project:
Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Liesbeth Urbach-Bakker en ROC Mondriaan Auteurs Titel Vormgeving Binnenwerk: DBD design/ruurd de Boer, omslag: Tekst in Beeld/Hubi de Gast ISBN 978 90 3720 670 8 Copyright 2011 Uitgeverij Edu Actief b.v. Eerste druk/tweede oplage Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912.
> Over dit project Werken aan een project doe je vaak met meer mensen gedurende een langere periode. Aan dit project werk je samen met één medestudent. Doelstellingen Je krijgt inzicht in de financiële situatie van een cliënt. Je kunt een (maand)budget vaststellen voor een cliënt. Je kunt een budgetplan opstellen voor een cliënt. Je kunt een cliënt met budgetvragen begeleiden. Je weet welke organisaties/instanties hulp kunnen bieden bij financiële problemen. Je bent in staat om met behulp van Berekenuwrecht.nl te bepalen of de cliënt in aanmerking komt voor toeslagen en/of andere regelingen. Je kunt een cliënt begeleiden bij het aanvragen van toeslagen en/of andere regelingen. Je hebt kennis van de Wet schuldsanering natuurlijke personen (Wsnp). Je kunt een cliënt informatie verstrekken over de Wsnp. Behalve de producten die de opdrachtgever vraagt, lever je bij je docent een persoonlijk verslag in. In dit persoonlijk verslag is opgenomen: het plan van aanpak de takenlijstjes het logboek de reflectie volgens de STARR-methode. Aan het eind van het project presenteer je samen met je medestudent jullie resultaten aan de klas. Taal Taal Taal Taal Neem dit project door en onderstreep de woorden die je niet kent. Neem deze woorden over in je woordenlijst en zet de betekenis erbij. Nieuwe, onbekende woorden die je tegenkomt tijdens dit project voeg je toe aan de woordenlijst. Na afloop van het project neem je dit overzicht op in je taalportfolio. Woordenlijst op www.factor-e.nl Uitgeverij Edu Actief b.v. 3
> Casus Kunnen omgaan met geld is voor veel mensen niet gemakkelijk. Inkomsten en uitgaven op elkaar afstemmen, overzicht hebben en vooruit kunnen denken, blijven ingewikkelde zaken. Toch slagen de meeste mensen er uiteindelijk wel in hun financiële zaken onder controle te houden. Sommige mensen hebben daarmee echter veel moeite. Ze hebben betalingsachterstanden of leningen afgesloten die ze niet meer kunnen terugbetalen. Ze kunnen rekeningen niet meer betalen of er is gewoon geen geld meer om te eten, te drinken of kleren aan te schaffen. Deze mensen hebben hulp nodig om hun financiële chaos weer op orde te krijgen. Als sociaal-maatschappelijk dienstverlener kun je deze mensen begeleiden door hen te leren budgetteren. Dat wil zeggen: het plannen van de uitgaven en deze afstemmen op de inkomsten. De gemeente Grotendijk vraagt je om een cliënt hierbij te begeleiden. De opdracht > Opdrachtgever De opdrachtgever is de gemeente Grotendijk, een kleine gemeente met 15.000 inwoners. De gemeente wil een steunpunt inrichten voor financiële vraagstukken. Er blijkt behoefte te zijn om de inwoners van Grotendijk beter te informeren over het omgaan met geld. Inmiddels hebben zich enkele mensen gemeld voor hulp omdat ze financiële problemen hebben. Dit steunpunt zal per week een aantal uren open zijn. Daarnaast zal er informatie moeten komen voor de website van de gemeente. > Omschrijving opdracht Er zijn drie hulpvragen binnengekomen bij de gemeente Grotendijk. Jij gaat één gezin begeleiden. Je onderzoekt wat precies de financiële problemen zijn van de cliënten. Je onderzoekt of zij in aanmerking komen voor diverse regelingen. Je maakt hiervan een verslag en op basis van het vooronderzoek stel je een (maand)budget op. Voor het steunpunt ontwikkel je formats om het werk efficiënt te kunnen doen en schrijf je de teksten over schuldhulpverlening van de gemeente Grotendijk voor de website. 4
