VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS afdeling: Welzijn ONDERWERP: Contractering jeugdzorg 2015 behandeladvies hamerstuk behandelstuk paraaf manager portefeuillehouder : P. de Graaf behandelen in: datum: budgethouder : ondernemingsraad openbaar behandelend ambtenaar : arbo datum : 13-11-2014 Informerende raad ingekomen stuk d.d.: nummer : in dit voorstel is mee verwerkt het advies van: Financiën P&O AJZ Communicatie Opiniërende raad Besluitvormende raad Raadsvoorstel is bijgevoegd niet openbaar betrokkenen krijgen primeur N.V.T. datum b&w besluit: ter afdoening naar: opmerkingen: conform behandelen burgemeester wethouder Van der Ploeg besluit: conform advies wethouder Boorsma wethouder De Graaf secretaris GEADVISEERD BESLUIT Het college 1. Neemt kennis van het proces en de resultaten van de contractering van de jeugdzorg 2015 2. Stelt het gunningsresultaat voor de Meervoudig onderhandse aanbesteding jeugdzorg 2015 (J-AWBZ, JOH, J-GGz) vast. 3. Gaat akoord met de kosten van het opstellen van de contracten ( 5.000,- per gemeente) door het NIC TOELICHTING 1. Aanleiding en voorgeschiedenis De 24 Friese gemeenten hebben de afgelopen periode intensief samengewerkt bij de voorbereiding op de decentralisatie van de Jeugdzorgtaken. De voorbereiding kent vele facetten en is er op gericht de regionale ambities, zoals vastgelegd in het Kompas, het RTA en het Omvormingsplan te realiseren. Pagina 1 van 6
Een van de facetten van de samenwerking is het uitvoeren van een gezamenlijke inkoop- en subsidieprocedure voor een groot deel van de gedecentraliseerde taken. Hierover is eerder in 2014 besloten afgesproken wat er regionaal wordt ingekocht. In de Uitgangspunten Inkoop Zorg voor Jeugd Friesland (Bestuurlijk Overleg ZvJ 22 mei 2014) is eerder een kader voor de gemeenteraden gegeven. Daarmee hebben de gemeenteraden hun kaderstellende rol kunnen invullen. Dit voorstel heeft betrekking op de inkoop van de Jeugdzorgtaken. De subsidie van het AMHK en de GI is reeds eerder besproken en bestuurlijk vastgesteld. 2. Vastgestelde uitgangspunten inkoop Jeugdzorg In het Bestuurlijk Overleg ZvJ van 28 augustus zijn de bestuurlijke uitgangspunten besproken voor de inkoop van de Jeugdzorg ( Notitie uitgangspunten Inkoop ): - Gekozen wordt om uit te gaan van inkoop (en dus niet subsidie) van jeugdhulp, Jeugdzorg+, Jeugd GGZ en Jeugd (L)VB. - Meervoudig onderhands aanbesteden als inkoopmodel - Uitgaan van contractering van huidige aanbieders (die in 2014 Friese kinderen in zorg hebben of hebben gehad) - Inkoop voor 1 jaar, het jaar 2015 - We gaan uit van inkoop op basis van de huidige bekostigingseenheden - Een (tariefs)korting van 10% - Een centraal inkooptraject, waarbij iedere gemeente een eigen contract verkrijgt. - Contractmanagement en beheer in principe bij 1 gemeente. Nader overleg wenselijk Deze uitgangpunten zijn vastgelegd in de inkoopdocumenten, die vervolgens ter vaststelling aan de afzonderlijke colleges van B&W zijn aangeboden. De aanbesteding is in 3 kavels gedaan: Jeugd- en Opvoedhulp (JOH), JAWBZ en JGGZ. 3. Proces van inkoop Op basis van de inkoopdocumenten zijn aanbieders uitgenodigd om offertes in te dienen. Er zijn 160 offertes binnengekomen. Deze zijn door de 3 inkooptafels (JOH, JAWBZ en JGGZ) geanalyseerd en besproken. Vervolgens zijn de grotere aanbieders uitgenodigd voor (soms meerdere) gesprekken met de inkooptafels. De aanbieders onder een omzetgrens van 250.000 euro zijn niet uitgenodigd; zij krijgen een raamcontract aangeboden Op basis van de keuze dat we in 2015 inkopen op basis van de huidige bekostigingseenheden, bleek al snel dat de realisatie van de 10% korting, op een verschillende wijze vorm moest krijgen. De diverse sectoren worden thans op een verschillende manier aangestuurd, bekostigd en