken over de posten onvoorziene uitgaven en eenmalige middelen. Project Hof van Hallum De verwachting is dat dit project binnen de bedragen, hiervoor geraamd, kan worden uitgevoerd. Tevens zal naar verwachting het project tijdig worden opgeleverd zodat de subsidieverstrekking niet in gevaar komt. Project Burdaard Voor dit project is nog geen go or no go bekend. Door regelmatige informatie aan de raadsleden blijven die op de hoogte. Zodra duidelijk is wat de financiële consequenties zijn, zal aan de raad een voorstel worden voorgelegd. Project Blom Dit project zal binnenkort worden opgeleverd en ook qua subsidies worden afgerekend. Thans wordt de infrastructuur aangelegd.

3. Reserves en voorzieningen De Nota reserves en voorzieningen 2004 geeft aan dat de reserves en voorzieningen jaarlijks moeten worden beoordeeld op noodzakelijkheid en hoogte. Het tijdstip van deze beoordeling is mei/juni, nadat de rekening is vastgesteld en het saldo is verdeeld. Het eventueel batig, vrij te besteden saldo, wordt toegevoegd aan de algemene reserve. Voor 2006 is geen bedrag aan de algemene reserve toegevoegd, omdat voor het ontstane saldo, ontstaan door beschikkingen over reserves, al bestemmingsbesluiten door uw raad zijn genomen. De (herziene) Nota reserves en voorzieningen maakt onderdeel uit van deze Kadernota.

Nota Reserves en Voorzieningen 2007

Inhoudsopgave 0. Inleiding 1. Doelstelling van deze nota 2. Functies reserves en voorzieningen 3. Onderscheid reserves en voorzieningen 4. Rentetoerekening 5. Reserves in relatie tot investeringen 6. Resultaatbepaling en -bestemming 7. Beleid reserves en voorzieningen 8. Beoordeling reserves en voorzieningen per 01-01-2007

0. Inleiding Op grond van artikel 12 van de financiële verordening wordt jaarlijks gelijktijdig met de Kadernota, de Nota reserves en voorzieningen herzien. De Nota wordt opgenomen in de Kadernota. 1. Doelstelling van de jaarlijkse nota De belangrijkste doelstelling van deze nota is het herijken van de reserves en voorzieningen van de gemeente Ferwerderadiel. 2. Functies van de reserves en voorzieningen Alle reserves en voorzieningen worden ingezet als (intern) financieringsmiddel. Daarnaast kunnen deze nog de volgende functies vervullen: bufferfunctie: een voorbeeld hiervan is al de algemene reserve (weerstandsvermogen); bestedingsfunctie: inzet van deze reserve als dekkingsmiddel; inkomensfunctie: de rentebate wordt ingezet als algemeen dekkingsmiddel (bespaarde rente). Een voorbeeld hiervan is de algemene reserve. 3. Onderscheid reserves en voorzieningen De reserves zijn vermogensbestanddelen die vrij aanwendbaar zijn en behoren tot het eigen vermogen. De raad neemt beslissingen inzake bestemming / voeding van de reserves. Buiten de algemene reserve is hier vooraf door de raad reeds een indicatieve beslissing genomen. De voorzieningen worden gevormd om verplichtingen en verliezen, waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs is te schatten, af te dekken. Voor bepaalde voorzieningen ligt hier een vastgesteld (onderhouds)plan aan ten grondslag. De voorzieningen behoren balanstechnisch tot het vreemde vermogen. 4. Rentetoerekening aan reserves Huidige systematiek De reserves en voorzieningen van de gemeente Ferwerderadiel worden gebruikt als zgn. intern financieringsmiddel (= eigen financieringsmiddel). Dat betekent dat mede met deze middelen allerlei uitgaven en investeringen worden gefinancierd. Als deze interne financieringsmiddelen niet voorhanden zouden zijn, dan zou de gemeente voor haar totale financieringsbehoefte aangewezen zijn op het aantrekken van vreemd vermogen (langlopende geldleningen en kasgeldleningen). Dit wil zeggen dat de gemeente voor al haar investeringen geld zou moeten lenen bij derden, waarover rente verschuldigd zou zijn. Deze rente wordt nu uitgespaard door interne financiering. De bespaarde rente komt tot uitdrukking in een rentetoerekening (fictieve rentelast). De rentelast die ontstaat, wordt uiteindelijk toegerekend aan de producten. Tegenover de

