1/9 Sectoraal comité van het Rijksregister Beraadslaging RR nr 64/2013 van 11 september 2013 Betreft: aanvraag van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid om toegang te bekomen tot de informatiegegevens van het Rijksregister en om het identificatienummer te gebruiken met het oog op een bevolkingsonderzoek naar dikke-darmkanker (RN-MA-2013-262) Het Sectoraal comité van het Rijksregister, (hierna "het Comité"); Gelet op de wet van 8 augustus 1983 tot regeling van een Rijksregister van de natuurlijke personen (hierna "WRR"); Gelet op de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens (hierna WVP), inzonderheid artikel 31bis; Gelet op het koninklijk besluit van 17 december 2003 tot vaststelling van de nadere regels met betrekking tot de samenstelling en de werking van bepaalde Sectorale comités opgericht binnen de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer; Gelet op de aanvraag van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid, ontvangen op 02/07/2013; Gelet op de aanvraag van het technisch en juridisch advies gericht aan de Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken op 05/08/2013; Gelet op het verslag van de Voorzitter; Beslist op 11 september 2013, na beraadslaging, als volgt:
Beraadslaging RR 64 /2013-2/9 I. VOORWERP VAN DE AANVRAAG 1. Het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid, hierna de aanvrager, wenst gemachtigd te worden om: toegang te bekomen tot de informatiegegevens vermeld in artikel 3, eerste lid, 1 tot 3 (niet de geboorteplaats), 5 en 6 (niet de plaats van overlijden), WRR en de geautomatiseerde mededeling van de wijzigingen van deze gegevens te ontvangen; het identificatienummer van het Rijksregister te gebruiken; met het oog op een bevolkingsonderzoek naar dikke-darmkanker. II. ONDERZOEK VAN DE AANVRAAG 2. De aanvrager beschikt reeds over machtigingen ingevolge dewelke hij over een toegang beschikt tot informatiegegevens van het Rijksregister en hij het identificatienummer mag gebruiken 1. 3. Bijgevolg kan het onderzoek van het Comité zich ertoe beperken na te gaan of: het doeleinde welbepaald, uitdrukkelijk en gerechtvaardigd is in de zin van artikel 4, 1, 2, WVP; de gegevens tot dewelke toegang wordt gevraagd en het gebruik van het identificatienummer toereikend, ter zake dienend en niet overmatig zijn in het licht van dit doeleinde (artikel 4, 1, 3, WVP). A. DOELEINDE 4. De Vlaamse overheid wil vanaf oktober 2013 om de 2 jaar een Vlaams bevolkingsonderzoek naar dikke-darmkanker organiseren 2. De doelgroep van dit onderzoek zijn mannen en vrouwen van 50 tot en met 74 jaar die woonachtig zijn in het Vlaamse Gewest of in het tweetalig gebied Brussel-Hoofdstad. Zolang een persoon tot de doelgroep behoort, zal hij om de 2 jaar worden uitgenodigd. Personen die n.a.v. de uitnodiging laten weten dat zij niet aan dit bevolkingsonderzoek wensen deel te nemen, worden geregistreerd zodat zij niet meer worden uitgenodigd. 1 Zie o.a. beraadslagingen RR nr. 10/2004 van 5 april 2004, RR nr. 05/2005 van 14 maart 2005 en RR nr. 77/2012 van 26 september 2012. 2 Sluit aan bij de aanbeveling van de Raad van de Europese Unie van 2 december 2003 over kankerscreening (2003/878/EG).
