AFSTEMMEN OP PROBLEEMGEDRAG Op weg naar een begrepen leven Kernwaarden Bevlogen Liefdevol Ruimdenkend Gastvrij Professioneel Afdeling De Oleander 12 cliënten Demen4e en onbegrepen gedrag Gerrie Hubers, GZ-psycholoog Barbara Wijnand, hoofd V&V en consulent CCE Klantwaarden elke cliënt is uniek elke cliënt wordt met respect en vriendelijkheid benaderd er is aandacht voor de individuele wensen en behoeten van elke cliënt elke cliënt voelt zich veilig Thuiszorg Elde Loca;es Liduina Molenweide Simeonshof Elisabethdael Vinckenrode ȘeOat Nieuw Beekvliet De Beemden De Vlaswiek Buitenhuis St. Jozef Verpleeghuis Liduina 180 cliënten 84 cliënten soma4ek 3 cliënten Hospice 81 cliënten psychogeriatrie 12 cliënten gedragsproblema4ek PG Verpleeghuis Liduina Centrumverpleeghuis in Boxtel 180 cliënten 63 cliënten somatiek care 21 cliënten somatiek cure 3 cliënten Hospice 81 cliënten psychogeriatrie 12 cliënten onbegrepen gedrag psychogeriatrie Ontstaan afdeling Toename gedragsproblemen Gedrag beheersen werkt niet Gedrag begrijpen werkt wél Door verandering omgeving gedragsverandering bij cliënt Zelfreflec4e als instrument Niet ongewenst gedrag verwijderen, maar erkennen, ontmoeten en ombuigen Inrichten van omgeving waarin cliënt zichzelf mag zijn (sfeer, cultuur, begrip, posi4eve bekrach4ging) Aanpak Goede ervaringen met CCE leidden tot intensievere samenwerking Mul4disciplinair brainstormen Raamwerk besproken in MT Stuurgroep gedragsproblema4ek Klankbordgroep gedragsproblema4ek met CCE Samenwerking met externe deskundigen (geriater Reinier van Arkel en COZ) Ambi;e Geen afdeling met alleen een concentra4e van gedragsproblemen maar intensieve behandeling en begeleiding Medewerkers die zichzelf als instrument inzeben Niet ongewenst gedrag verwijderen, maar erkennen, ontmoeten en ombuigen Inrichten van omgeving waarin cliënt zichzelf mag zijn (sfeer, cultuur, begrip, posi4eve bekrach4ging) 1
Defini;e gedragsproblemen Gedrag van een cliënt dat als moeilijk hanteerbaar wordt ervaren of belastend of risicovol is voor de cliënt of mensen in zijn of haar omgeving. (Bron: richtlijn probleemgedrag van Verenso en NIP) Doelstelling afdeling De Oleander 1. Intensieve begeleiding met behandelmogelijkheden 2. Kenniscentrum gedragsproblemen Liduina en ZGE 3. Consulta4efunc4e binnen loca4es ZGE Uitgangspunt is 4jdelijk verblijf voor maximaal 12 cliënten met een indica4e ZZP7 Inclusiecriteria Gedrag van een cliënt dat als moeilijk hanteerbaar wordt ervaren of belastend of risicovol is voor de cliënt of mensen in zijn of haar omgeving. Cliënten met een indica4e ZZP7 V&V (grondslag PG en BOPZ) Exclusiecriteria Cliënten waarbij (regelma4g) psychiatrische behandeling noodzakelijk is in een psychiatrisch centrum Cliënten met manifeste forse agressiviteit Aanmelding en plaatsing Aanmelding bij frontoffice ZGE Casemanager checkt indica4e Huisbezoek en anamnese Overleg psycholoog en arts Overplaatsing Uitgangspunt 4jdelijk verblijf Wanneer gedrag cliënt hanteerbaar is voor zichzelf en zijn/haar omgeving Wanneer cliënt geen risico meer vormt voor zichzelf en zijn/haar omgeving Mul4disciplinair vastgesteld Na overplaatsing volgende dag instruc4e/nazorg door medewerker Oleander 2
Interven;es Belevingsgerichte zorg (mimakkusmethode) Sensorische informa4everwerking Ac4verend ac4viteitenaanbod met beweging Inrich4ng omgeving Media4eve behandeling (psychologisch onderzoek en observa4e en interpreta4e) Ondersteuning in omgang voor verwanten Behandeling soma4sche oorzaken Psychofarmaca (als het echt niet anders kan) Afstemmen in contact mimakker (contactclown) mimakkusmethode: kijk naar gedrag en sluit aan Niet: cliënt wordt boos en wordt verwijderd Wel: met cliënt boos worden, hierdoor in contact komen en emo4e erkennen Zoeken naar aangrijpingspunten in gedrag en omgeving, contact maken en ombuigen gedrag Meestal lukt dit, soms niet Rust Respect Afstemmen op emo4e mimakkusmethode Tempo Belevingswereld van de kwetsbare mens Zoeken naar aangrijpingspunten in gedrag en omgeving, contact maken en ombuigen gedrag Technieken mimakkusmethode Clownerie expressiemogelijkheden van lichaam, adem en stem Voorbeelden bij: - afweergedrag - roepgedrag - contact lijkt niet mogelijk 3
