de wethouder Financiën, Verkeer, Vervoer en Milieu, de heer Th.J.A.M. De Bruijn de directeur OV van de Vervoersautoriteit MRDH, de heer S.J.M.

Transcriptie

1 De algemeen directeur van HTM De heer J. Bierman Postbus KM Den Haag c.c.: de wethouder Financiën, Verkeer, Vervoer en Milieu, de heer Th.J.A.M. De Bruijn de directeur OV van de Vervoersautoriteit MRDH, de heer S.J.M. Bosman Onderwerp: Advies omleiding tramverkeer station HS in 2017 Kenmerk: R-DH/AH/1612-OHS28 Datum: 28 december 2016 per Geachte heer Bierman, In onze brief aan wethouder FVVM, de heer de Bruijn, d.d. 11 november 2016, onderwerp: werkzaamheden (rail)infrastructuur Binnenstad, waarvan wij u een afschrift zonden, kondigden wij aan dat wij mee zullen denken over de komende omleiding van het tramverkeer op en rondom station Hollands Spoor. Met bijgaand advies doe wij u een voorstel daartoe. Rover adviseert om: de herinrichting van het Stationsplein trachten te beperken tot een periode van vijf maanden. Na die periode moet het tramverkeer weer kunnen worden hervat; in de aanbestedingsprocedure een bonus- en malussanctie op te nemen om een kortere periode dan vijf maanden positief en overschrijding van die termijn negatief te sanctioneren; voor wat betreft de omleidingen voor Variant 2 te kiezen: T1 via de gehele Rijswijkseweg e.v. T9 via het Leeghwaterplein Laakkade/-weg Rijswijkseweg e.v. T11 wordt gekoppeld aan T15 bij het Leeghwaterplein T12 via het Leeghwaterplein Laakkade/-weg Rijswijkseweg via het centrum(kalvermarkt) en CS terug naar het Leeghwaterplein e.v. naar Duindorp T16 via de Laakkade/-weg Rijswijkseplein e.v. T17 via de Laakkade/-weg Rijswijkseplein naar CS en via het centrum (Lange Vijverberg Spui Kalvermarkt Hofweg Korte Voorhout) terug naar CS e.v. naar Wateringen. Pagina 1 van 9

2 Gaarne verwijzen wij u naar ons bijgaand advies. Met vriendelijke groet, Bestuur Rover afdeling Den Haag e.o., A. v.d. Heijden Arnold van der Heijden, Voorzitter. Adres: Sportlaan NB Den Haag Vice-voorzitter: Marc Schram Secretaris: Hein van der Hoeven website: adres: denhaag@rover.nl Pagina 2 van 9

3 Advies omleiding tramverkeer station Hollands Spoor in 2017 I. Probleemverkenning Station Hollands Spoor (hierna afgekort als station HS) is het tweede hoofdstation van deze stad. Het Stationsplein voor dit station is een knooppunt van zes tramlijnen: 1 Scheveningen Noorderstrand Delft Tanthof 9 Scheveningen Noorderstrand Vrederust 11 Scheveningen Haven station Hollands Spoor 12 Duindorp station Hollands Spoor 16 Statenkwartier Wateringen 17 Centrum/Centraal Station Wateringen Dagelijks is het een komen en gaan van tienduizenden reizigers. De tramsporen en -perrons op het Stationsplein moeten worden aangepast aan de nieuwe brede stadstrams. De herinrichting van het Stationsplein is één van de laatste werken die in het kader van de eerste fase van Netwerk RandstadRail wordt aangepakt. De werkzaamheden waarmee in de zomer van 2017 wordt begonnen zullen zes maanden in beslag nemen (bron: HTM). Gedurende die periode moet het tramverkeer van de zes tramlijnen worden omgeleid via de Laakkade/-weg en Rijswijkseweg. Over de Rijswijkseweg rijdt ook al tram 15. Op de omleidingsroute ontstaat een zodanig tramdrukte, dat het waarschijnlijk niet mogelijk is om al deze tramlijnen op die route om te leiden. Zeker in de spitsuren zal er dan een tramfile ontstaan die mogelijkerwijs conflicteert met het overige verkeer in het bijzonder op de kruising met de Neherkade bij de Laakbrug. Als gevolg daarvan zullen er keuzes moeten worden gemaakt die consequenties kunnen hebben voor de lijnvoering. Station HS is gedurende de herinrichting van het Stationsplein voor de tramreizigers alleen bereikbaar via de voetgangers- en fietsonderdoorgang in de Waldorpstraat. De dichtstbijzijnde tramhalten zijn het Leeghwaterplein en de tijdelijke halte Rijswijkseweg bij de Waldorpstraat. Uitgangspunt van Rover is: dat het station tijdens deze herinrichting optimaal bereikbaar moet blijven met het tramverkeer binnen de beperkingen van de omleidingen; dat de informatie voor reizigers m.b.t. de looproute tussen de dichtstbijzijnde tramhalten (Leeghwaterplein en Rijswijkseweg/Waldorpstraat) en het station HS v.v. optimaal moet zijn. Bij deze tramhalten zouden de vertrektijden, bij voorkeur digitaal, van de treinen in alle richtingen vanaf station HS moeten worden geplaatst; dat de herinrichting van het Stationsplein binnen een kortere termijn dan zes maanden (bijv. vijf maanden) moet kunnen worden uitgevoerd. Immers er zijn, voor zover ons bekend, geen grondwerkzaamheden nodig. De werkzaamheden moeten grotendeels op maaiveldniveau worden uitgevoerd. Binnen vijf maanden zou het Stationsplein beschikbaar moeten zijn voor het tramverkeer; Pagina 3 van 9