Beraadslaging RR 64 /2013-3/9 5. Dit bevolkingsonderzoek heeft 2 belangrijke doelstellingen : het efficiënt organiseren van het bevolkingsonderzoek waarbij alleen de personen die behoren tot de doelgroep worden uitgenodigd ; analyseren en opvolgen van dit bevolkingsonderzoek en de evaluatie van de kwaliteit ervan. 6. De doelgroep zal uit het door het Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin beheerde Personenregister WVG worden geselecteerd. De aanvrager bezorgt dit bestand aan zijn onderaannemer het Centrum voor Kankeropsporing vzw 3 (= verwerker) die instaat voor het beheer van dit bestand en de verzending van de uitnodigingen 4. 7. De screening zal gebeuren aan de hand van een stoelgangstaal. Dit wordt door de betrokkene per voorgedrukte envelop opgestuurd naar een erkend klinisch laboratorium dat via een overheidsaanbesteding zal worden aangewezen. Dit laboratorium bezorgt de antwoordformulieren en de resultaten van de stoelganganalyse binnen de 72 uur aan de vzw Centrum voor Kankeropsporing. Dit laatste brengt de huisarts van de betrokkene op de hoogte van het resultaat, ongeacht of dit positief of negatief is. Ingeval van een afwijkend resultaat wordt men doorverwezen voor een colonscopie. Ook de betrokkene wordt geïnformeerd en bij positief resultaat geadviseerd om zijn huisarts te contacteren met het oog op een vervolgonderzoek (colonscopie). De stalen die tijdens de colonscopie worden genomen, worden door de gastro-enteroloog bezorgd aan een laboratorium voor pathologische anatomie. Dit laatste deelt de resultaten van de analyse mee aan de gastro-enteroloog die de huisarts informeert. 8. Dit bevolkingsonderzoek leidt tot diverse medisch gerelateerde gegevensstromen (bijvoorbeeld mededeling van persoonsgegevens aan de Stichting Kankerregister, aan de verzekeringsinstellingen). Het is het Sectoraal comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid dat bevoegd is om deze medisch gerelateerde gegevensstromen te beoordelen en desgevallend te machtigen. Het Comité spreekt zich enkel uit over de mededeling van een aantal informatiegegevens van het Rijksregister en het gebruik van het identificatienummer in het beoogde doeleinde. 9. Het onderzoek zoals dit hierboven werd geschetst, is reglementair omkaderd door het decreet van 21 november 2003 betreffende het preventieve gezondheidsbeleid. Dit decreet, waarvan het toepassingsgebied zich uitstrekt tot het Vlaams Gewest en het tweetalig gebied Brussel- Hoofdstad (zie de artikelen 9 en 10) zegt meer in het bijzonder in artikel 31: 3 Is het voormalige consortium van erkende regionale screeningscentra van de Vlaamse Gemeenschap vzw. 4 Uit de aanvraag ingediend bij het Sectoraal comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid blijkt dat een drukker zal worden ingeschakeld om de brieven en uitnodigingen te drukken. Nog steeds volgens deze aanvraag ontvangt de drukker uitsluitend de identificatiegegevens nodig voor het drukken die hij na het drukproces vernietigt.
Beraadslaging RR 64 /2013-4/9 De Vlaamse Regering kan initiatieven nemen om te komen tot een programmatisch bevolkingsonderzoek. Deze onderzoeken betreffen georganiseerde opsporingsacties in het kader van de ziektepreventie. 10. Dat decreet is met betrekking tot de preventie inzake kanker zeer expliciet: Art. 68. De Vlaamse Regering neemt initiatieven ter preventie van kanker. Die initiatieven kunnen betrekking hebben op: 1 het voorkomen van kanker door in te grijpen op determinanten en bronnen van gevaar of bedreigende factoren; 2 het opsporen van kanker in een zo vroeg mogelijk stadium. 11. Het gaat om een welbepaald en uitdrukkelijk omschreven doeleinde. De verwerkingen die de aanvrager daartoe verricht zoals geschetst in de aanvraag, zijn voor wat de gegevens betreft die geen betrekking hebben op de gezondheid, gestoeld op artikel 5, eerste lid, c) en e), WVP. B. PROPORTIONALITEIT B.1 Ten overstaan van de gegevens 12. De aanvrager wenst toegang tot de informatiegegevens vermeld in artikel 3, eerste lid, 1 tot 3 (niet de geboorteplaats), 5 en 6 (niet de plaats van overlijden), WRR, namelijk de naam en voornamen; het geslacht; de geboortedatum; de hoofdverblijfplaats; de datum van overlijden. 13. Het Comité stelt vast dat: de naam, de voornaam, het geslacht en de hoofdverblijfplaats noodzakelijke gegevens zijn om personen schriftelijk te kunnen uitnodigen om deel te nemen aan het bevolkingsonderzoek; de geboortedatum noodzakelijk is om te kunnen bepalen of een persoon al dan niet deel uitmaakt van de doelgroep;