rentelast staat een fictieve rentebate. Ten aanzien van de bestemming van deze rentebate wordt tot op heden als volgt gehandeld: van de rente wordt 1,5% rechtstreeks bijgeschreven op het saldo van de reserve; de rente wordt met betrekking tot de algemene reserve ten gunste van de exploitatie gebracht. Na de vraag om welke reden je bespaarde rente toerekent, dient zich de vraag aan of het gewenst is om de fictieve rente toe te rekenen. De kosten van het berekenen van fictieve rente over reserves drukken op de begroting als de berekende rente aan de reserve wordt toegevoegd. In andere situaties zorgt toerekening van rente voor een inkomst. Deze exploitatie-inkomst kan echter niet als structureel dekkingsmiddel worden gezien, omdat bij aanwending van de reserve de inkomst wegvalt. De reserve wordt hierdoor geblokkeerd. Voor de algemene reserve is dit volledig (5,5%) van toepassing. Voor de bestemmingsreserves voor 4% (5,5% - 1,5%). Rentetoerekening aan reserves Conform het BBV 2004 is het niet meer toegestaan om rente direct aan de reserves toe te rekenen. Dit was reeds al het geval voor de voorzieningen. Het toevoegen van rente aan reserves moet via de bestemming van het saldo lopen. Hierdoor is het automatisme van toevoegingen en onttrekkingen aan reserves binnen de exploitatie losgelaten. De raad neemt hierover middels bestemming van het rekeningsaldo een beslissing. 5. Reserves in relatie tot investeringen Met de invoering van de nieuwe voorschriften zullen alle mutaties in de vermogenspositie, zowel dotaties als onttrekkingen, via functie (= product) 980 gaan lopen. Rechtstreekse rentebijschrijving op reserves wordt verboden en alle investeringen (met economisch nut) moeten tegen een bruto waardering op de balans worden opgenomen (bijdragen van derden vormen een uitzondering). Dit betekent dat investeren door aanwending van reserves losgelaten moet worden. De betreffende reserves kunnen echter nog steeds worden aangewend door jaarlijks (voor een deel) te voorzien in de kapitaallasten. Dit geldt alleen voor investeringen met economisch nut. Voor investeringen met maatschappelijk nut kan de tot nu toe gehanteerde werkwijze worden gevolgd. 6. Resultaatbepaling en bestemming Reserves Ten aanzien van de bepaling en bestemming van het resultaat is ook een aantal zaken aangescherpt. Zo schrijft het BBV 2004 voor dat het (nog) inzichtelijker moet worden op welke wijze het resultaat wordt bepaald en bestemming daarvan plaats moet vinden. Voor een zuivere resultaatbepaling is het noodzakelijk dotaties en onttrekkingen ten gunste c.q. ten laste van (bestemming)reserves via de resultaatbestemming te laten plaatsvinden. Dat wil zeggen dat, zowel bij de begroting als bij de rekening, alle baten en lasten worden verantwoord zonder rekening te houden met toevoegingen en onttrekking aan reserves. Bij de bepaling van het saldo worden de mutaties in de reserves dus niet meegenomen (= resultaatbepaling). Na de resultaatbepaling zal de bestemming aangeven op welke wijze reserves worden ingezet (=

resultaatbestemming). Tenslotte wordt het resultaat na bestemming ten tijde van de rekening volgens artikel 39 afzonderlijk op de balans opgenomen. Voorzieningen Een voorziening betreft een voorzienbare toekomstige schuld, met een oorzaak die mede in het verslagjaar is gelegen. Een dotatie aan een voorziening is daarom een kostenpost die wel in de resultatenrekening moet worden verwerkt als onderdeel van de resultaatbepaling. 7. Beleid reserves en voorzieningen Door de nieuwe indeling en het BBV 2004, zullen periodiek de reserves en voorzieningen onder de loep moeten worden genomen. Hierbij zijn de volgende vragen van belang: 1. Wat is het doel van de reserve of voorziening en is deze doelstelling nog actueel? 2. Betreft het hier een reserve of een voorziening volgens het BBV 2004? 3. Wat is de functie (buffer-, dekkings-, financierings- of bestedingsfunctie)? 4. Berekenen wij rente over de reserve of voorziening en zo ja, voegen wij rente toe aan de reserve of voorziening? 5. Met welke rente rekenen wij? 6. Gaat het om geoormerkte gelden? 7. Ligt er een plan aan ten grondslag en wanneer is dit geactualiseerd? 8. Is er een begin- en/of einddatum van de reserve of voorziening? 9. Is er een plafond of bodem noodzakelijk? Het proces met betrekking tot de reserves en voorzieningen wordt thans veel meer een continu-proces met een periodieke herijking. 8. Beoordeling reserves en voorzieningen per 1-1-2007 Onderstaand is een beoordeling opgenomen van de reserves en voorzieningen. Hier worden ook voorstellen gedaan omtrent de benodigde bedragen. Hierbij is de volgende indeling gehanteerd: reserves: 2.1 algemene reserve 2.2 bestemmingsreserves 2.3 egalisatiereserves voorzieningen: 3.1 voorzieningen. Voor de opzet wordt verwezen naar de bijlagen bij de rekening 2006. Jaarlijks zal, o.a. na vaststelling van de rekening, het totaal van de reserves en voorzieningen worden beoordeeld op noodzakelijkheid en hoogte. Voor de voorzieningen spelen de verschillende opgestelde beleidsplannen een bepalende rol. Onderstaand wordt per reserve c.q. voorziening een voorstel gedaan. 2. Reserves 2. Reserves

