Projecten Educatieve Middelen Pool 2007 2008 Aanvraagformulier ondersteuning Onderwijscentrum VU Activerend onderwijs binnen de Faculteit Sociale Wetenschappen Aanvrager: Dr.ir. F.E. Six MBA Faculteit der Sociale Wetenschappen Afdeling Bestuur en Organisatie Opdrachtgever: dr. F. Kamsteeg, portefeuillehouder onderwijs, Faculteitsbestuur Faculteit der Sociale Wetenschappen 15 maart 2007 Onderwijscentrum VU De Boelelaan 1105 1081 HV Amsterdam www.onderwijscentrum.vu.nl Contactpersonen: Procedure en overige vragen: mevr. C.M.J. Peters (E: c.peters@ond.vu.nl T: 020 598 9221) ICT&Onderwijs: dhr. drs. G.J. Los (E: g.los@ond.vu.nl T:020 598 5493) Digitaal Portfolio: mw. drs J. Poortinga (E: j.poortinga@ond.vu.nl T: 020-598 5481) Kwaliteitszorg: dhr. dr. W. van Os (E: w.vanos@ond.vu.nl T: 020-598 5480) Onderwijsvisie: dhr. drs. G.J. Los (E: g.los@ond.vu.nl T:020 598 5493) 1
1. Projectbeschrijving 1.1 Samenvatting Het verhogen van de studierendementen is in het facultair beleidsplan van de Faculteit Sociale Wetenschappen 2007 2010 genoemd als één van de belangrijkste taken op het gebied van het onderwijs. Tegelijkertijd is de financiële realiteit dat daar niet substantieel hogere budgetten voor beschikbaar zijn. De uitdaging waar de faculteit voor staat op het gebied van het onderwijs is het zoeken naar nieuwe wegen die het onderwijs aantrekkelijker maken, de student activeren tot intensiever studeren en dit alles zonder dat de personeelsinzet substantieel omhoog gaat. De probleemstelling bij dit project luidt dan ook: Hoe kunnen wij met nieuwe didactische en technologische ondersteuning het studierendement verhogen zonder dat dit tot een substantiële intensivering van de personeelsinzet leidt? De achterliggende redering is dat door didactische vernieuwing de kwaliteit van het onderwijs verhoogd wordt, wat leidt tot een verbetering van het studierendement. Gedurende het collegejaar 2006/7 wordt het project Activerend onderwijs in de herziene bachelor Bestuur en Organisatie uitgevoerd. Dit lopende project kent dezelfde probleemstelling als het vervolgproject EMP dat wij hierbij voor het studiejaar 2007/08 aanvragen. In het EMP project 2006/7 jaar worden twee essentiële eerste stappen gezet om een gepast antwoord te geven op de probleemstelling. Deze stappen zijn relatief klein, maar daardoor wel levensvatbaar en gewaardeerd door de doelgroep, terwijl terdege rekening gehouden wordt met de bredere generaliseerbaarheid van de bevindingen en ervaringen. Er is een studiemiddag georganiseerd voor alle docenten van de afdeling Bestuur en Organisatie (B&O): om hen te informeren over en te prikkelen met de nieuwe mogelijkheden van ICT-toepassingen bij Onderwijsvernieuwing, met name bij Activerende Didactiek. om met elkaar ervaringen en ideeën hierover uit te wisselen met betrekking tot een ieders eigen onderwijspraktijk; om eerste ideeën en concepten te ontwikkelen wat betreft herontwerp van vakken met behulp van ICT en met als uitgangspunt de vraag, hoe studenten actiever betrokken kunnen worden bij het onderwijs. Tevens is voor een beperkt aantal docenten die vervolgens direct deze nieuwe inzichten in hun onderwijs willen toepassen, capaciteit gereserveerd voor de ondersteuning vanuit het Onderwijscentrum binnen het EMP project 2006/07 (vakken: Beleid en Besluitvorming, Strategie, Gedrag in Organisaties en Instituties, Markt en Overheid). Daarnaast is naar aanleiding van de studiedag bij de docenten de behoefte aan ondersteuning door het Onderwijscentrum bij het vernieuwen van hun vakken in het kader van het vervolgproject (EMP 2007/08) geïnventariseerd. De overgrote meerderheid van de docenten die deelnamen aan de studiemiddag geven aan waarschijnlijk of zeker ondersteuning te willen van het Onderwijscentrum bij het activerender maken van hun onderwijs. Een grote meerderheid van docenten die betrokken zijn bij het vormgeven van het B&O onderwijs was aanwezig op de studiemiddag. Dit maakt een vervolgaanvraag noodzakelijk. 2