Beraadslaging RR 64 /2013-5/9 door de kennis van de datum van overlijden vermeden wordt dat overleden personen worden uitgenodigd. Het laat de aanvrager tevens toe om het dossier van de betrokkene te sluiten en over te gaan tot het anoniem maken van de informatie die erin vervat zit voor statistische- en beleidsdoeleinden. 14. Bijgevolg oordeelt het Comité dat een toegang tot de hiervoor vermelde gegevens, gelet op de nagestreefde doeleinde, proportioneel, ter zake dienend en niet overmatig is (artikel 4, 1, 3, WVP). 15. De aanvrager wenst tevens de wijzigingen van deze gegevens automatisch te ontvangen zodat de personen die deel uitmaken van de doelgroep maximaal worden bereikt (minimaliseren van het aantal brieven dat niet kan worden besteld omdat de betrokkene niet langer op het opgegeven adres woont). Daarnaast merkt het Comité op dat de mededeling van de wijzigingen tevens vermijdt dat uitnodigingen worden verstuurd aan personen die inmiddels overleden zijn. 16. Het Comité oordeelt, rekening houdend met de toelichting verschaft in de aanvraag, dat een automatische mededeling van de wijzigingen van de gegevens tot dewelke de aanvrager toegang wordt verleend, gelet op het nagestreefde doeleinde, proportioneel, ter zake dienend en niet overmatig is (artikel 4, 1, 3, WVP). B.2. Ten overstaan van het identificatienummer 17. De gegevens van de personen die worden uitgenodigd voor een onderzoek naar dikkedarmkanker zullen tevens genoteerd worden in Heracles, gegevensbank die tevens wordt gebruikt in het kader van het onderzoek naar borstkanker en baarmoederhalskanker. Daarin zal tevens worden genoteerd welke personen te kennen hebben gegeven dat zij niet meer willen uitgenodigd worden. 18. Het Comité stelt vast dat een persoon aan de hand van het identificatienummer van het Rijksregister precies kan worden geïdentificeerd. Dit betekent dat zowel misverstanden die kunnen ontstaan n.a.v. homonymie en foutieve schrijfwijzen als dubbele registratie worden uitgesloten. Gelet op het doeleinde periodieke uitnodiging van de personen die deel uitmaken van de doelgroep en die niet hebben laten weten dat zij niet meer willen uitgenodigd worden met het oog op een gezondheidscontrole oordeelt het Comité dat het gebruik van het identificatienummer van het Rijksregister in overeenstemming is met artikel 4, 1, 3, WVP.
Beraadslaging RR 64 /2013-6/9 B.3 Ten overstaan van de frequentie van de toegang en de duur van de machtiging 19. Er wordt een wekelijkse toegang tot de informatiegegevens gevraagd. Enerzijds omdat de doelgroep van dit bevolkingsonderzoek voortdurend wijzigt: elke dag worden personen 50 jaar, 75 jaar. Anderzijds worden er voortdurend uitnodigingscycli opgestart, naar analogie met de organisatie van de bevolkingsonderzoeken inzake borstkanker en baarmoederhalskanker. 20. Het Comité oordeelt dat een wekelijkse toegang tot de gegevens, gelet op de nagestreefde doeleinde, proportioneel, ter zake dienend en niet overmatig is (artikel 4, 1, 3, WVP). 21. De aanvrager wenst dat hem een machtiging voor onbepaalde duur wordt verleend omdat het programma strekkende tot opsporing van dikke-darmkanker niet in de tijd is beperkt. Het Comité stelt vast dat het doeleinde waarvoor de aanvrager een toegang wenst te bekomen niet in de tijd bepaalbaar is. In het licht hiervan is een machtiging van onbepaalde duur gepast (artikel 4, 1, 3, WVP). B.4. Ten overstaan van de bewaringstermijn 22. Volgens de aanvraag zullen de gegevens worden bewaard tot de betrokkene hetzij 75 jaar wordt, hetzij overlijdt. De gegevens van deze personen zullen anoniem worden gemaakt zodat ze nog kunnen worden gebruikt voor statistische- en beleidsdoeleinden. 23. Gelet op het feit dat: het de bedoeling is om personen tussen de 50 en 75 jaar om de 2 jaar aan te sporen om mee te werken aan een onderzoek om dikke-darmkanker op te sporen; de gegevens van de personen die weigeren, nuttig zijn om het screeningsprogramma te kunnen evalueren, bijvoorbeeld, nagaan of er meer kankers zijn in de regio s met meer weigeringen; is de vooropgestelde bewaringstermijn in beginsel conform aan artikel 4, 1, 5, WVP. B.5. Intern gebruik en/of mededeling aan derden 24. Volgens de aanvraag zullen de gegevens worden meegedeeld aan de onderaannemer (= verwerker) van de aanvrager. Vermits eerstgenoemde handelt onder toezicht en verantwoordelijkheid van de aanvrager, roept deze mededeling geen bijzondere opmerkingen op.
