Algemene Beschouwingen Begroting 2012 Met zorg en begrip verdelen CDA Raadsfractie Elian Vanderheijden Jos Hendriks Giel Jacobs Philip Laheij
Algemene Beschouwingen Begroting 2012 Titel: Met zorg en begrip verdelen Algemeen bestuur Elian Ondanks grote zorgen zien wij dat het college een begroting voor het jaar van onze midterm sluitend aanbiedt. Deze begroting mag gezien worden. Stabiliteit in onstabiele tijden. Veel punten uit het coalitieakkoord zijn al gerealiseerd, flinke bezuinigingen doorgevoerd, het accommodatiebeleid ligt op koers, vele wegen zijn opgeknapt, nieuwe scholen in Wijlré en Gulpen, het zwembad blijft, en we werken hard aan ons sociaal beleid om ondanks de lagere uitkeringen van het Rijk, de middelen met zorg en begrip te verdelen. Maar er moet nog meer gebeuren. Het CDA vindt dat kosten nog verlaagd kunnen worden: procedures en cycli kunnen nog vereenvoudigd en verkort worden en overhead kosten moeten nog lager. Wij verwachten van het college in 2012 voorstellen hiervoor. Ook onze nieuwe vergaderstructuur kan hieraan bijdragen: eenvoudig, met behoud van de input van burgers, maar met meer ruimte voor meningsvorming vooraf en minder vergaderdruk. Samenwerking met andere gemeenten moet pragmatisch en gericht op de inhoud zijn. Er liggen nog voldoende projecten en studies op de plank om aan de slag te kunnen met buurgemeenten, of dat nu Vaals of andere gemeenten zijn. We complimenteren het college met de aanpak Zuid Limburg breed op zowel operationeel als strategisch niveau. Het CDA vindt dat de dienstverlening aan burgers nog beter kan en moet. We krijgen nog te veel klachten over het niet, niet tijdig of niet correct afhandelen van klachten en vragen van burgers. Het CDA stelt voor om dit als opdracht voor onderzoek aan de rekenkamer te verstrekken. Openbare orde en veiligheid Philip Als raadslid heb je voldoende kanalen om te kunnen natreken of in het kader van de drugsbestrijding binnen onze gemeente grenzen voldoende actie wordt ondernomen. Ik ga hier dan ook niet nogmaals de plekken opsommen waarover verontruste burgers met enige regelmaat signalen afgeven over overmatig alcohol en drugsgebruik. In uw schriftelijk antwoordt over de begroting somt u een aantalpunten op waar over gesproken wordt en vanuit algemeen maatschappelijk werk wordt waarschijnlijk iets opgepakt (dus dat neemt u maar aan) en komt het in het driehoeksoverleg (politie gemeente en jongerenwerk) aan de orde. En dat was het dan. Ik als raadslid en verontrustende burgers zien niets veranderen in tegendeel het gebruik en overlast breidt zich steeds meer uit! Dat maak ons zorgelijk en verzoeken wij het college te komen met: 11-2
heldere actie aan de wortels tegen drank en drugsoverlast met zichtbare resultaten. Verkeer en vervoer Jos Het CDA en de Fractie Franssen vinden het zeer onwenselijk dat de kosten van de parkeerbelasting de baten overstijgen. Het college stelt voor om de tarieven te verhogen om in 2015 kostendekkendheid te realiseren. Dit kan echter sneller en wij stellen middels een amendement voor om het tarief met 20% te verhogen, zodat de kostendekkendheid in 2013 wordt bereikt. De tarieven zijn in Gulpen-Wittem beduidend lager dan in Vaals en Valkenburg. Bovendien kan in Gulpen iedereen overal gratis parkeren tot 12 uur. De extra tarief verhoging leidt ook tot een betere spreiding van het kort- en langparkeren, zodat langparkeren gestimuleerd wordt op de gratis parkeerplaatsen bij de Tramweg en Mosaqua. Een evaluatie van het parkeerbeleid is afgesproken. Wij vragen om ook de parkeerdruk van de diverse parkeerplaatsen en met name