Aan de Raad Agendapunt: 6 Onderwerp: Reststoffenbeleid en oud papier Kenmerk: Status: OW - Beleid / HdB Besluitvormend Kollum, 11 september 2012 Samenvatting Een nieuw afvalstoffenplan, of beter reststoffenbeleidsplan, is noodzakelijk. Nieuwe ontwikkelingen hebben gevolgen voor de huidige inzamelpraktijk. De raad wordt daarom gevraagd een keuze te maken uit twee scenario s voor de inzameling van oud papier. De scenario s bestaan uit A) de inzameling door de eigen dienst, of B) inzameling met medewerking van de verenigingen. Het college tendeert naar inzameling door de gemeente (met een afbouwregeling voor de verenigingen). De raad wordt voorts gevraagd kennis te nemen van het concept Reststoffenbeleidsplan en de hierin aangegeven maatregelen. De raad wordt gevraagd op basis van dit document de koers te bepalen en keuzes te maken ten aanzien van de diverse voorgestelde maatregelen. Een van die maatregelen is dat gekapte bomen niet meer beschikbaar worden gesteld als brandhout aan medewerkers, of inwoners van de gemeente en dat houtsnippers tegen betaling van een knip van de afvalknipkaart voor inwoners beschikbaar komen. Inleiding Nieuwe ontwikkelingen op het gebied van inzameling, milieuwetgeving, duurzaamheid, recycling, financiële omstandigheden en het ontbreken van recent beleid maakt een nieuw beleidsplan ten aanzien van afvalstoffen noodzakelijk. Dit is verwoord in het bijgevoegde Reststoffenbeleidsplan Gemeente Kollumerland c.a. 2012-2016 Overwegingen In dit plan worden een aantal maatregelen voorgesteld. De volgende beleidsmatige afwegingen liggen aan deze voorgestelde maatregelen ten grondslag. Hout In het verleden zijn er door de raad vragen gesteld over de wijze waarop gekapt hout beschikbaar wordt gesteld aan medewerkers of inwoners. In het beleidsplan wordt aangegeven hoe hier in de toekomst mee om moet en kan worden gegaan. Binnen de gemeente komen twee soorten houtige materialen vrij: snipperhout en boomstammen. In het beleidsplan wordt voor snipperhout voorgesteld op transportkosten te besparen door de snippers tegen vergoeding van één knip van de afvalknipkaart beschikbaar te stellen vanaf de locatie waar het vrijkomt.
Onderwerp: Reststoffenbeleid en oud papier Pagina 2 van 6 Voor boomstammen geldt de verwijderingvolgorde van het Landelijke Afvalbeleidsplan. Hierin wordt voorgeschreven dat hoogwaardig hout waar mogelijk eerst moet worden ingezet als grondstof voor producten. Hiermee vervalt de mogelijkheid voor brandhout. Boomstammen zullen daarom niet meer beschikbaar worden gesteld aan burgers, of aan personeel van de gemeente, maar via marktpartijen als grondstof worden afgezet. Efficiënte inzameling. Een aantal reststoffen heeft een positieve marktwaarde, ze leveren geld op. Voor een aantal andere soorten is recycling goedkoper dan verbranden. Gescheiden inzamelen loont daarom, mits de inzamelwijze zo efficiënt mogelijk wordt ingericht. De maatregelen uit het beleidsplan zijn er dan ook op gericht de inzameling zo efficiënt en duurzaam mogelijk te laten verlopen. Eén van de doelen is bezuinigingen te realiseren en daarmee de afvalstoffenheffing te verlagen. Dit heeft gevolgen voor de wijze waarop op dit moment oud papier en textiel worden ingezameld. Ontwikkelingen Vanwege de doorgaans lage marktwaarde en de arbeidsintensieve inzameling kwam de opbrengst van oud papier en textiel in zijn geheel ten goede aan de inzamelaars (verenigingen en instellingen voor goede doelen). De wetgeving verplichtte de gemeente daarnaast het oud papier gescheiden in te zamelen. Om de continuïteit van die manier van inzamelen te