Voor het collegejaar 2007/8 zijn de volgende activiteiten voorzien waarbij wij graag ondersteuning van het onderwijscentrum krijgen: 1. Concrete begeleiding bij de uitvoering van de vakken die in het eerste EMP project aangepakt/ herontworpen worden. 2. Uitbreiding van de onderwijsvernieuwing van bachelor B&O naar alle opleidingen van B&O (twee (pre)masteropleidingen). 3. Diffusie van resultaten naar andere afdelingen FSW d.m.v. studiemiddagen per afdeling. 4. Capaciteit voor begeleiding van docenten bij het 'aanpakken/ verbeteren/ herontwerpen' van het onderwijs van andere afdelingen FSW. De docenten die in 2006/7 meedoen willen graag vervolgondersteuning in 2007/8 als zij het nieuwe vak voor het eerst daadwerkelijk geven. Verder zijn meer docenten van de afdeling B&O geïnteresseerd in ondersteuning van het Onderwijscentrum en hebben andere afdelingen binnen de faculteit interesse getoond om ook een onderwijsmiddag te organiseren in samenwerking met het Onderwijscentrum. Ook is er ondersteuning van het Onderwijscentrum gewenst bij het begeleiden van hun docenten die hun onderwijs willen vernieuwen/verder willen ontwikkelen. Voor deze vervolgaanvraag richten wij ons concreet op de afdeling Communicatiewetenschappen (CW) en nog twee andere afdelingen van FSW die bij indiening van dit voorstel nog hun commitment voor dit project moeten uitspreken. Waar het project van 2006/7 erop gericht was om te verkennen hoe dergelijke (activerende) onderwijsvormen daadwerkelijk aan een verbetering van het onderwijs bijdragen, willen wij dit jaar het experiment van vorig jaar (verbeterd) uitrollen over meer docenten en afdelingen. 1.2 Doelstellingen Het (lange termijn) doel van dit project is om 1. Alle bachelorvakken in de B&O opleiding, plus alle (pre) mastervakken van de opleidingen BCO (Beleid, Communicatie en Organisatie) en Bestuurskunde met de nieuwste didactische en technische kennis en inzichten te ontwikkelen, uit te voeren en te evalueren. Dit zal gerealiseerd worden door het onderwijs meer activerend en onderzoekend te maken. De studenten worden gestimuleerd met leeractiviteiten die dieper in de leerpiramide liggen (bijlage 1). Bijvoorbeeld door meer videomateriaal over de praktijk als illustratie van theoretische concepten te gebruiken; studenten te laten werken aan video opdrachten; of door ICT applicaties zoals CODAS, Question Bank of Peer Review vaker toe te passen. 2. Docenten van de afdelingen CW plus twee andere afdelingen van FSW informeren over nieuwe ontwikkelingen op het gebied van didactische en technische ondersteuning. Dit zal gebeuren door in eerste instantie in elke afdeling een studiemiddag te organiseren, grofweg langs het stramien van de studiemiddag B&O, met verbeteringen en toespitsing op de desbetreffende afdeling (in bijlage 2 staat het programma van de B&O studiemiddag). Ook zal een Blackboard site beschikbaar zijn. 3. Onder docenten van de drie afdelingen (CW plus twee andere) een gesprek op gang brengen over de wijze waarop het onderwijs binnen de afdeling verbeterd kan worden door toepassing van die nieuwe inzichten. 4. Docenten die enthousiast zijn binnen deze drie afdelingen ondersteunen in de toepassing van deze nieuwe onderwijsvormen binnen hun vak. 3