op het Willem Alexanderplein te onderzoeken. Het blijkt dat dit plein zeer matig gebruikt wordt. Mogelijk zou het invoeren van gratis parkeren op dit plein de parkeerdruk elders kunnen verlichten of bijvoorbeeld het handbalveld overbodig maken. Wij verzoeken het college om de evaluatie in het eerste kwartaal 2012 aan te bieden en daarbij ook met voorstellen te komen om de kosten van het heffen van de parkeerbelasting te verlagen. De CDA fractie ziet uit naar realisering van de facelift van het busstation in Gulpen en vraagt nadrukkelijk bij het initiatief voor gratis cq aantrekkelijk openbaar vervoer in Zuid Limburg de vaart erin te houden. De rollatortoegang tot kerk en kerkhof in Epen is een schoolvoorbeeld van hoe samenwerking met vrijwilligers tot een prima resultaat kan leiden. Wij vragen het college om in 2012 meer projecten op te pakken voor het toegankelijk maken van openbare ruimte voor mensen met scootmobiels, rollators en rolstoelen. Een andere suggestie die ons deze week spontaan bereikte van een aantal bankzitters uit Mechelen is om de rustbanken te voorzien van een afdak met zonnecollectoren. Je zit dan droog te picknicken terwijl je je E-bike gratis oplaadt. Klaar terwijl je wacht dus. Met het wegonderhoud zijn wij een behoorlijke inhaalslag aan het maken waarbij met name ook grote aandacht wordt besteed aan ons initiatief Veilig fietsen in Gulpen Wittem. Was een grootdeel van de oppositie tegen dit initiatief. Nu moeten zij toch constateren dat door de aanleg van fietssuggestiestroken, vrijliggende fietspaden (in 2012 start met Mechelen-Partij en Epen-Mechelen) en verkeersluwe fietsroutes, de fietsveiligheid in onze gemeente fors toe neemt. 11-3
Vanaf 2009 zijn 14 kilometer weg aan beide zijden voorzien van fietsstroken terwijl er nog 4,3 kilometer op het programma staan en langs 3 kilometer vrijliggende fietspaden worden aangelegd. De Fietsersbond complimenteert ons dan ook met dit ambitieus programma. Een compliment met name voor de portefeuillehouder die op een handige wijze werk met werk weet te maken en op deze wijze maximaal rendement uit de beschikbare middelen haalt. Een nadrukkelijk aandachtspunt is en blijft dat wij voldoende middelen blijven behouden voor de aanleg en reconstructies, maar ook voor het onderhoud van onze wegen en fietsvoorzieningen. Gulpen-Wittem is een 5-sterren landschap. Helaas moeten wij constateren dat dit niet geldt voor het onderhoud in onze kernen. Of het nu bijvoorbeeld gaat om de lantaarnpalen in de Rossstraat, de afvalbakken in de Looierstraat of het groenonderhoud, wij moeten constateren dat dit niet voor een nominatie van een uitstralingsprijs in aanmerking komt. Daarbij wil het college bezuinigingen op de budgetten en tevens meer kwaliteit bereiken. De CDA fractie vraagt het college om in het eerste kwartaal 2012 hiervoor een plan van aanpak op te stellen en aan te geven op welke wijze dit wordt bereikt en met welke middelen, zodat ook onze kernen een vijfsterren uitstraling krijgen. Economische zaken Elian In de begroting staan weinig specifieke acties voor economische zaken, terwijl het bedrijfsleven in 2012 de crisis hard zal voelen. Onze toeristische en andere ondernemers hebben goede ideeën voor de vitalisering van hun sector. Inventariseer deze met voorrang in 2012 en geef prioriteit aan de uitvoering. Ondernemers hoeven geen geld maar willen wel ondersteuning en ruimte voor ontwikkeling. Benader nieuwe ideeën positief en denk mee! Het CDA wil nogmaals hameren op twee simpele bijdragen die wij als gemeente kunnen leveren om de crisis te overwinnen: doe aanbestedingen