SAMENVATTING RAADSVOORSTEL EN -BESLUIT REGISTRATIENR. BEHANDELEND AMBTENAAR SECTOR PORTEFEUILLEHOUDER 241119 Ben Nijboer PZ Ter Ellen ONDERWERP Belastingtarieven 2009 AGENDANUMMER F3 BELEIDSPROGRAMMA/BELEIDSLIJN 10 Middelen REDEN VAN AANBIEDING 1. Algemeen beleidsuitgangspunt is dat bij gemeentelijke dienstverlening, waarbij kostenverhaal plaatsvindt door middel van belastingen/retributies, de kosten 100% worden gedekt. De tariefswijzigingen worden nader toegelicht. 2. De tarieven van de belastingen, waarvan de opbrengst als algemeen dekkingsmiddel is aangewezen, worden jaarlijks verhoogd met het uitzettingspercentage. Ook de onroerendezaakbelastingen zijn algemene dekkingsmiddelen, maar omdat de grondslagen (meestal) stijgen, moet bij de aanpassing van deze tarieven ook hiermee rekening worden gehouden. 3. Per 1 januari 2009 wordt de uitvoering van de belastingverordeningen verzorgd door het Gemeentelijk Belastingkantoor Twente. De uitvoering van de verordeningen van de deelnemende gemeenten kan efficiënter worden uitgevoerd als de verordeningen zoveel mogelijk op elkaar zijn afgestemd SAMENVATTING VAN HET RAADSVOORSTEL EN HET VERVOLGTRAJECT Als uitvloeisel van het B&W-besluit d.d. 8-4-2008, nr. 213613 worden de tarieven van de belastingen, die als algemeen dekkingsmiddel dienen, in principe met 4,25% verhoogd. De overige tarieven en andere inhoudelijke wijzigingen worden nader toegelicht. PLAATSGEVONDEN COMMUNICATIE, DE RESULTATEN DAARVAN EN HET COMMUNICATIEPLAN VOOR HET VERVOLGTRAJECT intern overleg met betrokken afdelingen en sectoren VOORSTEL AAN DE RAAD Te besluiten tot vaststelling van de volgende verordeningen op de heffing en invordering van: a. Begraafrechten 2009; b. Brandweerrechten 2009; c. Havengelden 2009; d. Hondenbelasting 2009; e. 3 e wijziging Legesverordening 2008 en Legesverordening 2009; f. Marktgelden 2009; g. OZB 2009; h. Parkeerbelastingen 2009; i. Precariobelastingen 2009; j. Reinigingsheffingen 2009; k. Rioolaanleg- en aansluitrecht 2009; l. Rioolheffing 2009 en m. Toeristenbelasting 2009.
OPSOMMING VAN BIJLAGEN ontwerpverordeningen plus overzichten geraamde lasten-baten RAADSVOORSTEL REGISTRATIENR. BEHANDELEND AMBTENAAR SECTOR PORTEFEUILLEHOUDER 241119 Ben Nijboer PZ Ter Ellen ONDERWERP Belastingtarieven 2009 AANLEIDING EN DOEL 1. Algemeen beleidsuitgangspunt is dat bij gemeentelijke dienstverlening, waarbij kostenverhaal plaatsvindt door middel van belastingen/retributies, de kosten 100% worden gedekt. De tariefswijzigingen worden nader toegelicht. 2. De tarieven van de belastingen, waarvan de opbrengst als algemeen dekkingsmiddel is aangewezen, worden jaarlijks verhoogd met het uitzettingspercentage. Ook de onroerende-zaakbelastingen zijn algemene dekkingsmiddelen, maar omdat de grondslagen (meestal) stijgen, moet bij de aanpassing van deze tarieven ook hiermee rekening worden gehouden. 3. Per 1 januari 2009 wordt de uitvoering van de belastingverordeningen verzorgd door het Gemeentelijk Belastingkantoor Twente. De uitvoering van de verordeningen van de deelnemende gemeenten kan efficiënter worden uitgevoerd als de verordeningen zoveel mogelijk op elkaar zijn afgestemd. OVERWEGINGEN In dit voorstel worden de wijzigingen van de belastingverordeningen ten opzichte van 2008 nader toegelicht. Tenzij anders vermeld is de tariefsverhoging 4,25%, conform het Dienstregeling Planning en Control 2008, dat o.a. als basis dient voor het opstellen van de begroting 2009. Daar waar de redactie van een verordening is aangepast zonder