Voorbeelden van overleg en besluitvorming
|
|
- Bert Martens
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Voorbeelden van overleg en besluitvorming Voorbeeld 1. Oplossingsgericht vergaderen 1 1. Vaste agendapunten a. Bespreken verslag van de vorige vergadering b. Mededelingen c. Rondvraag 2. Vaststellen van de definitieve agenda a. Welke agendapunten zijn er en wat is de behandeltijd (door inbrenger) b. Bij teveel agendapunten: wie heeft een suggestie voor uitstel of tijdsbeperking van zijn agendapunt? Is dit onvoldoende: vergadertijd verlengen (groep beslist) Behandelen van agendapunten Inleiding bij het agendapunt 3. Inbrenger: welke vraag of welk voorstel wil je behandelen? 4. Inbrenger: waarom stel je dit aan de orde? 5. Inbrenger: wil je hierover informatie geven of ontvangen, een advies formuleren of een besluit nemen? Discussie 6. Wie heeft er een voorstel? Welke argumenten heb je hiervoor? Wat vinden de anderen van het voorstel en de argumenten? Wat zijn de voor- en nadelen van het voorstel? Welke consequenties zie je? Wie heeft er een ander voorstel? Welke argumenten heb je hiervoor? Wat vind je van de argumenten? Wat betekenen de argumenten voor jouw standpunt? Wil je op basis van de genoemde argumenten jouw standpunt wijzigen? Zie je nog andere consequenties? Zijn er nog nieuwe voorstellen? Zijn er nog nieuwe argumenten? 7. Ik stel voor te gaan beslissen. Akkoord? 1 Bron: Zelfsturing, hoe het wel werkt. Astrid Vermeer en Ben Wenting Handreiking zelforganiserend vergaderen 1
2 Besluitvorming 8. Wie is voor voorstel a. Wie is voor voorstel b. Etc. 9. Wie handelt wat af & voor wanneer? 10. Doorgaan met het volgende agendapunt (naar 3.) Voorbeeld 2. Zelforganiserend vergaderen 2 1. Voorzitter kiezen. Deze heeft geen mening, mag alleen vragen stellen: wat is je voorstel? wat is de reden hiervoor? 2. Agenda ter plekke samenstellen op basis van wat er IN HET MOMENT speelt. Dan per agendapunt: 3. Ronde 1: voorstellen inventariseren op flip-over 4. Ronde 2: voorstellen bekijken, verbeteren en verfijnen 5. Ronde 3: groep of inbrenger kiest. Geen principieel bezwaar? Geen veto? 6. Elk besluit kan op elk moment worden herzien. Voorbeeld 3. Stuurvergadering 3 Bijvoorbeeld: als je nieuwe rollen wilt creëren of afschaffen of voor jaarplanbesprekingen. 1. Het doen van het voorstel (inbrenger presenteert dit met de kwestie die hij wil oplossen) 2. Verhelderingsvragen (ter info of om inzicht te krijgen). Reacties en meningen zijn verboden. 3. Reactierondje. Ieder reageert om de beurt. Discussies en antwoorden zijn verboden. 4. Verbeteren en verhelderen. De voorzitter kan zijn voorstel aanpassen of verhelderen op grond van voorgaande discussie. 5. Rondje van bezwaren. Zien jullie redenen waarom dit voorstel schadelijk is of ons achteruit doet gaan? Bezwaren worden zonder discussie aangehoord. 6. Integratie. Bij bezwaar leidt de voorzitter een open discussie, waarbij het voorstel zoveel mogelijk overeind blijft en het bezwaar wordt geïncludeerd in het voorstel. Zo gaat dat met ieder bezwaar, één voor één, tot ze allemaal uit de weg zijn genomen. 2 Bron: Reïnventing Organizations, Frederic Laloux, hoofdstuk Bron: Reïnventing Organizations, Frederic Laloux, pag 144 Handreiking zelforganiserend vergaderen 2
3 Voorbeeld 4. Zelforganiserend vergaderen 4 Deze vergadermethode past goed bij de adviesmethode en is geschikt als je wat lastiger onderwerpen wilt bespreken 1. Waar gaat het over: onderwerp vaststellen 2. Iedereen mag er om de beurt 1 minuut iets over zeggen (niet op elkaar reageren) 3. Daarna een ronde van 1 min. per persoon waarin je wel op elkaar reageert 4. Heeft iemand een idee om het probleem op te lossen of hoe we hiermee om zouden moeten gaan? Persoon x zegt ja, ik. 5. Stel de vraag: Hebben wij vertrouwen in persoon x dat hij voldoende weet om dit op te lossen? Zo niet: geef meer informatie, stel andere vragen tot dat je er wel vertrouwen in hebt. 6. Dan neemt persoon x alle informatie mee en lost het op. Hij is dus de beslisser. Voorbeeld 5. Socratische vergadering, Er zijn twee varianten: 6 a. Socratisch besluiten nemen 5 Deze manier van werken is goed te gebruiken als je bijvoorbeeld een nieuwe voorzitter nodig hebt of een ander soort rol te verdelen hebt met elkaar. Voorwaarde: het verschil mag er zijn Stap 1 1. Welke taken en verantwoordelijkheden liggen er? 2. Hoe helpt dat ons? Hierover in dialoog gaan met elkaar. Taken en verantwoordelijkheden op flap 1 noteren. Stap 2 Briefje uitdelen. Ieder noteert hierop het antwoord op de vraag: Wie vind jij de meest geschikte persoon voor deze klus? En waarom? Je mag ook jezelf kiezen. Stap 3 Iemand leest alle briefjes hardop voor. Stap 4 Op flap 2 de namen turven. (Als het onbetwist is, een 2 e ronde met de winnaars) 4 Pepijn Nicolas, Spinner 5 Marijke Spanjersberg, Systeemdenker Handreiking zelforganiserend vergaderen 3
