Vermoeidheid bij kanker

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Vermoeidheid bij kanker"

Transcriptie

1 Vermoeidheid bij kanker

2

3 Vermoeidheid bij kanker Vermoeidheid bij kanker is een veel voorkomend probleem. Het heeft met veel verschillende dingen te maken. Door chemotherapie en radiotherapie neemt het gevoel van vermoeidheid vaak toe. In deze folder: Wat zijn de oorzaken van vermoeidheid? Hoe kunt u vermoeidheid snel herkennen? Hoe kunt u zelf iets doen aan vermoeidheid? Hoe kunnen de mensen om u heen u steunen? Welke instanties kunnen hulp bieden? Drie kenmerken van de vermoeidheid Plotseling De vermoeidheid overvalt u als een zware deken en is niet het gevolg van inspanning of activiteit. Extreem Patiënten voelen zich leeggezogen: het is een gevoel van extreme uitputting. Soms voelen ze zich misselijk van vermoeidheid en durven de deur niet meer uit. Langdurig De herstelperiode duurt vaak lang en is niet in tijd uit te drukken. De oorzaken Het lichaam heeft het zwaar Door de behandeling worden niet alleen kankercellen vernietigd maar ook gezonde cellen. Die gezonde cellen moeten zich herstellen, wat energie kost. Ook een operatie kost het lichaam kracht. Door de behandeling kunnen spieren en organen minder goed gaan functioneren, waardoor vermoeidheid eerder optreedt. Soms ontstaat er bloedarmoede. De verwerking van het nieuws Het maakt veel los bij mensen die horen dat ze kanker hebben. Wat staat me te wachten, hoe moet het nu verder, ga ik misschien dood? De mentale belasting is groot. Dit is uitputtend. 1

4 De lange behandeling De behandeling kan lang duren. Klachten kunnen in deze periode erger worden. Patiënten hebben vaak last van bloedarmoede, ondervoeding, problemen met het mondslijmvlies en reacties op de medicatie. Slechte slaap Door de vermoeide lichaam en geest kan het slaap/ waakritme verstoord raken. Minder eetlust Mensen die minder eten, raken vermoeider. Daardoor kan de energie om te eten nog minder worden. Herken de vermoeidheid snel Wanneer gaat het om vermoeidheid bij kanker? Langdurige vermoeidheid die niet te verklaren is Vermoeidheid die niet minder wordt door rust Tegenzin in dingen die vroeger leuk of zelfs een uitdaging waren Het gevoel leeg te zijn Concentratieproblemen Emotionele labiliteit Slaapstoornissen Verminderde smaak en eetlust Hoe u zelf iets kunt doen aan deze vermoeidheid Verdeel uw energie Probeer een dagindeling te maken. Dit brengt structuur en kost minder energie. Leer met uw vermoeidheid om te gaan. Zorg voor een goede verdeling van uw activiteiten, bouw rustmomenten in. Slaap op vaste tijden Normaliseer uw slaap-waakritme. Tijdens de behandeling deed u misschien een middagslaap en voor die tijd niet. Probeer dit weer af te bouwen, zodat u s nachts weer goed slaapt. Steek energie in wat u echt wilt Bedenk wat echt noodzakelijk is om te doen. Neem de tijd daarvoor. Denk niet te snel: ik ben moe, dit kan ik niet. Probeer dingen uit, dit kan ook energie geven! 2

5 Ontzie uzelf Ontzie uzelf waar mogelijk. Maak gebruik van voorzieningen zoals tafeltjedekje en de boodschappenservice. Durf nee te zeggen. Wees optimistisch maar realistisch Uw hoofd kan wel willen, maar het lichaam wil soms niet. Probeer eerlijk naar uzelf te kijken. Blijf optimistisch en probeer niet somber te zijn. Kijk naar de dingen die u nog wel kan. Eet goed Zorg voor een gezonde, goede voeding. Als er sprake is van ondervoeding, neem dan eventueel drinkvoeding. Dit bevat veel calorieën. Zorg voor regelmatige activiteit. Dit is goed voor de spijsvertering en de eetlust. Raadpleeg eventueel een diëtiste. Werk aan uw conditie Bezoek een fysiotherapeut. Deze kan u leren omgaan met de beperkte energie, inzicht geven in uw grenzen en samen met u werken aan uw conditie en spierkracht. Hoe uw omgeving u kan steunen Maak anderen duidelijk hoe u zich voelt Als u in het ziekenhuis bent, hebben mensen eerder begrip voor uw situatie. Eenmaal thuis, is dat vaak een ander verhaal. Partner en/of gezin Als partner, moeder of vader was u er altijd voor uw gezin, nu even niet dit stuit vaak op onbegrip, er wordt toch anders naar u gekeken, met u omgegaan, maar u kijkt ook anders naar uw gezinsleden Kinderen verwachten iets van vader/moeder maar dit lukt niet altijd. Dit zorgt voor veel verdriet. Gezinsleden hebben ook hun verdriet, angst, schuldgevoel naar de zieke toe. Werk Uw werk kan u vaak niet meer zo doen als vroeger. Als u kan werken, is het in het begin vaak aangepast. 3