dat een inhoudelijke wijziging is beoogd, lichten wij dit niet nader toe. Kwijtschelding Bij de afvalstoffenheffing, rioolrechten, hondenbelasting (1 e hond) en onderhoud grafrechten wordt op verzoek in voorkomende gevallen bij een inkomen tot 100 % van de bijstandsnorm kwijtschelding verleend. De gederfde inkomsten worden opgevangen door een verhoging van de tarieven. Voor de kwijtschelding van gemeentelijke belastingen in het kader van het minimabeleid gaan we in 2009 thans uit van de volgende ramingen, die zijn gebaseerd op de meest recente inzichten: Afvalstoffenheffing 925.000 hondenbelasting 20.850 Grafrechten 3.128 Rioolheffing 600.000 1.548.978 Lasten-baten Diverse belastingen en heffingen zijn voor wat betreft de tariefstelling gebonden aan een maximale kostendekking van 100%. Teneinde het inzicht in de lasten en baten te verhogen, is een overzicht van de geraamde baten en lasten voor 2009 van de brandweerrechten, haven- en kadegelden,
begraafrechten, marktgelden, naheffingsaanslagen parkeerbelastingen, reinigingsheffingen en rioolrechten ter inzage gelegd. Een goed overzicht van de mate van kostendekking van alle in de Legesverordening 2009 geregelde diensten (o.a. APV- en bouwvergunningen, rijbewijzen en paspoorten) is er niet, omdat de lasten en baten op diverse functies door de gehele begroting worden verantwoord en niet tot op beheersniveau kunnen worden herleid. Vooralsnog wordt nog steeds aangenomen dat de totale Legesverordening niet kostendekkend is. Weliswaar is voor het onderdeel Bouwleges sinds jaar en dag de geraamde (en de werkelijke) opbrengst hoger dan de geraamde lasten, maar dit wordt echter gecompenseerd door onderdekking bij andere in de Legesverordening genoemde diensten waarvoor deels door het Rijk maximumtarieven zijn voorgeschreven (bijv. Paspoorten). In dit verband moet tevens worden opgemerkt dat in de kadernota is afgesproken dat er o.a voor bouwregelgeving meer kosten gemaakt zullen moeten worden ten laste van de algemene dienst. We gaan er van uit dat een groot deel van deze kosten valt toe te rekenen aan de verhaalbare kosten door middel van bouwleges. Dat betekent dat (een deel van) de specifieke overdekking al in 2009 voor deze leges gaat verdwijnen. Uit de lasten-baten analyse blijkt dat de tarieven voor de afvalstoffen- en rioolheffing niet aangepast hoeven te worden om een kostendekkende opbrengst te realiseren. Gemeentelijk Belastingkantoor Twente Per 1 januari 2009 wordt de uitvoering van de belastingverordeningen voor de gemeenten Borne, Enschede en Hengelo uitgevoerd door het Gemeentelijk Belastingkantoor Twente GBT). Eén van de redenen voor het oprichten van het GBT is het bereiken van efficiencyvoordelen. Hoe meer verschillen er zijn tussen de vastgestelde verordeningen van de deelnemende gemeenten, des te meer medewerkers van het GBT moeten omschakelen bij het uitvoeren van werkzaamheden. Voor alle belastingverordeningen van de deelnemers is getracht een GBT-modelverordening op te stellen. Bij het opstellen van een GBT-model is zoveel mogelijk aangesloten bij de modelverordeningen van de VNG, omdat de meeste gemeenten deze nu ook al hanteren. Door deze werkwijze wordt het voor toekomstige deelnemers makkelijker om in te stappen. Voor de rechten, waarvoor geen VNG-modelverordening voor handen is (marktgeld, rioolaansluitrecht en haven- en kadegeld), is zoveel mogelijk aangesloten bij de systematiek van modelverordeningen van soortgelijke retributies. Elke gemeente blijft uiteraard autonoom in haar