afgerekend. Voor de JAWBZ was een tariefskorting voor de aanbieders een acceptabel uitgangspunt, voor de JGGZ was een 10% korting op het budgetvolume een meer realistisch uitgangspunt. Van dit stukje maatwerk is gebruik gemaakt. Resultaat is daardoor dat overal de gevraagde 10% korting kon worden gerealiseerd. Daarbij zijn ook afspraken gemaakt over transformatie. Dat uit zich bv. in nieuwe (en goedkopere) vormen van pleegzorg, verschuiving van specialistische GGZ naar basis GGZ en verschuiving van residentieel naar ambulant Voor 2015 zal op deze transformatie verder gestuurd moeten worden. Er liggen nog volop kansen om winst te bereiken en voor bepaalde doelgroepen en aanbod nieuwe meer integrale- ketens te vormen. 4. Toelichting op inkoop per aanbesteding 4.1. Jeugd- en Opvoedhulp Pagina 2 van 6
Jeugd- en Opvoedhulp kent 1 grote aanbieder: JeugdHulp Friesland (JHF). JHF is met afstand de grootste jeugdzorgaanbieder van Friesland. Met JHF zijn 3 gesprekken gevoerd en zijn afspraken gemaakt over te leveren capaciteit met een tariefskorting van 10%. 4.2. JAWBZ Met de JAWBZ-aanbieders zijn goede en vlotte gesprekken gevoerd. Zij konden zich allen goed vinden in het inkoopdocument en de daarin gestelde inkoopvoorwaarden, incl. de korting. Conform het inkoopdocument wordt aan de aanbieders een raamcontract op basis van het AWBZ-regime aangeboden met de tariefskorting. 4.3 Jeugd-GGZ Een aantal JGGZ-aanbieders had bij de publicatie van de inkoopdocumenten problemen met een aantal voorwaarden, zoals de korting, het ontbreken van een bevoorschottingsmogelijkheid en de verantwoording. Dit heeft geleid tot een gesprek waarin de JGGZ aanbieders uitgenodigd zijn om hun offertes in te dienen en in gesprek te gaan over hun bezwaren. Deze bezwaren zijn besproken, waarbij de mogelijkheid van bevoorschotting is gecreëerd. Vanwege de landelijke afspraken over het gebruik van de DBC-systematiek in 2015 (en verder) is dit ook noodzakelijk. Resultaat van de besprekingen is ook dat de 10% korting (op het budgetvolume) gerealiseerd is. De JGGZ wijkt inhoudelijk af van andere aanbestedingen omdat de JGGZ meerdere verwijzers kent. Behalve het gebiedsteam zijn dat o.a. ook de huisartsen en jeugdartsen. Uit de Tour de Fryslân van de procesmanagers bleek dat veel gemeenten wel bezig zijn om afspraken te maken over de toeleiding, maar dat dit nog maar op weinig plekken concreet is gerealiseerd. Dit is voor gemeenten financieel gezien een extra risico. Mede om die reden is er voor gekozen om voor de JGGZ met budgetplafonds per aanbieder te werken. Daarvoor waren wel meerdere gesprekken per aanbieder nodig. De kleinere aanbieders krijgen een Raamovereenkomst aangeboden met (eveneens) een korting van 10%. Voor de dyslexieaanbieders is noodzakelijkerwijs een apart regime afgesproken. De dyslexiemarkt is een enorme groeimarkt waarin de omzetten van aanbieders in 2013 en 2014 soms zijn verdubbeld of verdrievoudigd per jaar. Dat terwijl het aandeel kinderen dat last heeft van dyslexie stabiel is op zo n 3,5%. Dit is een -financieel gezien- onhoudbare situatie voor de gemeenten. Gezocht is naar een manier waarop gemeenten meer grip kunnen krijgen op de toestroom naar de dyslexieaanbieders. De oplossing ligt in de bepaling dat de gebiedsteams de toegang tot de dyslexie in handen krijgen en niet meer alleen de scholen. Verwijzingen moeten dus vanuit de scholen eerst naar de gebiedsteams. Daarover moeten gemeenten/gebiedsteams afspraken maken met de scholen. Hierdoor krijgen zij ook veel beter zicht op de aantallen en kan ook gemonitord worden. Daarbij is een strak monitoringsprogramma afgesproken met de aanbieders. De dyslexieaanbieders krijgen een raamcontract aangeboden waarin de bekende korting op het tarief is verwerkt en gestuurd wordt op de toegang. 