4 De redenen die mensen noemen daar zitten soms aanvullende criteria in. Zet die er bij op de flap 1. Iemand mag natuurlijk nog weigeren, beargumenteerd. Dan kijk je naar de volgende. Voordeel van deze methode: degene die gekozen wordt (en ja zegt) krijgt direct de credits van de groep. 6 b. Socratisch besluiten nemen 6 1. Iemand komt met een voorstel 2. Hierover worden vragen gesteld 3. Dan worden er meningen gedeeld 4. Nu wordt gestemd. Mensen die niet meegaan: wat heb jij nodig om mee te gaan? 5. Bezwaren includeren in het besluit. Voorbeeld 6. Bespreken van een onderwerp 7 Voorbereiding: 1. Vooraf lezen informatie over onderwerp en nadenken wat je wil bespreken 2. Vraag/onderwerp op flip/papier, zichtbaar voor iedereen 3. Doel en tijd voor dit onderwerp vaststellen 4. Subvragen in kaart brengen 5. Proces vaststellen: hoe bespreken we dit? Inhoudelijk onderwerp bespreken: Focus op het trekken van conclusies als de vraag beantwoord is Focus op alleen de vraag beantwoorden Elkaar attenderen op afdwalen/uitweiden/herhalen/benoemen wat al op papier staat Vaststellen wie de actie uitvoert Voorbeeld 7. Bespreken van een casus 8 1. Inbrenger: vooraf (per mail) aangeven wat je wil vragen/bespreken 2. Team: vooraf lezen en nadenken wat jij wil bespreken/vragen over deze casus. Misschien heb je een ander voorstel hiervoor? 3. Inbrenger: heel kort de essentie van de casus benoemen 6 Aardehuis Olst 7 Bron: zelf geformuleerd door zelforganiserende teams in verschillende Gemeenten 8 Bron: zelf geformuleerd door zelforganiserende teams in verschillende Gemeenten Handreiking zelforganiserend vergaderen 4
5 4. Start casus: benoem wat je wil vragen aan het team Rol van de voorzitter: Samenvatten -> controleren klopt de samenvatting (tijd voor nemen) -> conclusie/besluit check Structuur in agenda creëren Bewaken structuur en tijd Alert op bij de vraag blijven Alert op directie communicatie Voorbeeld 8. Deep Democracy 9 Je hebt een idee, een suggestie of een voorstel waarover je als groep een besluit wilt nemen. Dan doorloop je, onder begeleiding en na een goede check-in, met elkaar de volgende vier stappen: Stap 1 Je verzamelt alle invalshoeken. Ook die haaks op die van jou staan. Stap 2 Je zoekt actief naar het alternatief, naar een dissonant: Is er iemand die iets heel anders denkt? Een afwijkende mening biedt zicht op een zorg: iets dat vergeten wordt, een nog niet bekende wijsheid. Stap 3 Je verspreidt het alternatief; Wie herkent dit? Wie heeft een vergelijkbare mening? Mensen staan nooit helemaal alleen. Stemronde Je vat het samen, je formuleert wat je in stemming wilt brengen en je stemt. Stap 4 Als de meerderheid vóór is, voeg je de minderheidswijsheid toe aan het besluit. Je vraagt aan iedere tegenstemmer: Wat heb je nodig om toch mee te gaan met dit besluit? Aan het eind van dit rondje herformuleer je het besluit, nu inclusief de wijsheid van de minderheid. Bij stel je een lobby voor: zeg allemaal nog eens duidelijk wat je wilt. Geen meerderheid? Dan ga je terug naar stap 1 of 2 (je bent te snel gegaan). Stemronde Je gaat hiermee door totdat iedereen vóór stemt. Uiteindelijk sluit je weer af met een goede check-out. Soms kom je er met deze vier stappen niet uit. Het gesprek stokt, mensen herhalen zichzelf, anderen raken geïrriteerd of worden ongeduldig (we spreken dan van TOP: 1 e keer is Toeval, 9 Deep Democracy, Jitske Kramer Handreiking zelforganiserend vergaderen 5
6 2 e keer is Opvallend en de 3 e keer is een Patroon). Als dat gebeurt, is er een vijfde stap die je gezamenlijk kunt ondernemen: het niet gevoerde gesprek voeren. Stap 5 Je maakt een weerbericht. Je onderzoekt wat er leeft in de groep en je neemt de tegenstellingen in de groep waar. Welke wijsheid ligt hieronder? Dit doe je met behulp van de volgende vier stappen: 1. Bepaal de veiligheidsregels 2. Zeg alles, versterk wat je zegt, polariseer 3. Wat heeft je geraakt? 4. Los het op Voordelen: Je neemt betere besluiten waarin de wijsheid van de minderheid is meegenomen Dat wat echt belangrijk is, komt boven tafel en wordt meegewogen. Dat vergroot de kans dat het besluit gedragen en uitgevoerd wordt Iedereen voelt zich gezien en gehoord Verbetering van de onderlinge sfeer en werklust. Handreiking zelforganiserend vergaderen 6
Leren van verschillen. Deep democracy in de klas. Nora Hammidi en Julia Sarbo Anne Frank Stichting
Leren van verschillen. Deep democracy in de klas Nora Hammidi en Julia Sarbo Anne Frank Stichting Check - in Programma Check-in Maatschappelijk gevoelige onderwerpen Uitgangspunten Deep Democracy Verder
Nadere informatieVergaderen. Wat is dat? Waarom moet dat? Dit is het boekje van..