zoveel mogelijk bij onze lokale en regionale ondernemers en betaal facturen tijdig binnen 3 weken. Onderwijs Giel De tijdelijke huisvesting van de Bernardusschool is goed verlopen. De leerkrachten alsmede de kinderen zijn verheugd dat ze eindelijk verlost zijn van de sterk verouderde schoolgebouwen. Wel maken wij ons zorgen of de geplande deadline van de nieuwbouw en CJG voor januari 2013 wel wordt gehaald. Graag worden we periodiek op de hoogte gehouden van de voortgang en gaan er vanuit dat de portefeuillehouder de nodig zekerheden heeft ingebouwd dat de geplande overgang wordt gehaald. 11-4
Na de sluiting van de school in de kern Partij, die gefuseerd is met de school Wahlwiller-Nyswiller, vragen wij aandacht voor de herbestemming van het voormalige schoolgebouw en om de gemeenschap van Partij daarbij te betrekken. Eveneens een mogelijke herbestemming over de VMBO locatie in Nyswiller dient in samenspraak de gemeenschap van Nyswiller plaats te vinden. Cultuur en recreatie Jos De uitvoering van het accommodatiebeleid wordt zeer voortvarend ter hand genomen en recent hebben wij weer een mijlpaal bereikt door de besluitvorming ten aanzien van de koppeling tussen het subsidiebeleid en accommodatiebeleid af te ronden. Het college motiveert de voorgestelde bezuiniging op de subsidiering aan verenigingen met het feit dat de professionele instellingen met een vergelijkbare korting geconfronteerd zijn. De CDA fractie en onze coalitie partner zijn echter van mening dat deze vergelijking mank gaat. De subsidiebedragen die in de subsidieverordening zijn opgenomen worden niet verhoogd, terwijl de professionele instellingen wel jaarlijks een extra bedrag krijgen voor loon- en prijscompensatie. Als je dit over de laatste jaren bezien doorrekent naar onze lokale verenigingen toe, dan hebben zij al veel meer dan 7,5% ingeleverd ten opzichte van de professionele instellingen. De voorgestelde bezuiniging van 7.5% is dus geen gelijkschakeling maar een extra vergroting van het verschil ten nadele van de lokale verenigingen, die wij nog steeds zien als de spil en motor van de leefbaarheid onze kernen. Cijfers van de terugloop van de leden aantallen kunnen niet verstrekt worden, maar uit de raadsinformatiebrief over het peuterspeelzaalwerk blijkt dat het aantal peuters de laatste 5 jaar is afgenomen met maar liefst 20%. Dit geeft op zijn minst een indicatie over de terugloop van het aantal jeugdleden. Als gevolg van de krimp daalt dus sowieso het de totaalbedrag aan uit te keren subsidies aan verenigingen en wordt de boogde bezuiniging reeds op deze wijze gehaald. Een korting op de subsidie bedragen zelf is dus geheel overbodig om de voorgestelde besparing te halen. Daarnaast worden de lasten voor vrijwilligers van verenigingen steeds zwaarder, de werving van middelen van bijvoorbeeld sponsoring, acties of collectes door de crisis steeds moeilijker en dalen de overige inkomsten van verenigingen vaak door, onder andere de leden terugloop, zonder dat de lasten noemenswaardig dalen. Gelet op vorenstaande dient het CDA samen met Fractie Franssen een amendement in om geen korting van 7,5 % op de subsidiebedragen aan de lokale verenigingen door te voeren. 11-5
