Vetten 1
Onderwerpen Wat zijn vetten? Soorten vetten Onverzadigde vetten Verzadigde vetten Transvetten Vetpercentages Tips 2
Wat zijn vetten? Vetten zijn naast eiwitten en koolhydraten, een van de drie voedingsstoffen die energie (dus calorieën) aan je lichaam leveren. Eén gram vet levert negen kilocalorieën aan energie. Dat is meer dan twee keer zoveel als één gram eiwit of koolhydraten levert. Daarom is het belangrijk om op de hoeveelheid vet te letten in je eten. 3
Wat zijn vetten? Vetten zijn organische samenstellingen die bestaan uit koolstof, waterstof en zuurstofatomen. Ze zijn een bron van energie in voedsel. Vetten behoren tot een groep van samenstellingen, die lipiden worden genoemd, en komen bij kamertemperatuur voor in vaste en vloeibare vorm. Alle vetten zijn combinaties van verzadigde en onverzadigde vetzuren. Of een vet verzadigd of onverzadigd genoemd wordt, hangt af van de chemische eigenschappen. 4
Wat zijn vetten? Wat veel mensen niet weten is dat vet essentieel is voor het functioneren van het lichaam. Vetten leveren essentiële vetzuren die niet door het lichaam zelf worden aangemaakt en dus via de voeding moeten binnenkomen. Vetten zijn belangrijk voor het voorkomen van ontstekingen, de bloedsomloop, en hersenontwikkeling. Vetvrij eten is dus geen goede optie. 5
Wat zijn vetten? Vetten zijn ook brandstoffen en "isolators". Ze vullen de vetcellen (adipose tissue), die helpen je lichaam te isoleren. Ook je huid en haren worden onderhouden met behulp van vetten. Vet helpt bij de absorptie en bij het transport door bloed van de in vet-oplosbare vitaminen K, A, D en E. Je verbrandt de hele dag door kleine hoeveelheden vet. Tijdens het sporten wordt je vetverbranding verhoogd. Het verschil tussen de hoeveelheid verbrand vet bij sport met een hoge- of lage intensiteit is nihil (enkele grammen per uur). Bij sport met een hoge intensiteit is de vetverbranding na het sporten wel hoger. (zie ook metabolisme en sport) 6
Soorten vetten Er komen 3 soorten vetten in voeding voor: 1. Onverzadigde vetten 2. Verzadigde vetten 3. Transvetten 7
Onverzadigde vetten Onverzadigde vetten noemen we ook wel de goede vetten. Deze komen voor in: o Olijf- en koolzaadolie o Avocado o Vette vis o Noten en zaden 8
Onverzadigde vetten Omega-3 en Omega-6 vetten zijn zeer belangrijk voor een goede gezondheid! Ze zijn belangrijk voor elke cel in ons lichaam. Ons lichaam kan ze niet zelf aanmaken, ze moeten dus in voldoende mate in ons eten voorkomen. Vooral de verhouding tussen Omega-3 en Omega-6 is uitermate belangrijk. 9
Onverzadigde vetten Omega-3 ontstekingsremmend Omega-6 ontstekingsbevorderend Ideale verhouding 4:1 Een typisch westers voedingspatroon heeft een verhouding tussen 1:10 en 1:30 De meeste plantaardige oliën bevatten veel meer Omega-6 dan Omega-3 vetzuren. Een juiste verhouding tussen Omega-3 en -6 is van grootst belang. Helaas is deze balans bij veel mensen verstoord. 10
Onverzadigde vetten Omega-6 komt al veel in ons voedsel voor. Met name in: o Zonnebloemolie o Chips o Dressings o Mayonaise o Frituurproducten 11
Onverzadigde vetten Er is dus steeds meer Omega-3 vetzuur nodig in onze voeding om de onderlinge verhouding te normaliseren! Als je niet genoeg vette vis eet, moet er aangevuld worden met supplementen. Anders bestaat de kans dat er tekorten ontstaan. 12
Onverzadigde vetten Visolie wordt in wetenschappelijke studies in verband gebracht met: o Goede conditie hart- en bloedvaten o Optimaal werkend immuunsysteem o Positieve invloed op gedrag o Meer kracht o Meer uithoudingsvermogen o Goede cholesterol spiegel 13
Onverzadigde vetten Een omega 3 supplement: 1. Moet alleen Omega-3 vetzuren bevatten. 2. Geen Omega-6 en/of Omega-9 vetzuren. Onze voeding levert deze vetzuren meer dan voldoende 3. Moet zuiver zijn. De zee is met zware metalen en giftige chemicaliën (PCB's en dioxines) verontreinigd. Verontreinigde visolie kan gevaarlijk zijn voor ons welzijn. Dus van vissen uit een relatief schone zee (ten westen van Zuid-Amerika of de Stille Oceaan). 14
Verzadigde vetten Dit zijn harde vetten, vetten die stollen bij afkoeling. Komen veel voor in dierlijke producten zoals: o Rood vlees o Boter o Volvette kaas Een hoge consumptie van verzadigde vetten hoort niet thuis in een evenwichtig eetpatroon. Zorg dat niet meer dan 10% van de dagelijkse calorie-inname afkomstig is van verzadigd vet. 15
Verzadigde vetten Onverzadigd - Wanneer onverzadigd vet industrieel wordt omgezet in verzadigd vet (wordt gehard ), worden ook transvetten gevormd. Olie krijgt zo een steviger, harder karakter. Daardoor kan het gebruikt worden voor de bereiding van harde margarines, frituur-, baken braadvetten. Verzadigd - Trans - 16
Transvetten Transvet op het etiket Soms wordt het gehalte transvet apart op het etiket aangegeven. Het gebruik van geharde olie of vet moet echter altijd worden vermeld. Vooral bij koekjes en snacks is op die manier te zien dat transvet is gebruikt. Staat bij de ingrediënten plantaardig vet, gedeeltelijk gehard of gehydrogeneerd vet, dan kan dit duiden op de aanwezigheid van transvet. 17
Transvetten Transvet is een onverzadigd vet dat nog slechter is voor de gezondheid dan verzadigd vet. Verzadigd vet en transvet zijn slecht voor het cholesterolgehalte en verhogen daarmee de kans op hart- en vaatziekten (bron: Voedingscentrum) Het merendeel van transvet in eten ontstaat in de fabriek. Van nature komt transvet voor in zuivel en het vlees van herkauwers. 18
Transvetten Transvetten hebben geen voedingswaarde en komen voor in snoep, koekjes, koffiemelkpoeder, snacks, pizza s, half afgebakken producten en gefrituurd voedsel. Vermijd transvetten zoveel mogelijk! Dus ook thuis niet frituren. 19
Tips Kies mager, eiwit-rijk voedsel. Bijvoorbeeld soja, vis, kip zonder vel, mager vlees en vetvrije zuivelproducten. Eet voedsel dat van nature laag in vetgehalte is. Bijvoorbeeld volkorenbrood, fruit en groenten. Zorg voor veel vezelrijk voedsel zoals: haver, zetmeel, droge erwten, bonen, graan en rijst. Probeer zo min mogelijk gefrituurd voedsel binnen te krijgen en zo min mogelijk fabrieksvoedsel zoals donuts, koekjes en crackers. Eet zo min mogelijk dierlijke producten zoals kaas, volle melk, (slag)room, ijsjes, en vet vlees. 20
Vragen? 21
Broninformatie Weight Loss Challenge Magazine KVLO www.wikipedia.nl 22