Vergaderen Wat is dat? Waarom moet dat? Dit is het boekje van.. 1. Wat is vergaderen? 1. Uitleg vragen en geven Jij mag vragen stellen aan je begeleiders. Ook de begeleiding heeft soms nieuws om te vertellen.
Nadere informatieOp weg naar zelfsturing en kleinschaliger zorg: de eerste stappen
Op weg naar zelfsturing en kleinschaliger zorg: de eerste stappen Verantwoordelijk Als zelfsturend team ben je zelf verantwoordelijk voor de zorg en de organisatie daarvan. In de meeste organisaties krijgen
Nadere informatieLeerlingen ervaren de manier waarop in de Europese Unie vergaderd wordt en hoe de verschillende bestuurslagen zich tot elkaar verhouden.
ROLLENSPEL: EUROPESE BESLUITVORMING KORTE OMSCHRIJVING WERKVORM De leerlingen gaan in verschillende groepjes de route van Europese besluitvorming naspelen. Ze gaan met elkaar in debat en moeten lobbyen.
Nadere informatieVOORZITTERSCHAP HAND OUT. Training commissievoorzitters AFK 17 februari 2016 &MAES PRINSENGRACHT DK AMSTERDAM
VOORZITTERSCHAP HAND OUT Training commissievoorzitters AFK 17 februari 2016 &MAES PRINSENGRACHT 1 1015 DK AMSTERDAM TEL. +31-(0)20-2621220 WWW.EN-MAES.NL VOORBEREIDING Met een goede voorbereiding kun je
Nadere informatieSamen ben je sterker
Samen ben je sterker De demonen uit het verleden mee STUDIEDAG Onderzoek naar stress en welbevinden van schoolleiders: een nieuwe visie op leiderschap GO! PBD i.o.v. departement Onderwijs en Vorming 28
Nadere informatieBas Smeets page 1
Bas Smeets www.bsmeets.com page 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen idee wat hoe hun ideale
Nadere informatieDeep Democracy: Benut de wijsheid van de minderheid
Deep Democracy: Benut de wijsheid van de minderheid 11 oktober 2018 Alle meningen en invalshoeken moeten aan bod komen. Pas dan kun je als organisatie of bedrijf echt goede besluiten nemen. Dat is de kern
Nadere informatie> NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013
> NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013 Leerlingen uit het secundair onderwijs mogen vertegenwoordigd zijn als partner op de schoolraad.
Nadere informatieHandleiding Gespreksvormen Discussie
Handleiding Gespreksvormen Discussie Inhoud Overzicht 1. Inleiding 2. Doel 3. Werkvormen 4. Tips voor het begeleiden van een discussie 4.1. Onderwerp inleiden 4.2. Voorlopig standpunt bepalen 4.3. Discusieren
Nadere informatieIII. Schakelen tussen communciatieniveaus
III. Schakelen tussen communciatieniveaus Herkent u de volgende situaties? o 'Nu heb ik al een paar keer aan mijn medewerker gevraagd of hij uit wil leggen wat er precies aan de hand is; maar hij geeft
Nadere informatieOPDRACHTEN BIJ THEMA 9 FEEDBACK
OPDRACHTEN BIJ THEMA 9 FEEDBACK Van positieve feedback leer ik niets. INLEIDING Feedback geven en ontvangen moet je eerst oefenen en dan toepassen. In de opdrachten hieronder ga je ermee aan de slag. Doelstellingen
Nadere informatieVoorbeeld Praktijkopdracht. Bibliotheekmedewerker niveau 4
Voorbeeld Praktijkopdracht Bibliotheekmedewerker niveau 4 Betreft: Dagelijkse werkzaamheden coördineren Kwalificatiedossier Medewerker informatiedienstverlening 2011-2012 Kwalificatie Bibliotheekmedewerker
Nadere informatieOPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID
OPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID Beleid is alleen nodig als je iets gaat veranderen. INLEIDING Het beleid van een organisatie bepaalt hoe je moet werken en wat de bestuurders belangrijk vinden. Dat beleid
Nadere informatieSPEELWIJZE LEIDERSCHAPSSPEL
SPEELWIJZE LEIDERSCHAPSSPEL Bij werken, zowel betaald als vrijwillig, hoort leiding krijgen of leiding geven. De vraag wat effectief leiderschap is houdt dan ook veel mensen bezig. De meningen hierover
Nadere informatieEffectieve samenwerking: werken in driehoeken
Effectieve samenwerking: werken in driehoeken Werken in driehoeken is een wijze van samenwerking die in elke organisatie en in elk netwerk mogelijk is. Het maakt dat we kunnen werken vanuit een heldere
Nadere informatieTraining. Vergaderen
Training Vergaderen Halide Temel 1-5-2014 Inhoudsopgave Inleiding 3 Doelen 4 Deelnemers 4 Werkvormen 4 Programma 4 Voorstellen & introductie 5 Opdracht Luciferspel 6 Theorie 7 Opdracht - Vergaderen 12
Nadere informatieWerkvorm: 4 niveaus van communicatie
Werkvorm: 4 niveaus van communicatie Doel De communicatie effectiever maken door te leren communiceren op de 4 niveaus als discussies alleen maar over de inhoud gaan en niet leiden tot effectieve besluitvorming.
