Geldstromen in de gezondheidszorg Organisatie & Financiering Belinda van de Lagemaat Senior Adviseur, Organisatie & Financiering Federatie Medisch Specialisten 28 oktober 2016
Agenda Kosten van gezondheidszorg in Nederland Hoe is zorg georganiseerd? Bekostiging van 2 e lijnszorg Veranderingen per 2015
Kosten van gezondheidszorg in Nederland
Macrokosten Zorguitgaven in 2015: 95 miljard euro 0,4% meer dan in 2014 CBS oktober 2016
Macrokosten Uitgaven medisch specialistische zorg in 2015 toegenomen tot 26,2 miljard euro Zorguitgaven 14,05% BBP, stabiel sinds 2012
Bron: Rijksoverheid - Huishoudboekje van Nederland
Macrokosten Toenemende kosten leiden tot: Toename druk collectieve lasten Stijging belasting en premie Toename druk solidariteitsprincipe
Internationaal perspectief Vergelijking o.b.v. internationale definitie van uitgaven
Budgettair Kader Zorg (BKZ)
Geldstromen Financiering vanuit Zorgverzekeringswet Ong. 21 miljard Ong. 2 miljard Ong. 16 miljard Ong. 23 miljard Ong. 4,4 miljard Ong. 44 miljard
Kosten van gezondheidszorg
Onderhandelaarsresultaat 2014-2017 Achtergrond: Cure moet 1 miljard euro bijdragen aan bijstelling van 6 miljard euro Te realiseren door beperking uitgavengroei en inzet op substitutie Vast te leggen in nieuw convenant medisch specialistische zorg (naast convenant GGZ en eerste lijn) Onderhandelaars resultaat ms zorg [jul 2013] Jaarlijkse toegestane groei naar 1,5% voor 2014 Samenvoeging kaders en jaarlijks toegestane groei naar 1% per 2015 Inflatiecorrectie blijft behouden Keuze DV/VB aan medisch specialisten en ziekenhuizen Pot voor knelpunten medisch specialisten als gevolg van integrale tarieven ad 50 miljoen per jaar, gedurende 10 jaar SKMS gelden blijven behouden WNT niet van toepassing op medisch specialisten in dienstverband Separate bekostiging consulttarief Gezamenlijke kwaliteitsagenda wordt opgesteld
Hoe is zorg georganiseerd?
Nederlandse zorgmarkt
Overheid Overheid Waken voor Toegankelijkheid Betaalbare zorg Kwaliteit van zorg Zelfstandige Bestuursorganen (ZBO s) Zorgverzekeraars
Zelfstandige bestuursorganen (ZBO s) ZorginstituutNederland (Zorgverzekeringswet en Wlz) Pakketbeheer Beheer Zorgverzekeringsfonds Nederlandse Zorgautoriteit (NZa WMG) Toezichthouder marktverhoudingen - marktmeester (marktverdeling/ kartel/ prijsafspraken) Tariefvaststelling Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ)
Zorgverzekeraar Zorgverzekeraar Inkoper van zorg met zorgplicht Verzekerde zorg: basispakket + aanvullende verzekering Jaarlijks inkoopbeleid Lokale onderhandelingen
Bekostiging van 2 e lijnszorg
Bekostigingsstrategie (overheid) eind jaren 00 Meer marktprikkels Nieuwe zorgverzekeringswet (2006) DBC s / DOT s Van aanbodsturing naar vraagsturing Afscheid van budgetsystematiek Onderhandelingen tussen verzekeraars en zorgaanbieder Van budgetten naar prestatiebekostiging
Inrichting financiering en bekostiging ziekenhuiszorg Bekostiging: van budget- naar prestatiebekostiging Macrokader via twee deelkaders binnen ZVW: Macrokader instellingen: ongeveer 19 miljard met beheersing via macrobeheersingsinstrument Macrokader vrij beroepsbeoefenaren: ong. 2,2 miljard met beheersing via beheersmodel (honorariumomzetplafonds) Financiering: vanaf 2005 DBC s, vanaf 2012 DOT zorgproducten
DOT Zorgproducten Administratieve en financiële vertaling van een geleverde prestatie door zorginstelling en medisch specialist bij een patiënt over een afgebakende periode (subtraject), gekoppeld aan een zorgvraag in een standaard prestatie (DOT zorgproduct). Elk zorgproduct heeft een profiel: het (landelijk of lokaal overeengekomen) gemiddelde van zorgactiviteiten bij een bepaalde diagnose. Maakt onderhandeling over inhoud en prijs van prestaties mogelijk (uitgezonderd gereguleerd en vast segment ). Registreren, samenvatten, afleiden, declareren. Kostendeel Honorarium deel
Afleiden Per diagnose / diagnosegroep is een zorgproductgroep ontwikkeld. Een zorgproductgroep is een beslisboom die via beslisregels leidt tot zorgproducten. De Grouper kiest aan de hand van de basisset met typerende diagnose en zorgactiviteiten de zorgproductgroep en vervolgens het zorgproduct.