garanderen subsidieerde de gemeente daarom de inzamelaars van oud papier bij erg lage marktprijzen tot een bepaalde garantieprijs. Dit werd bekostigd uit de afvalstoffenheffing. De verenigingen en instellingen hebben jaren kunnen profiteren van een dergelijke bijdrage. Door wijziging in de inzamelmogelijkheden (zijbelader, blauwe- en textielcontainers) is de arbeidsintensieve inzameling overbodig geworden. Landelijke textielinzamelaars hebben daarnaast aangegeven dat de huis aan huis inzameling voor hen op termijn te duur wordt. Er zijn geen locale textielinzamelaars. Wel hebben twee verenigingen zonder een vergunning van de gemeente een textielcontainer op hun terrein staan. Opbrengsten In de afgelopen jaren hebben de negen betrokken verenigingen gemiddeld ongeveer 2500, variërend van 600 tot 5000 per vereniging, per jaar aan inkomsten uit het oud papier genoten. De opbrengsten voor de niet-vergunde ingezamelde textiel zijn niet bekend. Gelet op de huidige marktprijzen gaat het om naar schatting een jaarlijks bedrag van rond de 100 per vereniging. Relatie tot gemeentelijk beleid Van toepassing zijn het Koersdocument en de Milieuvisie. In beide documenten is vastgelegd dat de afvalinzameling kostendekkend moet zijn, duurzaamheid als norm beschouwd moet worden en de huidige milieukwaliteit moet worden behouden. Hieruit volgt dat gestreefd moet worden naar een zo efficiënt mogelijke inzameling en een zo hoog mogelijk scheidingspercentage.
Onderwerp: Reststoffenbeleid en oud papier Pagina 3 van 6 Actie/planning Omdat het bovenstaande financiële gevolgen heeft voor de betrokken verenigingen wordt de raad voorgesteld een keuze te maken uit twee scenario s voor de inzameling van het oud papier. Na de behandeling in de raad moeten in oktober 2012 de voorbereidingen voor de inzameling in het volgende jaar beginnen, zoals het opstellen van de inzamelroutes, de jaarwerkplannen, eventuele afspraken met de verenigingen, de afvalkalender, etc. Financiële en andere gevolgen De scenario s waaruit een keuze gemaakt kan worden zijn: A) het inzamelen van het oud papier door de gemeentelijke dienst, of B) het inzamelen met behulp van de verenigingen, vergelijkbaar met de wijze zoals die in de huidige proef wordt uitgevoerd, maar om juridische redenen met een chauffeur van de gemeente. In onderstaand schema worden de twee scenario s met elkaar vergeleken. Scenario A) Inzameling door eigen dienst Gevolgen voor gemeente: Kosten inzamelen oud papier jaarlijks 60.000 Besparing ten opzichte van de huidige manier 45.000 Andere gevolgen Gevolgen voor verenigingen: Of stoppen van de vergoeding in één keer : Of afbouw van de vergoeding: 75 % in 2013 50% in 2014 25 % in 2015 0% vanaf 2016 Gevolgen voor Inwoners: Mogelijke verlaging afvalstoffenheffing: Serviceniveau : -volledig rendement zijbelader. -eenvoudige overgang naar andere inzamelwijzen (bijv. ondergronds). geheel vervallen subsidie variërend van 600-5.000 per vereniging per jaar oplopend tot 7 (in 2016) per huish. Lediging containers overdag. Scenario B)Inzameling met Verenigingen Gevolgen voor gemeente: Kosten inzameling oud papier jaarlijks Extra kosten inhuur achterlader Andere gevolgen voor gemeente 95.000 (inclusief vergoeding ver.) 10.000 (= 35.000 inhuur-25.000 voor niet-gebruik zijbelader) -niet volledig benutten zijbelader -er moeten objectieve gunningcriteria voor verenigingen worden opgesteld -er ontstaat precedentwerking ten aanzien van subsidiëren andere afvalstromen (metaal, textiel, elektrische apparaten) -twijfel over rechtmatigheid subsidie t.o.v. bestaand beleid en andere verenigingen.