Sociale voorzieningen en maatschappelijke ontwikkelingen Elian Elke kern een passende accommodatie. Dat is de grote wens van het CDA. En we zijn goed op weg. We hebben alle lof voor de oplossingen die gevonden zijn in Eys en Partij en hebben er alle vertrouwen in, dat dit ook zal gebeuren in Mechelen en de Timpaan in Gulpen. Wij worden graag op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen. Op sociaal terrein staan we voor grote uitdagingen. De kanteling van de WMO, de benadering vanuit de klant, het keukentafelgesprek, de invoering van de klussendienst, enz. vergen nog veel werk. Een hechte samenwerking met de woningverenigingen is hierbij een must. Kan het college ons informeren over de gemaakte afspraken met de woningverenigingen? De invoering van de nieuwe Wet Werken naar Vermogen en de zorgelijke situatie van LICOM moeten vanaf nu de volle aandacht en inzet krijgen. In het verleden zijn er bij LICOM op directie niveau, maar ook door de Raad van Commissarissen en de AVA fouten gemaakt. Maar op de werkvloer gebeuren goede dingen. Hoewel Gulpen-Wittem een van de gemeenten is die al veel werk bij LICOM uitbesteedt, kan er wellicht nog gezocht worden naar nieuwe opdrachten die daar ondergebracht kunnen worden. Volksgezondheid en milieu Giel Het scheiden van plastic houdt de gemoederen nog steeds bezig. Samen met de portefeuillehouder zijn wij echter er nog steeds overtuigd van de voordelen van nascheiden en de behaalde resultaten: 3 maal zoveel plastic uit nascheiden en lagere kosten voor onze burgers. Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Philip Wij zien dat er op het gebied van RO en Volkshuisvesting het vorige jaar veel is gepresteerd te weten: de bouwprojecten op allerlei onderdelen in de diverse kernen, de voortgang van het herzien van bestemmingsplannen en projecten op het gebied van de ordening (start Nieuwe Welstandnota). Toch blijven er zorgpunten zoals: het verwezenlijken van woonruimte voor starters, ouderen en zorggroepen, waarbij aandacht wordt gevraagd voor inbreidingsprojecten in kernen of door oude karakteristieke panden geschikt te maken voor bewoning. Een bijkomende ontwikkeling is de Provinciale Woonvisie 2011-2015 waarin gesproken wordt 1 woning erbij, 1 woning eraf. Wij kunnen ons daar iets bij voorstellen als het gaat om herstructureringen van steden maar niet bij landelijke gemeente zo als wij. Wij gaan er dan ook vanuit dat u bij het provinciaal overleg signalen laat horen dat dit voor onze regio geen haalbare zaak is. Misschien wilt u ook erover denken om het op de 11-6
agenda te zetten voor het kennismakingsbezoek van onze nieuwe Gouverneur de heer Bovens. Dan hebben we in het algemeen een aantal vragen: Kunnen we voldoen aan de vraag naar (huur)woningen voor starters en aan z.g. ouderen of zorgwoningen? Graag de stand van zaken en wat is er voor de komende twee jaar gepland? En wat wordt er door het college aan initiatieven ondernomen? Dan is er alweer enkele jaren geleden het Masterplan Mechelen met als onderdeel een natuurspeeltuin gepresenteerd. Wat is de stand van zaken en wanneer kunnen we iets tastbaars verwachten? Tot slot over ROV: enkele weken geleden is aan belangstellende en raadsleden door enkel enthousiaste medewerkers de nieuwe inmaak zijnde Welstandnota gepresenteerd. Voor zover we konden waarnemen een goede stap naar welstandvrije zones en deregulering van voorschriften. Ik zou zeggen trap rustig nog wat harde op het gaspedaal! Financiering en algemene dekkingsmiddelen Jos Reeds vorig jaar merkte ik op dat wij in ons coalitieakkoord nog uit gingen van een tekort van 500.000,-- tot 700.000,--. De ombuigingsoperatie waarmee wij geconfronteerd zijn en worden is echter vele malen groter. Toch ligt er weer een sluitende begroting en meerjarenbegroting voor. Een hele klus met hier en daar ook pijnlijke keuzes voor een ieder. Gelukkig hebben wij een stevige reserve positie. In 2012 en 2013 ontrekken wij in totaliteit 9,1 miljoen aan deze reserves. Daarna