Notitie inkoopkeuzes en -proces

Transcriptie

1 Notitie keuzes en -proces Alle Friese gemeenten werken onder de noemer Zorg voor Jeugd Fryslân samen aan het voorbereiden van de uitvoering van de Jeugdwet. Op diverse onderdelen organiseren gemeenten het inkopen provinciebreed, binnen deze samenwerking. Ten behoeve van de zijn documenten (separaat bijgevoegd) voor de verschillende onderdelen opgesteld, waarop de aanbieders hun aanbod kunnen formuleren en zij vervolgens kunnen worden gecontracteerd. Deze documenten worden na goedkeuring binnen Zorg voor Jeugd Fryslân, vastgesteld door de colleges van de individuele gemeenten. In deze notitie Inkoopkeuzes worden een aantal beleidsvoorstellen voorgelegd voor het proces en de documenten. Deze zijn verwerkt in de documenten. De voorstellen bouwen verder op, en zijn een vertaling van, eerder vastgestelde bestuurlijke documenten: het Kompas Zorg voor Jeugd Fryslân Regionaal Transitiearrangement Fryslân Uitgangspuntennotitie Zorg voor Jeugd Fryslân Omvormingsplan Zorg voor Jeugd Fryslân Functioneel ontwerp: Transitie en transformatie Zorg voor de jeugd Fryslân. Om welke keuzes gaat het? 1. Inkoop of subsidie 2. Inkoopvormen 3. Selecteren van aanbieders 4. Onderaannemerschap 5. Looptijd 6. Bekostiging en tarieven 7. Contractbeheer en management 8. Salarissen bestuurders aanbieders Pgb-cliënten Voor cliënten met een persoonsgebonden budget (PGB) is wettelijk vastgelegd dat de situatie voor hen in 2015 inhoudelijk ongewijzigd blijft. De hoogte van het PGB blijft gelijk en ook de zorg die er voor geleverd wordt. De uitvoering en administratie van de PGB wordt wel veranderd; de Sociale Verzekeringsbank (SVB) wordt hier de uitvoerende instantie. Voor cliënten met een PGB hoeft de gemeente geen instellingen te contracteren. Cliënten bepalen zelf bij welke instellingen zij de noodzakelijke ondersteuning willen ontvangen en bekostigen dit met hun PGB. Dit wordt niet aan de gemeente gefactureerd. Verhouding met bestaande werkzaamheden Sociaal Domein De van de Jeugdzorg is apart georganiseerd in Fries regionaal verband. Deze beperkt zich dan ook enkel tot de van ondersteuning voor jeugd, jongeren en ouders. In tegenstelling tot de lokale WMO, wordt de ondersteuning voor personen vallend onder het overgangsregime en personen die vanaf 2015 nieuw instromen niet gesplitst. De hier in te kopen voorzieningen gelden voor zowel bestaande als nieuwe cliënten. Bureau Jeugdzorg zal in 2015 een subsidie ontvangen voor nader te omschrijven activiteiten. U kunt de subsidieverlening eind 2014 ter besluitvorming verwachten. 1

