Visie benodigde infrastructuur-projecten OV-fiets-auto Datum: 21 november 2007 Kenmerk: DH/JM/M07006.doc Bij de bespreking van de noodzaak van infrastructuur-projecten komt steeds de vraag naar boven om deze te plaatsen in de context van de totaalvisie op de ontwikkeling van het verkeer. De zozeer gewenste modal shift naar OV en fiets zal echter vooral moeten worden gezocht in het flankerend beleid: - Een goede ruimtelijke ordening. - Een financieel beleid dat een reële vergelijking van de kosten voor de gebruiker van de diverse modaliteiten mogelijk maakt. Dit ligt echter vooral bij de landelijke overheid, zo niet op Europees niveau. - Een stringent parkeerbeleid. Daarnaast is het dringend noodzakelijk dat alle projecten met elkaar samenhangen. Den Haag is vooral bekend om zijn losse projecten. Doorbraken die nergens beginnen en nergens eindigen. Dat kan alleen worden voorkomen door een prioriteitstelling die maakt dat de diverse werken op elkaar aansluiten. OV en autoverkeer hebben allebei hun eigen structuren. Het is volstrekt verkeerd het ene in de structuur van het andere te wringen. Hun samenhang zit er in dat bij hun kruisingen de oplossing wordt gekozen die voor beiden het meeste rendement oplevert. Daarom wordt in dit document ook aandacht besteed aan de structuur voor het autoverkeer. OV-projecten 1. Projecten per lijn a. Lijn 9 Reconstructie Nieuwe Parklaan Trambrug Wittebrug Geen tunnelbak Koninginnegracht voor de tram, maar een autotunnel tussen Utrechtsebaan (UB) / Trekvliettracé (TvT) en Noordwestelijke Hoofdroute (NWHR). Wijnhaven: tram moet blijven. Voor de beste oplossing buiten de Resident om is het nu al te laat. In ochtendspits kort-traject CS-Madurodam (2-richting-mat) Tophaltes: Kurhaus links halteren ri Vr, bus kan dan aan andere zijde CS middenperron voor beide richtingen HS links halteren ri Vr b. Lijn 11 Verlengen naar Noorderstrand via Scheveningse Slag Dus niet naar Norfolkterrein Niet naar Binckhorst Meeste haltes behoeven verbetering Tunnel Loosduinseweg niet nodig, geen afslaande bewegingen meer Tunnel Houtrustbrug. Valt te verdedigen uit oogpunt van afslaande bewegingen NWHR naar Conradkade en Houtrustweg. Tramtunnel is evenwijdig kanaal en persleidingen, autotunnel moet daarvoor te diep en staat afslagen in de weg. c. Lijn 1 Verleggen naar transferium Ypenburg (afhankelijk van toekomstige wegenstructuur) Geen verlegging naar Binckhorst Bij TvT opwaardering Rijswijkseweg Haagweg voor tram Knelpunt Prins Willemstraat Knelpunt Parkstraat, relatie VCP - 1 -
Bij NWHR geen tramtunnel maar autotunnel Bij Neherkade geen tramtunnel maar autotunnel d. Lijn 4 Transferium De Uithof Alle haltes geschikt maken voor koppelstellen e. Lijn 3 Verbinding met remise Zichtenburg via Lisztstraat. f. Lijn 2 Verlengen naar Veursestraatweg, aansluiting op 39 en 45. g. Lijn 17 Verlengen naar noordzijde Haven (Adriaan Maasplein) Breed materieel mogelijk bij enkelspoor Zoutmanstraat h. Lijn 6 Naar Binckhorst i.p.v. Leidsenhage - Via Gravenstraat Lange Vijverberg Mogelijk van station Voorburg door naar Vlietzone - Via Steijnlaan i.p.v. smalle deel Paul Krugerlaan i. Lijn 16 Naar Leidsenhage i.p.v. koppeling aan 15 - Geen omweg meer via Lange Vijverberg - Crossplatform overstap op CS-hoog naar HS Via Noordweg i.p.v. Melis Stokelaan - samenhang met Erasmusveld, beter voor bus 37 j. Lijn 15 Losgekoppeld van 16, kopspoor CS-laag Koppeling aan lijn 10, in spits door naar Statenkwartier Bediening transferium Ypenburg lastig. k. Lijn 12 - Via Steijnlaan i.p.v. smalle deel Paul Krugerlaan 2. Ontwikkelgebieden a. Norfolk Moeilijk bereikbaar met