De koek vergroten 6 december 2016

Vergelijkbare documenten
Verkenningstocht 2, de spelers centraal

Leren Samenwerken 17 maart 2016

SAMEN NAAR EEN NIEUWE AANPAK VAN LIMBURGSE OMGEVINGS- VRAAGSTUKKEN

Gereedschapskist co-creatie

19/09/2017 HET NQ CONCEPT PROF. DR. KATIA TIELEMAN

Voorbeelden van overleg en besluitvorming

De scorelijst competenties collectieve belangenbehartiger

HOUT EN BOUW. Activerende werkvormen? De leraar doet er toe.

Verkenningstocht 3, ik als instrument

Dag voor de Managers. de essenties

MEDMEC01 Q1 JAAR 1. THEMA: het creatieve proces MODULEWIJZER Mediaencreativiteit.pbwiki.com VAKGROEP MEDIA EN CREATIVITEIT

J L. Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills. Vaardigheden Gedragsindicatoren. 21st Century Skill - -

Creatief denken. (Leer denken buiten de gebaande paden) Specialisatietraining

Bijlage 1: Draaiboek workshop inbedding gedragscode korte versie

Food for Soul Change & development

talentstimuleren.nl CREATIEF DENKEN Ik kom met originele oplossingen en bedenk vernieuwende ideeën

Public Value Een introductie

Training Onderhandelen met Respect

Burgerparticipatie en burgerinitiatieven 14 juni 2016

Onderhandelen doe je zo

Deep democracy. groepsbewuste. groepsonbewuste

Leergang Ambtelijk Secretaris III De invloedrijke OR

Analytisch denken Het oplossen van problemen door vragen te ontleden in kleinere delen, verbanden leggen en logische conclusies trekken.

The Kitchen Platform voor innovatie. Kick off Amsterdam, 16 oktober 2013

maandag dinsdag , , woensdag donderdag

Overleg en onderhandelen over arbeidsvoorwaarden

Sportbeleid en gezondheid in de leefomgeving. Worstelen met waarden in het nieuwe omgevingsbeleid Ingrid Bakker & Willem Buunk

Problemen oplossen Inhoud: blz. Voordat aan slag gaat 2 Problemen oplossen: basis 3 3. Problemen oplossen: uitgebreid stappenplan

Presentatievaardigheden

Overleg en onderhandelen over arbeidsvoorwaarden

Liever geen participatie dan participatie voor de vorm

boeien stoeien groeien

LEIDRAAD. WERKEN IN CASUSTEAMS samen aan de slag met omgevingsvraagstukken

Dialogisch communiceren

Leren werken in netwerken

Kunst van het samenwerken

workshop OR Tools van de toekomst tijd om je toolbox te vernieuwen

Expeditie Schoolplan. Expeditie schoolplan - maak in een paar uur tijd een schoolplan op posterformaat met het hele team,

Beken Kleur Gooi je troeven op tafel. handleiding

EEN WIN-WIN - ONDERHANDELING:

DAG 1. Werkblad Drie brainstormtechnieken

Achtergrondinformatie Leerstijlen en Werkvormen

Leren samenwerken tussen organisaties

MKB Leerprogramma: Focus op core business door digitalisering en service innovatie. START: EIND 2018

Europese projecten in de praktijk. Maandag 8 december, Provincie West-Vlaanderen

Inleiding Inl 1 Tr T ainen met met result aat esult 2 Besluitvorming Besluitv

Help! Mijn opdrachtgever weet het ook niet

TWEEDETAALVERWERVING EN NT2-DIDACTIEK

TOOLKIT voor co-creatie. Download Acrobat Reader voor tablet / computer / etc om deze interactieve pdf te gebruiken.

Meer GRIP op het vergaderproces! Welkom

Haal jij het beste uit je team?

Handout Stad in beweging Schiedam, 11 mei Belangenmanagement. Voor het oplossen van problemen én het bouwen van een duurzame dialoog

Introductie FONDSENWERVING. door Carla van de Brake werkzaam bij

1 People Do Change/IVA Onderwijs

Stakeholders kick-off meeting minder gedoe rond uw project? Case study. LSSN Seminar, 1 November 2012, Schiphol Jan van Diepen

Werkschrift. Uit mijn comfortzone

Workshop Tao Leiderschap. De Kunst van het Meebewegen

Waarom Wetenschap en Techniek W&T2015

MEDMEC01 Q1 JAAR 1. THEMA: het creatieve proces MODULEWIJZER Mediaencreativiteit.pbwiki.com VAKGROEP MEDIA EN CREATIVITEIT

v 2 i.n 3 d O jne d ien r d nee mp i o n o gs lrecht Ans Post

Case 1: de fusie. Wat was de aanleiding om 3TGO in te zetten?