4.4 Bovenprovinciaal/JeugdzorgPlus Samen met Drenthe en Groningen is een traject doorlopen om te komen tot bepaling van het bovenprovinciale aanbod. Dat heeft geleid tot een overzicht van (3 de lijns)aanbod dat hoog specialistisch is en weinig frequent met veelal grote fluctuaties in de cliëntenaantallen. Vanwege het meningsverschil met Groningen over de gezamenlijke inkoop is dit deel samen met Drenthe ingekocht. De contracten hiervoor worden thans opgemaakt en worden tegelijk met het contract voor JeugdzorgPlus (zie hieronder) aangeboden aan uw college. V.w.b. Jeugdzorgplus is al in een vroegtijdig stadium het gezamenlijke 3 Noordstandpunt ingenomen dat er eerst een oplossing moet komen voor de hoge boekwaarde van het pand van het Poortje waar voor de noordelijke provincies Jeugdzorgplus wordt aangeboden (naast de Woodbrookers). De hoge boekwaarde Pagina 3 van 6
maakt de benodigde flexibiliteit om de gewenste krimp in aanbod en omslag in beleid moeilijk realiseerbaar. Het Poortje heeft zich vervolgens tot de Transitieautoriteit Jeugd gewend. In het overleg op 10 november jl. tussen de 3 noordelijke provincies, VWS en de Transitieautoriteit Jeugd heeft VWS na een toezegging van de staatssecretaris aan de Kamer- toegezegd 5,8 miljoen euro beschikbaar te stellen om de boekwaarde naar een reëel niveau te brengen. Gezamenlijk is afgesproken dat de komende 2 weken, doch uiterlijk 24 november, een goed Transformatieplan zal worden opgesteld door het Poortje, waar de regio s zich in kunnen vinden. Dit leidt dan in dat geval tot een gezamenlijk 3-jarig contract. Mocht dat niet het geval zijn, dan zal een 1-jarig contract worden aangeboden. Dit (3 of 1-jarig) contract zal dan zo spoedig mogelijk worden voorgelegd aan de afzonderlijke colleges. 5. Budgettair kader In de zomer is aan alle 24 gemeenten via een vast format- gevraagd aan te geven hoeveel budget er beschikbaar wordt gesteld voor inkoop Zorg in Natura (ZIN), en ook aan te geven welke onttrekkingen voor de andere posten worden gedaan. Dat leidt provinciebreed tot het volgende overzicht (bedragen in miljoenen): Totaal macrobudget 162 Landelijke uitvoering 1,7 Zorg LTA en bovenprovinciaal 12,5 Zorg provinciaal (ZIN) 83,5 Zorg PGB 25 Infra Gecertificeerde Instelling 15,8 Infra AMHK 4,7 Uitvoeringskosten (gemeentelijk) 4,8 Sociale Wijkteams e.d. 11,5 Overig 1,7 In het Bestuurlijk Overleg Zorg voor Jeugd op 31 oktober is gemeld dat er aanzienlijke verschillen zijn tussen gemeenten in wat beschikbaar gesteld voor inkoop voor Zorg in Natura voor de eigen cliënten. Met die gemeenten die relatief weinig beschikbaar hebben gesteld voor ZIN zal ambtelijk in overleg worden getreden, zo is afgesproken. Op basis van de door gemeenten beschikbaar gestelde 83,5 miljoen voor provinciale inkoop ZIN is e.e.a. uitgesplitst in JOH, JAWB en JGGZ: 100% van totaal inkoopkader Jeugd en opvoedhulp JEUGD EN OPVOEDHULP Ambulant 10.988.440,37 JEUGD EN OPVOEDHULP Pleegzorg 9.396.599,92 JEUGD EN OPVOEDHULP Dagbesteding 9.442.958,33 JEUGD EN OPVOEDHULP Residentieel 11.201.775,41 JEUGD EN OPVOEDHULP Overige taken 5.291,83 Totaal 41.035.065,87 Pagina 4 van 6
Jeugd GGZ JEUGD GGZ Intake en diagnostiek - JEUGD GGZ Ambulante behandeling 18.272.453,25 JEUGD GGZ Deeltijd /Dagbehandeling 779.796,34 JEUGD GGZ Klinische/residentiële behandeling 7.769.896,23 JEUGD GGZ Overige taken 1.262.884,76 28.085.030,58 (oorspr.) 