blijven de reserves en voorzieningen stabiel op een bedrag van rond de 13 miljoen euro. Dit is mogelijk omdat wij zeer zorgvuldig en duurzaam om gegaan zijn met de Essent gelden. Laten wij dit ook doen met de laatste tranche Essent gelden die wij nog kunnen verwachten. Mede dankzij deze reserves is in de meerjaren begroting een bedrag opgenomen van 11,9 miljoen euro aan investeringen. Dat is gemiddeld bijna 3 miljoen per jaar. Was in de begroting 2011 nog geen rekening gehouden met het resultaat van het doorrekenen van het accommodatiebeleid en het behoud van Mosaqua. Beiden zaken zijn nu in de begroting meerjarig verwerkt. Toch blijven er nog een aantal zorgpunten: de nieuwe Wet Werken naar Vermogen en de ontwikkelingen rondom Licom, die slechts voor de helft zijn afgedekt in de begroting; de gevolgen van het verder overhevelen van taken naar de gemeente; de crisis rond de euro en de negatieve gevolgen voor het gemeentefonds als gevolg van het regeerakkoord; het tekort op de WMO door de sterke vergrijzing; 11-7
de krimp, de reeds ingezet daling van de prijzen op de woningmarkt en de gevolgen voor de OZB opbrengst. De belasting druk. Door de verlaging van de afvalstoffenheffing nemen de lokale lasten voor de huurders zelfs met 4,5 % af terwijl die voor huiseigenaren maar met 0,7% stijgen. Tegenover de verhoging van de parkeerbelasting staat dat het parkeren in de ochtend vrij is en wij meer dan voldoende parkeerplaatsen hebben waar geen parkeergeld betaald behoeft te worden. In 2012 start de renovatie van Mosaqua en wij investeren fors in de fietsveiligheid. Dit vergt van gemeentelijke kant een behoorlijk extra financiële inspanning en daar mogen de verblijfsrecreanten ook aan meebetalen. Een verhoging van de toeristen belasting die sinds 2003 niet meer heeft plaatsgevonden, is vanuit deze achtergrond voor de CDA fractie acceptabel. Normaliter ronden wij deze paragraaf af met een staatje hoe wij de wijziging voorstellen financieel afdekken. Dit jaar kunnen wij kort zijn. Het laten vervallen van de bezuiniging op de subsidies wordt bijna geheel gecompenseerd door de vermindering van de totale uitgaven voor subsidies als gevolg van de krimp en zeker als je daarbij de extra verhoging van de parkeerbelasting meeneemt. Slot Philip Aan deze begroting 2012 is in huis de laatste maanden veel tijd en denkwerk geïnvesteerd om de begroting niet alleen sluitend te krijgen ook de lay-out is in nieuw leesbaar vestje gepresenteerd waarvoor wij het college en de ambtelijke organisatie oprecht willen bedanken. Als CDA fractie willen wij de financiële mogelijkheden graag met zorg en begrip verdelen en hierover met alle fracties het debat voeren. Het is aan ons als raad om in het belang van onze inwoners van Gulpen- Wittem besluiten te nemen, wetende dat iedere Euro maar een keer kan worden uitgegeven. Als CDA fractie zullen wij ons sterk maken, dat het beleid en voorzieningen niveau overeind blijft maar het zal met minder moeten en wij zullen met zorg en begrip verdelen Als CDA fractie nemen wij deze uitdaging aan. Gulpen Wittem, 03 november 2011 11-8
