Appendix B Verschillende waarderingsmodellen 0
1 De waarderingsmodellen zijn te onderscheiden in tijdgerichtheid en of ze beide activa en exploitatie adresseren Verschillende waarderingsmodellen 1 Aanschafwaarde De manier van vergoeding van sommige activa verandert, dus waarderingmodellen moeten rekening houden met verschillende activa De reden om te veranderen is de exploitatie te verbeteren, dus er moet rekening gehouden worden met exploitatie Exploitatie en activa 6 7 8 Activa alleen 4 9 1 2 3 5 2 Boekwaarde 3 Vervangwaarde 4 Efficiënt vervangwaarde 5 Liquidatiewaarde 6 Verleden vrije kasstroom 7 Efficiënt vrije kasstroom Verledengericht Toekomstgericht 8 Toekomst vrije kasstroom Stelselwijziging beoogde verandering die zou moeten leiden tot verbetering in de toekomst, dus toekomstgerichtheid is belangrijk De instellingen zijn gewend aan de rechten en plichten van verleden, verledengerichtheid is dus onvermijdelijk 9 Multiple based
2 Motivatie voor gebruik van verschillende waarderingsmodellen afhankelijk van de belangen van de verschillende spelers Waarderingsmodellen 1 Aanschafwaarde 2 Boekwaarde 3 Vervangingswaarde 4 Efficiënte vervangingswaarde 5 Liquidatiewaarde 6 Historische DCF 7 Efficiënte DCF 8 Toekomst DCF 9 Multiple based Spelers en belang Directie/ Instelling (Continuïteit) Investeerder/ Aandeelhouder (Verdien maximalisatie) Bank/ Geldverlener (Zekerheid van lening) Overheid - fiscaal (wetgeving/ belasting) Overheid- Regulator (Prijs/kwaliteit, sectorverbetering)
3 Motivatie voor gebruik van verschillende waarderingsmodellen afhankelijk van de belangen van de verschillende spelers Voorbeeld Directie instelling Aandeelhouder Geldlener Overheid - fiscaal Raad van Toezicht Raad van Bestuur Investeerder in zorgbedrijf Banken Waarborgfonds Zorg Belastingdienst Overheid - Regulator VWS, CBZ, NZa, NMa. Doel Uitvoeren van de missie van de organisatie en voortbestaan ervan Behalen van voldoende rendement op geïnvesteerd vermogen Terugkrijgen van geleend geld en rente Heffen van belasting (BTW en VPB in geval van winstgerichte instelling) Betaalbaarheid en kwaliteit van de sector Gebruik waarderingmodel Borgen van liquiditeit voor continuïteit Onderbouwen van investeringsbeslissingen obv impact op de waarde Aan- of verkopen van bedrijf binnen beleggingsportfolio Realiseren voldoende dividend Inschatten van risico op faillissement Waarde van activa als onderpand voor extra zekerheid Waardering van activa voor belastingheffing Vaststellen van de openingsbalans bij nieuwe ondernemingsvorm (afschrijvingstermijnen verschillen voor stichting of BV) Vaststellen van juiste hoogte van tarieven Beslissen of organisatie recht heeft op ondersteuning bij financiële problemen Gebruikte modellen Aanschafwaarde Vervangingswaarde Toekomstig DCF Historisch DCF Toekomstig DCF Multiples based Liquidatiewaarde Historisch DCF Boekwaarde Boekwaarde Vervangingswaarde Efficiënte vervangingswaarde Historisch DCF Efficiënte DCF
4 Bij waardebepaling volgens historische aanschafwaarde, worden alle investeringsuitgaven bij elkaar opgeteld Waardering volgens historische aanschafwaarde investeringen waarde inkomsten 200 60 40 100 verleden nu toekomst
5 Schematische opbouw historische aanschafwaarde Schematische opbouw historische aanschafwaarde Hoe donkerder de kleur, hoe groter de behoefte zou kunnen zijn aan nadere invulling van de parameters Aanschafwaarde gebouw Activa Aanschafwaarde inventaris Aanschafwaarde grond Totale waarde Financiële middelen Cash - Schuld Historische rechten/plichten Andere verplichtingen
6 Bij waardebepaling volgens boekwaarde, worden alle investeringsuitgaven opgeteld na lineaire afschrijving Waardering volgens boekwaarde historische aanschafwaarde investeringen afschrijving waarde inkomsten 40 60 Series 50 130 100 30 50 verleden nu toekomst
7 Schematische opbouw boekwaarde Schematische opbouw boekwaarde Hoe donkerder de kleur, hoe groter de behoefte zou kunnen zijn aan nadere invulling van de parameters Boekwaarde gebouw - Aanschaf waarde gebouw Afschrijvingen Activa Boekwaarde inventaris - Aanschaf waarde inventaris Aanschafwaarde grond Afschrijvingen Totale waarde Cash Financiële middelen - Schuld Historische rechten/plichten Andere verplichtingen