2 De verwachte markt 2015: Samenwerking, samenhang en innovatie Vanaf 2015 zal het jeugdhulpstelsel in Friesland door de transitie en transformatie van de Jeugdhulp veranderen. Hieronder wordt op basis van eerder genoemde stukken aangegeven hoe de Friese gemeenten (de ontwikkeling van) het jeugdhulpstelsel in Friesland in 2015 zien en de gevolgen daarvan voor de gezamenlijke. Aan de hand van de ervaringen in 2015 kan voor 2016 (opnieuw) de afweging gemaakt worden of deze uitgangspunten gehanteerd moeten worden. Het fundament van het vernieuwde stelsel bestaat uit een (ver)sterk(t)e (pedagogische) samenleving en sterke basisvoorzieningen, die een belangrijk deel van de ondersteuningsvragen met de gezinnen kunnen oppakken. Gemeenten vervullen een stimulerende rol bij het versterken van de pedagogische gemeenschap. Dit wordt de komende jaren nog verder versterkt. Het versterken van de (pedagogische) samenleving en basisvoorzieningen is een verantwoordelijkheid van individuele gemeenten. De op provinciale schaal in te kopen specialistische hulp levert zoveel mogelijk maatwerk op de vragen waarin het netwerk, de basisondersteuning en/of het gebiedsteam niet (geheel) in kan voorzien. Vertrekpunt is dat de inzet wordt vormgegeven volgens het principe van erbij halen ; daarbij vormt de vraag van het gezin én het basisaanbod (gebiedsteam) de basis. Om de benodigde ondersteuning te kunnen inzetten worden afspraken gemaakt met maatschappelijke organisaties en zorgaanbieders voor het leveren van collectieve en individuele hulptrajecten. Uitgangspunten voor 2015 zijn samenwerking, samenhang en innovatie. Van de aanbieders wordt verwacht dat zij gaan samenwerken, dwars door de huidige (financierings)schotten heen en hun aanbod in samenhang zien en brengen. De vraag van het gezin is leidend voor de vormgeving van het aanbod en niet (meer) andersom. Dat betekent ook dat dubbelingen of specialistische expertises die door meerdere partijen wordt aangeboden, eruit worden gehaald en de versnippering van specialistische expertise ook om kwaliteitsoverwegingenwordt opgelost door dit bij één aanbieder te beleggen. De aanbieders zijn hier zelf ook voorstander van. In de gesprekken met de aanbieders geven zij aan dat ze mogelijkheden zien voor vernieuwing en substitutie in het zorgaanbod die leiden tot lagere kosten. Aan de aanbieders wordt gevraagd hier in de offertes met concrete innovatievoorbeelden bv. in de vorm van bijvoorbeeld vernieuwende combinatie zorgarrangementen- te komen. 1. Uitgangspunt is De Jeugdwet laat vrij of de gemeenten kiezen voor een relatie of een subsidierelatie. Friese gemeenten moeten dus beoordelen welke vorm het best past. Er is sprake van een wettelijke taak opgelegd aan de gemeente, waarbij de gemeente gehouden kan worden preventie en jeugdhulp te leveren. De gemeente wenst dan ook de activiteiten te kunnen afdwingen. Zeker voor het flexibele aanbod zal de gemeente per af te nemen eenheid betalen. Verder zijn er meerdere partijen in de markt die door de gemeenten (kunnen) worden benaderd. Op basis van het afwegingskader wordt gekozen om de provinciale in te kopen vormen van jeugdhulp, Jeugdzorg+, Jeugd GGZ en Jeugd (L)VB via te gaan organiseren. Dit geldt niet voor de taken: toegangstaken BJZ, AMHK, jeugdbescherming en jeugdreclassering. De keuze voor is overigens niet in strijd met de keuze voor het instrument subsidie voor bv. de lokale gebiedsteams Dit leidt tot het volgende overzicht: 2

3 Pakket Inkooppakket jeugd en opvoedhulp 1 Gespecialiseerde ambulante hulp (gezinscoaches) 2 (Dag)behandeling 3 Diagnostiek/consultatie en advies 4 Pleegzorg/tijdelijke gezinsvervanging 5 Crisisopvang -spoed4jeugd (toegang) -ambulant -24 uurs opvang 6 Residentiële hulp Inkooppakket jeugd en opvoedhulp Jeugdhulp plus Inkooppakket begeleiding en persoonlijke verzorging (J-AWBZ extramuraal) 1 - ind. Begeleiding - dagbesteding - kortdurend verblijf - pers. Verzorging (incl vervoer) Inkooppakket behandeling en verblijf (J-AWBZ intramuraal) -behandeling -verblijf (inclusief vervoer) Inkooppakket Generalistische J-GGZ Oa. Preventie en signalering Inkooppakket Specialistische J-GGZ BJZ toegangstaken AMHK Jeugdbescherming Jeugdreclassering / Inkoop Inkoop 2. Inkoopvormen Inkoop: meervoudig onderhands aanbesteden Er zijn diverse aanbestedingsvormen om op een rechtmatig wijze te komen tot een overeenkomst. Jeugdhulp is in de aanbestedingswet als 2b dienst gedefinieerd. Dit houdt in dat er geen volledige Europese Procedure gevolgd hoeft te worden, ongeacht het financiële volume van de opdracht. Met andere woorden bij deze 2b procedure heeft het bestuursorgaan meer ruimte om, ook boven de aanbestedingsgrens, een eigen afweging te maken met betrekking tot de vorm en de selectie van partijen waarmee de gemeente afspraken wil maken voor het leveren van zorg voor de jeugd. Indien er geen duidelijk grensoverschrijdend belang 1 Voor de JAWBZ extramuraal bepalen gemeenten zelf of zij lokaal de regelen of de overdragen aan de provinciale tafel 3