5. De faculteit heeft alle deeltijdopleidingen afgeschaft met uitzondering van een pilot voor Bestuurskunde (master en premaster). De doelstelling bij deze pilot is: het vinden van de goede mix in blended learning zodat een goed studierendement behaald kan worden bij een acceptabele (rendabele) inspanning van docenten. Mocht dit succesvol zijn, dan kunnen er vervolgens eventueel weer meer deeltijdopleidingen langs dit stramien aangeboden gaan worden. Daarbij sluiten wij aan bij de VU-brede onderwijsdoelstellingen om: het studierendement te verhogen (de VU doelstelling van 80% van studenten haalt in 4 jaar het bachelordiploma is daarbij niet op korte termijn haalbaar, maar een verbetering van het studierendement is wel de inzet). De faculteit kiest voor 85% van de herinschrijvers na 4 jaar. streven naar concrete, consistente samenhang van het curriculum zowel qua inhoud als qua gehanteerde werkvormen. Het spreekt vanzelf dat ook aansluiting wordt gezocht bij de onderwijsvisie die de VU en de faculteit hebben ontwikkeld ten aanzien van onderzoekend (en samenwerkend) leren. 1.3 Afbakening Dit project richt zich dus nadrukkelijk op het toepassen van bestaande tools en inzichten, niet op het ontwikkelen van nieuwe applicaties. 1.4 Resultaten Zie criteria: voldoende geoperationaliseerd, realistisch en haalbaar. (SMART) Het project levert een aantal concrete resultaten op, zoals: Tenminste 4 bachelorvakken die met ondersteuning van ICT-middelen een gevarieerdere en aantrekkelijker didactische vormgeving laten zien (deze vakken zijn ontwikkeld in EMP 2006/07 en worden uitgevoerd in het EMP 2007/08 project). Deze vakken kunnen als zodanig een voorbeeld voor andere vakken zijn. Plus nog eens 4-6 vakken uit de opleidingen van de afdeling B&O die eenzelfde verandering zullen ondergaan in het EMP 2007/8 project. Opbouw van ervaring bij docenten als het gaat om de inzet van door computer en multimedia ondersteunde onderwijsontwikkeling Εen platform dat als een interface voor docenten werkt bij het nadenken over didactische vernieuwingen in het onderwijs. Een speciale site op Blackboard is daartoe al opgezet; deze zal eerst worden gevuld met informatie relevant voor de afdeling B&O maar er wordt direct al rekening gehouden met het opschalen naar en breder openstellen voor de gehele faculteit FSW. Een hoger onderwijsrendement bij een grofweg gelijkblijvende inzet van docenten (in de pilot van EMP 2006/7 wordt dit voor het vak Besluitvormingstheorie expliciet gemeten: de docent houdt ongeveer bij hoeveel tijd zij in het vak steekt, een onderwijsassistent assisteert een halve dag per week en de cijfers worden vergeleken met de jaren ervoor. Deze ervaring kan als voorbeeld dienen voor de metingen bij andere vakken). Een grotere tevredenheid bij studenten over de vormgeving en invulling van het vernieuwde onderwijs (dit wordt via de standaard evaluatieformulieren gemeten maar ook via extra evaluatieformulieren). 4
Bekendheid met de resultaten die bereikt zijn bij de bachelor B&O binnen andere afdelingen van de faculteit FSW. Hiervoor zal de eerder genoemde Blackboard site o.a. gebruikt worden en de studiemiddagen per afdeling (CW plus twee andere). Start van vergelijkbare verbeterprojecten binnen andere FSW afdelingen Levensvatbaar. Omdat dit project vanuit docenten, het MT van de betrokken afdelingen wordt gedragen en het FB het project stimuleert en faciliteert, zal het direct daadwerkelijk worden ingezet. Door de bottom-up aanpak zal de levensvatbaarheid verder vergroot worden. Gewaardeerd. Dit is pas echt na afloop te bepalen, maar door de concrete betrokkenheid van docenten en de geplande betrokkenheid van studenten is de kans erg groot dat het gewaardeerd zal worden. De ervaringen tot nu toe in het EMP 2006/7 project zijn zeer positief: alle docenten gaven aan het einde aan (met ondersteuning van het Onderwijscentrum) hun eigen vakken te willen verbeteren. In de break out groepjes aan het einde van de studiemiddag zijn voor sommige vakken concrete acties (bijvoorbeeld inzet van video-opdrachten of toepassing van Peer Review) besproken. Generaliseerbaar. Dit maakt expliciet onderdeel uit van het plan. Concrete vakken zullen verbeterd worden, en bovendien zal expliciet nagedacht worden hoe de ervaring en inzichten toegepast kunnen worden op de andere vakken in de faculteit. Inpasbaar in EMP thema. Dit project valt niet in één maar in een aantal EMP thema s. Concreet zijn nu al aan te wijzen: 1. Onderwijsvisie VU: Gebruik van groupware en digitale leeromgeving; begeleiding van studenten, academische vorming.. 2. Toegankelijkheid van (deeltijd)opleidingen door inzet van e-learning en doorlopende leerlijnen: goede mix in blended learning, toetsen en beoordelen m.b.v. ICT. 3. Aandacht voor diversiteit: welke onderwijsvormen kan een docent hanteren? 5