6 Hulp Vraag om hulp bij zaken die veel energie kosten. Zo blijft er meer tijd en energie over voor leuke dingen. Begrip Mensen in uw naaste omgeving hebben vaak meer begrip voor uw situatie dan mensen die verder van u af staan. Probeer dit te begrijpen. Teveel begrip kan soms averechts werken. Leg niet voortdurend verantwoording af over uw vermoeidheid; accepteer dat mensen er niet altijd begrip voor hebben. Blijf bij uzelf, doe wat goed voor u is en denk niet in eerste instantie aan anderen. Leg en onderhoud contacten en probeer niet alleen maar over kanker en vermoeidheid te praten. 4

7 Instanties die u hulp kunnen bieden Herstel en balans: een revalidatieprogramma waar veel mensen baat bij hebben. Met een groepje lotgenoten bent u bezig om u lichamelijk, geestelijk en sociaal weer in balans te brengen. Er wordt gedurende 3 maanden 2 tot 3 keer per week aan de lichamelijke conditie gewerkt. Er vinden gesprekken plaats onder deskundige begeleiding, individueel en in groepsverband. Nederlandse sportorganisatie voor mensen met een beperking Platvorm vermoeidheid van de NFK (klik op vermoeidheid) Inloopspreekuren vermoeidheid na kanker (klik op vermoeidheid) 'Bewegen en conditiebehoud bij chemotherapie' Een programma van praktijk Deen en het Kennemer Gasthuis, voor mensen tijdens behandelingen. Het Adamas Inloophuis biedt mensen met kanker en hun naasten ondersteuning in de vorm van psychooncologische begeleiding, lotgenotencontact, creatieve therapieën en informatievoorziening. 5

8

1. Introductie 2. Feiten over vermoeidheid 3. Persoonlijke ervaringsverhaal 4. Tips en adviezen 5. Hulp en steun

1. Introductie 2. Feiten over vermoeidheid 3. Persoonlijke ervaringsverhaal 4. Tips en adviezen 5. Hulp en steun Thea Brouwer 1. Introductie 2. Feiten over vermoeidheid 3. Persoonlijke ervaringsverhaal 4. Tips en adviezen 5. Hulp en steun Ervaringsdeskundige kanker en vermoeidheid Nederlandse Federatie van Kankerpatiënten

Nadere informatie

Omgaan met kanker. Moeheid

Omgaan met kanker. Moeheid Omgaan met kanker Moeheid Vermoeidheid is een veelvoorkomende bijwerking van kanker of de behandeling ervan. Ruim 60% van alle mensen zegt last van vermoeidheid te hebben, zelfs dagelijks. De vermoeidheid

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Vermoeidheid bij kanker

Patiënteninformatie. Vermoeidheid bij kanker Patiënteninformatie Vermoeidheid bij kanker 2 Inhoud Inleiding... 4 Informatie over het ziektebeeld vermoeidheid bij kanker... 4 Tips en adviezen... 5 Wanneer uw arts raadplegen?... 6 Informatiesessies...

Nadere informatie

Chronische pijn, wat kunt u zelf doen?

Chronische pijn, wat kunt u zelf doen? Chronische pijn, wat kunt u zelf doen? CHRONISCHE PIJN, WAT KUNT U ZELF DOEN U heeft chronisch pijn. Chronische pijn is pijn die langer bestaat dan drie tot zes maanden, die (afhankelijk van het soort

Nadere informatie

Oncologie. Lastmeter

Oncologie. Lastmeter 1/5 Oncologie Lastmeter Inleiding Bij u is kanker geconstateerd. Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer de behandeling al langer geleden is.

Nadere informatie

Geen energie, moe, ernstig vermoeid, uitgeput Bij (ex) oncologische patienten. Joyce Vermeer 21 September 2018

Geen energie, moe, ernstig vermoeid, uitgeput Bij (ex) oncologische patienten. Joyce Vermeer 21 September 2018 Geen energie, moe, ernstig vermoeid, uitgeput Bij (ex) oncologische patienten Joyce Vermeer 21 September 2018 Oefening Ga eens met je blik naar binnen Let op de beweging van je adem. Hoe is het eigenlijk

Nadere informatie

Onco-Move. Bewegen tijdens chemotherapie

Onco-Move. Bewegen tijdens chemotherapie Onco-Move Bewegen tijdens chemotherapie Introductie De behandeling van kanker, in het bijzonder de chemotherapie en/of radiotherapie, kan aanleiding zijn tot langdurige vermoeidheid en conditieverlies.

