Wanneer is ergotherapie bij Parkinson effectief? Ingrid Sturkenboom, ergotherapeut-onderzoeker Radboudumc, Nijmegen Begeleiding vanuit Radboudumc: Promotoren: Ria Nijhuis- van der Sanden, Bas Bloem Co-promotoren: Maud Graff, Marten Munneke Statistiek: Jan Hendriks, Eddy Adang
Inhoud
Onderzoek naar effectiviteit ET Occupational Therapy in Parkinson s disease OTiP pilot: 2009-2011 OTiP studie: 2011-2013
Deelnemers 191 thuiswonende ouderen met Parkinson en hun mantelzorger (180) 18 ParkinsonNet ergotherapeuten in 9 verschillende regio s
Interventie ET volgens protocol (op basis van richtlijn) Behandeling thuis Focus patiënt en mantelzorger Duur: 10 weken, variabel aantal sessies max. 10-16 uur
Extra training OPHI-II gespreksvaardigheden Klinisch redeneren/opstellen doelen Motiverende gespreksvoering Gebruik dossier Workshop omgaan met vermoeidheid
Kernboodschappen resultaten ET verbetert ervaren uitvoering en tevredenheid activiteiten Sturkenboom et al, The Lancet Neurology, June 2014 Geen extra kosten (totaal); besparing institutionele zorg Publicatie volgt
OTiP diagnostiek Week Patiënt Mantelzorger 1 Kennismaking, OPHI-II Kennismaking 1 of 2 Vaststellen hulpvraag (check COPM) + verhelderen context problemen 2 Observatie in 2 activiteiten (AMPS structuur); 1 met mz Observatie handelingsomgeving (checklist) Vraaggesprek belasting mantelzorger Vaststellen hulpvraag en verhelderen context problemen Observatie 1 activiteit waarbij interactie met pt Zo nodig contact andere zorgverleners 2 of 3 Gezamenlijk stellen van doelen, consensus behandelplan
OTiP Behandeling Week Patiënt 3-9 Interventies: afhankelijk van doelen/veranderingsmogelijkheden Persoon: coachen, educatie en oefenen (andere) werkwijze Activiteiten: aanpassen en verdeling Omgeving aanpassen Mantelzorger Interventies: inhoud afhankelijk van doelen/ veranderingsmogelijkheden Persoon: coachen, educatie en oefenen vaardigheden Zorgactiviteiten: aanpassen en verdeling Zorgomgeving aanpassen 10 Eindevaluatie, Afsluiting, afspraken voor nazorg.
Stelling 1 A. Cliënten (of ik!?) willen gelijk in eerste sessies een oplossing voor het probleem. Daarom past grondige diagnostiek niet. B. Ik vind het lastig om het belang van een grondige analyse uit te leggen aan een cliënt. C. Er is geen tijd voor grondige diagnostiek
Uitkomsten OTiP onderzoek Uren directe tijd (pt+mz): 9,3 uur Bij >95% van patiënten: stappen diagnostiek gedaan Bij 65% van patiënten: interventies starten na diagnostiek en behandelplan OTiP-ETs: Grondige diagnostiek heeft duidelijke meerwaarde Onderzoek soms gebruikt als excuus 81% van patiënten vond lengte van diagnostische fase goed!
Focus ET doelen (indeling ICF) % van totaal 1. Mobiliteit (d4) 29 % 2. Zelfverzorging (d5) 21% 3. Communicatie (d3) 13% 3. Recreatie/vrije tijd (d920) 13% 5. Huishouden(d6) 12% 6. Werk (d8) 3% 7. Algemene taken/eisen (d2) 4% 8. Assisteren andere personen(d660)(mz) 3% 9. Leren/toepassen kennis (d1) 1% 10. Omgeving (e) 1% Totaal 616 doelen
Focus ET doelen (indeling ICF) % van totaal 1. Mobiliteit (d4) 29 % 2. Zelfverzorging (d5) 21% 3. Communicatie (d3) 13% 4. Recreatie/vrije tijd (d920) 13% 5. Huishouden(d6) 12% 6. Werk (d8) 3% 7. Algemene taken/eisen (d2) 4% 8. Assisteren andere personen(d660)(mz) 3% 9. Leren/toepassen kennis (d1) 1% 10. Omgeving (e) 1% Totaal 616 doelen
Focus ET doelen (indeling ICF) % van totaal 1. Mobiliteit (d4) 29 % 2. Zelfverzorging (d5) 21% 3. Communicatie (d3) 13% 4. Recreatie/vrije tijd (d920) 13% 5. Huishouden(d6) 12% 6. Werk (d8) 3% 7. Algemene taken/eisen (d2) 4% 8. Assisteren andere personen(d660)(mz) 3% 9. Leren/toepassen kennis (d1) 1% 10. Omgeving (e) 1% Totaal 616 doelen