4 dat de kosten van de omleiding van het tramverkeer uit het project herinrichting Stationsplein dienen te worden bestreden en geenszins ten laste worden gebracht van het voorzieningenniveau. Om de periode waarbinnen de werkzaamheden moeten worden uitgevoerd te beperken tot vijf maanden, zou in de aanbestedingsprocedure een bonus-/malussanctie opgenomen moeten worden. Een bonus zou kunnen worden verdiend indien de aannemer de periode van de werkzaamheden beperkt tot vijf maanden of korter en een malus zou moeten worden toegepast indien de termijn van vijf maanden door de aannemer wordt overschreden. II. Oplossingsrichtingen Bij de oplossingsrichtingen is rekening gehouden met de routes van de zes tramlijnen naar/van station Hollands Spoor: de lijnen 1, 16 en 17 rijden via het Leeghwaterplein naar/van station HS; de lijnen 9, 11 en 12 rijden via de Parallelweg naar/van station HS. Daarnaast zijn er een aantal beperkingen in het bijzonder voor wat betreft de mogelijkheid de tramlijnen 11 en 12 om te leiden. Deze tramlijnen met bestemming station Hollands Spoor, hebben hun begin- eindpunt op een keerlus op het Rijswijkseplein die via de Oranjelaan naar het Stationsplein loopt. Deze tramlijnen kunnen deze keerlus via een omleidingsroute niet bereiken. Een alternatief zou kunnen zijn een omleidingsroute via de Hobbemastraat en het centrum (Gravenstraat Spui Zieken) naar de keerlus op het Rijswijkseplein. Uit oogpunt van exploitatie en de keersituatie op het Rijswijkseplein, er zal ter plekke achteruit moeten worden gereden, is dat niet mogelijk. De tramlijnen 11 en 12 vanaf het Hobbemaplein via het centrum omleiden is ook geen optie omdat in dezelfde periode de sporen in dit deel (Riviervismarkt/Kerkplein Gravenstraat) van de binnenstad worden vervangen. Daarnaast kan de tailtrack op de Wouwermanstraat (mogelijke keersituatie voor tram 11) voorlopig niet in gebruik worden genomen omdat deze nog in het kader van de Wet Lokaal Spoor moet worden aangepast en goedgekeurd door de ILT van het ministerie van IenM (bron: HTM). Voor de tramlijnen 11 en 12 zal een tijdelijke begin- en eindpunt moeten worden gevonden op het traject in de Schilderswijk/Transvaal dan wel een andere oplossing. Een mogelijkheid is één van deze tramlijnen dan wel beide ter hoogte van het Leeghwaterplein aan een andere tramlijn te koppelen. Pagina 4 van 9

