Praktische opdracht ANW Obesitas

Transcriptie

1 Praktische opdracht ANW Obesitas Praktische-opdracht door een scholier 1250 woorden 4 juni ,9 20 keer beoordeeld Vak ANW Wat is obesitas? Zwaarlijvigheid is één van de grootste gezondheidsproblemen van de geïndustrialiseerde landen: 8% van de bevolking is erdoor getroffen en 1/3 van onze medeburgers lijdt aan overgewicht. Obesitas is ernstig overgewicht, dat je hebt als je BMI (body mass index) hoger is dan 30. Je BMI kun je uitrekenen d.m.v. de volgende som: Lichaamsgewicht Lengte (in m) ² Als je bijvoorbeeld een lichaamsgewicht hebt van 70 kg, en je lengte is 1,75 m, dan is je BMI 22,86. Wanneer je een BMI hebt van ongeveer tussen 20 en 25 heb je een gezond gewicht. Een BMI tussen de 25 en de 30 is overgewicht. Wanneer heb je obesitas? Je hebt overgewicht als je BMI hoger is dan 25, als je BMI hoger is dan 30 heb je obesitas. De BMI heeft globaal een waarde variërend van 15 (anorexia) tot 60 (zeer ernstig overgewicht). < 18,5 Ondergewicht 18,5-25 Normaal gewicht Overgewicht Obesitas I Obesitas II > 40 Zeer ernstig overgewicht, ofwel morbide obesitas Obesitas is een andere naam voor zwaar overgewicht. Het woord komt uit het Latijn en betekent letterlijk: veel eten. Mensen met overgewicht weten dat dit overgewicht lang niet altijd veroorzaakt wordt door te veel eten. Een beter woord voor overgewicht is dan ook Adipositas. Dit komt uit het Grieks en betekent: veel vet. Adipositas of obesitas is een aandoening die ontstaat wanneer gedurende lange tijd meer energie wordt Pagina 1 van 5

2 opgenomen dan verbruikt. Het teveel aan energie wordt omgezet in vetweefsel. Op dit moment leidt bijna de helft van de Nederlandse bevolking aan overgewicht, 10% heeft obesitas. Obesitas is eigenlijk een chronische ziekte, omdat het aanwezige vet bijna niet meer weg is te krijgen. Behandelingen hebben maar weinig succes. Je kunt aan overgewicht komen door verschillende redenen, bijvoorbeeld door: hetzelfde eetpatroon houden maar daarbij minder gaan bewegen, medicijngebruik, enz. Oorzaken van zwaarlijvigheid zijn vaak combinaties van de volgende factoren: Genetische neiging Energie-rijk dieet Beperkte lichaamsbeweging Onderliggende ziekte Eetziekte Stress Te weinig slaap Ziektes Door het vele overgewicht heb je meer kans op verschillende ziektes, zoals: Ouderdomssuikerziekte (Diabetes mellitus type II) Hart- en vaatziekten Kanker Aandoeningen aan het bewegingsapparaat (gewrichten) Overige gezondheidsproblemen Discriminatie, depressies De overige gezondheids problemen zijn het slaapapneusyndroom (korte ademstilstanden tijdens het slapen), striae, slechte wondheling en verweking van de huid. Bij vrouwen kan het ernstige overgewicht leiden tot menstruatieproblemen en zelfs tot onvruchtbaarheid. Percentage bevolking met obesitas onder volwassenen (20+) periode Wat kun je tegen obesitas doen? Een behandeling tegen obesitas begint met een goede diagnose. Een goede diagnose is er een die rekening houdt met de persoon die je bent en je dieetverleden. Als je zwaar overgewicht hebt, is het slim om eerst naar een diëtist(e) te gaan. Hij/zij kan je helpen om een goede voeding en bewegingspatroon vast te stellen. Voor mensen met ernstige obesitas is een behandeling door een diëtist, fysiotherapeut en psycholoog vaak de beste behandeling, omdat dan zowel voeding, beweging, gedrag en gevoelens aan bod kunnen komen. Pagina 2 van 5