> Producteisen Bij het wijksteunpunt zullen verschillende sociaal-maatschappelijk dienstverleners komen te werken. Het is belangrijk dat er voor hen eenduidige formats zijn om zo de kwaliteit van het werk te waarborgen en ervoor te zorgen dat het werk overdraagbaar is. Daarom ontwikkel je voor de gemeente Grotendijk de volgende producten: 1. Je schrijft een inleiding over schuldhulpverlening van de gemeente Grotendijk voor de website van de gemeente. Hierin staat beschreven: het ontstaan van de huidige financiële problemen binnen gezinnen de wijze waarop cliënten geholpen willen worden welke rol de gemeente Grotendijk kan spelen in het voorkomen en/of begeleiden van mensen met grote financiële problemen. 2. Formats voor het steunpunt: standaardformulieren die je als hulpverlener gaat gebruiken. Elke keer wanneer een intake gaat plaatsvinden, moet je deze formulieren invullen. Daarom is het belangrijk dat je een digitaal format maakt dat je elke keer opnieuw kunt invullen. Er zijn drie verschillende formats: 1. Format Intakeformulier : hierin beschrijf je de algemene gegevens van de aanvrager. 2. Format Aanvullende informatie : hierin geef je extra informatie over de schuldvraag, het ontstaan daarvan en de extra benodigde informatie om het probleem helder te krijgen. 3. Format Overzicht inkomsten en uitgaven. Alle formats: zijn overzichtelijk zijn makkelijk in gebruik bevatten voldoende ruimte om informatie in te voegen bevatten een beschrijving van de tijdsduur, de doelgroep, het doel en de vervolgstappen. 3. Teksten voor de website: om de doelgroep goed te kunnen bereiken, is het belangrijk dat heldere informatie wordt gegeven. Internet is daarvoor een heel goed middel. De cliënt kan op de gemeentelijke website informatie vinden over toeslagen, het minimabeleid, de Wsnp en het PGB. De teksten moeten voldoen aan de volgende eisen: helder geschreven, korte zinnen de informatie over het onderwerp is beknopt maar compleet vaste opbouw geen taal- en typefouten. De volgende onderwerpen worden beschreven: Toeslagen: je maakt een overzicht van toeslagen waarvoor cliënten in aanmerking zouden kunnen komen. Je geeft uitleg over wat toeslagen zijn en op welke wijze je kunt berekenen of je hiervoor in aanmerking komt. Je maakt een overzicht met links naar relevante informatie op internet. Minimabeleid: je beschrijft kort wat het minimabeleid van de gemeente Grotendijk inhoudt. Je maakt een overzicht van regelingen en voorwaarden waaraan de aanvrager moet voldoen en een overzicht met links naar relevante informatie op internet. Wsnp: je geeft een korte uitleg over deze wet en over hoe mensen hiervoor in aanmerking kunnen komen. Je maakt een overzicht met links naar relevante informatie op internet. PGB: je geeft een korte uitleg over het PGB, voor wie deze regeling bedoeld is en hoe mensen hiervoor in aanmerking kunnen komen. Je maakt een overzicht met links naar relevante informatie op internet. Uitgeverij Edu Actief b.v. 5
4. Budgetplan gezin Jantine: voor Jantine is het belangrijk dat je haar helpt om haar budget te beheren. Je zult hiervoor scenario s moeten bedenken, waarbij je bewust keuzes zult moeten maken. Bijvoorbeeld: de auto wordt verkocht of er kan meer bezuinigd worden op de boodschappen. Wat is wel of juist niet wenselijk voor het gezin van Jantine? Hiervoor: ontwikkel je een overzichtelijk en realistisch maandbudget maak je een overzicht van de mogelijke bezuinigingen en de consequenties hiervan voor het gezin van Jantine maak je twee complete voorstellen om het budget te beheren, waarin Jantine kan zien welke besparing deze opleveren maak je een overzicht van de vaste uitgaven per maand, kwartaal, jaar geef je tips voor hoe Jantine het best haar financiën kan beheren. 6
> Het project Plan van aanpak Lees eerst het project helemaal door. Begin daarna met de uitwerking van het project zoals dat in dit boek beschreven wordt. Stel een plan van aanpak op voor het hele project. Zorg dat het werkplan niet meer dan twee A4 tjes lang is. Werk de volgende punten uit: 1. Aanleiding of probleemstelling Hierbij geef je antwoord op de volgende vraag: waar loopt de opdrachtgever tegenaan? 2. Doelstellingen van de opdrachtgever Behandel hier de vraag: wat wil de opdrachtgever bereiken met het product dat je voor hem maakt? 3. Beschrijving van de opdracht Ga in op de volgende vragen: Welk resultaat wordt verwacht? Hoe moet de opdracht worden opgeleverd? Aan welke eisen moet de opdracht voldoen? 