maandag 12 november 2012 Rotterdamse Resultaten Krant Het eerste half jaar Beter Benutten Rotterdam Inhoud 3 Expertise Kennisuitwisseling, creativiteit en innovatie; dat is de basis van de cultuur van De Verkeersonderneming Gebiedsgerichte aanpak Beter Benutten richt zich vooral op knelpunten. Hierbij worden verschillende aanpakken geïntegreerd. 4 Aanbodoptimalisatie Minister Schultz van Haegen, Wethouder Baljeu en CEO Coert Beerman ondertekenen op 24 maart de Bereikbaarheidsverklaring De partijen in Rotterdam zijn voortvarend aan de slag gegaan met het programma Beter Benutten Rotterdam. Dit heeft na een half jaar geresulteerd in: Ondertekening van de bereikbaarheidsverklaring door het Bestuurlijk Trio. Zo werken de partijen samen aan een betere bereikbaarheid op basis van zakelijke afspraken. Een geoliede samenwerking tussen de gemeente en stadregio Rotterdam, Rijkswaterstaat Zuid- Holland, het Havenbedrijf Rotterdam (verenigd in De Verkeersonderneming), het ministerie van Infrastructuur en Milieu, de provincie Zuid- Holland en de betrokken wegbeheerders. Ondertekening van alle Plannen van Aanpak. Met het vastgestelde programma worden de beoogde doelstellingen, 15.000 minder voertuigen in de spits en versterking van het netwerk, behaald. Er is op dit moment geen reden tot bijsturing. Sinds de start van Beter Benutten Rotterdam is de politieke agenda op een aantal onderwerpen veranderd (Lenteakkoord, Rijksbegroting 2013, Regeerakkoord nieuw Kabinet). Deze onderwerpen zijn mogelijk van invloed op doelstelling en resultaten van het programma Beter Benutten Rotterdam. Optimaliseren van de capaciteit van de huidige infrastructuur en slimmer verbinden van verschillende netwerken. 6 Vraagbeïnvloeding Reizigers beïnvloeden in hun automatische gedrag. Alternatieven worden aangeboden, bij voorkeur door marktpartijen. Colofon Uitgave De Verkeersonderneming November 2012 Vormgeving Leo Lankman Belastingdienst B/CFD-LRC Apeldoorn De Rotterdamse Resultaten Krant is een korte weergave van het Monitoring- en Evaluatierapport Beter Benutten Rotterdam. Het volledige rapport is te downloaden via: www.verkeersonderneming.nl. Beter Benutten Eind 2010 is in het regeerakkoord opgenomen dat met relatief kleine investeringen in de bestaande infrastructuur de bereikbaarheid in specifieke regio s moet verbeteren. Vanuit het ministerie van Infrastructuur en Milieu is daarom het programma Beter Benutten gestart. Beter Benutten staat voor minder files, groei op het spoor en meer gebruik van vaarwegen, zodat de economie kan groeien. Rijk, regio en bedrijfsleven nemen samen in de drukste regio s innovatieve maatregelen die de bereikbaarheid verbeteren. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu trekt 794 miljoen euro uit voor dit landelijke programma. Het programma sluit aan bij de maatschappelijke trends van flexibilisering van werktijden en werklocatie. Rotterdam is een van de regio s. Minister Melanie Schultz van Haegen, wethouder/portefeuillehouder Jeannette Baljeu en directievoorzitter van de Rabobank Rotterdam Coert Beerman vormen het Bestuurlijke Trio dat in Rotterdam toeziet op de realisatie van het programma Beter Benutten. Coert Beerman vertegenwoordigt het Rotterdamse bedrijfsleven. 8 De Verkeersonderneming Samenwerking tussen moederorganisaties, werkgevers, klanten en ondernemers. Input, output en outcome Over netwerkschakels en netwerkperformance.