OV, lijn 11 is geen optie Autobereikbaarheid is daarentegen perfect door nabijheid NWHR. Mogelijk lijn 10 via Willem de Zwijgerlaan. Is wel erg zwak. Combinatie met internationale zone. b. Binckhorst Meer gebaat met verbinding met CS en Centrum dan met HS. Meer gebaat met lijn door midden gebied dan aan zijkant. Lijn 6 via huidige route 26 naar Voorburg Station. Bus 26 blijft voor spits naar HS. Bus 26 verlengen naar station Leidschendam-Voorburg voor verbinding met RR. - of bus 39 verleggen via Binckhorst naar HS c. Vlietzone Verlengen lijn 6 vanaf station Voorburg. d. Erasmusveld Verlegging lijn 16 naar Noordweg. - 2 -
e. Kijkduin Heeft nu perfecte verbindingen met bus 23, 24 en 26. Daarvoor meer vrije baan nodig. Verlegging lijn 3 komt niet tot zijn recht. f. Scheveningen Bus 23 voor Noordflank Lijn 9 als hoofdverbinding met CS Lijn 1 verbinding met Centrum, (HS) en transferium Ypenburg Lijn 11 voor Zuidflank en verbinding met HS Bussen 14 en 22 hebben ondergeschikte rol. Lijn 17 verbinding van Haven met Centrum, CS en HS, voor toeristen attractieve lijn Norfolk genoegen nemen met autobereikbaarheid, eventueel lijn 10 als volledige lijn. 3. Transferia (bestemmings-) a. Ypenburg Volop ruimte aanwezig binnen snelwegen, niet bruikbaar voor andere doeleinden. Vanuit alle richtingen bereikbaar. Verlegging lijn 1 geeft verbinding met Centrum en Scheveningen Verlegging lijn 15 lastig. b. De Uithof Bereikbaar vanaf Westland en A4. Aanpassing eindpunt lijn 4 nodig. c. Leidsenhage Bereikbaar vanaf A4 en A12 via Sijtwendetunnel. OV naar Centrum reeds goed aanwezig. d. Malieveld Vanuit alle richtingen bereikbaar. Grote potentie als binnenstadstransferium, ook voor Scheveningen. Gunstig gelegen t.o.v. haltes lijnen 9, 10, 15, 16 en 17. Looproutes verbeteren. e. Conradkade / Houtrustweg Potentie voor Scheveningen-Bad als lijn 11 doorgetrokken naar Noorderstrand. 4. Materieel a. Benodigde capaciteit Bij een ambitie van een vervoersgroei van 40% hoort een nog grotere groei in capaciteit: meer comfort en meer ruimte nodig voor rolstoelen, etc. b. Voorkeur voor materieel met dezelfde geometrie als RR. Nadeel van RR is dat het ontworpen is voor 100 km/u op spoorbanen waar je onder 15000 volt zware locomotieven tegen kunt komen. Voor OVHP volstaat 60 km/u met alleen andere trams onder 750 volt. RR weegt 54 ton. Daar zal voor het nieuwe stadsmaterieel toch wel bijna 10 ton af kunnen. Bovendien kunnen de stijlen van de cabine minder zwaar zijn zodat het uitzicht verbetert. Ongelukkigerwijs is er bij RR voor gekozen om de draaistellen van de C-bak te voorzien van virtuele assen. Echte loopassen zullen beter voldoen. Op deze manier kan op de ervaringen met RR worden doorgebouwd en wordt een hoge graad van standaardisatie bereikt. Bij introductie van een ander tramtype moeten veel zaken weer opnieuw worden uitgevonden. - 3 -
5. Haltes a. Bij RR is veel tijd en moeite geïnvesteerd in het ontwikkelen van een standaardhalte met tal van faciliteiten voor toegankelijkheid. Het is zaak deze lijn door te zetten voor OVHP. b. Aan de andere kant mag het ook geen loden last worden waarmee nieuwe ontwikkelingen worden afgeremd. Dan kun je beter accepteren dat een aantal haltes pas in een later stadium aan deze voorwaarden zal voldoen dan dat er helemaal niets gebeurt. In het ergste geval kun je ook op straatniveau uitstappen. c. Alle RR-haltes zijn in beton gegoten vanwege de maatvastheid. Waar toch al allerlei afwijkingen in voorkomen. Dit was buitengewoon kostbaar. Afhankelijk van de bodemgesteldheid is het de moeite waard om per halte te bekijken of het al dan niet nodig is. d. Het