Statistieken tonen aan dat er een groei te zien is van het aantal vrouwen in het technische werkveld; een interessante ontwikkeling voor de toekomst van ingenieurs. Dit wekt een aantal vragen op. Wat is er nodig om succesvol te zijn in de techniek? Wat zijn de uitdagingen waar deze vrouwen mee geconfronteerd worden? Welk advies kan worden gegeven aan degenen die ook streven naar een toekomst als ingenieur? Om een beeld te krijgen, zaten we met een paar vrouwelijke ingenieurs van Iv aan tafel om de in s en out s te bespreken van het werken bij een technisch bedrijf. En dit hadden ze te zeggen. 32 IVORMATIE MAGAZINE JULI 2016 33
"Trots om onderdeel te hebben mogen uitmaken van dit zeer prestigieuze waterbouwproject" 34 IVORMATIE MAGAZINE JULI 2016 Wekelijks als Eefje van den Dungen naar de universiteit ging, leidde haar weg via de ring A2 tussen Den Bosch en Eindhoven. Het feit dat daar voortdurend infrastructurele verbeteringen plaatsvonden, zette haar aan het denken over het werk en de planning die bij dergelijke projecten komt kijken. Het bracht haar op het idee om te kiezen voor een carrière op het gebied van infrastructuur. Meteen na haar afstuderen ging Eefje bij Iv-Infra aan de slag. "In de rol van Specialist Risicoanalyse werk je nauw samen met andere disciplines, waarbij je alle componenten van een ontwerp analyseert. Dat betekent dat je niet alleen een goed overzicht over het project moet hebben, maar ook een gedegen technische kennis. In eerste instantie was dat een hele uitdaging, omdat ik maar met enkele disciplines ervaring had. En vanzelfsprekend kun je niet in alle disciplines expert worden, maar na verloop van tijd leer je wel hoe je de belangrijkste informatie naar boven moet halen om de klus geklaard te krijgen", legt Eefje uit. Om precies te zijn maakt Eefje in haar werk de vertaalslag van een technisch ontwerp naar een theoretisch model, om dat vervolgens te vertalen naar een op maat gemaakt advies voor de klant. Een van de projecten waaraan Eefje heeft gewerkt was de realisatie van een tool die ze voor Rijkswaterstaat maakte voor brandrisico s. Een uitdaging, want hoe zorg je dat de tool voor zowel experts als beheerders en aannemers goed werkbaar is? Haar ogen lichten op als het over techniek gaat. "Als je door de A4- tunnel rijdt, waaraan Iv heeft meegewerkt, dat is toch fantastisch? Precies die passie voor techniek, dat zou veel meer moeten worden uitgedragen", vindt Eefje. Iets anders waar Eefje trots op is, is haar bijdrage aan het uitbreidingsproject voor het Panamakanaal. Bij dat project moest ze er voor zorgen dat de beschikbaarheidsgraad van de sluisdeuren 99,6% zou bedragen. Gezien het enorme scheepvaartvolume dat gebruikmaakt van het kanaal, was het een belangrijke aspect in het ontwerp van de nieuwe sluisdeuren. Hiermee is ze bijna vijf jaar bezig geweest. "Iv is de enige Nederlandse onderneming die een belangrijke rol heeft gespeeld in dit complexe en innovatieve internationale project. Toen ik de officiële opening op het NOS journaal zag, deed het me ongelooflijk veel plezier te weten dat onze ingenieurs, en ik dus ook, onderdeel hebben mogen uitmaken van dit zeer prestigieuze waterbouwproject!" "In Griekenland zitten de wiskundeopleidingen vol met vrouwelijke studenten", weet Eefje. "We hebben meer vrouwelijke rolmodellen nodig, net zoals Els Borst en Neelie Kroes dat voor andere beroepen zijn geweest." Eefje van den Dungen Specialist Risicoanalyse, Iv-Infra 35
Nu al kijkt Suzan uit naar het moment dat ze aan haar dochter van drie de nieuwbouw van de melkpoederfabriek van Vreugdenhil kan laten zien. En dat ze dan kan zeggen: "Hier mocht ik aan meewerken. Want hoe gaaf is het om vanuit niets iets te kunnen maken? Samen met collega s en opdrachtgever, want je doet projecten sámen. En daar zit ook de grootste uitdaging", vindt Suzan. "We zijn geneigd alles als een project te behandelen; alsof je alles op een lijstje kunt afvinken en dat het dan in orde is. Maar zo werkt het niet, want het blijft mensenwerk." "Het is de uitdaging om begrip voor elkaar te hebben, te kijken hoe je elkaar kunt helpen, verbondenheid te zoeken en samen te werken." Mensenwerk dus; geen mannenwerk of vrouwenwerk. Voor Suzan speelt het totaal niet dat ze als een van de weinige vrouwen in een mannenwereld werkt. "Ik merk geen verschil tussen mannen en vrouwen, maar ik kijk ook niet anders naar een directeur of een schoonmaker. Bovendien, ik ben zelf ook direct in mijn communicatie, net als veel mannen. Dat vind ik prettig. Dan weet je waar je aan toe bent. Als ze interesse in de techniek hebben, zouden vrouwen zich vooral niet moeten laten tegenhouden om die kant op te gaan", vindt Suzan. "Zeker niet nu de World Economic Forum een vierde