Beter Benutten in beeld Arco van Pieterson, eigenaar Bezorgbeer Spijkenisse: Er staan zeven e-scooters en nog slechts twee benzinescooters. Het kost mij ca. 20,- per week om op te laden in plaats van 75,- per week aan benzine. Incidentmanagement Spitsmijden personen Werkgeversaanpak Spitsmijden vracht Verbeteringen infrastructuur Dynamisch verkeersmanagement Klantaanpak
maandag 12 november 2012 Expertise ming.nl De basis van De Verkeersonderneming is onze cultuur van kennisuitwisseling, creativiteit en innovatie. De samenwerkende organisaties gaan graag een stap verder dan de gebaande paden. Innoveren om van te leren: wat gaat er goed en waaraan moet nog worden geschaafd? En deze werkwijze weer overdragen aan anderen. De Verkeersonderneming gaat daarna verder op zoek. Naast de eerder genoemde marktontwikkeling en gebiedsaanpak, is hard gewerkt aan de ontwikkeling van de volgende onderwerpen. Ter informatie Crowdsourcing Rondom de Algeracorridor is aan gebruikers van de Algerabrug de vraag gesteld welke oplossingen zij zien om de files op de brug op te lossen. Vervolgens wordt met de indieners de ideeën verder uitgewerkt tot een aantal concreet toepasbare oplossingen. Crowdfunding Fietsregeling voor particulieren Niet alleen wordt het publiek (werkgevers en klanten) betrokken bij het indienen van oplossingen, ook de volgende stap wordt gezet: publieke financiering. Mogelijkheden worden onderzocht om vanuit het publiek middelen bij elkaar te krijgen om oplossingen te financieren. Het team van Business Development is hiermee voortvarend aan de slag. Vanuit De Verkeersonderneming krijgen werkgevers korting op fietsen, e-bikes en scooters voor werknemers. Een succesvolle regeling! Nieuw is dat de fietsregeling nu ook wordt aangeboden aan reizigers die regelmatig in de spits over de knelpunten reizen. Daarbij hebben de fietshandelaren een prominente rol in marketing en promotie van de regeling. Gebiedsgerichte aanpak Beter Benutten Rotterdam richt zich vooral op zogenoemde knelpunten. Knelpunten zijn plekken in het netwerk met de grootste hinder: de route van Dordrecht naar Delft via A16, A20 en A13, de A15 de Algeracorridor tussen Krimpen en Capelle aan den IJssel de noord-zuid verbindingen in de stad (onderliggend wegennet/centrum) Daarnaast zet het programma in op het versterken van het spoorvervoer én op het verbeteren van het comfort voor alle reizigers. Beter Benutten Rotterdam Legenda Bijplaatsen camera s van Brienenoordbrug GOUDA Generieke projecten Spitsmijden Personen A15 A13 A20 A16 UTRECHT Spitsmijden Vracht A15 A13 A20 A16 Routegeleiding A20 DEN HAAG Incident Management A15 A13 A20 A16 A4 Capaciteitsmaatregelen N219 A13-1.000 Aanpassen parallelbaan Ridderster Doelgroepenstrook A16 ALEXANDER A20-4.000 SPAANSE POLDER Maatregelenpakket fietsinfrastructuur OVERSCHIE A16-2.000 Extra fietsenstallingen bij OV-haltes en Publiekstrekkers CAPELLE A/D IJSSEL CENTRUM HOEK VAN HOLLAND KRIMPEN A/D IJSSEL Fiets- en voetveer Kralingen - Feyenoord STAD - 1.000 Fietsveer Krimpen a/d IJssel - Capelle a/d IJssel KRALINGEN WILLEMSKADE A4 CAPELLE A/D IJSSEL ALEXANDER ALGERA - 2.000 KRIMPEN A/D IJSSEL KATENDRECHT RIDDERKERK HEIJPLAAT RDM Personenvervoer over Stadshavens Per knelpunt is een team van mensen samengesteld die in cocreatie samenwerken met de regio: met bedrijven die koploper zijn op het gebied van mobiliteit in stad, haven en regio, met koepelorganisaties, met de transportsector en met hulpdiensten. KRIMPEN A/D IJSSEL FEYENOORD ST. JOBSHAVEN Veerpont Krimpen a/d IJssel - Ridderkerk Door in een gebied actief aan te sluiten bij wat er leeft, komen mensen in beweging. Bereikbaarheid is niet altijd de primaire insteek. Ook duurzaamheid, milieubeheer, fitheid/gezondheid werknemers, economische en/of financiële motieven kunnen prioriteit hebben. Door samen te werken met de werkgevers en bewoners aan hun knelpunten, worden ook de doelstellingen van het programma behaald. WAALHAVEN IJSSELMONDE Vergroten capaciteit PR Krimpen a/d IJssel A15-4.800 Stedenbaanstation Stadionpark MAASVLAKTE Busverbinding Zuidplein - Stadionpark - Capelse Brug DORDRECHT WEST-BARENDRECHT Robuustheidsmaatregelen Abram van Rijckevorselweg (N219) Capelle a/d IJssel Optimalisatie Algeracorridor SPIJKENISSE Minder (vracht)auto s Focus werkgebied BERGEN OP ZOOM Focus woongebied vormgeving: UrbanMovements 24.10.2012 Hoewel het belonen van automobilisten die buiten de spits reizen niet nieuw is, is de wijze waarop uitvoering is gegeven aan het project dat wel. Een consortium waaraan de verantwoordelijkheid voor het behalen van de resultaten is overgedragen (en dat haar doelstelling ruim voldoende haalt!). Bijzonder is ook dat deelnemers van Spitsscoren elke dag voor vertrek op hun smartphone moeten aangeven of en hoe zij naar het werk reizen. Gedragsverandering wordt zo bewust beleefd. Rotterdam Cycle Chic is een fotolog van en voor fietsers in Rotterdam en omgeving. Dit initiatief wordt ondersteund door De Verkeersonderneming en Spitsscoren DRECHTSTEDEN
Aanbodoptimalisatie Het programma Aanbodoptimalisatie is er voor het optimaliseren van de capaciteit van de bestaande infrastructuur en voor het slimmer verbinden van de verschillende netwerken. Regionale wegbeheerders zijn aan zet om reizigers gelijkmatig over het netwerk te verdelen. Het programma draait niet alleen om het optimaliseren van de netwerken, maar ook om het gebruik ervan te verbeteren door bijvoorbeeld reizigers adequaat te informeren. De Verkeersonderneming is de programmamanager en aanjager. Aanbodoptimalisatie bestaat uit een aantal deelonderwerpen. Dynamisch Verkeersmanagement (DVM) Incidentmanagement In de zomermaanden is hard gewerkt aan de voorbereidingen van het project Optimalisatie Algeracorridor. Onderdeel hiervan is het optimaliseren en aanpassen van VRI s (Verkeersregelinstallaties) in de Algeracorridor. Vooruitlopend daarop voert De Verkeersonderneming in 2012 een modelstudie uit waarin het effect van de maatregelen wordt vergeleken met de huidige situatie. Het plan van aanpak Optimaliseren Incidentmanagement en Coördinatie Alternatieve Routes is getekend in de Stuurgroep van 10 oktober 2012. Bij de totstandkoming van het plan van aanpak is geconstateerd dat investeren in Incident Management, gezien het grote aantal incidenten en de impact daarvan, van groot belang is (en blijft) voor de Rotterdamse regio. Er wordt voornamelijk inzet gepleegd in het sneller afhandelen van incidenten (kwaliteitsimpuls) en het voorkomen van incidenten. Tevens wordt in samen-werking tussen Rijkswaterstaat en De Verkeersonderneming (vervolg)onderzoek gedaan naar incidenttypen en mogelijke standaardisatie van incidentafhandeltijden.
maandag 12 november 2012 ing.nl n Ralph Bosveld, Port Operations Manager bij Stena Line Europoort: De eerste scooters rijden inmiddels al weer een paar maanden en de Ter bestuurders informatiezijn positief. Wat is er leuker dan met mooi weer op een goedkope en snelle manier van en naar je werk te rijden zonder last te hebben van files. Fiets, Openbaar Vervoer en Veren Fietsenstallingen bij OV-knooppunten De eerste subsidieverstrekking voor 250 extra fietsparkeerplaatsen bij metrostation Capelsebrug is een feit. De gemeente Rotterdam (deelgemeente Prins Alexander) neemt, in samenwerking met de Gemeente Capelle aan den IJssel, de uitvoering voortvarend ter hand; voor het einde van 2012 zijn de plaatsen gerealiseerd. Personenvervoer over Water Stadshavens Sinds 2008 is een veerverbinding tussen het RDM-terreinen en de Willemskade operationeel. De frequentie van de veerdienst is verhoogd van eens per uur naar een halfuursfrequentie. Daarnaast is de halte Katendrecht toegevoegd aan de dienstregeling. Vanuit Beter Benutten wordt jaarlijks een financiële bijdrage gedaan om dit mogelijk te maken. Reisinformatie (o.a. voor transportsector) De Verkeersonderneming heeft voor de start van Beter Benutten ervaring opgedaan met de uitrol van narrowcasting-schermen en de ontwikkeling van apps. Ook is een begin gemaakt met het ontsluiten van data voor de markt en (weg)gebruikers. Voor deze aanpak lag een concreet voorstel tot uitrol, die volledig publiek gefinancierd zou worden. Deze blijkt niet in de Beter Benutten aanpak te passen. De Verkeersonderneming is van mening dat het een gemiste kans is wanneer de Regio Rotterdam in het kader van Beter Benutten niet aanhaakt bij innovatieve ontwikkelingen zoals ITS (Intelligente Transport Systemen), waarmee een verbeterde informatievoorziening aan de reizigers wordt bewerkstelligd.