4 is (wat het geval is bij de jeugdhulp), er geen oneigenlijke barrières worden opgeworpen en er transparant, objectief en non-discriminatoir wordt gehandeld, is er veel vrijheid in het proces. Ook selecteren en onderhandelen is toegestaan. Wel is het verplicht de gunning van de opdrachten te publiceren. Voor de keuze van de aanbestedingsvorm is het van belang om vast te stellen dat 2015 een overgangsjaar is, en waarbij de continuïteit van zorg voor cliënten (bij dezelfde jeugdzorgaanbieder) een belangrijk (budgettair) uitgangspunt is en bovendien in het RTA is afgesproken dat minimaal 80% van het totale budget van alle gemeenten in Friesland gezamenlijk beschikbaar is voor het huidige totale aanbod. Dit is (dus) geen budgetgarantie voor individuele aanbieders, zoals soms verondersteld wordt. Gezien bovenstaande opsomming en het gegeven dat deze een beperkt regime heeft, kan gesteld worden dat van de 8 omschreven aanbestedingsvormen er voor het jaar 2015 slechts één aanbestedingsvorm het best passend is voor de Jeugdhulp, mede gezien de korte tijdsbestek en de voorwaarde continuïteit van de zorg: Meervoudig Onderhandse aanbesteding Nb. Indien er slechts één leverancier actief is zal slechts één leverancier een uitnodiging ontvangen. Voor de volledigheid noemt men dit enkelvoudig onderhands aanbesteden. 3. Selecteren van aanbieders Bij het proces moet worden bepaald op welke partijen worden toegelaten of uitgesloten. Gelet op het RTA zal in 2015 het grootste deel van het beschikbare budget worden uitgegeven aan bestaande aanbieders (80%). Daarmee wordt voor 2015 afspraken gemaakt met aanbieders die nu ook zorg leveren. Het aantal te contracteren aanbieders zal verschillen per pakket en wordt mede ingegeven door het aantal aanbieders dat actief is binnen een pakket en de keuzevrijheid die Friesland wil bieden binnen een pakket. Binnen het pakket JAWBZ en JGGZ zijn veel leveranciers actief. Het betreffen veelal kleinere eenpitters of zorgboerderijen. Om de administratieve lasten voor zowel de gemeente als de leveranciers niet onnodig hoog te hebben, kan besloten worden om op basis van de huidige omzet een grens te bepalen waar beneden een leverancier niet een gehele inschrijving hoeft aan te leveren. Voorgesteld wordt om een overeenkomst op een website te zetten, waarbij de kleinere leveranciers de mogelijkheid krijgen om deze (na het doorlopen van een aantal kwaliteitscriteria) te downloaden en na ondertekenen te retourneren. Op deze wijze is er toch een overeenkomst gesloten en kan de zorg gecontinueerd worden. Deze werkwijze wordt door zorgverzekeraars momenteel ook gehanteerd. Gezien de zorgcontinuïteit die gemeenten in 2015 moeten bieden en de afspraken uit het RTA wordt voorgesteld voor 2015 voor het provinciale deel de bestaande aanbieders te contracteren. Eventueel nieuwe aanbieders kunnen gemeenten lokaal contracteren of via een PGB constructie door een cliënt laten inkopen. 5. Looptijd contract De jeugdzorg is een nieuwe taak voor gemeenten die de komende jaren tot veel nieuwe inzichten zal leiden bij gemeenten en naar verwachting ook bijstelling van beleid. 4