Nadere informatiePositieve en negatieve gedachten
Positieve en negatieve gedachten ( Wat is positieve en negatieve gedachten ) Deze opdracht wil je negatieve gedachten verminderen en je positieve gedachten een boost geven. Deze opdracht bestaat uit twee
Nadere informatieVergaderen. Auteur: Mark van der Lee. Plaats: Delft. Datum: 17 januari 2014. Organisatie: Haagsche Hogeschool Delft
Vergaderen Auteur: Mark van der Lee Plaats: Delft Datum: 17 januari 2014 Organisatie: Haagsche Hogeschool Delft Binnen projecten is het erg belangrijk dat er communicatie is. Dit kan op verschillende manieren
Nadere informatieAutonomie ervaren betekent dat je je werk graag doet en zinvol vindt. De volgende vragen peilen naar jouw ervaringen.
5.3.1 AUTONOMIE Autonomie ervaren betekent dat je je werk graag doet en zinvol vindt. De volgende vragen peilen naar jouw ervaringen. Met deze vraag / vragen krijg je een zicht op hoe de medewerker autonomie
Nadere informatieEffectief Vergaderen met de (G)MR
Programma Effectief Vergaderen met de (G)MR Ken jezelf en elkaar Ken de rol van de MR in de organisatie Richt de overlegstructuur goed in Stel een heldere agenda op Bereid je goed voor Let op constructief
Nadere informatieVERGADEREN VOOR DUMMIES
VERGADEREN VOOR DUMMIES DE AGENDA VASTSTELLEN Er zijn verschillende soorten agendapunten: Open Bij open agendapunten zijn er nog geen plannen gemaakt, er is nog geen concreet voorstel. De discussie is
Nadere informatieworkshop OR Tools van de toekomst tijd om je toolbox te vernieuwen
MZ op Koers 1 november 2018 workshop OR Tools van de toekomst tijd om je toolbox te vernieuwen Mark Zwijnenburg Loof training en advies Wat gaan we doen? 1. Blik op organisaties in 2018 2. Brein 3. Tools
Nadere informatieIntervisie wat is het?
Intervisie wat is het? Intervisie is: a. een gestructureerde methode om b. van elkaars c. werkvraagstukken d. te leren Ad a: Intervisie is een gestructureerd gesprek. De structuur is er om effectief en
Nadere informatieDUUR WAT HOE MATERIAAL
DUUR WAT HOE MATERIAAL 0.00 5 min Intro begeleiders Introductie thema agressiehantering Doelen simulatiespel Toelichting rollen Introduceer jezelf en het spel Introductie begeleiders Nodig deelnemers uit
Nadere informatieAdviesgesprek Van contact naar contract
Adviesgesprek Van contact naar contract Het doel van het eerste adviesgesprek is het om het eens te worden over de vraag van de opdrachtgever en over de werkwijze van de adviseur. Het resultaat is een
Nadere informatieSPELVARIANTEN. Heb je vragen, feedback of wil je op weg geholpen worden, neem contact met ons op. info@talentengenerator.nl.
SPELVARIANTEN Je ontdekt meer in een uur spelen dan in een jaar converseren Plato Het klinkt zo simpel we gaan bouwen aan het vertrouwen maar is het wel zo simpel? Zomaar vanuit het niets het thema vertrouwen
Nadere informatieOnderhandelen en afspraken maken
OPDRACHTFORMULIER Onderhandelen en afspraken maken Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent.
Nadere informatieTACTIEKEN BIJ DE STRIJDGEEST
TACTIEKEN BIJ DE STRIJDGEEST Het werkmateriaal is een onderdeel van de website Krachtenspel.nl. Werkmateriaal Sociaal Emotionele Educatie (SEE) Alle informatie is te vinden op de website Jan Ausum en Mieke
Nadere informatieWhitepaper Leiderschap. Iedereen wordt gehoord met Deep Democracy
Whitepaper Leiderschap Iedereen wordt gehoord met Deep Democracy 1 Hoe behaal je met jouw team het optimale, duurzame resultaat? Haal je wel alles uit je team? Is de sfeer goed en spreekt men alles uit?
Nadere informatieLeidraad voor een groepsgesprek Tijd:30 à 45 minuten, met 4 tot 16 personen/benodigdheden: post-its of blaadjes papier balpennen - flap
Organiseer zelf je babbel over Mortsel! Leidraad voor een groepsgesprek Tijd:30 à 45 minuten, met 4 tot 16 personen/benodigdheden: post-its of blaadjes papier balpennen - flap Enkele tips: Zoek iemand
Nadere informatieB a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1
B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen
Nadere informatieHet Socratisch Gesprek als methode voor kritisch denken
Ontwerponderzoek Paper 2 Naam auteur(s) Vakgebied Titel Onderwerp Opleiding Doelgroep Sleuteltermen Links Bibliografische referentie I.F. Hazewindus, drs. Filosofie Het Socratisch Gesprek als methode voor
Nadere informatieReflectie #Zo dus! Hieronder vind je een aantal oefeningen om te leren reflecteren waar je zelf mee aan de slag kunt.
Reflectie #Zo dus! Hieronder vind je een aantal oefeningen om te leren reflecteren waar je zelf mee aan de slag kunt. In je eentje Time-out reflectie Time-out reflectie is een snelle manier om in je eentje
Nadere informatieMaak betekenisvolle onderwerpen bespreekbaar Individuele docententraining DAG 3 PPOZO Marije Fris trainer & masterclassdocent St.