Bijlagen I: amendementen Begroting 2012 Amendement CDA, Franssen n.a.v. de behandeling van de begroting ID/123 Begroting 2012: Hoofdstuk 2 Verkeer en vervoer De raad van de gemeente Gulpen-Wittem bijeen in vergadering op 3 en 10 november 2011 Ad. 214 Parkeren Overwegende dat de kosten van de inning van parkeerbelasting de baten overstijgen; dat dit een onwenselijk situatie is; dat met het voorstel van het college de kostendekkendheid pas gerealiseerd wordt in 2015; dat de tarieven in Gulpen-Wittem beduidend lager zijn dan bij onze buurgemeenten Vaals en Valkenburg; dat de ondernemers en andere parkeerders reeds gebruik kunnen maken van gratis parkeren tot 12 uur; dat de kostendekkendheid eerder behaald moet worden. dat dit voorstel ook aansluit bij een betere spreiding van het korten langparkeren, waardoor het hogere tarief ervoor moet zorgen dat langparkeerders hun auto op de daarvoor aangewezen terreinen plaatsen, zoals Mosaqua P2 en P3. Besluit met in acht name van bovenstaande overwegingen: 1) de parkeertarieven niet met 10% maar met 20% te verhogen; 2) het college te verzoeken om te bezien of de kosten rond parkeerbelasting kunnen worden verlaagd. 3) de resultaten hiervan bij de evaluatie van het parkeerbeleid te betrekken. fractie CDA fractie Franssen 11-9
Bijlagen II: amendementen Begroting 2012 Amendement CDA, Franssen n.a.v. de behandeling van de begroting ID/123 Begroting 2012: Hoofdstuk 5 Cultuur en recreatie De raad van de gemeente Gulpen-Wittem bijeen in vergadering op 3 en 10 november 2011 Ad. Beperken subsidiëring verenigingen Overwegende dat de verenigingen de spil/motoren van onze kernen zijn; dat de lasten voor vrijwilligers van verenigingen steeds zwaarder worden; dat werving van middelen door b.v. sponsoring, acties of collectes door de crisis steeds moeilijker worden; dat overige inkomsten van verenigingen vaak dalen; dat de laatste jaren ook geen indexering van de subsidiebedragen plaatsgevonden heeft, terwijl dit in het verleden wel is gebeurd bij de andere organisaties waar de korting van 7,5% op is toegepast; dat wij verwachten dat de totaalbedragen aan uit te keren subsidies aan verenigingen sowieso zullen dalen door het dalend aantal (jeugd)leden, o.a. door de krimp Besluit met in acht name van bovenstaande overwegingen: 1) het voorstel van het college om de subsidies te korten met 7,5% niet over te nemen en deze dus op hetzelfde peil te houden als in 2011; 2) dat de middelen gedekt kunnen worden uit het positieve overschot in onze begroting. fractie CDA fractie Franssen 11-10
Bijlagen III: amendementen Begroting 2012 Amendement Balans, GroenLinks, PvdA, fractie Brants, Fractie Franssen en CDA bij de behandeling van de begroting op 3 november 2011 : betreffende inzet budget pilot zelfsturing: hoofdstuk 1: algemeen bestuur De raad van de gemeente Gulpen-Wittem, in vergadering bijeen op 3 november 2011, overwegende: - Dat het college bij het aanbieden van de najaarsnota zal voorstellen het restant budget kernen beleid 2010 ad 28.000 euro over te hevelen naar 2012; - De Raad anticiperend op dit verzoek nu reeds wil aangeven voornoemd budget voor de pilot zelfsturing te willen oormerken; - Dat de Raad kaders wil verbinden aan de besteding van dit budget; - Dat deze gevonden kunnen worden in de strategische visie en de wet maatschappelijke ondersteuning, te weten duurzaamheid en versterking van de sociale structuur; - Dat onder duurzaamheid verstaan wordt in dit amendement zowel initiatieven die bijdrage tot een beter milieu als ontwikkelingen die het vermogen hebben lang mee te gaan. Besluit: Met inachtneming van bovenstaande overwegingen, Het restant budget kernenbeleid 2010 ad 28.000 euro vooruitlopend op het voorstel in de najaarsnota over te hevelen naar 2012 en te oormerken voor initiatieven in het kader van de pilot zelfsturing; De besteding van dit budget in te zetten voor initiatieven die voldoen aan boven genoemde kaders. Fractie Balans Fractie GroenLinks Fractie Brants M. Leurs-Mordang M.v.d. Kleij G. Brants Fractie PvdA Fractie Franssen Fractie CDA R. Verhoeven R. Ronken J. Hendriks 11-11