4. Betrokken partijen Je werkt in de projectgroep samen met verschillende mensen. Maak afspraken over de werkwijze en leg deze vast in een samenwerkingscontract. 5. Planning en afspraken Maak een planning voor de activiteiten die jullie gaan doen en verdeel daarbij de taken. Houd de opleverdatum goed in de gaten en maak afspraken over wie wat wanneer klaar moet hebben. Samenwerkingscontract op www.factor-e.nl Laat jullie plan van aanpak goedkeuren door jullie docent/begeleider. Maak een begin met het schrijven van je logboek: Hoe is het samenwerken verlopen? Wat ging goed en niet goed? Heb je een voldoende bijdrage geleverd? Hebben jullie duidelijke afspraken gemaakt? Hoe is dit gegaan? Logboek op www.factor-e.nl Vooronderzoek Voordat je met het vooronderzoek start, vul je eerst de takenlijst in. Deze laat je goedkeuren door je docent voordat je met het vooronderzoek gaat starten. De gemeente Grotendijk heeft een aantal wensen om de financiële situatie van haar inwoners in kaart te brengen. Er is al een start gemaakt met een dossieropbouw. 1. het ontstaan van financiële problemen De gemeente Grotendijk wil een beeld hebben van hoe financiële problemen in het algemeen ontstaan. Welke gevolgen heeft een slechte financiële situatie voor de inwoners en welke ondersteuning verwachten de inwoners van de gemeente? Verzamel zo veel mogelijk informatie en maak een overzicht van bruikbare internetsites. Uitgeverij Edu Actief b.v. 7
2. de wensen van de cliënt De gemeente wil graag een overzicht hebben van de wensen van de cliënt. Je geeft antwoord op de volgende vragen: Welke gevolgen hebben de financiële problemen voor de cliënt? Hoe zou de cliënt geholpen willen worden? Welke wensen en behoeften heeft de cliënt op financieel gebied? Welke rol kan de gemeente hierin vervullen? Bedenk zelf nog meer vragen om de wensen van de cliënt boven tafel te krijgen. Toeslagen Maak voor de gemeente Grotendijk een duidelijk overzicht van diverse toeslagen met de voorwaarden waaraan je moet voldoen om in aanmerking te komen voor deze toeslagen. Verwerk dit in één overzicht. Procedures Wanneer de financiële problemen zo groot worden dat de mensen deze zelf niet meer kunnen oplossen, moet er hulp komen. Er wordt dan een beroep gedaan op de schuldhulpverlening. De cliënt meldt zich en dan gaat het proces starten. Maak door middel van een stroomdiagram inzichtelijk welke procedures in gang worden gezet. Maak hiervoor gebruik van het Handboek van de gemeente Amsterdam. Zie voor meer informatie: www. shvhandboek.nl 3. analyse van de problemen De intake Jantine, een alleenstaande moeder, heeft zich gemeld bij de gemeente Grotendijk. Haar financiële problemen zijn te groot om ze zelf op te lossen. Jij gaat de intake verzorgen. Welke gegevens heb je nodig voor de intake? Maak een intakeformulier voor de gemeente Grotendijk. Als voorbeeld kun je het formulier van de gemeente Amsterdam gebruiken. Het intakeformulier van Jantine Jantine heeft wat gegevens meegenomen, onder andere haar laatste loonstrook. Verwerk de gegevens van Jantine in jouw intakeformulier. Jantine Aanvullende informatie De gegevens zijn ingevuld, maar je hebt nog meer informatie nodig over de reden van de schulden. Ook deze informatie moet je vastleggen. Maak hiervoor een formulier en vul daarna de gegevens van Jantine in. Daarnaast maak je een overzicht van de schuldeisers. Overzicht inkomsten en uitgaven Je hebt nu een goed beeld van de schulden en hoe deze zijn ontstaan. Je gaat samen met Jantine haar financiën in beeld brengen. Dit doe je aan de hand van het werkmodel Gezinsbudget per maand. Enkele bedragen zul je zelf moeten uitrekenen aan de hand van de gegevens uit het werkmodel Jantine. Het Nibud geeft richtlijnen voor welke bedragen bij de verschillende uitgaven passen. Vergelijk de uitgaven van Jantine met de gegevens van het Nibud. Maak een overzicht van de bedragen zoals het Nibud deze zal adviseren in het geval van Jantine. Jantine Gezinsbudget per maand op www.factor-e.nl Bereken aan de hand van de gegevens van het Nibud wat alles mag kosten. 8