Nadere informatie

Praktische opdracht ANW Depressies

Praktische opdracht ANW Depressies Praktische opdracht ANW Depressies Praktische-opdracht door een scholier 1714 woorden 27 februari 2002 7,9 16 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding: Deze brochure gaat over depressies. Op het moment hebben

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) Mammacare

Patiënteninformatiedossier (PID) Mammacare Patiënteninformatiedossier (PID) Mammacare onderdeel VERMOEIDHEID INHOUDSOPGAVE Inleiding... 3 Mogelijke oorzaken... 4 Tips... 5 Adressen... 8 2 Inleiding Meer dan de helft van alle mensen die kanker hebben

Nadere informatie

Sportief bewegen na kanker. Kanker

Sportief bewegen na kanker. Kanker Sportief bewegen na kanker Kanker Sportief bewegen na kanker...................................... Bewegen: goed en nog leuk ook! Regelmatig bewegen heeft een positieve invloed op de gezondheid en is nog

Nadere informatie

Urologie Lastmeter Inleiding Hulpverleningsmogelijkheden

Urologie Lastmeter Inleiding Hulpverleningsmogelijkheden 1/5 Urologie Lastmeter Inleiding Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer de behandeling al langer geleden is. U kunt problemen ondervinden op

Nadere informatie

Vermoeidheid. Geen gewone vermoeidheid. Herkent u dit ook?

Vermoeidheid. Geen gewone vermoeidheid. Herkent u dit ook? 29-3-2018 1578 Vermoeidheid Deze folder is bedoeld voor mensen die gedurende hun ziekte te maken hebben met onverklaarbare en/of langdurige vermoeidheid zonder dat daar een behandeling voor is. Er zijn

Nadere informatie

Vermoeidheid bij kanker

Vermoeidheid bij kanker Patiënteninformatiedossier (PID) COLONCARE Onderdeel bij kanker COLONCARE 2 Inhoud Inleiding... 4 Mogelijke oorzaken... 4 Tips... 5 Adressen... 8 3 Inleiding Meer dan de helft van alle mensen die kanker

Nadere informatie

H.307216.0714. Waar kunt u terecht als u kanker heeft

H.307216.0714. Waar kunt u terecht als u kanker heeft H.307216.0714 Waar kunt u terecht als u kanker heeft Inleiding Bij u is kanker geconstateerd. Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer de behandeling

Nadere informatie

Oncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER

Oncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER Oncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER ONCOLOGISCHE REVALIDATIE De ziekte kanker kan grote gevolgen hebben. Tijdens en na de behandeling kunt u last krijgen van allerlei klachten. Uw conditie

Nadere informatie

Rivierenland Move BEWEGEN TIJDENS DE BEHANDELING VAN KANKER

Rivierenland Move BEWEGEN TIJDENS DE BEHANDELING VAN KANKER Rivierenland Move BEWEGEN TIJDENS DE BEHANDELING VAN KANKER Als gevolg van de medische behandeling van kanker (operatie, chemotherapie of/en radiotherapie) kunt u last krijgen van vermoeidheid en conditieverlies.

Nadere informatie

Vermoeidheid na een beroerte Adviezen na een beroerte

Vermoeidheid na een beroerte Adviezen na een beroerte Vermoeidheid na een beroerte Adviezen na een beroerte Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Tijdens of na de opname in het ziekenhuis kunt u merken dat u last heeft

Nadere informatie

Voorlichtingsgesprek

Voorlichtingsgesprek Voorlichtingsgesprek over de behandeling van kanker Binnenkort heeft u een voorlichtingsgesprek met de oncologie verpleegkundige over uw behandeling. Deze folder geeft u een overzicht van hoe dit gesprek

Nadere informatie

Ondersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter)

Ondersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter) ndersteuning bij de diagnose kanker (de lastmeter) De diagnose kanker kan grote impact op u en uw naaste(n) hebben. De ziekte en de behandeling kunnen niet alleen lichamelijke klachten met zich meebrengen,

Nadere informatie

Oncologische revalidatie

Oncologische revalidatie Oncologische revalidatie Inleiding Kanker verandert uw leven van de één op de andere dag. De afdeling Revalidatie van Zuyderland Medisch Centrum Heerlen heeft een gespecialiseerd behandelteam voor mensen

Nadere informatie

Depressie bij ouderen

Depressie bij ouderen Depressie bij ouderen 2 Depressie bij ouderen komt vaak voor, maar is soms moeilijk te herkennen. Deze folder geeft informatie over de kenmerken en de behandeling van een depressie bij ouderen. Wat is

Nadere informatie

Onco-move. Instructies voor bewegen tijdens behandeling van kanker. Waarom bewegen tijdens chemotherapie?

Onco-move. Instructies voor bewegen tijdens behandeling van kanker. Waarom bewegen tijdens chemotherapie? Onco-move Instructies voor bewegen tijdens behandeling van kanker De behandeling van kanker, in het bijzonder de chemotherapie en/of radiotherapie, kan aanleiding zijn tot langdurige vermoeidheid en conditieverlies.