Onderwerp: Reststoffenbeleid en oud papier Pagina 4 van 6 -meer inzet gemeentelijk personeel in avond en weekend dan bij scenario A) -mogelijkheden tot toekomstige wijziging inzamelwijze wordt beperkt. Gevolgen voor verenigingen: Jaarlijkse vergoeding: blijft in totaal 20.000 Mogelijk probleem: beschikbaarheid vrijwilligers op termijn Extra inspanning en kosten: (VCA) scholing voor alle vrijwilligers Gevolgen voor de inwoners: geen Naar verwachting zullen veel afvalstromen op den duur in ondergrondse voorzieningen worden ingezameld. Hiermee komt uiteindelijk de huis aan huis inzameling in de dorpskernen te vervallen. Eventuele nieuwe afspraken met verenigingen zullen dan ook een duidelijke einddatum moeten hebben om de overgang naar nieuwe inzamelmanieren op den duur mogelijk te maken. Risico s bij Scenario B Bij het ontbreken van deugdelijke objectieve gunningcriteria kunnen andere verenigingen aanspraak maken op een compensatie, of een soortgelijke subsidieregeling. Gunning bij inschrijving, of loting is voor de huidige verenigingen geen gewenste oplossing. De huidige marktprijzen bevinden zich op een ongekend hoog niveau. De verwachting is dat op termijn de prijzen weer zullen dalen. Het huidige contract voor oud papier loopt af op 31 december 2015. Na die datum kan de marktprijs voor oud papier weer onder de inzamelkostprijs komen en dan wordt de inzameling niet meer kostendekkend. De vergoeding aan de verenigingen moet dan weer uit de afvalstoffenheffing betaald worden, terwijl dat dan niet een strikt noodzakelijke uitgave is. Jurisprudentie toont aan dat de rechtbank een dergelijke vergoeding uit de afvalstoffenheffing waarschijnlijk niet accepteert. Betaling moet dan plaatsvinden uit de algemene middelen. Inzet van de verenigingen kan dus vooreerst alleen tot 1 jan 2016 worden overwogen. Recentelijk is een vereniging opgeheven. Ook andere verenigingen hebben het moeilijk qua bestaansecht of aanleveren vrijwilligers. De inzameling zal dan overgenomen moeten worden door de gemeente, wat extra kosten met zich meebrengt. Gunning aan andere verenigingen, of derden wordt gelet op de gunningproblematiek en de toekomstige ontwikkelingen niet geadviseerd.
Onderwerp: Reststoffenbeleid en oud papier Pagina 5 van 6 Voorstel Wij verzoeken de raad een keuze te maken uit de twee scenario s voor de inzameling van oud papier. Voorts stellen wij u voor kennis te nemen van het Reststoffenbeleidsplan Gemeente Kollumerland c.a. 2012-2016 en de hierin voorgestelde maatregelen. De raad wordt gevraagd op basis van dit concept de koers te bepalen en keuzes te maken ten aanzien van de diverse voorgestelde maatregelen. Bijlage : Concept Reststoffenbeleidsplan gemeente Kollumerland c.a. 2012-2016 Burgemeester en wethouders van de gemeente Kollumerland c.a. R.L.H. Schoonderbeek, gemeentesecretaris B. Bilker, burgemeester
Nr. 2012/.. De raad van de gemeente Kollumerland en Nieuwkruisland; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 4 september 2012, besluit: na de commissievergadering wordt in overleg met het college een conceptbesluit geformuleerd. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 4 oktober 2012. I. L. Rozemeijer, griffier B. Bilker, voorzitter