In 5 stappen naar een leuke (vergader-) groep

Professionaliseren in Netwerken. Emmy Vrieling

Transitie circulaire economie en stad in een ruimtelijke/stedenbouwkundige context

Grammatica Zinsontleding - Uitgebreid. Ondersteunend materiaal - Uitlegkaarten Geschikt voor de groepen 7 en 8

TRAINING VOOR VERTROUWENSPERSONEN Over integriteit en vertrouwelijkheid

Werkgroep Duurzaamheid en Financiële experts Bouwstenen voor Sociaal

Klik om de stijl te bewerken

Effectief communiceren met mijn medewerkers. Weten wat je wil en weten hoe je die boodschap overbrengt

Voorbeeldprogramma werksessie communicatiekalender

2/06/2015. Mensen aan je team toevoegen. Mensen aan je team toevoegen. Rekrutering & Selectie

Leidraad voor omgaan met initiatieven van inwoners of van de gemeente. Korte versie

Tip: plan van achter naar voor. Bepaal de datum en uur van je activiteit en plan zo verder naar voor. Methodieken Voorbereiding Brainstorm

inspiratiesessie gebiedsgericht werken

Samenwerken in Procesmanagement ACE en Ancora

Hoe ondernemend is jouw OR?

Talentmeting in korte trajecten

DE WENDBARE ORGANISATIE

NU DE MENSEN NOG MEEKRIJGEN VERANDERAANPAK IN BEELD. bedoeling. Mensen ondersteunen dát wat ze zelf hebben helpen bouwen

VAN BELEID NAAR BUSINESS Een methode om écht te gaan ondernemen

Op huisbezoek bij een vluchtelingengezin: hoe doet u dat?

Instrument: de Actorenanalyse. 1. Wat is een Actorenanalyse. 2. Doel van een Actorenanalyse. Instrumenten Actorenanalyse

Training. Vergaderen

Kader voor ontwikkeling - Vaardigheden

SPELVARIANTEN. Heb je vragen, feedback of wil je op weg geholpen worden, neem contact met ons op.

Beter in een groep. Inleiding groepsdynamica GMC-symposium Drs. Arjeh Mesquita

Methodiek Actieonderzoek

UW VERDIENMODEL ANDERS AANKLEDEN, EEN CREATIEVE VERKENNING.

Het eerste antwoord. Welke letter hoort niet in het volgende rijtje thuis en waarom? A E I F U

BASISCOMPETENTIES VOOR FACILITATOREN

Effectief aansluiten bij overbelaste leerlingen en hun ouders: Zo makkelijk is dat niet!

Instagram Inspireer visueel

Open leeromgeving 10 april 2019

Rubrics vaardigheden

De Concurrentie gerichte Dialoog

Informatiemanagement, -processen en -implementaties

PON college. Effectief onderhandelen

10 tips over besluitvorming

Transcriptie:

De koek vergroten 6 december 2016

Dag 4: Programma De koek vergroten Wat weten we nog van verbindend onderhandelen? De koek vergroten in een simulatie met verschillende werkvormen Verbindend onderhandelen in de praktijk door Mario Graat (Provincie Brabant) Cases Hilde Gorissen/ Martin Peeters / eigen? Expeditie Ruimte hoe nu verder? Borrel en certificaten 2

Wat weten we nog? Belangen - standpunten? BATNA? Bedenk opties voor wederzijds voordeel? 3

Een aanpak in 5 stappen Bereid u voor Creëer waarde Verdeel waarde Componeren overeenkomst Duurzaam opvolgen 4

Aan het eind van de eerste stap.. Relatie Onderlinge proces- spelregels afgesproken, relaties op orde Proces Hebben de deelnemers zich gecommitteerd aan proces Zijn de mandaten helder En is de volgende processtap gezamenlijk ontworpen Inhoud Zijn de issues bekend, de belangen gedeeld Is de situatiebeschrijving vastgesteld Procedure We weten waar we naar toe werken: wat is de bedoeling? Hoe zit de besluitvorming in elkaar? 5