Nadere informatie

In beweging! Oncologische revalidatie. Nienke van der Veer, klinisch psycholoog Ingrid van Beerschoten, fysiotherapeut 03-10-2015

In beweging! Oncologische revalidatie. Nienke van der Veer, klinisch psycholoog Ingrid van Beerschoten, fysiotherapeut 03-10-2015 In beweging! Oncologische revalidatie Nienke van der Veer, klinisch psycholoog Ingrid van Beerschoten, fysiotherapeut 03-10-2015 Welkom Is bewegen belangrijk? Vermoeidheid en andere klachten bij kanker

Nadere informatie

De Lastmeter. Hoeveel last heeft u van problemen, klachten en zorgen? Oncologie

De Lastmeter. Hoeveel last heeft u van problemen, klachten en zorgen? Oncologie 00 De Lastmeter Hoeveel last heeft u van problemen, klachten en zorgen? Oncologie 1 Kanker is een ziekte die uw leven ingrijpend kan verstoren. De ziekte en behandeling kunnen niet alleen lichamelijke

Nadere informatie

Depressie bij ouderen

Depressie bij ouderen Depressie bij ouderen Bij u of uw familielid is een depressie vastgesteld. Hoewel relatief veel ouderen last hebben van depressieve klachten, worden deze niet altijd als zodanig herkend. In deze folder

Nadere informatie

Adviezen voor na uw ontslag

Adviezen voor na uw ontslag LONGGENEESKUNDE Adviezen voor na uw ontslag ADVIES Adviezen voor na uw ontslag U krijgt deze folder omdat u binnenkort uit het ziekenhuis ontslagen wordt. U vindt er praktische informatie in over uw verdere

Nadere informatie

Bewegen tijdens de behandeling van kanker

Bewegen tijdens de behandeling van kanker Bewegen tijdens de behandeling van kanker Bij de behandeling van kanker kunt u last krijgen van vermoeidheid en conditieverlies. Dit wordt vaak erger tijdens de behandelperiode. Ook na de behandeling kunt

Nadere informatie

Vermoeidheid en kanker: Wat kunt u zelf doen?

Vermoeidheid en kanker: Wat kunt u zelf doen? Vermoeidheid en kanker: Wat kunt u zelf doen? Thea Brouwer, klinisch psycholoog, ervaringsdeskundige Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK) Hieronder vindt u handreikingen om met uw

Nadere informatie

Vermoeidheid bij een neurologische aandoening

Vermoeidheid bij een neurologische aandoening Vermoeidheid bij een neurologische aandoening Vermoeidheid is een algemeen verschijnsel bij verschillende neurologische aandoeningen. Vermoeidheid komt bijvoorbeeld veel voor na een beroerte, bij multiple

Nadere informatie

Vermoeidheid bij kanker

Vermoeidheid bij kanker Patiënteninformatiedossier (PID) COLONCARE Onderdeel bij kanker COLONCARE 2 Inhoud Inleiding...4 Mogelijke oorzaken...4 Tips...5 Adressen...8 3 Inleiding Meer dan de helft van alle mensen die kanker hebben

Nadere informatie

Verlies, verdriet en rouw

Verlies, verdriet en rouw Verlies, verdriet en rouw Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Iemand die u dierbaar was, waar uw zorg naar uitging, is overleden. Het wegvallen van de overledene

Nadere informatie

Algemeen Lastmeter Signaleren van problemen bij mensen met een kwaadaardige ziekte

Algemeen Lastmeter Signaleren van problemen bij mensen met een kwaadaardige ziekte Algemeen Lastmeter Signaleren van problemen bij mensen met een kwaadaardige ziekte Inleiding Kanker is een ziekte die uw leven ingrijpend kan verstoren. De ziekte en de behandeling kunnen niet alleen lichamelijke

Nadere informatie

Revalidatie bij kanker

Revalidatie bij kanker Afdeling revalidatie Revalidatie bij kanker Herstel en Balans Een ziekte met gevolgen Kanker is een ingrijpende ziekte. De behandelingen kunnen langdurig en intensief zijn. U kunt na de behandeling bijvoorbeeld

Nadere informatie

Verlies, verdriet en rouw

Verlies, verdriet en rouw Verlies, verdriet en rouw Albert Schweitzer ziekenhuis november 2013 pavo 0233 Inleiding Iemand die u dierbaar was, waar uw zorg naar uitging, is overleden. Het wegvallen van de overledene brengt wellicht

Nadere informatie

(titel) Instructieboekje Bewegen tijdens chemo

(titel) Instructieboekje Bewegen tijdens chemo Instructieboekje Bewegen tijdens chemo Introductie De behandeling van kanker, in het bijnder de chemotherapie en/of raotherapie, kan aanleing zijn tot langdurige vermoeidheid en contieverlies. De afgelopen

Nadere informatie

Altijd moe... Jochem Verdonk

Altijd moe... Jochem Verdonk Altijd moe... Jochem Verdonk Onderwerpen Wat is ME/CVS? Soorten vermoeidheid Gevolgen vermoeidheid Omgaan met vermoeidheid Leven met vermoeidheid Tips Wat is ME/CVS? ME: Myalgische Encefalomyelitis myalgisch:

Nadere informatie

leven met vermoeidheid omgaan met de gevolgen van een beroerte

leven met vermoeidheid omgaan met de gevolgen van een beroerte leven met vermoeidheid omgaan met de gevolgen van een beroerte CVA Cerebro Vasculair Accident is de medische term voor een ongeluk in de vaten van de hersenen. In het dagelijks taalgebruik heet een CVA

Nadere informatie

Vermoeidheid bij MPD

Vermoeidheid bij MPD Vermoeidheid bij MPD Landelijke contactmiddag MPD Stichting, 10-10-2009 -van Wijlen Psycho-oncologisch therapeut Centrum Amarant Toon Hermans Huis Amersfoort Welke verschijnselen? Gevoelens van totale

Nadere informatie

Algemene informatie. Voorkom onnodige achteruitgang in het ziekenhuis - Kom uit het bed -

Algemene informatie. Voorkom onnodige achteruitgang in het ziekenhuis - Kom uit het bed - Algemene informatie Voorkom onnodige achteruitgang in het ziekenhuis - Kom uit het bed - 1 U zult misschien wel schrikken als u leest dat drie maanden na ontslag ongeveer 30% van de ouderen die behandeld

Nadere informatie

BEWEGEN BIJ KANKER 17041

BEWEGEN BIJ KANKER 17041 BEWEGEN BIJ KANKER 17041 Inleiding De ziekte kanker, maar ook de behandeling, zoals chemotherapie, operatie, bestraling en hormonale therapie, kunnen aanleiding geven tot langdurige vermoeidheid en conditieverlies.

Nadere informatie

Na een ICD-schok Adviezen voor goede verwerking.

Na een ICD-schok Adviezen voor goede verwerking. Na een ICD-schok Adviezen voor goede verwerking www.nwz.nl Inhoud Wat merkt u van een ICD-schok? 3 Mogelijke reacties op een ICD-schok 3 Adviezen voor goede verwerking van een ICD-schok 4 Praktische gevolgen

Nadere informatie

Zorgen rond kanker Bij wie van ons kunt u terecht?

Zorgen rond kanker Bij wie van ons kunt u terecht? Zorgen rond kanker Bij wie van ons kunt u terecht? Zorgen rond kanker Bij u is kanker geconstateerd. Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer

Nadere informatie

VERWERKING NA EEN INGRIJPENDE GEBEURTENIS 1

VERWERKING NA EEN INGRIJPENDE GEBEURTENIS 1 SOCIAAL WERK VERWERKING NA EEN INGRIJPENDE GEBEURTENIS 1 U bent recent betrokken geweest bij een gebeurtenis waarbij u geconfronteerd werd met een aantal ingrijpende ervaringen. Met deze korte informatie

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Klachten na het CVA

Patiënteninformatie. Klachten na het CVA Patiënteninformatie Klachten na het CVA Deze folder geeft u informatie over de (mogelijke) lichamelijke en geestelijke gevolgen na het CVA. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie

Nadere informatie

Lastmeter Radboud universitair medisch centrum

Lastmeter Radboud universitair medisch centrum Lastmeter Kanker is een ziekte die uw leven ingrijpend kan verstoren. De ziekte en de behandeling kunnen niet alleen lichamelijke klachten met zich meebrengen, maar ook psychische, praktische of sociale.

Nadere informatie

Oncologische revalidatie Balans/FIT Revalidatiecentrum Breda

Oncologische revalidatie Balans/FIT Revalidatiecentrum Breda Oncologische revalidatie Balans/FIT Revalidatiecentrum Breda Door betere behandelingen hebben mensen met kanker tegenwoordig een grotere kans op genezing. Toch blijft kanker een ingrijpende ziekte die

Nadere informatie

Vermoeidheid bij CNA. hoe gaan we ermee om?

Vermoeidheid bij CNA. hoe gaan we ermee om? Vermoeidheid bij CNA hoe gaan we ermee om? Inhoud Wat is vermoeidheid? Wat is géén vermoeidheid? Hoe ervaart de cliënt vermoeidheid? Behandeling lichamelijke vermoeidheid Behandeling chronische vermoeidheid

Nadere informatie

Revalideren bij kanker.

Revalideren bij kanker. Revalideren bij kanker www.nwz.nl Inhoud Wat is revalidatie bij kanker? 3 Heeft revalidatie zin voor mij? 3 Wat voor soorten revalidatie zijn er? 4 Zelf uw klachten in kaart brengen? 5 Betaalt mijn zorgverzekeraar

Nadere informatie

Depressieve klachten bij verpleeghuiscliënten

Depressieve klachten bij verpleeghuiscliënten Doen bij Depressie zorgprogramma Informatiefolder voor cliënt en naasten Depressieve klachten bij verpleeghuiscliënten Folder 1 Inleiding Deze folder is bedoeld voor mensen met depressieve klachten en

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Therapie Lonsurf

Patiënteninformatie. Therapie Lonsurf Patiënteninformatie Therapie Lonsurf Inhoud Inhoud... 2 Inleiding... 3 Omschrijving en doel van de procedure/ behandeling... 3 Verloop van de therapie... 4 Hoeveel tabletten innemen?... 4 Hoe en wanneer

Nadere informatie

Heb ik een depressie?