1.5 Facultair commitment Verhoging van de studierendementen is als facultair speerpunt in het facultair beleidsplan 2007-2010 opgenomen. Dit vervolgproject geeft verdere invulling aan dit speerpunt. Het project is zeer urgent, omdat in het collegejaar 2007/8 de nieuwe vakken van de herziene bacheloropleiding daadwerkelijk gegeven moeten worden. Het project wordt gedragen door het projectteam van EMP 2006/7 project en het MT van de afdelingen. Facultair commitment is door de portefeuillehouder onderwijs namens het faculteitsbestuur gegeven (Frans Kamsteeg). 1.6 Onderwijskundig kader Het project richt zich op het verbeteren van concrete vakken en zal dus direct leiden tot een betere kwaliteit van het onderwijs en de begeleiding van studenten. Doel is om het studierendement te verhogen en het leveren van een bijdrage aan de creatie van een community of learners. De huidige bachelor en master programma s draaien nog te kort om goede rendementscijfers te geven. Facultaire doelstelling is 85% van de herinschrijvers na jaar 1 haalt het bachelor diploma in 4 jaar. Het project sluit bijvoorbeeld aan bij de volgende EMP-thema's 1. Onderwijsvisie VU: Learning Community: bijvoorbeeld onderzoekend en samenwerkend leren, gebruik van groupware en digitale leeromgeving (Blackboard), Peer Review (bijvoorbeeld Turnitin); Begeleiding van Studenten: organiseren van goede feedback (bijvoorbeeld bij het nieuwe vak Instituties, Markt en Overheid) 2. Toegankelijkheid van de (deeltijd-) opleiding Bestuurskunde: toetsen en beoordelen met behulp van ICT, peer-assessment; zoeken naar goede mix in blended learning (bijvoorbeeld deeltijdopleiding) 1.7 Kwaliteit Een gebruikersevaluatie maakt expliciet onderdeel uit van dit project. Een evaluatie onder de studenten zal worden uitgevoerd en de ervaring van de docenten zal worden geëvalueerd. Dit alles zal terug te vinden zijn in de eindrapportage. 1.8 Disseminatie Disseminatie binnen de faculteit maakt expliciet onderdeel uit van de activiteiten (is zelfs onderdeel van de doelstellingen). Dit zal gebeuren via studiemiddagen bij verschillende afdelingen en een facultaire Blackboard site met informatie voor docenten en links naar de relevante sites van het Onderwijscentrum of de Digitale Universiteit (bijvoorbeeld VideoAktiv en Question Bank). Hierdoor zal de al beschikbare informatie van het Onderwijscentrum makkelijker toegankelijk/vindbaar worden voor docenten van FSW. 2. Gewenste ondersteuning Onderwijscentrum VU 6
Van het Onderwijscentrum vragen wij verschillende ondersteuningsactiviteiten zoals: op basis van vastgestelde leerdoelen gewenste leeractiviteiten in kaart brengen onderzoeken naar geschiktheid van een aantal ICT applicaties om bepaalde leeractiviteiten te ondersteunen (denk bijvoorbeeld aan CODAS, Question Bank, Peer Review, Blackboard) concrete ondersteuning bij de inzet van geselecteerde ICT applicaties. Twee docenten aanwezig bij elke studiemiddag (om evt een presentatie te geven maar vooral om aanwezig te zijn om toelichting te geven, mee te denken etc.) Wij schatten in dat de benodigde ondersteuning van het Onderwijscentrum in totaal 0,2-0,3 fte zal bedragen. Dit zal voor een groot deel neer komen bij een projectleider van het Onderwijscentrum, maar een deel zal ook gespecialiseerdere expertise betreffen. 3. Projectstructuur (zie criteria projectstructuur) Portefeuillehouder onderwijs in het faculteitsbestuur (Frans Kamsteeg is tot september a.s. portefeuillehouder, opvolger nog onbekend). Voor het totale facultaire project zal Frédérique Six als projectleider optreden. Tevens zal zij projectleider zijn van het deelproject B&O. Vanuit de drie andere afdelingen zal ook een projectleider worden aangesteld. Het projectteam zal bestaan uit de projectleiders van de vier afdelingen, een medewerker van de afdeling webservices (voorheen ICTO), een medewerker van het Onderwijscentrum (die als projectleider vanuit het Onderwijscentrum fungeert) en een student. 7