Een aanpak in 5 stappen Bereid u voor Creëer waarde Verdeel waarde Componeren overeenkomst Duurzaam opvolgen 6

Issues: van voorbereiding naar waardecreatie Door issues toe te voegen kun je de taart vergroten. Het aantal mogelijke oplossingen neemt ook toe. Issues van elkaar scheiden is soms ook nodig (andere onderhandelingstafel) 2 e stap in VerbOnd is waardecreatie, taart vergroten 7

Waarde creëren: Sommige opties zijn beter Positie van partij A Waarde die verloren gaat of potentiële meerwaarde Onderhandelingsruimte A X Onderhandelingsruimte B Positie van partij B 8

Betekenis van waardecreatie Anders kijken Creatief proces Opties wederzijdse winst Issues verbinden Anders handelen Coöperatief gedrag versus competitief gedrag Constructieve dialoog 9

Hoe creëer je waarde? 10

Divergentietechnieken Brainstorm Ateliers; schetssessies Scenario-ontwerp Expertmeetings Futuring Welke nog meer? 11

Brainstormen Probleemdefinitie Een enkel doel Gesteld in vragende vorm Met een werkwoord en een onderwerp Met betrokken (bevoegd) probleemeigenaar Niet te breed Niet te abstract 12

Brainstormregels Alles is goed: zoveel mogelijk Oordeel niet: geen beperkingen of kaders Inspireer: wees nieuwsgierig Delen, niet verkopen Relaxte sfeer 13

Brainstormen Start- of purgefase Doorzoekfase Klimtechnieken (doorgaan op logica): Zweeftechnieken (loslaten logica): 14

Klimmen en zweven Klimtechnieken Omkeren lijdend voorwerp en onderwerp Bijvoeglijk naamwoord wijzigen Andere naam belanghebbende invullen Vervang het onderwerp Zweeftechnieken Analogie (knuffel.) Metafoor (zo koud als ) 15

De case Giosa 16

De case Giosa Focus in de simulatie ligt op issues/belangen en het zoeken naar wederzijds voordeel: de taart vergroten Agenda omvat i.i.g.: Spelregels maken Belangen/issue matrix maken Opties voor wederzijds voordeel Voorzitter kiest een werkvorm: Opties bedenken op kaart Brainstorm (klimmen of zweven) Dromen en nachtmerries 17

Observatoren en planning Groepen zijn ingedeeld en rollen toebedeeld observatoren melden bij Femke Spelregels voor simulatie: géén beoordeling, wel om van te leren Zorgvuldige feedback Planning: Voorbereiden rol + simulatie (incl. koffie en vlaai) 10.45 uur start simulatie 11.45 uur reflectie en lessons learned 12.30 lunch 18

Lunch 19

Dynamisch Beekdal Mario Graat

De plannen 21

Opdracht: Verbindend onderhandelen in de praktijk Welke elementen van verbindend onderhandelen herken je in dit verhaal? 22

23

Hoe krijg je anderen mee in de aanpak van Verbindend Onderhandelen? Kies een casus uit de groep Bespreek: Welke elementen van Verbindend Onderhandelen zou je kunnen inzetten? Hoe zitten de partijen erin? Maak een analyse volgens de issue-belangenmatrix of een hele Verbindend Onderhandelen aanpak hier passend is. Bedenk de Batna s van partijen Wat zijn drie belangrijke argumenten om een beslisser in je gemeente of provincie mee te krijgen in Verbindend onderhandelen? Zet die op een flap 24

Terugblik Expeditie Ruimte Etappe 2 Pak je telefoon Ga naar Kahoot.it Vul de PIN in Start vragenlijst: getkahoot.com 25

Borrel 26

Processturing: draagvlak en haalbaarheid Draagvlak blanco belangstellend betrokken investerend realiserend IDEE voorstelbaar houdbaar maakbaar uitvoerbaar bruikbaar Haalbaarheid 27

7 T s Thema Kiezen van onderwerpen van discussie Toegang Selecteer de deelnemende partijen Timing Kies de juiste momenten Tempo Bepaal de snelheid Toneel Creëer een juiste omgeving en sfeer Tol Ben je bewust van ieders bijdrage Toon Communiceer passend Tijdgeest en toeval Herken en gebruik ontwikkelingen/ dominante opvattingen 28