Lesbrief Si-lin Een voorstelling van het Internationaal Danstheater choreografie: Jan Linkens tekening: Dana Dool 1
Verhaallijn van de voorstelling. Van de gesloten paleisgemeenschap naar een open samenleving waar mensen en culturen elkaar ontmoeten en elkaar verrijken. Een voorstelling over dapper zijn: Ik vind het heel eng, maar ik ga het wel doen! Si-lin is een dansvoorstelling. Het verhaal van Si-lin wordt gedanst in een reeks scenes. De dansen verbeelden het verhaal van Si-lin en haar avonturen op zoek naar vrijheid. Ze verbeelden ook de zijde. Zijde is een prachtige stof, het glanst een beetje en het 'valt' heel fraai. Zijde is bovendien heel sterk. De tekening van Dana Dool van Si-lin Dit beeld geeft de kern van de voorstelling weer: een dapper meisje, onderweg met haar vriend rups en haar koffer vol durf naar een nieuwe wereld waar mensen uit allerlei culturen elkaar treffen. Haar tocht werd het begin van de eeuwenoude zijderoute. Een vertelling in scenes Si-lin is een dansvoorstelling gebaseerd op oude Chinese Legendes. Legendes zijn spannende verhalen die ouders vertellen aan hun kinderen en kinderen weer aan hun kinderen. De voorstelling is een verbeelding in dans van het verhaal van Si-lin en tevens de verbeelding van zijde. De dansers dansen op muziek van het Goksel Yilmaz Ensemble. De muziek verklankt het verhaal van Si-lin; het leven in het paleis, het onderweg zijn, het yin en yang gevoel: balans in lichaam en geest. Göksel Yılmaz is geboren in Nederland en is van Arabische afkomst. Hij groeide op in zuid Turkije. Op jonge leeftijd speelde hij al saz (Turks snaarinstrument) en specialiseerde zich in de Turkse volksmuziek. Tijdens zijn middelbare schooljaren speelde hij in een folklore koor en richtte zijn eerste muziekgroep op. Later keerde hij terug naar Nederland waar hij met klassiek gitaar spelen begon. Het toneelbeeld is eenvoudig. Drie golvende muren staan op wieltjes. De dansers kunnen deze muren verplaatsen en daar verschillende ruimtes mee creëren. Zo begint de voorstelling met twee delen die tegen elkaar aan geschoven zijn. Wanneer deze muren 'open' gaan en het licht helder wordt is de paleistuin met spelende prinsen en prinsessen bijna vanzelfsprekend. Op deze manier creëren de dansers met de muren telkens andere abstracte vormen die de contouren van een scene weergeven. Prominent in de voorstelling is de durfkoffer van Si-Lin. Ook de kostuums zijn eenvoudig en doeltreffend. Si-lin wordt in de verhalende scenes verbeeld met een wit masker. De dansers dragen korte kimono jasjes en losvallende broeken in rustige kleuren als waren het reiskostuums. In Sommige scenes heeft Si-lin haar fraaie zijden jasje en broek aan en haar vriendinnen dragen topjes in een helder blauwe kleur. In andere scenes dragen de dansers wijde jassen die vallen als waren ze van zijde. Het licht in de voorstelling vertelt wanneer het dag of nacht is. Het nachtlicht of vroege ochtendlicht lijkt op blauw en het daglicht lijkt juist heel helder geel alsof de zon schijnt. Aanvullende informatie De ontdekking van de zijde, ruim 2500 voor Christus, was tevens het begin van de beroemde handelsroute van Xian naar Europa: de zijderoute. http://nl.wikipedia.org/wiki/zijderoute 2
Eén legende gaat over de ontdekking van de zijde. Zijde is een stof die gemaakt wordt van de draden die zijderupsen maken. Op onderstaand filmpje wordt het proces van rups tot zijde uitgelegd. Op You Tube zijn hierover meer filmpjes te vinden. http://www.youtube.com/watch?v=ee0c8-fg0ie Ook opvallend is de toepassing van Tai Chi. Tai Chi is vechtkunst en komt uit China. Bij Tai Chi gaat het om het beheersen van de energie in het lichaam. Belangrijk daarbij zijn ontspanning, een goede lichaamshouding en het begrijpen van energiepatronen. Op het internet is veel informatie te vinden over Tai Chi. Onderstaande filmpjes zijn slechts een greep daaruit. http://www.youtube.com/watch?v=ayyfdbhowiw http://www.youtube.com/watch?v=zn2afafmsii Verder treft u Chinese leeuwen aan in de voorstelling. Op de wikipedia-site over de leeuwendans wordt dit fenomeen uitgelegd. http://nl.wikipedia.org/wiki/leeuwendans Hieronder een filmpje van een leeuwendans die ter gelegenheid van het nieuwe jaar uitgevoerd werd. http://www.youtube.com/watch?v=dpwi5s9qroi Opdrachten kijken, ervaren en reflecteren: Een durfkoffer maken Laat de leerlingen een koffertje maken. Een schoenendoos voldoet hiervoor prima. Laat ze daarin briefjes stoppen waarop ze tekenen of schrijven wat ze durven en vooral wat ze graag zouden willen durven. Uit deze koffer kunnen de kinderen bijvoorbeeld iedere morgen, of op een ander vast moment, een briefje halen en dit als opdracht voor de dag mee te nemen. Ruilspel Vul twee manden met spulletjes: potjes kruiden, lapjes stof, potloden, papier, boekjes etc... Verdeel de klas in twee groepen en ruil de spulletjes uit, probeer