beleid en per gemeente verschilt de beheerssituatie. Daardoor verschillen de verordeningen van de deelnemers voor wat de tarieven en heffingsmaatstaven, de begripsomschrijvingen en incidenteel vrijstellingsbepalingen. De inhoudelijke wijzigingen zullen waar nodig per heffing worden toegelicht. Betalingstermijn gecombineerde heffingen De mogelijkheden om de gecombineerde heffingen (afvalstoffenheffing, rioolrecht/heffing, hondenbelasting en onroerende zaakbelastingen) door middel van automatische incasso te voldoen, worden uitgebreid. Deze wijziging lichten wij thans toe. Voor zover van toepassing wordt de jaarlijkse WOZ-beschikking op een beschikking/aanslagbiljet gecombineerd met de aanslagen. De 3 gemeenten hanteren nu verschillende betalingstermijnen variërende van 2 tot 10 indien een machtiging tot automatische incasso is afgegeven. Automatische incasso is in alle gemeenten pas mogelijk als het bedrag van de aanslag een (verschillend) minimumbedrag te boven gaat en lager is dan een bepaald (weer verschillend) maximumbedrag. In Hengelo is het minimumbedrag in 2008 85,-- en het maximumbedrag 2.500, terwijl het aantal termijnen zoveel mogelijk beperkt blijft tot het aantal in het jaar nog resterende kalendermaanden. Wij stellen voor het minimumbedrag met ingang van 2009 op 100 te stellen, het maximumbedrag op 4.000 en het aantal termijn altijd op 10 te stellen. Ad. a begraafrechten Met ingang van 2007 moeten de lasten van de begraafplaatsen volledig worden gedekt door de opbrengst van de begraafrechten. De opbrengsten blijven al enkele jaren structureel echter achter bij de raming. Hoewel in 2008 meer diensten zijn afgenomen dan gemiddeld in de voorafgaande jaren, ramen we voor 2009 de opbrengsten op basis de gemiddeld in de afgelopen jaren verleende diensten. De geraamde opbrengst 2009 blijft dan ook aanzienlijk achter bij de geraamde lasten, het kostendekkingspercentage is 60%. Wij onderzoeken de mogelijkheden om de lasten te beperken. Voor de tariefstelling 2009 gaan we in afwachting van de resultaten van het onderzoek daarom uit van het algemene stijgingspercentage van de tarieven, namelijk 4,25%. Ad. c havengelden Tot de verhaalbare lasten door middel van het havengeld behoren ook de kosten van groot onderhoud. Deze zijn tot nu toe altijd bekostigd uit de algemene middelen. Omdat dit naar onze mening ongewenst is, stellen wij een meerjarig onderhoudsplan op zodat jaarlijks een vast bedrag in de tarieven is verdisconteerd om het groot onderhoud uit te kunnen voeren. Het meerjarig onderhoudsplan is nog niet gereed, maar vooruitlopend op de vaststelling daarvan vinden wij het wenselijk dat de tarieven voor 2009 met 4,25% stijgen om al vast een buffer te vormen voor toekomstig groot onderhoud.
Ad. d hondenbelasting Bij de vergelijking van de verordeningen hondenbelasting van de GBT-gemeenten zijn kleine verschillen geconstateerd als het gaat om de vrijstellingsbepalingen. Wij hebben nu geen vrijstellingen opgenomen voor honden: - waarvan de houder in het bezit is van een geldend diploma der Koninklijke Nederlandse Politiehondenvereniging, mits de houder zich verbindt zijn hond met een geleider, aan wiens bevelen hij gehoorzaamt, op aanvraag ter beschikking van de politie te stellen; - waarvan de houder in het bezit is van een geldend diploma van het hoofdcomité van Het Nederlandse Rode Kruis of van De Nederlandse Vereniging van Rodekruishonden. Borne en Enschede hebben één van deze vrijstellingen wel opgenomen. Wij stellen voor beide vrijstellingen