3.1 Projectleider en medewerkers Naam Functie Afdeling Projectrol Uren/fte gedurende het jaar Telefoon Email F.E. Six Project leider FSW (PLF) en B&O 25 + 4*10 + 4*5 + 35 = 120 uur 020 598 6908 Fe.six@fsw.vu.nl E.J. Bijl FSW ICTO Teamlid (WB) 25 + 4*10 + 20 = 85 uur Ej.bijl@fsw.vu.nl Docent CW Docent afdeling 3 Docent afdeling 4 Medewerker Onderwijscentum Teamlid en projectleider binnen afdeling CW (PLA) Teamlid en projectleider binnen afdeling 3 (PLA) Teamlid en projectleider binnen afdeling 4 (PLA) Teamlid en verbinding naar specifieke expertise binnen Onderwijscentrum, waar nodig (OC). 5 + 10+ 4* 5 = 35 uur 5 + 10+ 4* 5 = 35 uur 5 + 10+ 4* 5 = 35 uur 0,2-0,3 fte student Teamlid 5 uur Toelichting urenbegroting: - PLF, medewerker Webservices en medewerker onderwijscentrum zijn 25 uur bezig met het bijwonen en voorbereiden/opvolgen van de projectteam vergaderingen. Overige teamleden zijn ca 5 uur bezig met het bijwonen van de vergaderingen. - de PLF is per afdeling (4x) 10 uur bezig met overall begeleiding. - de PLF is 35 uur bezig met Begeleidingscommissie en rapport schrijven en website opzetten; de medewerker Webservices is 20 uur bezig met rapport schrijven en website opzetten. - elke afdelingsprojectleider (PLA) is 10 uur bezig met overall begeleiding en 5 uur per te begeleiden docent (4x). - onderwijscentrum: 8
3 studiemiddagen (voorbereiding plus 2 medewerkers aanwezig) = 5 dagen Projectteam bijeenkomsten etc 3 dagen Begeleiding 4 docenten/vakken bij uitvoering EMP 2006/7 3 dagen Begeleiding 16 (4 * 4) docenten/vakken bij ontwerp/ontwikkeling/uitvoering EMP 2007/8 32-48 dagen Totaal 43-59 dagen (=0,2-0,3 fte) 3. 2 Begeleidingscommissie (Opvolger van ) Frans Kamsteeg als opdrachtgever, Jaap Willem van der Meulen als hoofd FSW Webservices (voorheen ICTO) en een student. 4. Planning 4.1 Projectplanning Beoogde startdatum project: September 2007 Beoogde einddatum project: Eind augustus 2008 4.2 Activiteitenplanning Concreet denken wij bij dit project aan de volgende activiteiten: 0. Commitment verkrijgen twee andere afdelingen FSW (vóór september 2007). 1. Opstellen plan van aanpak (september 2007) 2. Studiemiddagen organiseren afdelingen CW en twee andere (najaar 2007) 3. Begeleiden 2 oude (=EMP 2006/7) B&O docenten/vakken bij daadwerkelijke uitvoering (eerste semester 2007/8) 4. Begeleiden nieuwe B&O docenten/vakken bij vernieuwing/herontwerp (gedurende hele collegejaar 2007/8, met nadruk in najaar 2007) 5. Begeleiden 2 oude (=EMP 2006/7) B&O docenten/vakken bij daadwerkelijke uitvoering (tweede semester 2007/8) 6. Begeleiden van ca 12 docenten/vakken binnen CW en twee andere afdelingen bij vernieuwing/herontwerp (vanaf studiemiddag, met nadruk in winter/voorjaar 2007/8) 7. Naast het standaard evaluatieformulier, een extra evaluatieformulier door studenten na afloop van elk vak in laten vullen (te ontwikkelen in samenwerking met het onderwijscentrum). Liefst ook een evaluatiegesprek met een groep studenten. (gedurende gehele jaar 2007/8) 8. Rapport met verslag van project schrijven, inclusief aanbevelingen aan Faculteitsbestuur (september 2008). 9