is doodzonde om te zien hoe vandaag de dag tal van haltes en tal van sporen worden vernieuwd of nieuw aangelegd zonder enig plan voor de toekomst. Daarom is het van het grootste belang dat zo snel mogelijk de geometrie van het nieuwe materieel wordt vastgesteld, graag identiek aan dat van RR. En dat elke nieuwe halte en elk nieuw stuk spoor daarmee in overeenstemming is. Met de rubber band is er nu ook geen enkel probleem meer als GTL s aan RR-haltes komen. Dus dat is ook geen beletsel. Lijnennet 1 Scheveningen Delft Tanthof 2 Kraayenstein Leidschendam 3 Loosduinen Krakeling 4 De Uithof Oosterheem (- BleiZo) 5 (15) Nootdorp Centraal Station (- Statenkwartier - Norfolkterrein) 6 Leyenburg Voorburg station 7 (17) Wateringen Vissershaven 8 (16) Wateringen Leidsenhage 9 Scheveningen Vrederust 11 Scheveningen Hollands Spoor 12 Duindorp Hollands Spoor 13 (19) Leidsenhage Delft TU-wijk - 4 -
Spoorwegprojecten 1. Stedenbaan a. Regie Gezien de samenhang met het kernnet van NS is het beter om Stedenbaan onder NS te laten vallen dan het regionaal aan te sturen b. Een combinatie van vier sneltreinen per uur plus vier stoptreinen lukt nog bij tweesporigheid. Gaan de frequenties verder omhoog dan is volledige viersporigheid nodig. c. Bij viersporigheid hebben snel- en stoptreinen elk hun eigen spoor. Om sneltreinen veilig en snel langs stoptreinstations te voeren is het beter om deze over de middelste sporen te leiden en alleen de voor de stoptreinen bedoelde buitenste sporen van zijperrons te voorzien. Voor de flexibiliteit bij storingen is dit geen hinderpaal omdat in eerste instantie de stoptreinen zullen vervallen ten gunste van de sneltreinen. d. Elk nieuw station kost twee minuten extra rijtijd. Stedenbaan wordt ook weer onaantrekkelijk als er onderweg te veel wordt gestopt. Voor nieuwe stations is uiterste terughoudendheid gewenst. 2. Goudse lijn - Viersporigheid is wel gewenst, maar staat helaas laag op de prioriteitenlijst van NS. Wordt noodzakelijk als de huidige kwartierdiensten worden omgezet in 10-minuten-diensten. De layout van station Ypenburg met de Nootdorpboog staat viersporigheid in de weg. 3. Oude lijn - Knelpunt is de afslaande beweging van Hollands Spoor naar Centraal. In de nabije toekomst komen er meer treinen naar CS en blijft er op de rechtdoorgaande beweging alleen een kwartierdienst met sneltreinen over. Een en ander kan nu nog in de dienstregeling worden opgevangen, maar in de nabije toekomst is een ongelijkvloerse kruising gewenst. Daarvoor wordt aanbevolen om de Oude lijn direct vanaf HS omhoog te brengen en de afslag naar CS iets naar beneden. Dat laatste kan echter pas na het passeren van de Trekvliet. Knelpunt is de kruising met de Binckhorstlaan die dan nog verder naar beneden moet. Denk hierbij ook aan een eventuele tramlijn naar de Binckhorst. Fietsprojecten - Doorgaande fietsroutes overeenkomstig de voorstellen van de Fietsersbond. - De winkelstraatfunctie van de Grote Marktstraat wordt ernstig belemmerd door het gebruik als doorgaande fietsroute. Daarvoor is een alternatief dringend noodzakelijk. - 5 -