ook in onze verordening op te nemen. Wij verwachten niet dat dit tot een grote inkomstenderving leidt. Ad. e leges 3 e wijziging Legesverordening 2008 De Legesverordening moet in verband met gewijzigde rijksregelgeving op twee onderdelen worden aangepast. In rubriek 5.6 zijn de Legestarieven vermeld in verband met het in behandeling nemen van vergunningaanvragen in het kader van de brandveiligheid. Door de inwerkingtreding van het Gebruiksbesluit Brandveiligheid per 1 november 2008 zijn de brandveiligheidseisen voor heel Nederland gelijk getrokken. In het besluit komt voor de meeste gebruikers van een nieuw gebouw slechts een meldingsplicht, waarvoor geen leges kunnen worden berekend. Rubriek 5.6 wordt met terugwerkende kracht tot 1 november 2008 gewijzigd. Het aantal spoedaanvragen voor rijbewijsdocumenten valt in 2008 hoger uit dan geraamd. De Dienst Wegverkeer brengt daarom vanaf 1 augustus 30,-- (was 41,--) in rekening. Rubriek 12 van de Legesverordening wordt daarom met terugwerkende kracht aangepast. a. Legesverordening 2009 De onder a vermelde wijzigingen werken uiteraard ook door in de Legesverordening 2009. Vrijwel alle tarieven in de Legesverordening 2009 zijn met 4,25% verhoogd. Uitzonderingen daarop zijn o.a. de paspoorttarieven, die door het rijk zijn gemaximeerd. Een andere uitzondering betreft de tarieven voor aanvragen in het kader van de Drank- en Horecawet en aanverwante regelingen, welke zijn opgenomen in hoofdstuk 14, evenals de tarieven voor het aanvragen van een evenementenvergunning voor evenementen met meer dan 10.000 bezoekers. Wat betreft de tarieven voor het behandelen van aanvragen in het kader van de Drank- en Horecawet en aanverwante regelingen, waren de tarieven ons inziens bij lange na niet kostendekkend. In het gewijzigde hoofdstuk 14 zijn de tarieven niet alleen verhoogd naar rato van de gemiddelde tijdsbesteding, maar tevens is er een differentiatie aangebracht naar soort bedrijf dat de vergunning aanvraagt. De tarieven stijgen met de factor 4 tot 6. De leges voor het aanvragen van een alcoholvrij verlof door een coffeeshop zijn verhoogd, om deze sector op deze manier gelijk te trekken met de grow- en smartshops. De aanvragen die deze inrichtingen indienen, zijn namelijk aanzienlijk arbeidsintensiever dan de gemiddelde drank- en horecavergunningaanvraag. Wat betreft de leges voor het aanvragen van een evenementenvergunning voor evenementen met meer dan 10.000 bezoekers, was tot dusver geen bijzondere bepaling in de legeslijst opgenomen. In voorkomende gevallen moest het algemene tarief op grond van rubriek 19.7 worden toegepast (in 2009 17,20). Voor grote evenementen is dit tarief echter bij lange na niet kostendekkend, daarom is voor deze grote evenementen een nieuwe bepaling (rubriek 19.13) opgenomen met daaraan gekoppeld het kostendekkende tarief ad. 231,--. De berekeningen van de voorgestelde tarieven liggen in het raadsdossier ter inzage. De tariefstelling voor het verstrekken van bodeminformatie is nog gebaseerd op het bodeminformatiesysteem zoals dat rond de eeuwwisseling functioneerde. Maandelijks worden gemiddeld 25 verzoeken om bodeminformatie in behandeling genomen. Inmiddels is het bodeminformatiesysteem zodanig verbeterd en gecomplementeerd dat de gevraagde informatie veel sneller beschikbaar is. Wij stellen voor de tarieven overeenkomstig de huidige tijdsbesteding en kosten te verlagen. De voorgestelde tarieven komen hiermee op hetzelfde niveau als van de andere grotere gemeenten in Overijssel.