Oefening wijde blik Zelf ervaren/oefening Ac;viteitenaanbod Plezierige ac4viteitenmethode: AB en V&V samen met de cliënt zoeken naar plezierige ac4viteiten op maat AB en V&V vermijden situa4es die voor de cliënt nega4ef zijn Aanslui4ng bij de gewoontes, voorkeuren en beleving van de cliënt Beweging Voldoende beweegmogelijkheden (zoals wandelen, fietsen) Wordt verweven in dagelijkse ac4viteiten Wordt verder ontwikkeld Inrich;ng omgeving Herkenbare inrich4ng van ruimtes Wat is probleem voor cliënt? Cliënt mag zijn wie hij/zij is, wordt erkend in het gevoel (begripvol, meegaand) Benadering afgestemd op cliënt Posi4eve bekrach4ging Duidelijkheid en structuur Huiselijke sfeer Sensorische informa;everwerking GeeT inzicht in prikkelverwerking en mate van alertheid Voorbeeld roepgedrag: - overprikkeld - onderprikkeld - zichzelf niet ervaren Gedrag krijgt betekenis (bijv. afweergedrag) Observa4e van gedrag en non- verbale signalen van cliënt Leidt tot andere aanpak 4
Omgedraaide handen Zelf ervaren/oefening Psycholoog Is standaard betrokken Nader onderzoek naar pre- morbide persoonlijkheid (HAP) Vult samen met verpleegkundige de NPI en het inventarisa4eformulier gedragsproblema4ek in Stelt een benaderingsplan op Psychologische interven;es Screening van cogni4eve func4es Onderzoek van stemming en gedrag Onderzoek persoonlijkheid (bijv. HAP) Opstellen van een benaderingsplan Omgangsoverleg Therapeu4sche sessie mantelzorgers Klinische lessen voor medewerkers Werkwijze gedragsobserva;e Onderzoek of gedragsanalyse via gedragsobserva4es m.b.v. gestandaardiseerde observa4elijsten (CMAI; NPI) Directe observa4e van gedrag (bijv. in de huiskamer; 4jdens persoonlijke verzorging) methode sensorische informa4everwerking Geïndividualiseerde observa4eschema s Omgangsoverleg Bespreken van complex gedrag Voorbereiding op MDO Verslaglegging in dossier Wekelijks met team 5
Medewerkers Aansluiten op uiteenlopend gedrag Kennis van demen4e en psychiatrie Hoge mate van zelfreflec4e Pioniersgeest, lef en kwetsbaarheid Samengesteld team uit diverse zorgseqngen (ouderenzorg, psychiatrie en gehandicaptenzorg) Verzorgenden en verpleegkundigen mimakkers als AB- ers EVV en verpleegkundige EVV (niveau 3 of 4): - samen met arts procesbewaker zorg - zorgleefplan domeinen 1, 2 en 4 - wekelijks contact verwanten (psychiatrisch) verpleegkundigen: - domein 3 (mentaal welbevinden) - invullen gedragsobserva4elijsten - stelt signaleringsplan op - intensieve samenwerking psycholoog en en EVV. Behandeling soma;sche oorzaken Specialist ouderengeneeskunde Z.n. geriater Z.n. ouderenpsychiater Geriater Sociaal geriater van Reinier van Arkel Consulta4e: - telefonisch - persoonlijk consult - mogelijkheid tot deelname MDO In bepaalde gevallen 4jdelijke intramurale opname als 4me- out Individuele consulta4e Groepsconsulta4e CCE 6
Communica;e en overlegstructuur Wekelijks: Artsenvisite Omgangsoverleg Overleg EVV met verwanten (1e CP) Communica;e- en overlegstructuur Maandelijks: Werkbespreking op afdeling 1x per kwartaal: Moreel beraad 2x per jaar: Teamvergadering Tweewekelijks: MDO s: eerste MDO na 4 weken, daarna iedere 2 maanden MDO Scholing - Basisscholing demen4e - Digitaal zorgdossier (QIC) - Afstemmen in contact (mimakkusmethode) - Sensorische informa4everwerking - Demen4e en psychiatrie - Conflicthantering - PDL - Fysieke weerbaarheidstraining - Training persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen BezePng V&V: Gastvrouw: 07.00-15.30 uur 08.00 13.30 uur 07.00-15.30 uur 07.00-14.00 uur 13.30-22.00 uur 18.30 20.30 uur 15.00-22.30 uur AB: 32 uur p/w ingevuld door 2 AB- ers (tevens mimakkers) Resultaten tot 2015 Aantal opnames per jaar: gemiddeld 10 Opnames vanuit: GAAZ en GAPZ, thuis, ziekenhuizen uit regio en verpleeghuizen uit de regio Uitstroom naar: reguliere verpleeghuizen Aantal overleden: 9 cliënten sinds 2012 Gemiddelde opnameduur: variërend van 2 maanden tot 2 jaar 7
VRAGEN? Voor meer informa4e: www.zge.nl 8