Autoprojecten De diverse verkeersmodaliteiten kennen elk hun eigen structuur. Hoofdwegen voor de auto zijn vooral bedoeld om deze rond het centrum te leiden, het OV-net vindt vooral zijn bestaansrecht in de directe verbindingen naar het centrum en de stations (inter-stadsdeel) en het fietspadennet is fijnmazig met zo veel mogelijk directe verbindingen op de korte afstand (intra-stadsdeel). Omdat het hoofdwegennet en het OV-lijnennet elkaar op vele plaatsen de ruimte betwisten is het goed dat ROVER als OV-belangenbehartiger ook oog heeft voor een goede structuur van het autowegennet. De hoofdwegenstructuur van de Haagse agglomeratie kent twee grote dilemma s: als eerste is een rondweg om de stad heen niet mogelijk vanwege de ligging aan zee en als tweede ligt het zwaartepunt van de bebouwing ten zuidwesten van de binnenstad terwijl de hoofdaansluiting op de snelwegen ten noordoosten daarvan ligt. Dit brengt veel verkeer door de binnenstad met zich mee. Tunnels Korte tunnels onder een kruising zijn minder aantrekkelijk door op- en afritten. Boortunnels vooral geschikt voor lange autotunnels. Niet voor OV door de diepe ligging. Voorkeur voor autotunnels en OV op maaiveld. Projecten in volgorde van prioriteit: a. VCP b. Trekvliet-tracé Alleen aansluiting op A13 en A4-zuid. Ontlasting Rotterdam-bogen UB/A4. Is geen aansluiting zuidelijke centrumring op snelwegen. c. Mercurius-tracé Uitermate lastig om te realiseren maar broodnodig voor aansluiting van de zuidelijke centrumring op de snelwegen en om de binnenstad heen. Zowel nodig met als zonder TvT. Geen aansluiting op Schenkkade, maar in twee richtingen op Utrechtsebaan Ontlasting Parallelweg Rijswijkseplein. Schenkviaduct afbreken. Prins Bernhardviaduct houdt functie als ontsluiting binnenstad in combinatie met VCP. d. Koningskade Raamweg Wordt gigantisch knelpunt als verbinding tussen UB/TvT en NWHR. Volledige ondertunneling gewenst vanaf UB tot NWHR. Aansluiting TvT e. NWHR Tunnel vanaf Hubertusviaduct tot Houtrustbrug Kruisingsfunctie bij Houtrustbrug. Tunnel vanaf Segbroeklaan tot Machiel Vrijenhoeklaan f. Zuidelijke Rondweg 80 km/uur. Kruisingen: Laan van Meerdervoort: handhaven Beethovenlaan: handhaven vanwege bus 26 Monsterseweg: opheffen, maar doorsteek houden voor bus en fiets Escamplaan: handhaven met tunnel voor rechtdoorgaand verkeer Meppelweg: opheffen met verlegging lijn 4 naar Escamplaan Hengelolaan: handhaven vanwege bus 25 Melis Stokelaan: opheffen Erasmusweg: handhaven - 6 -
Wateringseveldseweg: handhaven met tunnel voor rechtdoorgaand verkeer Laan van Wateringse Veld: opheffen, verleggen naar Wateringseveldseweg g. Scheveningen Ontsluiting via - Zwolsestraat (noordelijk gedeelte) - Nieuwe Parklaan (parkeergarages Gevers Deynootplein) - Houtrustweg (boulevard) Geen doorgaand verkeer Gevers Deynootplein Vereniging Reizigers Openbaar Vervoer h. Centrumring In het VCP is voor de parkeerroute de ringgedachte verlaten en zijn de delen daarvan in stukken geknipt. Daarmee blijft elk deel van de binnenstad bereikbaar met de auto, maar moet steeds worden teruggekeerd op dezelfde weg als de binnenstad werd benaderd. Omdat delen van de Centrumring evenmin geschikt zijn te maken voor grote stromen autoverkeer behoort daar eigenlijk hetzelfde principe op te worden toegepast. Zij het minder rigoureus want doorgaande wegen kunnen wel in stand blijven. Maar dient wel de bewegwijzering zodanig te worden ingedeeld dat die zo min mogelijk worden belast en zoveel mogelijk verkeer richting Hoofdring worden gestuurd. Verdelen tussen Noordwestbuitensingel-Vaillantlaan (Stadhouderslaan niet voor doorgaand verkeer) en: - Neherkade - Troelstrakade - Zuiderparklaan / De la Reyweg - Valkenboslaan / Beeklaan (niet voor doorgaand verkeer) - Groot Hertoginnelaan - Conradkade - NWHR Voor een vloeiende aansluitende van de Groot Hertoginnelaan via de Conradkade naar de NWHR dient de Groot Hertoginnebrug gereconstrueerd te worden. Daarmee kan de route Groot Hertoginnelaan-Carnegielaan-Patijnlaan-Laan Copes van Cattenburgh uit het circuit voor doorgaand verkeer worden gehaald. Samengevat: Tunnels Lokale Hoofdwegen Buitenring - 7 -