2.1 Algemene reserve Deze reserve heeft per 1 januari 2007 een saldo van 2.031.000,00 Aangegane verplichting in 2007 11.000,00 Saldo 2.020.000,00 De rente wordt ten gunste van de exploitatie gebracht. Daardoor dient, bij beschikking over deze reserve, een bedrag ter grootte van 5,5% van de beschikking te worden afgedekt in de exploitatie. De omvang van de reserve is bepaald op circa 15% tot 20% van de omzet (begrotingstotaal). Uitgaande van deze percentages zou het saldo dienen te liggen tussen 1.900.000,00 en 2.500.000,00. Het saldo bedraagt per 1 januari 2007 2.020.000,00, zodat wij willen voorstellen de algemene reserve ongewijzigd te laten. 2.2 Bestemmingsreserves 2.2.1 Bestemmingsreserve grondgebied Deze reserve heeft per 1 januari 2007 een saldo van 599.000,00 Storting deel inverdieneffect woningen 2006 11.000,00 610.000,00 Aangegane verplichtingen 2007: bijdrage dorpshuis Blije (deels) 65.000,00 Saldo 545.000,00 Uit dit bedrag dient nog de voorziening voorraad gronden ad 160.000,00 te worden afgedekt. Hiermee kan het tekort op de bestemmingsreserve algemene verplichtingen worden afgedekt ( 122.000,00). Het restant ad 38.000,00 kan worden gestort in de bestemmingsreserve projecten. Het resterende bedrag is nodig voor de bijdragen voor toekomstige dorpshuizen te Burdaard en Ferwert, alsmede voor de herinrichting van Burdaard na realisering van het plan aldaar. 2.2.2. Bestemmingsreserve volkshuisvesting Deze reserve heeft per 1 januari 2007 een saldo van 367.000,00 De reeds in 2007 aangegane verplichtingen zijn: onderzoek toekomst Bethanië 5.000,00 ondersteuning sector III 6.000,00 parkplan Trefpunt 12.600,00 bijdrage dorpshuis Blije 130.000,00 bijdrage dorpshuis Marrum 50.000,00 204.000,00 Saldo 163.000,00 Zoals ook reeds bij de bestemmingsreserve grondgebied is vermeld, is het resterende bedrag van deze reserve nodig voor de bijdragen aan dorpshuizen. Om voor de toekomst de woonomgeving, in samenhang met woningstichtingen te kunnen verbeteren, is het nodig deze reserve aan te vullen of er moet voor worden gekozen deze projecten te laten lopen via de onlangs gerealiseerde bestemmingsreserve projecten (2.2.16).