industriële revolutie voorspelt." Door de komst van onder meer nanotechnologie, robotisering en 3D-printers dreigen 7,1 miljoen banen te verdwijnen, vooral administratieve functies en kantoorbanen, las Suzan. In de bouwkunde, wiskunde, architectuur en ICT zullen echter 2,1 miljoen banen bijkomen, aldus de denktank. Daar liggen dus de kansen. Ook voor vrouwen. "Vrouwen hebben trouwens vaak niet door dat er voor technische banen veel creativiteit nodig is", denkt Suzan. "Je moet partijen met elkaar laten communiceren, want je hebt alle disciplines nodig om een fabriek te bouwen. Dat vergt nogal wat creativiteit, net als het ontwerp van bijvoorbeeld de logistieke stromen. Het is gewoon een onwijs leuk vak." Het project van Vreugdenhil heeft ze afgesloten en ze is weer door naar een volgende klus. Maar ze is blij vandaag weer even bij haar fabriek te zijn. "Elke keer als ik over de A15 rijd, heb ik de neiging van de snelweg te gaan. Even kijken bij de fabriek." Fotografie: Esther de Koning "In technische banen liggen de kansen" Suzan van Elfrinkhof Lead engineer, Iv-Industrie 36 IVORMATIE MAGAZINE JULI 2016 37
Uitdagingen is Patricia van Leeuwen in haar carrière bepaald niet uit de weg gegaan. Begonnen als tekenaar, werd ze systeembeheerder, werkte ze bij een dealer en een installateur, werd ze BIM-manager en leerde ze 3D-modelleren. En nu werkt ze aan haar grootste uitdaging tot nu toe: het optimaliseren van de processen door slimmer gebruik te maken van software of workflow. Niet eenvoudig, omdat mensen nu eenmaal graag vasthouden aan de manier van werken die ze gewend zijn. Bovendien hebben lopende zaken altijd voorrang; zie dan maar eens veranderingen door te voeren. Haar carrièrestappen zette Patricia niet allemaal bewust; veel kwam gewoon op haar pad. Maar altijd is ze de uitdaging aangegaan, al was dat niet altijd even makkelijk. Steeds moest ze zich bewijzen en werd ze getest. Vooral toen ze nog jong was. Het begin van haar carrière noemt ze achteraf niet leuk, maar het heeft haar wel gevormd tot wie ze nu is. Iemand die weet waar ze het over heeft, met gedegen kennis. "Het begin van mijn carriere heeft mij wel geleerd van me af te bijten", vindt ze nu. "Mannen en vrouwen vullen elkaar aan" Patricia heeft het idee dat vrouwen in de techniek tegenwoordig wel stukken meer worden geaccepteerd dan vijftien jaar geleden. Gelukkig, want ze ziet graag meer vrouwen in de techniek komen. "Vrouwen en mannen in de techniek vullen elkaar aan! Ik ben iemand die reacties van te voren kan inschatten, zeker factoren die zaken kunnen verhinderen of vertragen." Een combinatie van mannen en vrouwen zou Patricia dan ook erg toejuichen. Dit ziet zij ook terug in haar dagelijkse werk. Bijvoorbeeld bij een project dat onlangs is afgerond werkte zij in een team waar er samen gespard werd over mogelijke oplossingen om de verschillende tekenpakketten goed samen te laten werken. "Binnen dit project figureerde ik meer als projectmanager, maar uiteindelijk kom je samen tot de juiste oplossing. We versterken elkaar." Patricia van Leeuwen Applicatiebeheerder, Iv-Consult 38 IVORMATIE MAGAZINE JULI 2016 39
Al sinds haar vroege schooljaren is Nina Sneeboer aangetrokken geweest tot een technisch beroep. Ze blonk uit in wis- en natuurkunde en is niet de enige bèta in haar familie. Na de middelbare school kreeg ze de kans om een jaar in de technische industrie in India te gaan werken en te zien wat ze ervan vond. Meer aansporing had ze niet nodig: het jaar daarop begon ze aan haar studie Mechanical Engineering aan de TU Delft. Er zijn veel aspecten waarop succesvolle engineers zich kunnen onderscheiden: creativiteit, probleemoplossend vermogen, een sterk oog voor detail, et cetera. Nina gelooft sterk in het idee dat je ervoor moet gaan als je iets wilt. "Kansen komen je niet in de schoot gevallen. Je moet echt je eigen kansen creëren", legt Nina uit. "Je moet zorgen dat je goed weet wat je wilt en op welke gebieden je jezelf wilt ontwikkelen en zorgen dat je manager hiervan op de hoogte is." Nina is erg trots op wat ze al heeft bereikt in de krap twee jaren die ze bij Iv-Oil & Gas werkt. Zo is ze al gedurende bijna haar hele carrière bij Iv betrokken bij het Alba B3- compressieproject. "Ik laat het filmpje dat voor het project is gemaakt trots aan mijn familie en vrienden zien en vertel hen graag over de uitdagingen waar ik mee te maken heb", lacht Nina. "Maak gebruik van je sterke punten" "Als je over een technische carrière nadenkt, moet je er gewoon voor gaan! De engineeringwereld is constant in beweging, de ontwikkelingen staan nooit stil en je leert de hele tijd nieuwe dingen", aldus Nina. Nina Sneeboer Structural Engineer, Iv-Oil & Gas 40 IVORMATIE MAGAZINE JULI 2016 41