Heb ik een depressie? Heb ik een depressie? 2 Heb ik een depressie? Iedereen voelt zich wel eens somber of neerslachtig. Wanneer het niet botert met collega s, je piekert over je relatie of wanneer je de tentamenweek hebt verpest,

Nadere informatie

Sportief bewegen met een depressie. Depressie

Sportief bewegen met een depressie. Depressie Sportief bewegen met een depressie Depressie Sportief bewegen met een depressie...................................... Bewegen: gezond en nog leuk ook! Regelmatig bewegen heeft een positieve invloed op

Nadere informatie

OncoMove: bewegen tijdens de behandeling van kanker

OncoMove: bewegen tijdens de behandeling van kanker Supplement informatiewijzer oncologie OncoMove: bewegen tijdens de behandeling van kanker Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Bewegen tijdens de behandeling van kanker 2.1 Instructie 2.2 Doel 2.3 Bespreking

Nadere informatie

Fitter bij kanker. Omgaan met ernstige vermoeidheid tijdens en na de ziekte

Fitter bij kanker. Omgaan met ernstige vermoeidheid tijdens en na de ziekte Fitter bij kanker Omgaan met ernstige vermoeidheid tijdens en na de ziekte Vermoeidheid, een veelvoorkomende klacht Ongeveer 1 op de 3 mensen die kanker hebben gehad houdt last van ernstige vermoeidheid,

Nadere informatie

1 Revalidatie bij kanker

1 Revalidatie bij kanker De ziekte kanker is ingrijpend en kan uw leven flink overhoop halen. Tijdens en na de behandeling kunt u allerlei klachten krijgen. Soms gaat uw conditie achteruit. Misschien bent u moe, angstig of onzeker.

Nadere informatie

Darmkanker, fase van controle

Darmkanker, fase van controle Supplement informatiewijzer oncologie Darmkanker, fase van controle Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Controle na de operatie 3. Controle bij de stomaverpleegkundige 4. Controle bij de internist-oncoloog /

Nadere informatie

Achtergrondinformatie. Hoe is het beloop van vermoeidheid na kanker? Internationale literatuur Prevalentie: uitgezet tegen tijd sinds behandeling

Achtergrondinformatie. Hoe is het beloop van vermoeidheid na kanker? Internationale literatuur Prevalentie: uitgezet tegen tijd sinds behandeling Achtergrondinformatie Ongeveer 99% van alle patiënten ervaart tijdens de behandeling van Drie maanden na de behandeling van heeft 2-4% van de ziektevrije patiënten last van ernstige Hoe is het beloop van

Nadere informatie

Hartrevalidatie. Persoonlijke doelen. mca.nl

Hartrevalidatie. Persoonlijke doelen. mca.nl Hartrevalidatie Persoonlijke doelen mca.nl Inhoudsopgave Persoonlijke doelstellingen 3 Wat mag u verwachten van hartrevalidatie? 3 Bewegen 3 Psychosociale steun 4 Een gezonde leefstijl 5 Uw vragen 6 Notities

Nadere informatie

Post Intensive Care Syndroom (PICS)

Post Intensive Care Syndroom (PICS) Intensive Care Post Intensive Care Syndroom (PICS) www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat is het Post Intensive Care Syndroom (PICS)?... 3 Klachten en symptomen PICS... 4 Wat kunt u zelf doen?... 6 Familieleden

Nadere informatie

Hoe blijf ik (psychisch) gezond?! Simone Traa Klinisch psycholoog psychotherapeut Medische Psychologie, Máxima Medisch Centrum

Hoe blijf ik (psychisch) gezond?! Simone Traa Klinisch psycholoog psychotherapeut Medische Psychologie, Máxima Medisch Centrum Hoe blijf ik (psychisch) gezond?! Simone Traa Klinisch psycholoog psychotherapeut Medische Psychologie, Máxima Medisch Centrum Inhoud Definitie gezond Biopsychosociaal model Psychische gezondheid Stress

Nadere informatie

Herstel & Balans Revalidatieprogramma voor (ex-)kankerpatiënten

Herstel & Balans Revalidatieprogramma voor (ex-)kankerpatiënten Revalidatie Herstel & Balans Revalidatieprogramma voor (ex-)kankerpatiënten Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep Kanker is een ingrijpende ziekte.