2.2.3 Bestemmingsreserve onderwijshuisvesting Deze reserve heeft per 1 januari 2007 een saldo van 69.000,00 Storting saldo huisvestingsbudget 2006 8.000,00 Saldo 77.000,00 Er zijn voor 2007 nog geen verplichtingen geraamd. Gezien de concept-ramingen voor onderhoud, is deze reserve meer dan noodzakelijk en zal moeten worden afgewogen om, naast de jaarlijkse raming van 50.000,00 voor onderhoudskosten, voor groot onderhoud een bedrag te storten in deze reservering. 2.2.4 Bestemmingsreserve recreatie en toerisme Het saldo van deze reserve bedraagt per 1 januari 2007 49.000,00 Aangegane verplichtingen in 2007: elektrazuil te Burdaard 7.000,00 Saldo 42.000,00 Bovengenoemd bedrag is minimaal nodig om beschikbaar te houden voor extra uitgaven met betrekking tot recreatie en toerisme. Jaarlijks wordt in de begroting een bedrag geraamd voor de uitvoering van het TROP van 25.000,00. 2.2.5 Bestemmingsreserve sociale aangelegenheden Het saldo bedraagt per 1 januari 2007 139.000,00 Gereserveerde bedragen in 2006 198.000,00 337.000,00 Aangegane verplichtingen in 2007: Onderzoek ouderenwerk 5.000,00 Extra kosten Dienst SoZaWe 2007 67.793,00 Subsidie vluchtelingenwerk 5.000,00 Afrekening implementatiebudget WMO 56.342,00 Extra kosten uitvoering WMO 3.125,00 Herziene begroting Dienst SoZaWe- 15.221,00 Subsidie TSS 12.685,00 135.000,00 202.000,00 Saldo bestemmingsreserve werkgelegenheid 102.000,00 Saldo egalisatiereserve WVG 70.000,00 374.000,00 Beschikking in verband met vorming pensioenvoorziening wethouders 101.000,00 273.000,00 Beschikking in verband met opheffing Stichting Banenpool Noordoost Fryslân 21.000,00 Saldo 252.000,00 Het voornoemde saldo is nodig om eventuele nabetalingen aan de Dienst SoZaWe te Franeker te kunnen dekken. Wel wordt bekeken of het saldo voldoende is en of er een maximum moet worden ingesteld en zo ja, welk maximum. 2.2.6 Bestemmingsreserve ontsluiting gemeente

Het saldo van deze reserve bedraagt per 1 januari 2000 498.000,00 Deze reserve is benodigd om een bijdrage te kunnen verlenen ten behoeve van een betere ontsluiting van de gemeente met betrekking tot het knooppunt Leeuwarden. Het benodigde geschatte bedrag ad 500.000,00 wordt in 2007 middels rentebijschrijving bereikt. 2.2.7 Bestemmingsreserve risico grondexploitatie Deze reserve heeft per 1 januari 2007 een saldo van 474.000,00 Gezien de ontwikkeling van het industrieterrein te Marrum en de noodzakelijke heroverweging van dit plan, is deze reserve minimaal noodzakelijk. Deze reserve dient als buffer voor onvoorziene risico s bij de in uitvoering genomen exploitaties. 2.2.8 Bestemmingsreserve begrafenisrechten Deze reserve heeft per 1 januari 2007 een saldo van 42.000,00 De rente en de afkoopsommen worden jaarlijks toegevoegd. Verder wordt er niets met deze reserve gedaan. In het kader van de tariefbijstelling, welke op korte termijn wordt beoordeeld, zal ook de handhaving van deze reserve worden bezien. Mogelijkerwijze is een bijdrage t.g.v. de rente over de stand van de reserve aan de algemene dienst een oplossing of opheffing van deze reserve en storting van het saldo in de algemene reserve. 2.2.9 Bestemmingsreserve gladheidsbestrijding Deze reserve heeft per 1 januari 2007 een saldo van 15.000,00 Voorheen werd jaarlijks uit deze reserve het tekort of het overschot van de betreffende functie geëgaliseerd. Gezien de gang van zaken in de laatste jaren, opname van de lasten en baten in de rekening, zou het saldo van deze reserve kunnen worden gestort in de algemene reserve. 2.2.10 Bestemmingsreserve WA Deze reserve heeft per 1 januari 2007 een saldo van 29.000,00 In deze reserve wordt jaarlijks een bedrag van ongeveer 3.400,00 gestort om mogelijke claims in de toekomst op te kunnen vangen. Claims beneden de 25.000,00 komen voor rekening van de gemeente. Claims boven dit bedrag zijn verzekerd. Het is zinvol om te onderzoeken of aan deze reserve een maximum moet worden verbonden. 2.2.11 Bestemmingsreserve werkgelegenheid Deze reserve heeft per 1 januari 2007 een saldo van 102.000,00 Aangezien de motieven (IOAW c.a.), waarvoor deze reserve is ingesteld, zijn afgehandeld, wordt het saldo gestort in de bestemmingsreserve sociale aangelegenheden. 2.2.12 Bestemmingsreserve bovenwijkse grondexploitatie Deze reserve heeft per 1 januari 2007 een saldo van 109.000,00