Ad. f Marktgelden Bij de marktgelden wordt al jaren een uitzondering gemaakt voor het uitgangspunt dat er sprake moet zijn van 100% kostendekking. De tarieven voor 2009 zijn met 4,25% verhoogd. Verder is na vergelijking van de vigerende verordeningen van de GBT-gemeenten gebleken dat de ingang van de belastingplicht voor een vaste plaats beter geregeld kan worden. Nu kan van een vaste plaats pas gebruik worden gemaakt bij het begin van een kwartaal. Wij stellen voor de verordening zodanig te wijzigen dat de belastingplicht voor een vaste plaats elke maand kan ingaan. De hoogte van de aanslag marktgeld wordt uiteraard ook afgestemd op het aantal maanden, dat men gebruik kon maken van de marktplaats. Ad. g OZB De OZB-tarieven zijn afhankelijk van de WOZ-waarden. Met ingang van 2007 worden de WOZ-waarden jaarlijks vastgesteld, nadat het WOZ-tijdvak in 2005 al is verkort van 4 naar 2 jaar. In 2009 geldt als waardepeildatum 1-1-2008. Omdat de waarden van alle onroerende zaken jaarlijks opnieuw moeten worden vastgesteld, treden per definitie elk jaar lichte verschuivingen (bijvoorbeeld tussen eigenaren van vrijstaande woningen en appartementen) in belastingdruk op. Uitgangspunt in de gemeentelijke begrotingspraktijk bij de tariefstelling in herwaarderingsjaren is altijd de gewenste opbrengst geweest, waarbij de invloed van de waardeontwikkeling zo goed mogelijk is geschat. De waardebepaling is op het moment dat het belastingvoorstel moet worden vastgesteld, nog niet afgerond omdat moet worden uitgegaan van de toestand op 1 januari van het daaropvolgende jaar en de controles nog in volle gang zijn. Een eventuele onjuiste inschatting van de waardeontwikkeling werd tot nu toe desgewenst op een later moment gecorrigeerd door een tariefaanpassing. De OZB-opbrengst voor 2009 is berekend op basis van de geraamde opbrengst 2008, de voorgestelde tariefsverhoging ad. 4,25% en de geraamde areaaluitbreiding 2008. De opbrengst 2009 wordt als volgt gespecificeerd: Woningen niet-woningen totaal Eigenaren 7.397.776 4.738.748 12.136.524 gebruikers 3.313.409 3.313.409 totaal 7.397.776 8.052.157 15.449.933 De OZB wordt vanaf 2009 berekend naar een percentage van de waarde van de onroerende zaak. Hiertoe is de Gemeentewet gewijzigd (Kamerstukken II, 2007/2008, 31404, nr. 9). Tot nu toe werd gewerkt met eenheden van 2.500. De nieuwe berekeningswijze maakt duidelijk dat de OZB slechts over een klein percentage wordt geheven. Wij stellen voor de tarieven als volgt vast te stellen, rekening houdend met de hierboven vermelde opbrengsten en de geprognosticeerde waardes van woningen en niet-woningen per 1 januari 2009. Tussen haakjes zijn de percentages voor 2008 vermeld, indien de tarieven ook toen al zo zouden zijn uitgedrukt. Zakelijk recht woningen zakelijk recht niet-woning gebruik niet-woning 0,1042% (2008 = 0,1022%) 0,2284% (0,2255%) 0,1823% (0,1804%) Ad. h parkeerbelastingen De parkeertarieven zijn in 2008 niet verhoogd, omdat uurtarieven afgerond worden op een veelvoud van 0,10. In afwachting van de behandeling van de Parkeernota stellen wij voor het uurtarief voor 2009 vast te stellen op 1,50 (was 1,40 in 2007 en 2008). Indien bij controle blijkt dat de verschuldigde parkeerbelasting niet is voldaan, wordt een naheffingsaanslag opgelegd. Naast de parkeerbelasting van 1 uur, worden ook kosten in rekening gebracht door middel van de naheffingsaanslag. De kosten voor het opleggen van een naheffingsaanslag zijn aan een maximumbedrag gebonden. Voor 2009 is dit vastgesteld op 50, - (Staatscourant 2008, nr. 122, pag. 25). Voorwaarde daarbij is dat het bedrag van de naheffingsaanslag voldoet aan het Besluit gemeentelijke parkeerbelastingen, waarbij de geraamde opbrengst van de naheffingsaanslagen niet hoger mag zijn dan vooraf genoemde lasten. Het aantal opgelegde naheffingsaanslagen is vanaf 2007 structureel toegenomen. Uit het baten-lastenoverzicht van de parkeerbelastingen blijkt dat de geraamde lasten voor de naheffingsaanslag nagenoeg gelijk zijn aan de opbrengst van de naheffingsaanslagen.