Nadere informatie

BEWEGEN BIJ PROSTAATKANKER

BEWEGEN BIJ PROSTAATKANKER BEWEGEN BIJ PROSTAATKANKER 1014 Inleiding De ziekte prostaatkanker, maar ook de behandeling, zoals een operatie, bestraling, hormonale therapie en chemotherapie, kunnen aanleiding geven tot langdurige

Nadere informatie

Hartrevalidatie. Persoonlijke doelen. mca.nl

Hartrevalidatie. Persoonlijke doelen. mca.nl Hartrevalidatie Persoonlijke doelen mca.nl Inhoudsopgave Persoonlijke doelstellingen 3 Wat mag u verwachten van hartrevalidatie? 3 Bewegen 4 Psychosociale steun 5 Een gezonde leefstijl 6 Uw vragen 7 Colofon

Nadere informatie

Bewegen tijdens chemotherapie (Oncomove, inleiding & instructieboekje)

Bewegen tijdens chemotherapie (Oncomove, inleiding & instructieboekje) Bewegen tijdens chemotherapie (Oncomove, inleing & instructieboekje) Inleing De behandeling van kanker kan vermoeidheid en contieverlies tot gevolg hebben. De vermoeidheid neemt meestal toe gedurende de

Nadere informatie

Fysieke training tijdens en/of na kankerbehandeling

Fysieke training tijdens en/of na kankerbehandeling FYSIOTHERAPIE Fysieke training tijdens en/of na kankerbehandeling BEHANDELING Fysieke training tijdens en/of na kankerbehandeling Als u te maken krijgt met kanker is dit zeer ingrijpend. Tijdens en na

Nadere informatie

Hartrevalidatie Persoonlijke doelen.

Hartrevalidatie Persoonlijke doelen. Hartrevalidatie Persoonlijke doelen www.nwz.nl Inhoud Persoonlijke doelstellingen 3 Wat mag u verwachten van hartrevalidatie? 3 Bewegen 3 Psychosociale steun 4 Een gezonde leefstijl 5 Meer informatie 6

Nadere informatie

Bewegen tijdens chemotherapie

Bewegen tijdens chemotherapie Bewegen tijdens chemotherapie (Onco-move) mca.nl Inhoudsopgave Voordelen van bewegen Welke vorm van beweging? Opbouw lichamelijke activiteit Intensiteit van bewegen Borgschaal Dagboekje Adviezen: starten

Nadere informatie

Bewegen tijdens de behandeling van kanker

Bewegen tijdens de behandeling van kanker Bij kunt u last krijgen van vermoeidheid en conditieverlies. Dit wordt vaak erger tijdens de behandelperiode. Ook na de behandeling kunt u last houden van vermoeidheid. Veel mensen nemen dan extra rust,

Nadere informatie

Bewegen tijdens de behandeling van kanker

Bewegen tijdens de behandeling van kanker 1/7 Oncologie / Fysiotherapie Bewegen tijdens de behandeling van kanker Inleiding Veel patiënten met kanker die behandeld worden, hebben last van vermoeidheid en conditieverlies. Patiënten hebben vaak

Nadere informatie

Depressie. Informatiefolder voor cliënt en naasten. Zorgprogramma Doen bij Depressie UKON. Versie 2013-oktober

Depressie. Informatiefolder voor cliënt en naasten. Zorgprogramma Doen bij Depressie UKON. Versie 2013-oktober Depressie Informatiefolder voor cliënt en naasten Zorgprogramma Doen bij Depressie Versie 2013-oktober Inleiding Deze folder bevat informatie over de klachten die bij een depressie horen en welke oorzaken

Nadere informatie

H Waar kunt u terecht als u kanker heeft

H Waar kunt u terecht als u kanker heeft H.307216.1217 Waar kunt u terecht als u kanker heeft Inleiding Bij u is kanker geconstateerd. Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer de behandeling

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Trainingsprogramma s tijdens en na behandeling bij kanker

PATIËNTEN INFORMATIE. Trainingsprogramma s tijdens en na behandeling bij kanker PATIËNTEN INFORMATIE Trainingsprogramma s tijdens en na behandeling bij kanker Revalidatie bij kanker Uit onderzoek blijkt dat revalidatie tijdens en na de behandeling bij kanker leidt tot een verhoogde

Nadere informatie

Centrum voor Revalidatie Fysiotherapie. Activiteiten voor de eerste weken na een hartinfarct

Centrum voor Revalidatie Fysiotherapie. Activiteiten voor de eerste weken na een hartinfarct Centrum voor Revalidatie Fysiotherapie Activiteiten voor de eerste weken na een hartinfarct Centrum voor Revalidatie Fysiotherapie In deze folder vindt u informatie voor de eerste weken na uw ontslag

Nadere informatie

Psychosociale begeleiding

Psychosociale begeleiding Borstkliniek Voorkempen Psychosociale begeleiding Borstkliniek Voorkempen Sofie Eelen psychologe AZ St Jozef Malle 9-12-2008 1 Diagnose van kanker Schokkende gebeurtenis Roept verschillende gevoelens en

Nadere informatie

Hartrevalidatie De PEP-module.