Voorgenomen beschikking in 2007: Dorpscafé / winkel Blije 12.500,00 Saldo 96.500,00 Deze reserve is bestemd voor wijk overstijgende zaken, zoals b.v. bibliotheek, zwembad c.a. De stortingen komen voort uit opslag op de verkopen van bouwgrond. 2.2.13 Bestemmingsreserve kerktorens Deze reserve heeft per 1 januari 2007 een saldo van 67.000,00 Beschikking in 2007 1.752,00 65.000,00 Middels motie van het CDA wordt uit het rekeningsaldo 2006 een bedrag toegevoegd ad 8.000,00 Saldo 73.000,00 Gezien de uitgaven die aan restauraties zijn verbonden, is het bedrag van de reserve minimaal. Jaarlijks zou een bedrag van 16.000,00 worden gestort tot het geplande bedrag van 160.000,00. Door financiële omstandigheden is de storting niet elk jaar doorgevoerd. 2.2.14 Bestemmingsreserve algemene verplichtingen Deze reserve heeft per 1 januari 2007 een saldo van 129.000,00 Storting van bestemde bedragen uit saldo rekening 2006 274.000,00 376.000,00 Aanvullende storting 2007 (zie bestemmingsreserve grondgebied) 122.000,00 498.000,00 Aangegane verplichtingen (zie bijlage) 498.000,00 Saldo 0,00 Het is mogelijk dat alle aangegane verplichtingen niet in 2007 worden uitbetaald. 2.2.15 Bestemmingsreserve lichtmasten Deze reserve heeft per 1 januari 2007 13.000,00 een saldo van Storting in 2007 2.723,00 Saldo (afgerond) 16.000,00 Deze reserve is bedoeld als buffer voor hogere kosten boven de bedragen, geraamd in de begrotingen. 2.2.16 Bestemmingsreserve projecten Deze reserve heeft per 1 januari 2007 een saldo van 11.000,00 Storting 2007 uit saldo rekening (Dividend BNG) 53.583,00 (afgerond) 65.000,00 Storting 2007 38.000,00 Saldo 103.000,00 De reserve heeft als doel de cofinanciering van projecten met rijks-, provinciale- of Europese subsidie te kunnen realiseren.

2.2.17 Bestemmingsreserve groot onderhoud gebouwen Deze reserve heeft per 1 januari 2007 een saldo van 26.000,00 De reserve heeft als doel grote onvoorziene uitgaven met betrekking tot onderhoud gebouwen af te dekken. Er zal nog moeten worden bepaald wat voor niveau en wat de voeding van deze reserve zal moeten zijn. Thans wordt jaarlijks een bedrag van 19.000,00 in deze reserve gestort. 2.3 Egalisatiereserves 2.3.1 Tariefsegalisatiereserve riolering Deze reserve heeft per 1 januari 2007 een saldo van 632.000,00 Gezien de noodzakelijke aanpassingen en te plegen onderhoud, wordt een nieuw GRP opgesteld. Dat zal op redelijk korte termijn ter beslissing aan de raad worden voorgelegd. Het saldo van deze reserve is in de dekking van de toekomstige kosten meegenomen. 2.3.2 Tariefsegalisatiereserve reiniging Deze reserve heeft per 1 januari 2007 een saldo van 98.000,00 Deze reserve is een resultaat van de saldi van de vastgestelde tarieven voor de reiniging over de afgelopen jaren. Een positief saldo in enig jaar wordt in deze reserve gestort. Een negatief saldo wordt gedekt door over de reserve te beschikken. Een bedrag van 100.000,00 kan als maximum worden gezien, zodat de bedragen boven voornoemd bedrag als dekking voor een volgende begroting (tariefsverlaging) kunnen worden meegenomen. 2.3.3 Egalisatiereserve WVG Deze reserve heeft per 1 januari 2007 een saldo van 70.000,00 Gezien de overheveling van taken naar de Dienst SoZaWe, kan het saldo van deze reserve worden overgeheveld naar de bestemmingsreserve sociale aangelegenheden. 2.3.4 Egalisatiereserve BCF Deze reserve heeft per 1 januari 2007 een saldo van 31.000,00 Dit was een, volgens de voorschriften, verplicht aan te houden reserve in verband met het egaliseren van de inkomsten / uitgaven als gevolg van betalingen / uitkeringen door de invoering van het BTW-compensatiefonds. Met ingang van 2007 is deze regeling opgeheven. Dit bedrag kan worden gestort in de algemene reserve. 2.3.5 Egalisatiereserve wachtgeld wethouders Deze reserve heeft per 1 januari 2007 een saldo van 340.000,00 Verplichting 2007 77.000,00 Saldo 263.000,00 Uit deze reserve worden de uit te betalen wachtgelden van de ex-wethouders gedekt. Jaarlijks zal moeten worden becijferd of het saldo nog voldoende is. Voor 2007 moet de berekening nog plaatsvinden.