8 Bij waardebepaling volgens vervangingswaarde wordt geschat wat de historische investeringen nu kosten Waardering volgens vervangingswaarde investeringen marktprijzen waarde inkomsten 235 55 40 60 50 100 130 verleden nu toekomst
9 Schematische opbouw vervangingswaarde Schematische opbouw vervangingswaarde Hoe donkerder de kleur, hoe groter de behoefte zou kunnen zijn aan nadere invulling van de parameters Vervangingswaarde gebouw Activa Vervangingswaarde inventaris Huidige grondprijs Vervangingswaardegrond X Bestemming grond Totale waarde Cash Financiële middelen - Schuld Historische rechten/plichten Andere verplichtingen
10 Bij waardebepaling volgens efficiënte vervangingswaarde wordt geschat wat de nuttige historische investeringen nu kosten Waardering volgens efficiënte vervangingswaarde investeringen nut marktprijzen waarde inkomsten 180 40 60 50 0 100 130 verleden nu toekomst
11 Schematische opbouw efficiënte vervangingswaarde Schematische opbouw efficiënte vervangingswaarde Hoe donkerder de kleur, hoe groter de behoefte zou kunnen zijn aan nadere invulling van de parameters Vervangingswaarde gebouw X Efficiënte prijs Efficiënte benutting Activa Vervangingswaarde inventaris X Efficiënte prijs Vervangingswaardegrond Efficiënte benutting Totale waarde Financiële middelen - Cash Schuld X Huidige grondprijs Bestemming grond Historische rechten/plichten Andere verplichtingen Efficiënte locatie
12 Bij waardebepaling volgens de liquidatiewaarde wordt geschat wat verkoop van alle activa opbrengt bij beeindiging ziekenhuis Waardering volgens liquidatiewaarde investeringen verkoopprijzen waarde inkomsten 60 40 100 100 40 0 60 verleden nu toekomst
13 Schematische opbouw liquidatiewaarde Systematische opbouw liquidatiewaarde alternatieve aanwending Hoe donkerder de kleur, hoe groter de behoefte zou kunnen zijn aan nadere invulling van de parameters Activa Waarde gebouw Waarde grond zonder gebouw X Huur- /verkoopprijs gebouw Mogelijkheden gebouw MAX Totale waarde Waarde losse inventaris Financiële middelen X Grondprijs op plek ziekenhuis Bestemming grond Historische rechten/plichten
14 Bij waardebepaling volgens historische DCF worden verwachte toekomstige inkomsten -op basis van projectie- opgeteld Waardering volgens historische DCF historische inkomsten waarde inkomsten 200 60 40 Ø 100 historische inkomsten verleden nu toekomst
15 Schematische opbouw waarde historische DCF Systematische opbouw historische DCF Hoe donkerder de kleur, hoe groter de behoefte zou kunnen zijn aan nadere invulling van de parameters Opbrengsten EBITDA - Arbeid Vrije kasstroom - Kosten Inkoop Voorzieningen voor kosten Waarde uit operatie / Historische investeringenkasstroom Totale waarde Rendement Financiële middelen (cashschuld) Niet gebruikte grond Niet-operationeel gebruikte activa Niet gebruikte inventaris Niet gebruikte gebouwen Historische rechten en plichten Deelnemingen
16 Bij waardebepaling volgens toekomstige DCF worden verwachte inkomsten volgens eigen voorspellingen - opgeteld Waardering volgens toekomstige DCF investeringen waarde inkomsten 250 60 40 100 individuele inschatting per ziekenhuis verleden nu toekomst
17 Schematische opbouw waarde toekomstige DCF Systematische opbouw toekomstige DCF Hoe donkerder de kleur, hoe groter de behoefte zou kunnen zijn aan nadere invulling van de parameters Vrije kasstroom - EBITDA - Opbrengsten * Volume Prijs DBCnormprijs Kapitaallastencomponent Huidige volume Demografisch groei Innovatie groei Marktaan deel Waarde uit operatie / Onderhan delingsmacht Arbeid Totale waarde Financiële middelen Rendement Investeringgebouw Investeringenkasstroom Kosten Investering inventaris * * Benutting gebouw Kwaliteit gebouw Benutting inventaris inkoop Voorzieningen voor kosten Niet-operationeel te gebruiken activa Nieuw gebouw en inventaris Kwaliteit inventaris Historische rechten en plichten Toename in werkkapitaal
18 Bij waardebepaling volgens efficiënte DCF worden verwachte toekomstige inkomsten - op basis van best practice - opgeteld Waardering volgens efficiënte DCF investeringen waarde inkomsten 300 60 40 Best-practice 100 Individuele inschatting per ziekenhuis verleden nu toekomst