39.500,000,-- (bijgesteld nav BO ZvJ) Jeugd AWBZ AWBZ BEGELEIDING - JEUGD Begeleiding 4.183.836,38 AWBZ BEGELEIDING - JEUGD Vervoer 1.283.017,30 AWBZ BEGELEIDING - JEUGD Kortdurend verblijf 161.015,96 AWBZ PV - JEUGD 214.524,23 AWBZ BEHANDELING 3.500.941,10 Jeugd - Extramurale zorg - AWBZ VERBLIJF - JEUGD ZZP LVG 3.903.235,87 AWBZ VERBLIJF - JEUGD ZZP VG 1.155.746,35 AWBZ VERBLIJF - JEUGD ZZP GGZ 9.395,41 Jeugd - Volledig pakket thuis Jeugd - Overig Totaal 14.411.712,59 Overig Totaal jeugd: provinciaal 83.531.809,03 (oorspr.) In het Bestuurlijk Overleg ZvJ op 31 oktober is aangegeven dat voor de JGGZ de beschikbaar gestelde middelen te weinig zijn en er volgens de berekeningen ongeveer 11 miljoen meer vanuit het totale macrobudget door de gemeenten beschikbaar moet worden gesteld om tot contractering te komen. Doordat JOH ongeveer 3 miljoen onder het 100% inkoopkader blijft, gaat het in totaal om een bedrag tussen de 7 en 9 miljoen euro. Bestuurlijk is voor dit bedrag de garantie afgegeven. In bijlage 1 zijn de gecontracteerde aanbieders aangegeven per aanbesteding 6. Risico s De decentralisaties brengen veel onzekerheden met zich mee. De in dit voorstel genoemde bedragen zijn gebaseerd op de meest recente en best beschikbare informatie, maar de situatie kan zich reëel voordoen dat er toch nog zorg moeten worden geboden, waar geen financiering meer tegenover staat. Er is weliswaar een korting van 10% gerealiseerd, maar als het aantal cliënten dat (door de gebiedsteams, huisartsen of andere verwijzers) wordt doorverwezen naar zorg stijgt, zal zich de situatie kunnen voordoen dat er meer budget nodig is. Een goede en frequente monitoring op budgetuitputting en aantallen cliënten met passende afspraken met de gebiedsteams- is daarom essentieel. Pagina 5 van 6
7. Verdere gang van zaken ondertekening De afzonderlijke contracten worden maandag 17 november bezorgd bij de gemeentehuizen. Verzocht wordt de contracten door de voorzitter en secretaris te laten ondertekenen. De getekende contracten worden op donderdag 20 november weer opgehaald en vervolgens aangeboden aan de aanbieders voor de ondertekening. VWS is op de hoogte van dit tijdspad. 8. Kosten opstellen contracten De keuze om voor 2015 de contracten 24 keer op te stellen, betekent een enorme logistieke operatie voor de Nederlandse Inkoopcombinatie, die de Friese gemeenten ondersteunt bij de inkoop. De kosten daarvoor kunnen niet volledig gedekt worden uit de begroting Zorg voor Jeugd. Ambtelijk is afgesproken dat iedere gemeente zelf de kosten (a 5.000 euro per gemeente) voor haar rekening neemt. Het NIC zal deze rechtstreeks factureren aan de gemeenten. 9. Financiele consequenties Dongeradeel Voor het provinciale inkoopbudget jeugd is een uitvraag gedaan naar de beschikbare budgetten bij alle Friese gemeenten. De aanlevering die Dongeradeel heeft gedaan, is conform het RTA ingediend, en past daarmee bij de uitgangspunten van het inkoopkader. Een van de grote risico s bij de inkoop zit in het deel Jeugd-GGZ. Hierin zijn de kosten afgelopen jaren flink toegenomen. Door het instellen van budgetplafonds voor deze aanbieders zijn deze kosten komend jaar gemaximeerd. De afspraken bij de Jeugd- en Opvoedhulp en Jeugd-AWBZ zijn niet voorzien van een plafond, maar daar is een korting per product afgesproken. Doorverwijzing naar specialistische jeugdzorg gaat voor het grootste deel via de gebiedsteams. Daarmee hebben we een belangrijk sturingsmechanisme in handen m.b.t. kostenbeheersing. Bovendien is in de raamovereenkomsten een uitgebreide verantwoordingsplicht opgenomen voor de aanbieders, waardoor we de kostenontwikkeling en de gewenste transformatie van de specialistische naar de basishulp kunnen monitoren. Welgaat het in de jeugdzorg ook om een open-einderegeling, net als bij de Wmo. Daardoor is nooit geheel te voorzien met welke kosten wij op jaarbasis te maken krijgen. Bijlage De kosten van de individuele voorzieningen Jeugd kunnen gedekt worden uit 6682000 (begroting jeugd), waar voor 2015 een bedrag geraamd is van 2.981500. Hiernaast is ook nog budget beschikbaar voor PGB s. Tevens wordt daar de bijdrage voor het NIC uit betaald. Gecontracteerde zorgaanbieders Pagina 6 van 6