Vraagbeïnvloeding Het uitgangspunt van vraagbeïnvloeding is reizigers te beïnvloeden in hun automatische gedrag om tijdens de spits de auto te pakken. Na analyse van motieven van autogebruik, worden passende alternatieven aangeboden. Bij voorkeur niet door De Verkeersonderneming, maar door marktpartijen die mobiliteitsdiensten aanbieden. In het programma gaat het om samenwerking met werkgevers, het beïnvloeden van weggebruikers, en spitsmijdenprojecten voor reizigers en vrachtverkeer. Jos van der Vegt is voorzitter van de Kamer van Koophandel: ik probeer zoveel mogelijk op de fiets te gaan, want dat vind ik leuk. Spitsshift Top-20 Om de spitsdrukte op de A15 te vermijden werken verladers en vervoerders in de haven samen aan een andere opzet van de logistieke keten. De Spitsshift Top-20 staat onder leiding van Jos Benders, voormalig topman van Lyondell Chemie Nederland. De leden van de Spitsshift Top-20 willen de planbaarheid en de betrouwbaarheid van het transport van en naar de haven vergroten en de service van de keten verbeteren. De Verkeersonderneming helpt de bedrijven bij het uitwerken en invoeren van logistieke oplossingen waarmee meer lading buiten de spits kan worden vervoerd. Elk bedrijf zoekt logistieke voordelen die passen bij het karakter van het bedrijf. Samenwerken met werkgevers Per werkgever in de regio sluit de Verkeersonderneming een convenant af met een pakket aan maatregelen voor het mobiliteitsbeleid. Het deelprogramma Slim Bereikbaar (Taskforce MobiliteitsManagement) kent inmiddels bijna 50 deelnemers. Dit resulteert in ruim 2.300 spitsmijdingen per week. Nog niet alle voorgenomen maatregelen zijn geïmplementeerd. Daarnaast is met veel bedrijven contact geweest over Slim Werken Slim Reizen. Enkele tientallen bedrijven hebben besloten om enthousiast met mobiliteitsmaatregelen aan de slag te gaan zonder daarvoor een subsidie te vragen. Mevr. J. Visser tekent hier namens Persgroep AD samen met Aernout van der Bend directeur van De Verkeersonderneming de overeenkomst Bedrijven waarmee De Verkeersonderneming samenwerkt
maandag 12 november 2012 w De Maas Boompjes 200 3011 XD Rotterdam ing.nl n Rob Bagchus, Chief Public Affairs & Public Relations Officer ECT: Zelf je container inchecken via internet en via een routeplanner laten uitrekenen hoe de container het meest efficiënt vervoerd kan worden (per spoor of binnenvaart). Dat kan in de nabije toekomst bij ECT s European Gateway Services. Wij leveren op diverse manieren Ter een informatie bijdrage aan het verbeteren van de bereikbaarheid en ook dit initiatief draagt daar aan bij. R10 Tien beeldbepalende werkgevers in Rotterdam inspireren elkaar om een grote sprong voorwaarts te maken in de wijze waarop zij invulling geven aan slim werken en reizen. Zij vormen daarmee een Rotterdamse kopgroep van werkgevers en committeren zich de komende drie jaar om Beter Benutten Rotterdam richting bedrijfsleven te stimuleren. De ondernemingen wisselen succesvolle mobiliteitsprojecten met elkaar uit onder aanvoering van CEO Coert Beerman (Rabobank). De R10 richten zich op drie thema s: Mobiliteitsbudget/Anders omgaan met de leaseauto Het Nieuwe Werken/gedrag Goederenvervoer en Logistiek Samenwerking met marktpartijen die risico willen dragen De Verkeersonderneming participeert in de ontwikkeling van producten en diensten voor een betere bereikbaarheid van de regio. Producten en diensten die worden ontplooid moeten na 2014 op eigen benen staan, of in ieder geval hierop uitzicht bieden, zonder financiële bijdrage van de overheid. Dit betekent niet dat de overheid volledig uit beeld hoeft te zijn; naast financiële stimuleringsmogelijkheden zijn immers tal van andere instrumenten denkbaar. De basis is altijd een duurzame sluitende business case die recht doet aan alle belanghebbenden. Samenwerken met klanten Klanten zijn al die mensen die regelmatig in de spits reizen. Dit kunnen werknemers zijn, maar ook bewoners van een gebied of mensen die recreatief gebruik maken van de weg, evenals MKB-bedrijven die buiten de werkgeversaanpak vallen. De aanpak is als volgt: Vergroten van de alternatieven voor het reizen met de auto in aantal en kwaliteit Vergroten van het bewustzijn door positieve aandacht voor de alternatieven Motiveren van de autosolist tot keuzereiziger Behouden en uitbouwen van de keuzereiziger De Verkeersonderneming aan het werk op de Leontien Ladies Ride in Rotterdam