19 Schematische opbouw waarde efficiënte DCF Systematische opbouw efficiënte DCF Hoe donkerder de kleur, hoe groter de behoefte zou kunnen zijn aan nadere invulling van de parameters benchmark waarde EBITDA - Opbrengsten * Volume Marktpotentie Demografisch groei Innovatie groei Vrije kasstroom - Prijs Waarde uit operatie / Totale waarde Rendement Kosten Arbeidspotentie Financiële middelen Inkooppotentie Investeringenkasstroom Investeringgebouw Niet-operationeel te gebruiken activa Investering inventaris Historische rechten en plichten Toename in werkkapitaal
20 Bij multiple-based waardering is de waarde een factor van de omzet, of andere parameters Waardering volgens multiples investeringen waarde inkomsten 240 40 60 300 100 verleden nu toekomst
21 Schematische opbouw waarde multiple-based Systematische opbouw multiple-based waardering Multiplier moet gecorrigeerd worden voor korte termijn effecten A Omzet * multiplier B Netto resultaat Totale waarde multiplier * C Kapitaal * multiplier
22 Verschillende waarderingsmodellen zullen worden gerankt op basis van toepasbaarheid en implementatiegemak Uitlegbaarheid Juridische houdbaarheid meest aantrekkelijke modellen Administratieve lasten instellingen Implementatiegemak Administratieve lasten uitvoering Robuustheid van model Toepasbaarheid Exploitatie en activa Activa alleen 6 7 8 1 2 3 4 9 5 Toekomstgericht Verledengericht Stakeholderanalyse van de doelen en risico s van de verschillende modellen
Het implementatiegemak van verschillende waarderingsmodellen zal beoordeeld worden op basis van objectieve criteria 23 Uitlegbaarheid Juridische houdbaarheid Administratieve lasten instellingen Administratieve lasten uitvoering Robuustheid van model Criterium Begrip van model bij belangrijkste stakeholders Houdbaarheid van model bij bezwaar of beroep tegen beslissingen van VWS Kosten van verzamelen van informatie vanwege hoeveelheid en complexiteit Kosten van het verwerken van de informatie in de waarderingsmodellen Mate waarin model op aannames is gebaseerd of direct op aangeleverde gegevens Doel Om draagvlak te vergroten, dient het model goed uitlegbaar te zijn aan de gebruikers. Beslissingen op basis van het model zijn dan transparant Beslissingen over compensatie moeten houdbaar zijn en niet leiden tot te veel compensatieverzoeken De administratieve lasten dienen in verhouding te staan tot het belang van de informatie. Doel is zo laag mogelijke administratieve lasten De administratieve lasten dienen in verhouding te staan tot het belang van de informatie. Doel is zo laag mogelijke administratieve lasten Het model moet zo robuust mogelijk zijn zodat parameters in het model mechanisch uit de opgeleverde informatie volgen
Het implemetatiegemak van verschillende waarderingsmodellen wordt beoordeeld op basis van vijf criteria Criterium Doel Schaal Rangorde van modellen Uitlegbaarheid Begrip van model bij belangrijkste stakeholders Om draagvlak te vergroten dient het model goed uitlegbaar te zijn aan de gebruikers zodat beslissingen op basis van het model transparant zijn 5 beter uit te leggen 1 lastiger uit te leggen Multiple based Boekwaarde Aanschafwaarde Liquidatiewaarde Vervangingswaarde Historische DCF Toekomst DCF Gestand. VVW Gestand. DCF Juridische houdbaarheid Houdbaarheid van model bij bezwaar of beroep tegen beslissingen van VWS Beslissingen over compensatie moeten houdbaar zijn en niet leiden tot te veel compensatieverzoeken 5 beter houdbaar 1 lastiger houdbaar Boekwaarde Aanschafwaarde Liquidatiewaarde Vervangingswaarde DCF historisch Multiple based Gestand. VVW Toekomst DCF Gestand. DCF Adminstratieve lasten instellingen Kosten van verzamelen van informatie vanwege hoeveelheid en complexiteit De administratieve lasten dienen in verhouding te staan tot het belang van de informatie. Doel is zo laag mogelijke administratieve lasten 5 lagere adminlasten 1 hogere adminlasten Multiple based Boekwaarde Historisch DCF Aanschafwaarde Vervangingswaarde Gestand. VVW Toekomst DCF Gestand. DCF Liquidatiewaarde Administratieve lasten uitvoering Kosten van het verwerken van de informatie in de waarderings-modellen De administratieve lasten dienen in verhouding te staan tot het belang van de informatie. Doel is zo laag mogelijke administratieve lasten 5 lagere adminlasten 1 hogere adminlasten Multiple based Boekwaarde Aanschafwaarde Vervangingswaarde Liquidatiewaarde Historische DCF Gestand. VVW Toekomst DCF Gestand. DCF Robuustheid van model 24 Mate waarin model op aannames is gebaseerd of direct op aangeleverde gegevens Het model moet zo robuust mogelijk zijn zodat parameters in het model mechanisch uit de opleverde informatie volgen 5 robuuster 1 minder robuust Boekwaarde Aanschafwaarde Historisch DCF Vervangingswaarde Liquidatiewaarde Multiple based DCF toekomst Gestand. VVW Gestand. DCF