Maak betekenisvolle onderwerpen bespreekbaar Individuele docententraining DAG 3 PPOZO Marije Fris trainer & masterclassdocent St. DKJL Met de deur in huis.. Schrijf zoveel mogelijk thema s op die jij geschikt
Nadere informatieEfficiënt vergaderen. Hand-out bij de training Nederlands Debat Instituut. Kijk voor vergader- en overtuigtips op
Efficiënt vergaderen Hand-out bij de training Nederlands Debat Instituut Kijk voor vergader- en overtuigtips op www.debatinstituut.nl/bibliotheek 400 dagvoorzitterschappen per jaar, o.a. voor bedrijven,
Nadere informatieOverijse Overlegt. Samen dromen & denken over de toekomst van onze gemeente. Leidraad voor grotere toekomsttafel
Overijse Overlegt Samen dromen & denken over de toekomst van onze gemeente Leidraad voor grotere toekomsttafel Leidraad voor een toekomsttafel 6 tot 14 personen 30 tot 60 min (afhankelijk van aantal deelnemers)
Nadere informatieEffectieve samenwerking: werken in driehoeken
Effectieve samenwerking: werken in driehoeken Werken in driehoeken is een wijze van samenwerking die in elke organisatie, projectteam en netwerk mogelijk is. Het maakt dat we kunnen werken vanuit een heldere
Nadere informatie21 Niveaus van interveniëren in groepen 22
21 Niveaus van interveniëren in groepen 22 ASPECTEN VAN COMMUNICATIE IN GROEPEN In iedere relatie en in elk relatienetwerk waar mensen net elkaar communiceren zijn er vier aspecten te onderscheiden. De
Nadere informatiePendelbemiddeling, wat is het
Pendelbemiddeling, wat is het Pendelbemiddeling kan worden ingezet als het niet lukt de buren na 1 intake gesprek bij elkaar te brengen voor een gezamenlijk gesprek en de bemiddelaars van oordeel zijn
Nadere informatieSleutel 3. Hoe meer je weet, hoe minder je weet
Sleutel 3. Hoe meer je weet, hoe minder je weet We werken in Nederland echt in een kenniseconomie. We hebben ontzettend veel denkbanen gecreëerd. Banen waarin van mensen hoog-over denken, vergaderen, uitlijnen,
Nadere informatieGroepsvorming en een positief sociaal klimaat, waar leerlingen zich mede verantwoordelijk voor voelen,
VSO / BLOK 1 WE HOREN BIJ ELKAAR LES 4A ^ 4a Wie doet wal? Voorbeeldles VSO/Blok 1 We horen bij elkaar Les 4 a+b: Wie doet wat? Doel blok 1: Groepsvorming en een positief sociaal klimaat, waar leerlingen
Nadere informatieWorkshop communicatie
Workshop communicatie Feedback is collegiale ondersteuning of toch niet? Wat wil de beroepsvereniging betekenen voor Verzorgenden en Verpleegkundigen? Wij willen onze beroepsgroepen in staat stellen hun
Nadere informatieLeerlingenraad. de Plantage
Leerlingenraad de Plantage Wat is de leerlingenraad (LR)? De leerlingenraad is een vertegenwoordiging van leerlingen uit de groepen 6 t/m 8. De vertegenwoordigers worden gekozen uit- en door de leerlingen
Nadere informatieSollicitatiegesprekken volgens de STAR methode
Sollicitatiegesprekken volgens de STAR methode Tijdens sollicitatiegesprekken wil je zo snel en zo goed mogelijk een kandidaat voor een openstaande functie selecteren. De STAR vragenmethode is een gedegen
Nadere informatieVERGADER TIPS VOOR TEAM MEETINGS VERSIE /09/2018 SAM VERHOEVE
VERGADER TIPS VOOR TEAM MEETINGS VERSIE 3.1 23/09/2018 SAM VERHOEVE Inhoud Dé 10 tips die vergaderen simpeler maken.... 2 Gebruik 4 vaste onderwerpen: cijfers, klanten, medewerkers & werking.... 3 Cijfers...
Nadere informatieStudenten ervaren de manier waarop in de Europese Unie vergaderd wordt en hoe de verschillende bestuurslagen zich tot elkaar verhouden.
ROLLENSPEL EUROPESE BESLUITVORMING KORTE OMSCHRIJVING De studenten gaan in verschillende groepjes de weg van Europese besluitvorming naspelen. Ze gaan met elkaar in debat en moeten lobbyen. Als(gast)docent
Nadere informatieSpelregels voor de kaarten Beroepskwaliteiten en Leerpunten. Het Beroepskwaliteitenspel
Het Beroepskwaliteitenspel Het Beroepskwaliteitenspel is een leermiddel voor de loopbaanoriëntatie van mensen in de leeftijd van twaalf jaar en ouder. Het spel heeft als doel de speler bewust te maken
Nadere informatieVersie 10 juni 2015 Uitgave Centrum voor Bestuurlijke Activiteiten
VERGADERTIPS Dit is een uitgave van het Centrum voor Bestuurlijke Activiteiten. Het CBA ondersteunt de medezeggenschap en inspraak binnen Fontys Hogescholen en is betrokken bij: CMR, DMR-en, IMR-en, (G)OC
Nadere informatieTOOLBOX TOOLBOX. Betekenisvol Contact AAN DE SLAG MET DE. Draaiboek voor twee trainingsbijeenkomsten
AAN DE SLAG MET DE TOOLBOX Betekenisvol Contact Draaiboek voor twee trainingsbijeenkomsten TOOLBOX Ideeën voor betekenisvol contact tussen ouderen met dementie en familie of vrijwilligers Inleiding Voor
Nadere informatieOR & VERGADEREN VARIATIE EN VERRASSING HOUDEN DE. Richard Broer trainer/adviseur VERGADERAARS ALERT!