5 Het is niet wenselijk om de overeenkomsten voor een te lange periode af te sluiten. Voorgesteld wordt om de (raam)overeenkomsten voor 1 jaar af te sluiten met een mogelijkheid om de overeenkomst twee maal met 1 jaar te verlengen. Met name de eerste periode kan gebruikt worden om alle afspraken te beoordelen en te leren van hetgeen opgenomen is in de overeenkomst. Hiervoor zal het jaar 2015 gebruikt worden. De voor het jaar 2016 kan gebruikt worden om bepaalde diensten opnieuw in de markt te zetten en te verbeteren. Met andere woorden, korter afsluiten is niet te adviseren en een langere periode ook niet. 6. Bekostiging en tarieven De omvang van de zorg bepaalt uiteindelijk ook de omvang van de kosten. Samenwerkende gemeenten moeten er voor zorgen dat de zorg betaald kan worden uit de beschikbare budgetten. Gezien de jaarlijkse groei van alle typen jeugdzorg ligt daar een behoorlijk uitdaging. Bovendien zal de verdeelsystematiek voor het budget van 2016 pas in december duidelijk worden en zal de omvang van het beschikbare budget voor 2016 ook kunnen veranderen voor de Friese gemeenten. Voorstel is om uit te gaan van huidige bekostigingseenheden Uitgangspunt is dat wordt toegewerkt naar clientsturing en budget volgt kind. De vraag van de cliënt staat centraal en het aanbod richt zich daar naar. Voorgesteld wordt om in de bekostiging van zorgaanbieders voor 2015 uit te gaan van de bestaande systematiek met de huidige bekostigingseenheden. Landelijk is afgesproken dat de DBC-systematiek voor de gespecialiseerde Jeugd-GGZ tot 2017 gehandhaafd blijft. Daarbij geldt dat kruissubsidiëring tussen producten niet langer wenselijk is, maar dat wel realistische tarieven worden gehanteerd, zonder financiële uitholling van aanbieders. Voor wat betreft de tarieven wordt voor 2015 uitgegaan van een korting van vooralsnog 10% op de huidige tarieven. Dit percentage kan nog wijzigen naar aanleiding van de berekeningen van de provinciaal beschikbare budgettaire ruimte (zie de notitie proces provinciale ). In het Bestuurlijk Overleg op 11 september a.s. wordt dit definitief bepaald. 7. Contractbeheer en contractmanagement: De Friese gemeenten hebben de keuze gemaakt dat Leeuwarden vanaf 2015 gaat optreden als centrumgemeente. De gemeente Leeuwarden heeft aangegeven dit jaar nog niet op te treden als centrumgemeente, dit ook in afwachting van de uitkomsten van het onderzoek dat Kokx / de Voogd momenteel uitvoert. Dat betekent dat de 24 Friese gemeenten gezamenlijk moeten inkopen voor De vraag is door wie (formeel) de contractering (wie tekent?) moet plaatsvinden en waar het contractmanagement ligt. In onderstaand schema zijn verschillende aandachtspunten opgenomen, die invloed kunnen hebben op de keuze van de gemeenten betreffende het afsluiten van één centrale overeenkomst of alle 24 gemeenten voor zich. Tevens is een tussen vorm opgenomen, waarbij overeenkomsten per regio afgesloten worden. Lokaal Provinciaal Cluster in 3 regio s Tijdsplanning

6 Inzet ambtenaren tijdens Inzet ambtenaren na afsluiten RO Eenduidigheid voor opdrachtgever en opdrachtnemer Kans op prijs verhoging inschrijvers Betere onderhandelingspartij Vraagt kennis en productkennis Evaluatie centraal houden Voorstel: iedere gemeente ondertekent Op basis van bovenstaande beoordeling wordt het volgende voorgesteld. Er wordt door de tafels centraal een traject doorlopen om te komen tot de partijen waarmee een overeenkomst gesloten zal gaan worden. De overeenkomst wordt 24 maal opgemaakt en ter ondertekening bij iedere gemeente neergelegd. Ieder gemeente verkrijgt op deze manier een eigen contract, die ondertekend is door een gemandateerd persoon van de gemeente. Wat betreft het beheer van de overeenkomsten is het meest efficiënt om dit centraal te beleggen. Dit vraagt de komende tijd nadere afstemming en overleg met de gemeente Leeuwarden. 8. Salarissen bestuurders aanbieders In de Wet Normering Topinkomens zijn voorwaarden gesteld aan (afbouw van) de salarissen van bestuurders in de semi-publieke sector. De vraag is of in de documenten bepalingen moeten worden opgenomen over de salarissen. In een aantal Friese gemeenten is dit (al) een onderwerp waar door de gemeenteraad bij bv. de lokale aandacht is gevraagd voor de salarissen. Voorgesteld wordt om in de documenten de bepaling op te nemen dat de aanbieders de Wet Normering Topinkomens gaan uitvoeren. 6