maandag 12 november 2012 De Verkeersonderneming ing.nl De Verkeersonderneming is een samenwerkingsorganisatie van gemeente en stadsregio Rotterdam, Rijkswaterstaat en het Havenbedrijf Rotterdam. Deze samenwerking dateert van 2008. Het succes van de samenwerking is mede bepaald door korte lijnen en een voortdurende uitwisseling van kennis en creativiteit; tussen moederorganisaties, werkgevers, klanten en ondernemers. n Het verbeteren van bereikbaarheid en het dagelijkse reizen in de Rotterdamse regio, daar gaat het om. Een comfortabele en betrouwbare reis van deur tot deur in Rotterdam als economisch kerngebied: haven, stad en regio. De Verkeersonderneming denkt mee met werkgevers, reizigers en transportsector, en maakt deelnemers bewust van alternatieven; zodat zij slimmere keuzes kunnen maken die aansluiten op hun dagelijkse activiteiten. Ter informatie De belangrijkste adviseurs van De Verkeersonderneming zijn: VNO-NCW, Deltalinqs, Kamer van Koophandel Rotterdam, EVO, TLN, provincie Zuid-Holland, gemeente Spijkenisse en politie Rotterdam-Rijnmond. Vanwege de effectieve samenwerking is De Verkeersonderneming sinds 2012 coördinator en (deels) uitvoeringsorganisatie voor het programma Beter Benutten Rotterdam. 1e exemplaar Rotterdamse Resultaten Krant Op 12 november 2012 kregen de leden van de Stuurgroep het eerste exemplaar van deze krant overhandigd uit handen van Aernout van der Bend, directeur van De Verkeersonderneming. Input, output en outcome In samenwerking met het ministerie van Infrastructuur en Milieu is het plan Monitoring & Evaluatie Beter Benutten Rotterdam opgesteld. Dat vormt de basis voor deze eerste voortgangs- en effectrapportage. Het plan kent drie onderdelen: input, output en outcome. Naast de voortgang op output, ligt er immers de opdracht om de effecten van de investeringen voor Beter Benutten inzichtelijk te maken. Zo kunnen we antwoord geven op de vraag: Wat merken mensen op straat van het programma? Bob Kamps, directeur Kamps Transport: We rijden zes tot acht keer per dag na de avondspits van Pijnacker naar de haven. Daarmee mijden we de spits op de A15 en de piek op de terminals. We besparen zo twee uur per rit. Voor het totale programma zijn netwerkschakels (specifieke delen van het netwerk) benoemd, waarvan de netwerkperformance wordt gemeten. De netwerkperformance is de gemeten intensiteit en reistijd op specifieke delen van het Hoofdwegennet (HWN) en het Onderliggend Wegennet (OWN). De aanname is dat wanneer het programma Beter Benutten Rotterdam effectief is, de gemiddelde reistijd en intensiteiten (het aantal motorvoertuigen op een specifiek wegvak) dalen en het aanbod van motorvoertuigen meer over de dag wordt verspreid. Deze rapportage kan gelden als nulmeting. Door het continu verzamelen (en presenteren) van intensiteit- en reistijdgegevens kan eind 2014 het effect van Beter Benutten inzichtelijk gemaakt worden: de outcome. De aanname dat met gebruik van NDW-gegevens de netwerkperformance eenvoudig en kwalitatief goed kan worden gemeten en vergeleken, is niet juist. Het blijkt een tijdrovende en intensieve exercitie om de juiste meetlocaties en -gegevens te vertalen naar presenteerbare gegevens. Bovendien is de kwaliteit van de brondata niet consistent. Het is op dit moment nog niet bekend of aan de NDW-data conclusies kunnen worden verbonden. Voor de effectmeting op programmaniveau is dit een groot risico. De Stuurgroep van De Verkeersonderneming bestaat uit: het ministerie van Infrastructuur & Milieu/ Rijkswaterstaat gemeente Rotterdam stadsregio Rotterdam Havenbedrijf Rotterdam N.V.