1 OR & VERGADEREN VARIATIE EN VERRASSING HOUDEN DE VERGADERAARS ALERT! Richard Broer trainer/adviseur IS VERGADEREN HET JUISTE INSTRUMENT? 2 Ja! Iedereen tegelijk op de hoogte Korte tijd nodig Synergetische
Nadere informatieTekst lezen zonder hulp: samenvatten
1. Bekijk de buitenkant van de tekst: de titel, de tussenkopjes en het plaatje. De tekst gaat over de laatste speelgoedrage: de fidget spinner. Wat gaat de tekst je hierover vertellen, denk je? 2. Welke
Nadere informatieIn 5 stappen een werkoverleg houden dat wél het verschil maakt
In 5 stappen een werkoverleg houden dat wél het verschil maakt Vergaderen, je hebt er vaak geen zin in. Toch is het belangrijk om af en toe belangrijke zaken met elkaar als team te bespreken. Met deze
Nadere informatieIntroductie. De onderzoekscyclus; een gestructureerde aanpak die helpt bij het doen van onderzoek.
Introductie Een onderzoeksactiviteit start vanuit een verwondering of verbazing. Je wilt iets begrijpen of weten en bent op zoek naar (nieuwe) kennis en/of antwoorden. Je gaat de context en content van
Nadere informatieIdeeën presenteren aan sceptische mensen. Inleiding. Enkele begrippen vooraf
Ideeën presenteren aan sceptische mensen Inleiding Iedereen heeft wel eens meegemaakt dat het moeilijk kan zijn om gehoor te vinden voor informatie of een voorstel. Sommige mensen lijken er uisluitend
Nadere informatieHaal jij het beste uit je team?
Team werk wijzer! Haal jij het beste uit je team? Er wordt steeds meer in teams gewerkt vanuit de verwachting dat je samen meer en beter presteert dan alleen. Helaas blijkt uit onderzoeken dat dit teams
Nadere informatieSPELVARIANTEN. Je ontdekt meer in een uur spelen dan in een jaar converseren Plato
SPELVARIANTEN Je ontdekt meer in een uur spelen dan in een jaar converseren Plato Inleiding Het klinkt zo simpel we gaan bouwen aan het vertrouwen maar is het wel zo simpel? Zomaar vanuit het niets het
Nadere informatieConflict Communicatiestijl Scan
Conflict Communicatiestijl Scan 1 A. Ik probeer in een gesprek de ander bij de gesprekagenda te houden. B. Ik neem in een gesprek zelfstandig beslissingen die binnen mijn bevoegdheid vallen. 2 A. Als iemand
Nadere informatieEffectief omgaan met bezwaren
Effectief omgaan met bezwaren In vrijwel elk verkoopgesprek komen bezwaren voor. In meer of mindere mate. Wil je hier meer over weten? Lees dan deze informatie over de verschillende typen bezwaren en hoe
Nadere informatieVervolgwebinar resultaatgericht coachen
Vervolgwebinar resultaatgericht coachen Liesbeth Vanhelmont Herhaling van het Heron Interventiemodel De moeilijkere interventies onder de loep Confronterende interventie Deblokkerende interventie Katalyserende
Nadere informatieAssertiviteit. e-book
Assertiviteit e-book Opkomen voor jezelf Welkom in dit E-book. We willen je informeren over het onderwerp: opkomen voor jezelf. Hierin komt naar voren hoe je dat makkelijker kunt maken voor jezelf. Hoe
Nadere informatieBesluitvorming in kleinschalige zelfstandige teams: een kort en praktisch overzicht
Besluitvorming in kleinschalige zelfstandige teams: een kort en praktisch overzicht Algemeen Het is belangrijk om met elkaar stil te staan bij de vraag hoe nemen wij besluiten?. Vaak gebeurt het nemen
Nadere informatieDE BIBLIOTHEEK VAN JE DROMEN? groep A
DE BIBLIOTHEEK VAN JE DROMEN? groep A 4 opdrachten! 60 minuten! Bij iedere opdracht zet iemand zijn wekker/ chronometer (op gsm of uurwerk), zodat je zeker niet veel langer dan een kwartier bezig bent.
Nadere informatieHet niet nakomen van afspraken van jezelf bespreken
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 Opdrachtformulier Het niet nakomen
Nadere informatie1 Aanname. Doelen Een concrete ervaring opdoen Communicatieve vaardigheden verbeteren. Fase van ervaringsleren. Kenmerken
1 Aanname Doelen Een concrete ervaring opdoen Communicatieve vaardigheden verbeteren Fase van ervaringsleren Ervaren Toepassen Reflecteren Conceptualiseren Kenmerken 2 0 20-30 W E R K W IJ Z E Deel de
Nadere informatieMoreel Beraad. Roelie Dijkman, specialist ouderengeneeskunde SHDH
Moreel Beraad Roelie Dijkman, specialist ouderengeneeskunde SHDH Wat is goed handelen? Wat en wie bepaalt dat? Ethiek Het systematisch nadenken over normen en waarden die in handelings- en beslissituaties
Nadere informatieSPELVARIANTEN. Bonus: Ondertussen oefen je met het geven en ontvangen van feedback en bouw je aan het vertrouwen in jouw team.