3. Voorzieningen 3.1.1 Voorziening zwembad Hallum Deze voorziening heeft een saldo per 1 januari 2007 van 315.000,00 De voorziening dient als dekking voor de aan de Stichting Beheer Zwembad Ferwerderadeel uitgegeven lening ad 459.357,17. 3.1.2 Voorziening projectsubsidie Deze voorziening heeft per 1 januari 2007 een saldo van 329.000,00 Dit bedrag bestaat uit ontvangen subsidies welke moeten worden doorbetaald. 3.1.3 Pensioenvoorziening wethouders Deze voorziening heeft per 1 januari 2007 een saldo van 137.000,00 Uitgaande van de door het bureau Pensioen van Deloitte berekende bedrag ( 238.000,00) zal een bedrag van 101.000,00 moeten worden gestort om aan de verplichtingen in de toekomst te kunnen voldoen. Voor dit bedrag wordt beschikt over de bestemmingsreserve sociale aangelegenheden. 3.1.4 Voorziening onderwijs Deze voorziening heeft een saldo per 1 januari 2007 van 406.000,00 Deze voorziening heeft betrekking op de administratieve verwerking van de reserves en voorzieningen, ondergebracht bij het Onderwijsbureau te Stiens. De verzelfstandiging openbaar primair onderwijs zal op termijn (1 januari 2008) (extra) kosten meebrengen. 4. Uitgangspunten en ontwikkelingen begrotingen 2008 en meerjarenbegrotingen 2009 2011 Voor de begroting 2008 en de meerjarenbegroting wordt voorgesteld van de volgende uitgangspunten uit te gaan. Inwoners en aantal woningen Voor de berekening van de diverse bijdragen en subsidies kan de volgende tabel worden gebruikt: omschrijving inwoners woningen stijging totaal stijging totaal 01-01-2007 8.894 3.706 01-01-2008 0 8.894 0 3.706 01-01-2009 6 8.900 10 3.716 01-01-2010 10 8.910 0 3.716 01-01-2011 10 8.920 10 3.726

De verwachte stijging in de komende jaren wordt veroorzaakt door de bouw van de zorgwoningen in deze gemeente, waardoor er normale woningen vrijkomen voor inwoners van buiten de gemeente. Salarispeil Voor het salarispeil wordt uitgegaan van een salarisstijging van 2,5 %. Prijspeil De ramingen, in de concept-begroting opgenomen, worden jaarlijks verhoogd met 2%. Rentepeil Het gehanteerde rentepercentage is overeenkomstig de in de voorgaande jaren gehanteerde percentages. Tevens wordt, voor doorberekening van de kapitaallasten, gebruik gemaakt van een renteomslag-percentage. Algemene uitkering Wij gaan ervan uit dat de mei-circulaire 2007, welke naar verwachting eind juni zal worden ontvangen, duidelijkheid zal verschaffen over de te verwachten inkomsten. Algemeen uitgangspunt Gezien de in gang gezette projecten (Hof van Hallum, Blom en Burdaard) is het noodzakelijk voorlopig geen grote projecten op te pakken. De financiële middelen zijn, naar verwachting, hiervoor niet toereikend. Er dient de komende jaren goed op de winkel te worden gepast. Samenwerking De ingezette samenwerking in Middelsee verband zal de nodige aanloopkosten met zich meebrengen.

BIJLAGE I : Bestemmingsreserve Alg. verplichtingen Elfstedenvaarroute 104.363,52 Fietsknooppuntensysteem 72.150,28 Infopanelen en bankjes 15.644,00 Boek It Burmaniapaad 3.000,00 Project Blom 139.938,00 Werkkrediet project Burdaard 16.369,00 Koolzaadbermen 15.624,00 Brandpreventie scholen 7.389,00 Sport SOP 42.542,00 Kerktorens 8.000,00 Dorpsbelangen 14.000,00 Lytse Buorren Marrum 58.796,47 Totaal 497.816,27