5 Variant 1 Tram 1: rijdt via de gehele Rijswijkseweg. De route via de Jan van der Heijdenstraat en de Oudemanstraat wordt overgenomen door tram 15. Tram 9: wordt omgeleid via de tramtunnel HS, Leeghwaterplein, Laakkade/-weg en Rijswijkseweg. Koppeling trams 15 en 11 (Avenio): Tram 15 wordt bij Centraal Station losgekoppeld van tram 17. Tram 15 rijdt op de Rijswijkseweg tot de Jan van der Heijdenstraat en rijdt vervolgens via deze straat naar de Oudemanstraat en het Leeghwaterplein. Tram 11 rijdt naar het Leeghwaterplein en wordt op deze halte gekoppeld aan tram 15 naar Nootdorp. Reizigers van tram 15 met bestemming station HS en centrum kunnen op meerdere halten overstappen op tramlijnen richting het centrum en Centraal Station: op Haagweg (Rijswijk) op tram 1 op de halten Lorentzplein en Oudemanstraat op tram 17 op de halte Leeghwaterplein op tram 9 Tram 17: wordt omgeleid via de Laakkade/-weg en Rijswijkseweg. De halte Leeghwaterplein komt te vervallen. De exploitatieve koppeling van de trams 17 en 15 vervalt. Tram 17 rijdt in het centrum een rondje: vanaf Centraal Station Korte Voorhout Lange Vijverberg Hofweg Spui Schedeldoekshaven Wijnhaven Kalvermarkt Spui Hofweg e.v. terug naar Centraal Station en Wateringen. Koppeling trams 16 en 12 (GTL): In deze variant wordt de route van tram 16 geknipt in een tak Wateringen en een tak Statenkwartier. De tak Wateringen rijdt tot de halte Leeghwaterplein en wordt bij deze halte gekoppeld aan tram 12. Tram 12 rijdt vervolgens via de bestaande route naar Duindorp. De tak Statenkwartier van tram 16 rijdt van het Statenkwartier via het centrum (Gravenstraat Lange Vijverberg) naar het Centraal Station. Na het Centraal Station rijdt tram 16 (tak Statenkwartier) via de Schedeldoekshaven Wijnhaven Kalvermarkt Spui Hofweg en Gravenstraat terug naar het Statenkwartier. Voordelen: de tramlijnen 11 en 12 rijden door naar de halte Leeghwaterplein en worden exploitatief gekoppeld aan respectievelijk de tramlijnen 15 naar Nootdorp en 16 naar Wateringen. Dat is gunstig voor de reizigers van de tramlijnen 11 en 12. Pagina 5 van 9

6 Nadelen: in deze variant rijden er slechts drie tramlijnen (1 via de gehele Rijswijkseweg) en (9 en 17 via de Laakkade/-weg en de Rijswijkseweg) en het Rijswijkseplein naar het centrum e.v. Daardoor zijn er te weinig frequente overstapverbindingen naar het centrum e.v. De knip van tram 16 in een tak Wateringen en een tak Statenkwartier. Daardoor vervalt de rechtstreekse verbinding van tram 16 van Wateringen met het centrum en het Centraal Station v.v. Variant 2 (overzichtskaart blz. 9) Idem als variant met uitzondering van de koppeling van de trams 12 en 16. Tram 12: rijdt na de halte Leeghwaterplein verder naar het Centrum via: Laakkade/-weg Rijswijkseweg Rijswijkseplein Zieken Spui Kalvermarkt Schedeldoekshaven/CS Rijnstraat- Lekstraat en Rijswijkseplein terug naar het Leeghwaterplein e.v. via de bestaande route naar Duindorp. Tram 16: wordt omgeleid via de Laakkade/-weg en Rijswijkseweg. De halte Leeghwaterplein komt te vervallen. Voordelen: In deze variant rijden er vijf tramlijnen (1, 9, 12, 16 en 17) via de Rijswijkseweg naar het centrum e.v. Daarmee is sprake van een optimaal aanbod van omgeleide tramlijnen naar het centrum e.v. Ook is er sprake van goede en frequente overstapverbindingen in de Oudemanstraat (15, 16 en 17) en het Leeghwaterplein (9, 11 en 12) Nadeel: meer exploitatiekosten. Variant 3 Idem als variant 1 met uitzondering van de koppeling van de trams 12 en 16. Tram 12: wordt ingekort tot de Delftselaan en rijdt terug via de Monstersestraat en Loosduinseweg. Voor de bestemming station HS moet worden overgestapt op tram 11 (halte Delftselaan). Tram 16: wordt omgeleid via de Laakkade/-weg en Rijswijkseweg. De halte Leeghwaterplein komt te vervallen. Pagina 6 van 9