Focus ET doelen (indeling ICF) % van totaal 1. Mobiliteit (d4) 29 % 2. Zelfverzorging (d5) 21% 3. Communicatie (d3) 13% 4. Recreatie/vrije tijd (d920) 13% 5. Huishouden(d6) 12% 6. Werk (d8) 3% 7. Algemene taken/eisen (d2) 4% 8. Assisteren andere personen(d660)(mz) 3% 9. Leren/toepassen kennis (d1) 1% 10. Omgeving (e) 1% Totaal 616 doelen
2. Voornaamste onderliggende probleem? A B C
Voornaamste onderliggende probleem (% van totaal) Grof motorische vaardigheden 52% Fijn motorische vaardigheden 24% Proces vaardigheden (bijv aandacht, probleemoplossing) 8% Indelen activiteitenniveau: mbt vermoeidheid; ON/OFF 6% Specifieke stoornissen (bijv visus) 4% Persoonlijke factoren (bijv gevoel van eigen effectiviteit) 4% Indelen activiteiteniveau: mbt weer oppakken activiteit 2% Uitvoeren zorgtaken 2% Totaal 617 doelen
ET Interventies persoon Vergroten zelfmanagement Onderhouden normale motoriek Andere werkwijze : - PD motorische strategieën - aanpassen uitgangshouding - cognitieve strategieën Vereenvoudigen Duur/timing activiteit Type activiteit activiteit omgeving Externe cues, cognitieve reminders Indeling ruimte Hulpmiddelen/voorzieningen Adviseren mantelzorger
Interventie-casus Dhr de Bruin, 74 jaar Gehuwd Dhr is een doorzetter. Doet graag dingen zelfstandig. Parkinson: 12 jaar, H&Y 3 Probleem: dekens hanteren bij in bed gaan. Analyse: 2x per nacht uit bed, transfer probleem + benen onder deken krijgen bij in bed gaan probleem, gebruikt papegaai bij draaien/verliggen en transfer, maar niet afdoende resultaat. Doel 1: Ik wil binnen twee weken zelfstandig de dekens van het bed kunnen ordenen zodat ik s nachts niet koud wordt/ vrouw moet vragen/ het niet onnodig veel energie kost.
3. Welke interventie zou je vooral inzetten? A. Cognitieve bewegingsstrategie en/of cues B. Oefenen normale motorische vaardigheden C. Inzet van hulpmiddelen, voorzieningen
Interventies OTiP Focus Persoon Interventie/strategie Inzet* Gebruik pt Empowerment/vergroten Gerichte coaching 15% zelfmanagement Anderen informeren/hulp durven vragen 6% 5% Advies rondom hulpbronnen/regelingen 22% Onderhouden normale motoriek Andere werkwijze Oefenen motorische vaardigheden 6% 4% Andere uitgangshouding of toepassen 42% 34% ergonomische principes Toepassen gerichte aandacht 14% 14% Toepassen interne cues 10% 10% Toepassen cognitieve bewegingsstrategie 9 % 8% Cognitieve strategie 12% 11% *bij % van de 617 behandeldoelen
Interventies OTiP Focus activiteit Interventie/strategie Inzet* Gebruik patiënt Vereenvoudigen Vermindering stappen in activiteit 8% 7% Tijdsaspect Verandering duur/timing activiteit 16% 14% Aard activitiet Verandering type activiteit 3% 4% Focus omgeving Aanpassen fysieke omgeving Adviseren mantelzorger Interventie/strategie Externe cues omgeving (tbv motoriek) 6% 5% Externe reminders (tbv cognitie) 3% 3% Inzet materialen/hulpmiddelen/voorzieningen 45% 24% Andere indeling ruimte of verlichting 19% 18% Inzicht/toepassen: wanneer of hoe helpen 16% 15% *bij % van de 617 behandeldoelen
Reden A. Vaardigheden ET: bijv niet voldoende bedreven in toepassing B. Cliënt factoren: bijv te slecht om strategieën te leren C. Anders
Passende interventies Ja 57% Deels 42% Nee/deels, reden: Pt onvoldoende oefening middelen nog niet beschikbaar Interventie zelf onvoldoende passend mix interventies beperkt pt andere motivatie aanpak niet passend
Wat maakt behandeling succesvol? A. Patiënt is nog niet in gevorderd ziektestadium B. Je eigen ervaring om passende behandeling te bieden C. Anders, namelijk
Succesfactoren: ziektestadium?
Succesfactoren (voorlopige greep)
Succesfactoren (voorlopige greep)
Wat kunnen we beïnvloeden om succes te verhogen? Op niveau van 1. Cliënt/ Cliëntsysteem Nodig? 2. Ergotherapeut 3. Interventie zelf (richtlijn) 4. Zorgorganisatie 5. Sociaal-politieke context
Bedankt voor je aandacht en bijdrage Ingrid.sturkenboom@radboudumc.nl