Maand Hoofd-activiteit (Zie nummering hierboven) Omschrijving Medewerker(s) Rol medewerker(s) # FTE s Vóór sept. 0. PL Benaderen, enthousiasmeren September 1. PL, OC, (WB), (PLA s) schrijven 1 e helft 1 e semester 2. 3. 4. PLA, WB, OC, (PL) Docenten, OC, (PL) Docenten, OC, (PL) Organiseren Uitvoeren 2 e helft 1 e semester 3. 4. 6. 7. Docenten, OC, (PL) Docenten, OC, (PL) Docenten, OC, PLA s, (PL) Docenten, OC,PLA s, (PL) 1 e helft 2 e semester 4. 5. 6. docenten, OC, (PL) docenten, OC, (PL) docenten, OC,PLA s, (PL) Uitvoeren 2 e helft 2 e semester 4. 5. 6. 7. docenten, OC, (PL) docenten, OC, (PL) docenten, OC,PLA s, (PL) docenten, OC, PLA s, (PL) Uitvoeren Zomer 2008 8. PL, WB, OC, (PLA s) schrijven 10
5. Begroting Fac. in uren # mnd Fac. in K OND in fte # mnd PERSONEEL projectleiding 120 uur onderwijskundige expertise 0,2-0,3 fte technische expertise 85 uur p.m. vakinhoudelijke expertise 3 x 35 uur n.v.t. n.v.t. secretariële ondersteuning Hulp bij organiseren studiemiddagen n.v.t. n.v.t. MATERIEEL hardware/ infrastructuur p.m. n.v.t. n.v.t. software p.m. n.v.t. n.v.t. TOTAAL 310 uur 0,2-0,3 fte 6. Ondertekening en datum De aanvraag dient door of namens het faculteitsbestuur of het diensthoofd ondertekend te worden, alsmede voor akkoord door het Onderwijscentrum VU. 11
BIJLAGE 1 LEERPIRAMIDE 12
BIJLAGE 2 PROGRAMMA STUDIEMIDDAG B&O 5 MAART Programma studiemiddag 5 maart Nieuwe ontwikkelingen op onderwijsgebied Datum: maandag 5 maart van 13.00 tot 17.00 uur. Vanaf 12.30 uur is er lunch. Locatie: zaal Z-009 12.30 uur Lunch 13.00 uur Welkom en introductie (Frédérique Six, m.b.v. voting systeem en Silvester Draaijer (Onderwijscentrum)) 13.20 uur Video gebruik in onderwijs (Jacqueline van Muijlwijk-Koezen, FEW; Michel Jansen, Onderwijscentrum) 13.50 uur Toepassing van Peer Review (Anita van Hoof, CW) 14.20 uur pauze 14.30 uur Toepassing van Question Bank (Frédérique Six) 15.00 uur Toepassing van Concept mapping m.b.v. Inspiration (Pieter Wagenaar) 15.30 16.50 uur 2 rondes van 30 minuten om in kleine groepjes te bepraten hoe een ICT- toepassing concreet in een vak kan worden toegepast om studenten beter te motiveren en prikkelen. 16.50 17.00 uur plenaire afsluiting Tijdens de middag zijn twee medewerkers van het Onderwijscentrum aanwezig voor toelichting en het beantwoorden van vragen over didactische inpassing of (voor zover mogelijk) technische toepassing. Ter illustratie van een mogelijke vorm van videogebruik, zal deze middag op video worden opgenomen en na afloop (met powerpoint slides) op blackboard worden gezet voor degenen die er niet bij kunnen zijn. Op sommige andere universiteiten gebeurt dit voor avondstudenten, als er alleen overdag college wordt gegeven. Korte toelichting termen: Voting systeem: via de PC/beamer worden meerkeuzevragen aan de zaal voorgelegd. Mensen in de zaal hebben stemkastjes (met nummer) en kunnen op dat kastje het volgens hen juiste antwoord intoetsen. Op het scherm komt vervolgens het goede antwoord en de ingetoetste aantallen 13
per antwoordmogelijkheid. Dit kan ook worden gebruikt om meningen te polsen (dus geen goed antwoord, alleen verdeling van meningen meten). Peer review: met peer review software kunnen studenten feedback geven op elkaars werkstukken/opdrachten etc.. Ook kunnen ze elkaars werk beoordelen. Question Bank: dit is een software systeem waarmee studenten elke week een aantal meerkeuzevragen kunnen maken en invoeren en vervolgens vragen van collegestudenten kunnen maken en beoordelen. Bij de voorbereiding voor het tentamen hebben ze zo veel oefenvragen ter beschikking (alleen voor degenen die meegedaan hebben). Concept mapping: software om via PC/beamer concept maps in de colleges te gebruiken. Studenten kunnen de software ook zelf gebruiken voor het opbouwen van hun eigen argumentatie of samenvatten van collegestof (buiten colleges om). Zie ook: http://www.du.nl/digiuni/index.cfm/site/internet/pageid/27eb0afc- 4233-0E8F- 950F3CF1C4C81C36/objectType/Article/objectID/5F516BF5-F666- F798-7AD097226A3B6F7E/LayoutTemplate/tekst/index.cfm 14