7 Voordeel: besparing van exploitatiekosten Nadelen: tram 12 komt niet bij station HS noch bij de Haagse markt (Hobbemaplein). Voor voor de bestemming station HS moeten reizigers van tram 12 overstappen op tram 11. Reizigers met bestemming de Haagse markt moeten of lopen of met trams 6 en 11 één halte meerijden naar het Hobbemaplein. Reizigers van tram 12 worden door deze inkorting gedupeerd. Het is minder aantrekkelijk met deze ingekorte tram te reizen, waardoor het risico van reizigersverlies aanmerkelijk is. Variant 4 Busexploitatie Tram 12: In deze optie is de mogelijkheid van busexploitatie op tram 12 op het traject Duindorp Hobbemaplein (Haagse Markt) v.v. nader bezien. Het traject door het Regentessekwartier (Beeklaan, Teijlerstraat/de Gheijnstraat, Regentesselaan, de Zevensprong) blijkt qua infrastructuur moeilijk toegankelijk te zijn voor busverkeer, in het bijzonder in de richting van Duindorp. Daardoor zal met busexploitatie hoogstwaarschijnlijk een andere route moeten worden gereden (bijv. via de Valkenboslaan en Loosduinsekade/-weg). Consequentie daarvan is dat het hart van deze dichtbevolkte wijk (Beeklaan/Weimarstraat) niet wordt aangedaan en dat meerdere halten: Fahrenheitstraat, Edisonplein, Weimarstraat en Cartesiusstraat komen te vervallen. Daardoor gaat de loopafstand in het Regentessekwartier naar een halte van het OV de 500 meter (= de norm) ver te boven. Bovendien worden ondernemers in de Weimarstraat door het wegvallen van lijn 12 in het Regentessekwartier gedurende die zes maanden gedupeerd. III. Conclusie & Advies De termijn van zes maanden voor de reconstructie van het Stationsplein is te lang. Gestreefd zou moeten worden naar een maximale periode van vijf maanden. In de aanbestedingsprocedure zou een bonus-malussanctie moeten worden opgenomen om een kortere uitvoeringsperiode van vijf maanden en overschrijding van deze termijn respectievelijk positief en negatief te sanctioneren. In variant 4 (busexploitatie op tram 12) komt een dicht bevolkte wijk als het Regentessekwartier zonder OV te zitten en wordt de loopafstand naar een Pagina 7 van 9

8 dichtstbijzijnde halte van omliggend OV aanmerkelijk groter dan 500 meter (= de norm). Deze variant benadeelt de reizigers en ondernemers(weimarstraat) van het Regentessekwartier en leidt bovendien tot reizigersverlies. Rover vindt dit de slechtse variant en wijst deze af. In variant 3 worden met name de reizigers van de ingekorte tram 12 gedupeerd doordat zij bij de halte Delftselaan over moeten stappen op de trams naar station HS (tram 11) en het Hobbemaplein (tram 6 en 11) voor de bestemming Haagse markt. In variant 1 worden de reizigers van de tramlijnen 15 en 16 gedupeerd doordat deze trams niet doorrijden naar het centrum en Centraal Station maar bij het Leeghwaterplein worden gekoppeld aan respectievelijk tram 11 en 12. Daardoor rijden er te weinig tramlijnen (1 via de gehele Rijswijkseweg; 9 via de halte Leeghwaterplein en 17 via de halte Oudemanstraat) naar het centrum e.v. In variant 2 is er alleen sprake van een koppeling van de tramlijnen 11 en 15 (Leeghwaterplein) en van optimaal tramverkeer (1, 9, 12, 16 en 17) via de omleidingsroute naar het centrum e.v. In deze variant worden de reizigers het meest binnen de beperkingen van de omleidingen tegemoet gekomen. Variant 2 vindt Rover de beste oplossing. Rover adviseert om: de herinrichting van het Stationsplein trachten te beperken tot een periode van vijf maanden. Na die periode moet het tramverkeer weer kunnen worden hervat; in de aanbestedingsprocedure een bonus- en malussanctie op te laten nemen om een kortere periode dan vijf maanden positief en overschrijding van vijf maanden negatief te sanctioneren. de reizigers met bestemming station HS bij de halten Leeghwaterplein en Rijswijkseweg/Waldorpstraat te faciliteren met reisinformatie van NS d.w.z. met digitale vertrektijden van de treinen op deze halten. Daartoe in overleg te treden met NS; voor wat betreft de omleidingen voor Variant 2 te kiezen. Pagina 8 van 9

9 Variant 2 Pagina 9 van 9