3 Als je veel vette dingen eet, zonder alle voedingsstoffen binnen te krijgen, en daarbij alleen maar op de bank zit, verbrand je niks en dan krijg je overgewicht. Als je wilt afvallen moet je toch echt gaan bewegen. Effectief bewegen Voor afvallen wordt vaak rustige duurtraining geadviseerd, zodat er relatief meer vet dan koolhydraten worden verbrand. Belangrijk bij afvallen is dat het energieverbruik (door sporten) de energie-inname (via de voeding) overstijgt. Dat houdt in dat je zoveel mogelijk calorieën moet verbruiken en daarnaast natuurlijk een energiebeperkt dieet moet volgen. Deze combinatie blijkt het beste resultaat te geven. Tips voor een verantwoord beweegpatroon: Zorg ervoor dat je plezier in het sporten hebt en houdt! Dat is de enige manier om actief te blijven. Kies sportactiviteiten die bij je wensen en mogelijkheden passen. Sport bij voorkeur onder deskundige begeleiding, bijvoorbeeld bij een sportvereniging of fitnesscentrum. Bouw de duur, frequentie (aantal keren sport per week) en de intensiteit (zwaarte) geleidelijk op. Loop in het begin niet te hard van stapel en zorg steeds voor een goed herstel. Probeer naast je sport ook zo actief mogelijk te zijn door bijvoorbeeld de benenwagen en de fiets als vervoermiddel te gebruiken. Alle beetjes helpen! Denk aan goed sportschoeisel. Bewegen moet! Je hebt elke dag een portie beweging nodig. Waarom? Om je gezond, fit en goed te voelen Om goed te kunnen denken en presteren. Je lichaam lijkt op een machine. Als je een machine lang niet gebruik, gaan de onderdelen roesten en vastzitten. Net als bij een machine gaat je lichaam achteruit als je er te lang te weinig mee doet. Van een kleine bezigheid wordt je dan al moe. Je wordt slap en je hebt veel minder fut om iets te doen of te bedenken. Als je elke dag voldoende beweegt, klop alles in je lichaam als een bus. De motor draait lekker, het hele lichaam raakt goed doorbloed. Overal komt voldoende zuurstof en voedingsstoffen. De werking van de longen verbetert. De botten worden steviger en de bloeddruk gaat omlaag. Het lichaam wordt minder snel moe en raakt ook nog eens onnodig vet kwijt. Beweeg ik genoeg? Er zijn twee soorten inspanning: middelzware en zware. Veel alledaagse bewegingen zijn middelzwaar. Middelzware inspanning is beweging waarbij je nog kunt praten. Het is goed voor je gezondheid als je minstens elke dag bij elkaar één uur zulke inspanning doet. Je hoeft dus niet een uur aan één stuk door te bewegen. Voorbeelden zijn: Fietsen Traplopen Pagina 3 van 5

4 Wandelen Boodschappen doen Tafeltennissen Paardrijden Zware inspanning is beweging waarbij je niet meer kunt praten. Om gezond te blijven zou je twee keer per week intensief moeten bewegen. Voorbeelden van zware inspanning zijn: joggen of hardlopen snel fietsen of wielrennen grasmaaien tennissen of squashen zwemmen teamsporten Verantwoord eten Een goede voeding levert de dagelijkse noodzakelijke voedingstoffen, zoals eiwitten, vetten, koolhydraten, vitamines, mineralen en water, in voldoende mate en in de juiste verhouding. Variatie is daarbij belangrijk, omdat niet één voedingsmiddel alle voedingstoffen bevat. Er zijn 4 groepen voedingsmiddelen waaruit dagelijks iets nodig is: Brood, aardappelen, rijst, macaroni of peulvruchten Groente en fruit Melk, kaas en vlees, vis, kip, ei of tahoe Margarine, halvarine of olie Zorg dat je voldoende drinkt, ten minste 1,5 liter per dag. 1. Eet gevarieerd: Als je gevarieerd eet, krijg je alle stoffen binnen die nodig zijn. Dan wordt het risico op het binnenkrijgen van eventueel aanwezige ongezonde stoffen kleiner. 2. Niet te veel: Om op een gezond gewicht te blijven, is het belangrijk gevarieerd en gezond te eten met niet te veel calorieën en veel te bewegen. Een gezond lichaamsgewicht verkleint de kans op chronische ziekten. 3. Minder verzadigd vet: Kies voor producten met onverzadigd vet. Onverzadigd vet is nodig als bron van vetzuren, vitamine A, D en E en energie. Het eten van vis één tot twee keer vis per week is nodig vanwege de gezonde vetzuren. 4. Veel groente, fruit en brood: Een gezonde voeding bevat genoeg groente en fruit. Groente, fruit en brood zijn vezelrijke voedingsmiddelen die in verhouding tot hun volume en gewicht weinig calorieën en veel voedingsstoffen leveren. Dit is gezond, en dus is het handig voor als je op dieet bent, en op je gewicht let. 5. Veilig: In voedsel kunnen ongezonde stoffen en bacteriën voorkomen. Ons voedsel is nog nooit zo veilig Pagina 4 van 5

5 geweest, maar honderd procent veilig voedsel bestaat niet. Thuis zijn consumenten zelf verantwoordelijk voor de veiligheid. Aanbevolen hoeveelheden Voor een goede voorziening van voedingsstoffen is ongeveer het volgende per dag nodig voor tieners, jaar: (volkoren)brood 5-7 sneden Aardappelen, pasta (volkoren), rijst (zilvervlies) 3 5 stuks / gram Groente (inclusief rauwkost) 4 groente lepels / 200 gram Fruit 2 stuks Melk en melkproducten 2 3 glazen / ml Kaas 1 2 plakken Vlees, vis, kip, ei, tahoe of tempé gram rauw / 75 gram gaar Vleeswaren 1 2 plakjes / gram Drinken liter Pagina 5 van 5