daarbij op de waarde te letten laat de kinderen zelf waarde inschattingen maken. Zijde Zijde is duur maar er zijn genoeg lappen stof die de feel van zijde hebben. Het gaat daarbij vooral om de valling van het materiaal: soepel, wervelend en zwaar. Napraten, reflecteren op de voorstelling heeft zin! Sommige leerlingen zien en ervaren zaken die wij niet voorzien. Bovendien is het een goede manier om de ervaring meer te laten beklijven. Laat de leerlingen tijdens de voorstelling letten op de volgende punten want dat geeft aanknopingspunten voor de reflectie opdrachten. dansers muziek kostuums toneelbeeld welke keuzes zijn gemaakt op het gebied van licht en hoe ziet het decor eruit waar doet het je aan denken... kun je paar bewegingen nadoen... 3
Ten slotte, Een gesprek over dans. Wat weten uw leerlingen van dans. Is dans inmiddels een vanzelfsprekend onderdeel van hun leven. wat is dans? is sport ook dans? zijn er verschillen en kun je die benoemen? waar dans jij? waarom dans jij of juist niet? Een ruggensteun voor docenten die daar behoefte aan hebben: Wat is Dans? Dans is het bewegen van een lichaam of meerdere lichamen. Het lichaam kan zich op veel verschillende manieren bewegen. Het kan buigen, strekken, springen, vallen, draaien, rollen, enzovoorts. Maar niet elke manier van bewegen is dans. Beweging wordt dans als de uitvoerder er iets mee wil vertellen of laten zien. Een danser beweegt zijn lichaam namelijk niet willekeurig. Hij maakt bepaalde keuzes in hoe hij zich beweegt. Zijn lichaam verplaatst zich op een doelbewuste manier door de ruimte (voor/achter, hoog/laag, groot/klein). Het beweegt zich bovendien in een bepaalde tijd (langzaam/snel, doorlopend/met stops). Hierbij gebruikt de danser een bepaalde kracht (hard/zacht, sterk/zwak) en afwisseling in kracht, dynamiek. De danser voert zijn bewegingen heel bewust uit, daardoor kan hij ze ook herhalen. Kortom, dans is: het bewust bewegen van een lichaam of meerdere lichamen (of delen daarvan) door een bepaalde ruimte, in een bepaalde tijd en met een bepaalde kracht. Mensen hebben altijd en overal gedanst. Het fysiek uitleven en beleven van emoties en gebeurtenissen is eeuwenoud. De context van dans: een rituele / religieuze context (dans als magische, sacrale of genezende handeling) een sociale context (dans als middel om de band tussen mensen binnen een groep te versterken en tradities, normen en waarden te beleven); een artistieke context (dans waarbij getrainde dansers optreden voor een (theater)publiek, volgens een door een choreograaf ontworpen plan). Wat is theaterdans? Theaterdans is danskúnst. Dans waarbij de bewegingen op een bepaalde manier door de maker, de choreograaf, zijn geordend in de ruimte en de tijd. Dans die in de vorm van een voorstelling wordt uitgevoerd door goedgetrainde dansers, voor een publiek in een theater. Het is dans die betekenisvol is in die zin dat de bewegingen iets zeggen, uitdrukken over de wereld waarin - of de emoties waarmee - de choreograaf en dansers (en toeschouwers) leven. Aan theaterdans kunnen we uiteenlopende vormaspecten zien en betekenis voor meer info: www.dansinschool.nl Werelddans Werelddans is samen met wereldmuziek de term die wij in Nederland in de loop van de jaren tachtig van de twintigste eeuw zijn gaan geven aan de dans- en muziekvormen die niet op Nederlandse bodem zijn ontstaan. Het is een verzamelnaam voor dansen die in het land van herkomst behoren tot de rituele, sociale of theaterdans uit uiteenlopende windstreken: Spanje (flamenco), Argentinië (tango), de Cariben (salsa), Oost-Europa (Balkan- en zigeunerdansen), India (kathak, bharata natyam en bollywood), Indonesië (Balinese dansen), Australië (Aboriginal-dansen), Japan (butôh), Afrika (Afrikaanse dansen), enzovoorts. De choreografen van Het Internationaal Danstheater laten zich inspireren door deze dansen en 4
maken ze bovendien geschikt voor het theater. Sportdans Latin American en Ballroomdansen noemen we sportdans. Dit zijn dansen waarvoor de passen duidelijk zijn voorgeschreven. Beoefenaars kunnen deelnemen aan wedstrijden en worden dan beoordeeld door een jury. Naar het theater Leerlingen gaan niet dagelijks naar een voorstelling en voor sommigen/velen zal het zelfs de eerste keer zijn. Een voorstelling is weer een ander bezoek dan aan een film en in het theater gelden dan ook andere afspraken: In het theater hangen we onze jas aan de kapstok, we eten en drinken niet in de zaal en we praten ook niet tijdens de voorstelling. Maar we lachen wel als we het grappig vinden of huilen als ze het heel zielig vinden of bijvoorbeeld slapen als ze het heel saai vinden. En het is fijn voor de dansers als er na afloop een applaus is. Vooropgesteld dat ze het een mooie voorstelling vonden. Voor meer informatie: dans in school Karin Lucassen in opdracht van het internationaal danstheater www.dansinschool.nl 5