Wat gaan we doen? Stressoren behandeling bij chronisch pijnpatienten Yvonne Museler pijnconsulent bij DC Klinieken Rob Ruimschotel psychiater bij PsyToBe Arthur Hartog anesthesioloog-pijnspecialist bij DC Klinieken Kenmerken van chronische pijn Duurt langer dan 3 tot 6 maanden Behandelingen zijn weinig effectief Grotere kans op ontstaan van angst/depressie Wat zijn de kenmerken van chronische pijn Wat doet DC Klinieken Wat doet de psychiater Wat zijn stressoren Interactie met de zaal Wie herkent dit? Resultaten pilot studie De Uitdaging Chronische pijn - pijnstoornis pijn zonder organische afwijkingen meest voorkomende vorm van chronische pijn De verleiding bestaat om hiervoor steeds meer en steeds sterkere pijnstillers te nemen bij de patiënt Dit is in het algemeen geen zinvolle behandeling Verlies van regie over lijf en leven Is gedoemd te falen; de pijn gaat niet weg en de bijwerkingen worden steeds erger 1
Chronisch pijnpatienten Hoofd Wat doet DC klinieken Intake bij pijnconsulent en pijnspecialist Behandeling en/of Bewegen Lijf Leven 4 DKL vragenlijsten Gesprek bij pijnconsulent en afnemen 4DKL Uitleg pijnmechanisme en stressoren Multidisciplinair: pijnconsulent, pijnspecialist, fysiotherapeut en psychiater Wat doet de psychiater? Distress Depressie Angst Somatisatie Is er sprake van een angststoornis? Verhoogde scores op angst en/of depressie Behandeltherapie kiezen: Stressoren groep of andere (individueel aangepaste) therapie intake bij de psychiater Is er sprake van een depressie? Medicatie voorschrift Biografie laten schrijven 2
Wat zijn stressoren? Gezin van herkomst School/opleiding Relaties Financiën Werk Kinderen Familie Lijf Sexualiteit etc Pijn en stress Stressoren Stress Stressreactie klachten verdwijnen Stressoren behandeling Kenmerken Stressoren: Liggen altijd buiten jezelf En je hebt er geen invloed op Lichamelijke reacties bij stress Bloeddruk gaat omhoog (duizeligheidsklachten) Hartslag stijgt (hartkloppingen) zuurstofrijk bloed stroomt naar de spieren en het hart (en minder naar de hersenen en de andere organen) en geeft een leeg en onaangenaam gevoel spieren spannen zich aan (spier- en gewrichtspijn) longblaasjes verwijden zich en wordt de ademhaling sneller (kortademig) het bloed trekt weg uit het gezicht de spijsvertering gaat op een laag pitje (maag- en darmklachten) het zweet breekt je uit 3
Pijn en stress Pijn en Stress Stressoren Stress Stressreactie Stressoren Stress Stressreactie buiten jezelf (= geen directe invloed) filters of rolluiken (afhankelijk van: aard en intensiteit) ingeschatte draaglast <-> draagkracht realistisch kijken naar jezelf en de omgeving Twee oplossingen FACTOREN STRESSOR GEDACHTEN lijf beperkingen? Pijn -> gevoelens wegmaken en bestrijden Minder pijn TOEKOMST? HEDEN GEVOEL FACTOREN partner hier sta ik EFFECT scheiding? gezin slechte ouder? sexualiteit wat ben ik nog waard? vrienden isolement? werk geen werk? hobby onmogelijk? meer stress onzekerder Pijn Pijn -> meer voelen en beïnvloeden 1. 2. 3. Zelf verantwoordelijkheid nemen Zelf de regie nemen Autonoom zijn financiën kom ik rond? communicatie artsen/verpl. luisteren jullie wel? juridische procedures hoe verder? 4
TOEKOMST? HEDEN FACTOREN GEVOEL STRESSOR GEDACHTEN lijf beperkingen? FACTOREN partner hier sta ik EFFECT Stressoren Stress Stressreactie scheiding? gezin slechte ouder? sexualiteit wat ben ik nog waard? vrienden isolement? werk geen werk? hobby onmogelijk? Pijn en stress klachten meer stress verdwijnen onzekerder financiën kom ik rond? communicatie artsen/verpl. luisteren jullie wel? juridische procedures hoe verder? Stressreacties Stressoren Bepaalde gevoelens met lichamelijke reacties: klamme handen brok in de keel gevoelens van angst het niet meer zien zitten Bepaalde gevoelens met lichamelijke reacties stressreactie Stressoren Stress Prikkels die emotioneel belastend zijn: overlijden van een goede vriend een ziekenhuisopname pijn hebben werkeloos Prikkels die emotioneel belastend zijn stressoren 5
Kernbegrippen stressoren behandelmethode Doelen Kunnen Kunnen realiteit onder ogen zien Wat kan ik? Willen Willen durven dromen, fantaseren Wensen? Wat wil ik bereiken! Doen Doen kiezen en actie! Informatie? Wat heb ik nodig? Poliklinische stressoren behandeling Groepen gedurende 12 weken doelen stellen Lijf bewegen - fysiotherapeut Hoofd gevoel psychiater Leven alle facetten pijnconsulent Patiënten maken zelf hun keuze Klinische behandeling De Uitdaging 3-daags intensief behandelprogramma Chronisch pijnpatienten met partner/mantelzorger Kwaliteit van leven verbeteren angst/depressie doen afnemen draaglast partner/mantelzorger doen afnemen 6
Wie herkent dit? Wie herkent dit? Adviezen: - Durf er naar te vragen - Benoem angst en/of depressieve gevoelens - Leg uit welke invloed dit heeft op pijn - Benoem wat je denkt, voelt en ziet Heb het eens niet meer over pijn Wat is effectief? Resultaten pilotstudie De Uitdaging Patiënt staat centraal Patient is actief Behandeling gericht op: bevordering autonomie; patiënt neemt zelf de regie en wordt aangesproken op de eigen verantwoordelijkheid Stressoren behandelsysteem 7
Bedankt voor uw aandacht! 8