Bron: DBC Onderhoud RSAD document, ingangsdatum 1 januari 2015 DBC DOT
Bekostiging medisch specialisten voor en na 2008 Bekostiging medisch specialisten vrij beroepsbeoefenaren: Voor 2008: deels budget, deels betaald worden per DBC Van 2008 tot 2012: volledig betaald worden per DBC Omzet inkomen Omzet = productie in DBC s Inkomen = omzet minus kosten (± 75.000,-) Van 2018 tot 2014: Volledig in budgetsysteem Medisch specialist dienstverband: Arbeidsovereenkomst / urenovereenkomst Ziekenhuis betaalt medisch specialist via budget / via DBC s of DOT s
Ziekenhuis en zorgverzekeraar maken afspraken over productie en prijs (kostendeel en honorariumdeel) Ziekenhuis en medisch specialist leveren een prestatie en registreren hiertoe diagnose en zorgactiviteiten Ziekenhuis levert Grouper leidt zorgproduct basisset aan Grouper af uit basisset Medisch specialist in dienstverband krijgt salaris van ziekenhuis conform arbeidsovereenkomst Ziekenhuis stuurt declaratie (kostendeel en honorarium) van DOT zorgproduct aan zorgverzekeraar Macrokader instellingen: 18 miljard Zorgverzekeraar controleert en betaalt DOT zorgproduct (kostendeel en honorariumdeel) Ziekenhuis ontvangt kosten- plus honorariumdeel (voor zover betrokken medisch specialist in dienstverband is) Collectief van vrij beroepsbeoefenaren ontvangt honorariumdeel MACROBEHEERSINGSINSTRUMENT Maatschap/Medisch specialist in vrij beroep ontvangt omzet (let op: omzet inkomen) Macrokader vrij beroepsbeoefenaren: 2,1 miljard 8 november 2014 HONORARIUM OMZETPLAFOND BEHEERSMODEL 2012-2014
Veranderingen 2015
2015: Welke veranderingen? Einde beheersmodel Einde garantie fiscaal ondernemerschap vrij beroepsbeoefenaren Introductie integrale tarieven Verlaging jaarlijkse groei integraal macrokader Bezuiniging op integraal macrokader Uitbreiding taakherschikking en substitutie
Ziekenhuis en zorgverzekeraar maken afspraken over productie en integrale prijs Ziekenhuis en medisch specialist leveren een prestatie en registreren hiertoe diagnose en zorgactiviteiten Ziekenhuis levert Grouper leidt zorgproduct basisset aan Grouper af uit basisset Ziekenhuis stuurt integrale declaratie van DOT zorgproduct aan zorgverzekeraar Integraal macrokader Medisch specialist in dienstverband krijgt salaris van ziekenhuis conform arbeidsovereenkomst Zorgverzekeraar controleert en betaalt integraal DOT zorgproduct Ziekenhuis ontvangt integrale prijs (ongeacht betrokkenheid dienstverbander en vrij beroeper ) MACROBEHEERSINGSINSTRUMENT Collectief van vrij beroepsbeoefenaren ontvangt honorering van ziekenhuis op basis van lokale onderhandeling Maatschap/Medisch specialist in vrij beroep ontvangt omzet (moet voldoen aan criteria fiscaal ondernemerschap belastingdienst) 8 november 2014
2015 - vrij beroepsbeoefenaar Als medisch specialist vrij beroepsbeoefenaar: Individuele, collectieve, lokale keuze voor vrij beroep of dienstverband Vrij beroep: fiscaal ondernemerschap vereist meer ondernemersrisico vereist andere organisatiemodellen nieuwe verhoudingen onderling en met ziekenhuis grotere (financiële) belangen
Samenwerkingsmodel
Participatiemodel
2015 medisch specialist in dienstverband Als medisch specialist in dienstverband: Individuele, collectieve, lokale keuze voor vrij beroep of dienstverband Dienstverband: met ziekenhuis óf wellicht met medisch specialistisch bedrijf? vernieuwde AMS.
Het combineren van het ondernemerschap van het ziekenhuis met dat van de ondernemende specialist al dan niet in een MSB- is de enige kans om bovenstaande zaken het hoofd te bieden. Als de verbinding tussen de bestuursetage en medische staf onvoldoende sterk is gaat het mis en ontstaan tempoverschillen. Dat kan met en zonder het bestaan van MSB s. We moeten ons niet teveel laten afleiden door wat de buitenwereld ons aan constructies opdringt. Laten we voor ogen houden waar het echt om draait: betere zorg voor de inwoners van je regio.
Doorontwikkeling MSB Doorontwikkeling van MSB naar Participatiemodel betrokkenheid medezeggenschap en medeverantwoordelijkheid
Hoe ziet de toekomst eruit?
Hoe ziet de toekomst eruit?
Toekomstige bekostiging?
Hoe ziet de toekomst eruit? Kostenbeheersing blijft thema Dure geneesmiddelen Afhankelijk van politieke richting Nu al bezig met nieuw Akkoord 2018-
28 oktober 2016