25 Het implementatiegemak van de waarderingsmodellen kan worden beoordeeld op basis van vijf criteria Boekwaarde Uitlegbaarheid Juridische houdbaarheid Adminstratieve lasten instellingen Administratieve lasten uitvoering Robuustheid van model Aanschafwaarde Vervangingswaarde Gestandaardiseerde vervangingswaar de Liquidatie-waarde Historische DCF Gestandaardiseer de DCF Toekomst DCF Multiple based
26 Het implementatiegemak van verschillende waarderingsmodellen wordt beoordeeld op basis van vijf criteria Boekwaarde Uitlegbaarheid 5.Standaard bedijfseconomisch begrip Juridische houdbaarheid 5. Waarde vastgesteld door accountant Adminstratieve lasten instellingen 5.Gegevens worden al gepubliceerd in jaarverslag Administratieve lasten uitvoering 5.Geen bewerking van gegevens nodig Robuustheid van model 5. Geen discussie mogelijk Aanschafwaarde 5.Standaard bedrijfseconomisch begrip 5. Informatie kan worden voorzien van accountantsverklaring 4.Tabellen zijn standaard aanwezig bij instellingen kan probleem zijn bij fusies 5. Geen bewerking van gegevens nodig 5. Geen discussie mogelijk Vervangingswaarde Gestandaardiseer devervangingswaarde Liquidatie-waarde 4.Conceptueel eenvoudig - alsof alle activa vandaag opnieuw gekocht worden 3.Conceptueel niet erg moeilijk alsof de ideale instelling vandaag gekocht zou worden 4.Standaard bedrijfseconomisch concept maar niet gebruikelijk in zorg 4. Informatie kan worden voorzien van accountantsverklaring daarnaast weinig bewerking 2. Info als boven, maar veel ruimte voor verschil van mening over efficientie 5. Kan worden gedaan door beedigd taxateurs 3.Aantal van activa is aanwezig maar van afgeschreven activa en na fusies niet altijd duidelijk 2.Vergelijkbaar met voorgaande maar met oordeel over nut en noodzaaak 1.Vergt onafhankelijke waardering van alle aanwezige activa 3. Vervaardigen standaardprijslijst en indelen van activa naar standaard categorien 2. Als boven, maar dan met oordeel over efficiientie 4. Check of waardering is gedaan door geaccredi-teerd expert 4. Discussie mogelijk over aanschafwaarde van verschillende activa 2. Veel discussie mogelijk over methode om efficiëntie te bepalen 4. Discussie mogelijk over verkoopwaarde van activa van instellingen Historisch DCF Gestandaardiseer de DCF Toekomst DCF Multiple based 2.Gevorderd bedrijfseconomische begrip niet veel gebruikt in zorg 1.Vergt inzicht in maken van business cases en sectorbrede vergelijking van bedrijven 1.Vergt inzicht in en ervaring met maken van business cases 5.Concptueel eenvoudig op basis van wat anderen betaald hebben 4. Informatie kan worden voorzien van accountantsverklaring, methode wordt veel gebruikt bij regulering 2. Als boven en verschillende opvattingen over efficiëntie bij experts 1. Oordeel op basis van toekomst dus geen rechtszekerheid. 3.Marktsituatie en systeeminrichting is in NL anders dan in andere landen en sectoren 5.Gegevens worden al gepubliceerd in jaarverslag 2.Als voorgaand mits efficiëntiemeting obv publieke gegevens 2.Instelling moet toekomstplannen aanleveren afhankelijk van gehanteerd model 5.Ziekenhuis hoeft niets aan te leveren 3. Gebruik van standaardalogrithme per ziekenhuis 2. Als voorgaand met efficiëntiemeting 1. Als boven maar ook een oordeel over markt- en organisatieontwikkeling nodig 5. Zeer eenvoudig 4. Wat discussie mogelijk over gebruikte parameters bij DCF berekening 2. Als boven plus discussie over efficiëntiemeting 2. Veel discussie mogelijk over aannames bij marktontwikkelingen en potentie organisatie 3. Discussie mogelijk over gebruik van gemeten multiples in andere landen en sectoren