Ad. j reinigingsheffingen Het tarief voor de afvalstoffenheffing is voor 2005 vastgesteld op 288,96 per perceel. Naderhand is er geen aanleiding geweest dit te wijzigen, omdat er enerzijds kostenbesparingen zijn gerealiseerd en anderzijds er investeringen zijn gepleegd zoals in het containermanagementsysteem (CMS) en vervangen blokcontainers. Mede omdat de geprognosticeerde investeringslasten in voorgaande jaren nog slechts zeer ten dele zijn gerealiseerd, heeft dit in de exploitatie nog niet geleid tot extra kapitaalasten. Hierdoor was de uiteindelijke opbrengst in 2006 en 2007 hoger dan de totale werkelijke lasten. Wij stellen voor ook voor 2009 het tarief voor de wekelijkse inzameling van huishoudelijke afvalstoffen vast te stellen op 288,96. Hiervoor pleiten 2 argumenten: a. wij hebben thans nog onvoldoende inzicht op de gevolgen voor de kostenkant van het CMS; b. wij hebben toegezegd nog deze raadsperiode een vorm van Diftar in te voeren. Een eventueel nadelig saldo op de exploitatie van de inzameling van huishoudelijke afvalstoffen kan worden opgevangen door de bestemmingsreserve Afvalverwerking (saldo per 1-1-2008 5.171.941). De tarieven voor individuele diensten worden wel met de algemene tariefsstijging van 4,25% verhoogd. Ad. k rioolaanleg- en aansluitrecht In uw vergadering van 18 juli 2006 stelde u de verordening rioolaanleg- en aansluitgeld 2006 met als ingangsdatum 1 augustus 2006 vast. Daardoor werd publiekrechtelijk kostenverhaal mogelijk gemaakt voor de aanleg van riolering bij bijvoorbeeld postzegelplannen. Ervaringscijfers wijzen uit dat de tarieven niet zodanig zijn vastgesteld dat de kosten volledig worden verhaald. Om 100% kostendekking te realiseren moeten de diverse tarieven worden verhoogd en wel met percentages die variëren van 2 tot ruim 15%. Ad. l rioolheffing In afwachting van de vaststelling van het nieuwe Gemeentelijk Riolering Plan (GRP) worden geen tariefswijzigingen voorgesteld. In het GRP wordt ook inzichtelijk wordt gemaakt wat de jaarlijkse storting in de vervangingsreserve moet zijn om de bestaande voorzieningen op peil te houden, c.q. te vervangen. De stand van de vervangingsreserve is zodanig dat we hiermee geen risico lopen. De tarievenstructuur is in het kader van de harmonisatie van de belastingverordeningen binnen het GBT aangepast. Tot en met 2008 hanteert de gemeente Hengelo een tariefdifferentiatie per 500 m3. Elk particulier huishouden valt qua tariefstelling binnen de 1 e 500m3. Dit is echter pas formeel vast te stellen na afloop van het belastingjaar, terwijl we de definitieve aanslag vrijwel altijd in februari versturen. In de voorliggende verordening is dit opgelost door een vast bedrag op te nemen gelijk aan de eerste schijf van de nu nog vigerende verordening en een bedrag per hoeveelheid afgevoerd afvalwater (eenheden van 500m3 of gedeelte daarvan) voor zover deze meer is dan 500m3. Ad m toeristenbelasting Om de verblijfstarieven tijdig aan te kunnen passen in verband met een verhoging van de toeristenbelasting, moeten belastingplichtigen uiterlijk in de maand februari voorafgaand aan het desbetreffende jaar al geïnformeerd zijn over de voorgenomen verhoging. In februari 2007 was de voorgestelde tariefsverhoging voor 2008 nog niet bekend, zodat men daarmee ook geen rekening kon houden. De tariefsverhoging voor de toeristenbelasting wordt vanaf 2009 met een jaar vertraging doorgevoerd. Het huidige tarief per overnachting wordt ten opzichte van het nu geldende tarief met 3,2% verhoogd naar afgerond (op centen) 0,59. In 2010 wordt het tarief met 4,25% verhoogd naar afgerond 0,61. FINANCIËLE EN PERSONELE ASPECTEN De begroting 2009 is opgesteld rekening houdende met de autonome ontwikkelingen en de nu voorgestelde tariefsaanpassingen.
COMMUNICATIE EN INSPRAAK De vaststelling van de tarieven wordt op de voorgeschreven wijze gepubliceerd in het Hengelo s Weekblad. VERVOLGTRAJECT EN PRODUCTEN Na vaststelling van de verordeningen vindt publicatie plaats. VOORSTEL AAN DE RAAD De volgende verordeningen op de heffing en invordering van: a. Begraafrechten 2009; b. Brandweerrechten 2009; c. Havengelden 2009; d. Hondenbelasting 2009; e. 3 e wijziging Legesverordening 2008 en Legesverordening 2009; f. Marktgelden 2009; g. OZB 2009; h. Parkeerbelastingen 2009; i. Precariobelastingen 2009; j. Reinigingsheffingen 2009; k. Rioolaanleg- en aansluitrecht 2009; l. Rioolheffing 2009 en m. Toeristenbelasting 2009 vast te stellen. BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN HENGELO, De secretaris De burgemeester