SPELVARIANTEN Wil jij weten waar je in jouw huidige werk goed in bent? Hoe jij communiceert en je gedraagt en vooral hoe de ander dat ziet? En wil jij dit graag uitwisselen met je teamgenoten zodat jullie
Nadere informatieStudievereniging Pedagogische Wetenschappen
Studievereniging Pedagogische Wetenschappen Informatie Algemene Ledenvergadering der Studievereniging Pedagogische Wetenschappen PAP Minimaal twee keer per jaar word jij als lid door het bestuur van PAP
Nadere informatieCommissie-voorzittershandleiding
Commissie-voorzittershandleiding gebaseerd op eerdere voorzittershandleidingen Aangepast door: Arjan Schimmel (oktober 2016) Victor Veldstra (oktober 2017) Samenvatting Deze handleiding geeft een overzicht
Nadere informatieDiscussiëren doe je zo!
Discussiëren doe je zo! Workshop Actiedagen 2016-2017 Nijverheidsstraat 10 > 1000 Brussel T 02 894 74 70 > www. scholierenkoepel.be Een goede discussie heeft Straffe argumenten Een duidelijk doel iedereen
Nadere informatieWerken als specialist in de mode
1 2 3 4 5 Werken als specialist in de mode Specialist mode/maatkleding Wat laat je zien? Je toont passie voor het maken van mode Je zet je talenten in en staat open voor reacties Je ontwikkelt een eigen
Nadere informatieChecklist Gesprek voeren 2F - handleiding
Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding Inleiding De checklist Gesprek voeren 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een gesprek moeten kunnen voeren op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht hoe de
Nadere informatieVERSLAG VAN EEN SOCRATISCH GROEPSGESPREK. Hoe bepaal je de normen met betrekking tot resultaat?
VERSLAG VAN EEN SOCRATISCH GROEPSGESPREK Hoe bepaal je de normen met betrekking tot resultaat? Hieronder tref je een beschrijving van een socratisch gesprek van ca. 1 1/2 uur, in 5 stappen. Voor de volledigheid
Nadere informatieDe Methodiek Coachende Gespreksvoering (Mag ik je geen advies geven?) Huub Buijssen
De Methodiek Coachende Gespreksvoering (Mag ik je geen advies geven?) Huub Buijssen INTRO Introductie van mij en u Nut van het thema Tijd Reageren? Oogmerk Doel presentatie Kennis maken met de MCG Programma
Nadere informatieGroep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis (dubbele les) Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis voorbereiding. Leerkrachtinformatie
Leerkrachtinformatie (dubbele les) Lesduur: 2 x 50 minuten (klassikaal) Introductie van de activiteit 1. Deze klassikale les bestaat uit twee delen: Voorbereiding Uitvoering voorbereiding Lesduur: 50 minuten
Nadere informatieHoofdstuk 5 L Mijn persoonlijk actieplan
Hoofdstuk 5 L Mijn persoonlijk actieplan Duur 40 minuten Leerdoel deelnemers Deelnemers kunnen tenminste één risicofactor kiezen en actie(s) benoemen om hun gezond in positieve zin te verbeteren. Inhoud
Nadere informatieJe doel behalen met NLP.
Je doel behalen met NLP. NLP werkt het beste als al je neurologische niveaus congruent zijn. Met andere woorden: congruent zijn betekent wanneer je acties en woorden op 1 lijn zijn met je doelen, overtuigingen,
Nadere informatieDeck of Needs. De snelste manier om de 'juiste' woorden te vinden
Deck of Needs De snelste manier om de 'juiste' woorden te vinden Het Deck of Needs is ontwikkeld door Drs. Hugo A. Roele, schrijver van het Book of Needs en mede-oprichter van www.kommunikasie.org. a-1
Nadere informatieDE BAAN OP! Een interessant bedrijf kiezen. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS
DE BAAN OP! De jongeren organiseren zelf één of meerdere bedrijfsbezoeken. Ze verzamelen informatie over verschillende bedrijven en op basis hiervan kiezen ze met de hele klas het meest interessante bedrijf
Nadere informatieEXAMEN KEUZEDEEL VERRIJKING LEERVAARDIGHEDEN Code: K INFORMATIE VOOR DE STUDENT
EXAMEN KEUZEDEEL VERRIJKING LEERVAARDIGHEDEN Code: K0440 2. INFORMATIE VOOR DE STUDENT Versie 1.0 31.05.2016 Informatie Deze informatie is voor jou omdat je examen gaat doen in het keuzedeel Verrijking
Nadere informatieChique woorden Weet jij wat deze woorden betekenen? Vraag om de beurt de betekenis van een chique woord aan elkaar.