Beraadslaging RR 64 /2013-7/9 25. Daarnaast wordt er gesteld dat de gegevens intern worden gebruikt met het oog op het uitzuiveren van het Personenregister WVG. Dit register wordt evenwel beheerd door het Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, dat strikt genomen een derde is. Deze operatie moet dus als een mededeling aan derden worden gekwalificeerd. 26. Het Comité stelt vast dat het Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin gemachtigd is om toegang te hebben de informatiegegevens van het Rijksregister en het identificatienummer ervan te gebruiken om vanuit het Personenregister WVG teneinde de behoorlijk gemachtigde actoren binnen het beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin een vlotte en uniforme service m.b.t. Rijksregistergegevens te verstrekken 5. Om die service optimaal te leveren, o.a. met respect voor het proportionaliteitsbeginsel, moet het departement weten welke personen hebben laten weten dat zij niet meer wensen te worden uitgenodigd. Hun gegevens zullen niet langer aan de aanvrager worden verstrekt. Dit is slechts mogelijk voor zover deze bijvoorbeeld het identificatienummer van dergelijke personen doorgeeft. Gelet op de doeleinden met het oog op dewelke aan beide actoren een machtiging werd verleend, geeft dit geen aanleiding tot bijzondere bedenkingen. B.6. Netwerkverbindingen 27. In de aanvraag wordt melding gemaakt van een netwerkverbinding, namelijk met de onderaannemer (= verwerker) van de aanvrager. Vermits deze laatste werkt onder toezicht en verantwoordelijkheid van de aanvrager, kan dit niet gekwalificeerd worden als een netwerkverbinding. 28. Het Comité vestigt er volledigheidshalve de aandacht op dat: indien er later andere netwerkverbindingen mochten tot stand komen, de aanvrager het Comité daarvan voorafgaandelijk op de hoogte moeten brengen; het identificatienummer van het Rijksregister slechts gebruikt kan worden in relaties met derden voor zover het kadert in de doeleinden met het oog op dewelke zij eveneens gemachtigd werden om dit nummer te gebruiken. 5 Beraadslaging RR nr. 42/2009 van 15 juli 2009, RR nr. 68/2011 van 14 december 2011 en beraadslaging RR nr. 75/2012 van 26 september 2012.
Beraadslaging RR 64 /2013-8/9 C. INFORMATIEBEVEILIGING C.1. Consulent inzake informatiebeveiliging 29. De aanvrager beschikt over een consulent inzake informatiebeveiliging die reeds door het Comité werd aanvaard. C.2. Informatiebeveiligingsbeleid 30. Uit de meegedeelde stukken blijkt dat de aanvrager beschikt over een informatiebeveiligingsbeleid en een plan ter uitvoering ervan. 31. Het Comité heeft er akte van genomen. C.3. Personen die toegang hebben tot de informatiegegevens en/of het identificatienummer gebruiken 32. Uit de aanvraag leidt het Comité af dat het personeelsleden van de onderaannemer (= verwerker) zijn die toegang zullen hebben tot de informatiegegevens en het identificatienummer gebruiken. 33. Het Comité wijst op de verplichting verwoord in de bepalingen van artikel 12 WRR en herinnert eraan dat de lijst van de personen voor wie de machtiging geldt ter beschikking van het Comité moet worden gehouden. 34. De personen die voorkomen op de hierboven vermelde lijst moeten daarenboven een verklaring ondertekenen waarin zij zich ertoe verbinden de veiligheid en het vertrouwelijk karakter van de gegevens waartoe zij toegang krijgen, te bewaren. Deze lijst zal voortdurend geactualiseerd worden. OM DEZE REDENEN het Comité, 1 machtigt het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid om voor het doeleinde vermeld onder hoofding A en onder de voorwaarden bepaald in deze beraadslaging voor onbepaalde duur: wekelijks toegang te hebben tot de informatiegegevens vermeld in artikel 3, eerste lid, 1 tot 3 (niet geboorteplaats), 5 en 6 (niet de plaats van overlijden), WRR;
Beraadslaging RR 64 /2013-9/9 de wijziging van deze gegevens automatisch te ontvangen; het identificatienummer van het Rijksregister te gebruiken; 2 bepaalt dat indien op een later tijdstip een wijziging wordt aangebracht aan de organisatie van de informatiebeveiliging die een impact kan hebben op de antwoorden die met het veiligheidsformulier aan het Comité werden verstrekt (aanstelling van een consulent inzake informatiebeveiliging en antwoorden op de vragen m.b.t. de organisatie van de beveiliging), het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid een nieuwe vragenlijst i.v.m. de stand van de informatiebeveiliging naar waarheid moet invullen en aan het Comité bezorgen. Het Comité meldt de ontvangst ervan en behoudt het recht om daarop later eventueel te reageren; 3 bepaalt dat wanneer het Comité het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid een vragenlijst met betrekking tot de informatiebeveiligingsstatus toestuurt, deze laatste de lijst waarheidsgetrouw moet invullen en terugbezorgen aan het Comité. Het Comité zal de ontvangst bevestigen en behoudt zich het recht voor om, indien daartoe aanleiding bestaat, te reageren. De Wnd. Administrateur, De Voorzitter, (get.) Patrick Van Wouwe (get.) Mireille Salmon