LES 8: Spijsvertering (2) Chique woorden Weet jij wat deze woorden betekenen? Vraag om de beurt de betekenis van een chique woord aan elkaar. Defecatie - Poepen Borborygmus - Knorrende maag Monosodiumglutamaat
Nadere informatieIk ben BANG. oefenboekje om te leren omgaan met angst. Steef Oskarsson. Copyright Steef Oskarsson
Ik ben BANG oefenboekje om te leren omgaan met angst Steef Oskarsson Bang Bang is een emotie. Net als blij, bedroefd en boos. Iedereen is wel eens bang. Sommige mensen zijn vaak bang, sommigen niet. Iedereen
Nadere informatieEen stagiaire instrueren en begeleiden bij het uitvoeren van leeractiviteiten en werkzaamheden
1 1 1 1 1 0 1 0 1 0 1 0 Opdrachtformulier Een stagiaire instrueren en begeleiden bij het uitvoeren van leeractiviteiten en werkzaamheden Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid
Nadere informatie10 tips over besluitvorming
10 tips over besluitvorming Meer weten? www.vergaderendoejezo.nl Bel of mail Carla: 06-20809676 of info@vergaderendoejezo.nl. 10 tips over besluitvorming Besluitvorming is noodzakelijk bij vergaderingen.
Nadere informatiePROGRAMMA CHECK THE FACTS DEEL EN WIN! Clubprogramma op basis van Rock Solid. stichting. Sirkelslag Young Programma Check the facts - Deel en win!
PROGRAMMA CHECK THE FACTS DEEL EN WIN! Clubprogramma op basis van Rock Solid stichting Sirkelslag Young Programma Check the facts - Deel en win! 1 Programma check the facts Deel en Win! Clubprogramma op
Nadere informatieHet gaat steeds beter! speelkaarten :42 Pagina 1. Communicatieve vaardigheden verbeteren. Toepassen Conceptualiseren. Ervaren Reflecteren
Het gaat steeds beter! speelkaarten 20-07-2006 15:42 Pagina 1 1 Aanname Doelen Een concrete ervaring opdoen Communicatieve vaardigheden verbeteren Fase van ervaringsleren Ervaren Reflecteren Toepassen
Nadere informatieDrie aspecten van een vergadering
Drie aspecten van een vergadering Onderstaand in schema drie aspecten van een vergadering. Alle aspecten verdienen aandacht. Inhoud - onderwerp - gezamenlijke probleemstelling - hoofd- en bijzaken - duidelijke
Nadere informatieHet spel der ongeschreven regels. Annemieke Figee & Léonie van Rijn
Het spel der ongeschreven regels Annemieke Figee & Léonie van Rijn Gek van ongeschreven regels Teams coachen Onze methodiek leren aan coaches en leidinggevenden Kennismaken Welke ongeschreven regel leeft
Nadere informatieOEFENING OM DE CLIËNT BEWUST TE MAKEN VAN EIGEN COMMUNICATIESTIJL OP HET ASSERTIEVE SPECTRUM EN EIGEN VAARDIGHEDEN TE ONTWIKKELEN.
ASSERTIVITEIT OEFENING OM DE CLIËNT BEWUST TE MAKEN VAN EIGEN COMMUNICATIESTIJL OP HET ASSERTIEVE SPECTRUM EN EIGEN VAARDIGHEDEN TE ONTWIKKELEN. 1 Doel Doel is aan de hand van de methode van Glick en Gibbes
Nadere informatieWaarom ga je schrijven: het Jeugdjournaalfilmpje bekijken
Les 1: Je eigen vredesspreuk bedenken Waarom ga je schrijven: het Jeugdjournaalfilmpje bekijken Bekijk met de klas het Jeugdjournaalfilmpje op www.nieuwsbegrip.nl. Let er vooral op wat vrede precies betekent.
Nadere informatieInvloed van de OR Meer dan alleen art. 25 & 27!
1 GITP Welkom! Charlotte Potman 5 mei 2014 Invloed van de OR Meer dan alleen art. 25 & 27! 2 3 GITP Welkom! Charlotte Potman 5 mei 2014 Op een schaal van 0-10 hoeveel invloed heeft jouw OR eigenlijk? 4
Nadere informatieJe hebt een heel dorp nodig om een kind op te voeden
Je hebt een heel dorp nodig om een kind op te voeden Wat kunnen leerkrachten, ouders en andere betrokkenen van de school samen doen om de ontwikkeling van de kinderen nog beter te ondersteunen? Vraag 1:
Nadere informatieVakkundig voorzitten. Taken van de voorzitter. Hand-out cursus Vakkundig voorzitten Nederlands Debat Instituut
Vakkundig voorzitten Hand-out cursus Vakkundig voorzitten Nederlands Debat Instituut www.debatinstituut.nl 400 dagvoorzitterschappen per jaar, o.a. voor bedrijven, ministeries en NGO s 5000 cursisten in
Nadere informatieEen bespreking voorbereiden, notuleren en voorzitten
OPDRACHTFORMULIER Een bespreking voorbereiden, notuleren en voorzitten Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met een medestudent
Nadere informatieNEDERLAND LEEST JUNIOR HANDLEIDING DOCENTEN VMBO 1 EN 2
NEDERLAND LEEST JUNIOR HANDLEIDING DOCENTEN VMBO 1 EN 2 In november kunnen uw leerlingen lekker lezen want het thema van Nederland Leest Junior is dit jaar voeding. Leerlingen gaan met elkaar in gesprek
Nadere informatieRubrics vaardigheden
Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden In het leerlab 2020 hebben 7 vernieuwingsscholen vier rubrics ontwikkeld om de persoonlijke groei van leerlingen in kaart te brengen. Deze rubrics zijn vaardigheden
Nadere informatie4 VRAGEN. Inleiding. Vaak helpt het om je gedachten op papier te zetten.
Inleiding Je loopt al een tijdje met iets in je hoofd dat je zou willen doen, bereiken of waar je juist van af wilt. Je blijft maar in cirkeltjes draaien en je komt er niet uit. DE ALLEREERSTE STAP IS
Nadere informatie