Hartrevalidatie De PEP-module. Hartrevalidatie De PEP-module www.nwz.nl Inhoud Herstel 3 Wat houdt de PEP-module in? 3 De cursus 4 Terugkombijeenkomst 5 Aanmelden 5 Uw vragen 5 Notities 6 2 U gaat starten met hartrevalidatie bij Noordwest

Nadere informatie

Sarcoïdose. & vermoeidheid. Vermoeidheid is één van de belangrijkste klachten bij sarcoïdose.

Sarcoïdose.  & vermoeidheid. Vermoeidheid is één van de belangrijkste klachten bij sarcoïdose. Sarcoïdose & vermoeidheid Vermoeidheid is één van de belangrijkste klachten bij sarcoïdose. www.sarcoidose.nl Iedereen kent het gevoel van vermoeidheid. Na inspanning, aan het eind van de dag. Hoewel iedereen

Nadere informatie

Kankerspoken. Drs. C.M. Kleverlaan. psycholoog, programmamaker, auteur coördinator Inloophuis Alkmaar

Kankerspoken. Drs. C.M. Kleverlaan. psycholoog, programmamaker, auteur coördinator Inloophuis Alkmaar Kankerspoken Drs. C.M. Kleverlaan psycholoog, programmamaker, auteur coördinator Inloophuis Alkmaar Disclosure: Er is geen sprake van belangenverstrengeling Ik had ze zo graag een onbezorgde jeugd gegeven

Nadere informatie

Terrorisme en dan verder

Terrorisme en dan verder Terrorisme en dan verder Hoe kunt u omgaan met de gevolgen van een aanslag? - Ga zo veel mogelijk door met uw normale dagelijkse activiteiten. Dat geeft u het gevoel dat u de baas bent over de situatie.

Nadere informatie

Kanker is niet voor watjes

Kanker is niet voor watjes Kanker is niet voor watjes SPKS 22 september 2018 2 ele Helen Dowling Instituut Mensen met kanker en hun naasten helpen de ziekte emotioneel te verwerken specialistische psychologische zorg (1100 cliënten

Nadere informatie

Zorgen rond kanker. Bij wie van ons kunt u terecht?

Zorgen rond kanker. Bij wie van ons kunt u terecht? Zorgen rond kanker Bij wie van ons kunt u terecht? Zorgen rond kanker Bij u is kanker geconstateerd. Tijdens of na uw ziekte kunt u te maken krijgen met situaties waar u geen raad mee weet, ook wanneer

Nadere informatie

Oncologische Revalidatie

Oncologische Revalidatie Libra R&A Revalidatie Oncologische Revalidatie Herstellen na kanker Uw primaire behandelingen in het ziekenhuis zijn achter de rug en u probeert de draad van uw leven weer op te pakken. Dat blijkt niet

Nadere informatie

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Voorkom onnodige achteruitgang in het ziekenhuis -Kom uit bed-

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Voorkom onnodige achteruitgang in het ziekenhuis -Kom uit bed- Voorkom onnodige achteruitgang in het ziekenhuis -Kom uit bed- VOORKOM ONNODIGE ACHTERUITGANG IN HET ZIEKENHUIS -KOM UIT BED- INLEIDING U zult misschien wel schrikken als u leest dat drie maanden na ontslag

Nadere informatie

Gewoon moe of toch niet zo gewoon?

Gewoon moe of toch niet zo gewoon? LATER voor LATER Gewoon moe of toch niet zo gewoon? Jacqueline Loonen Guido Haex 31-10-2015 Gewoon moe? Wat is vermoeidheid? Vermoeidheid is een subjectief gevoel. Bij gezonde personen is vermoeidheid

Nadere informatie

Gesprekshulp Palliatieve Zorg

Gesprekshulp Palliatieve Zorg Gesprekshulp Palliatieve Zorg Deze vragenlijst voor het gesprek met het Palliatief Advies Team bestaat uit twee delen. Het invullen kost tussen de 5 en 20 minuten. Pagina 1: Lijst met veel voorkomende

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel HERSTEL EN NAZORG. LONGKANKER Herstel en nazorg

Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel HERSTEL EN NAZORG. LONGKANKER Herstel en nazorg Patiënteninformatiedossier (PID) Longkanker (longcarcinoom) onderdeel HERSTEL EN NAZORG LONGKANKER Inhoud Nazorg... 3 Telefonisch verpleegkundig consult... 4 Praten over wat u bezighoudt... 4 Vermoeidheid

Nadere informatie

Depressie bij verpleeghuiscliënten

Depressie bij verpleeghuiscliënten Doen bij Depressie zorgprogramma Informatiefolder voor cliënt en naasten Depressie bij verpleeghuiscliënten Folder 3 Inleiding Deze folder bevat informatie over de klachten die bij een depressie horen

Nadere informatie

Inclusiecriteria/ indicatie

Inclusiecriteria/ indicatie Kwaliteitscriteria Groepsrevalidatie Oncologie/Stichting Herstel & Balans, Utrecht 2003 Kwaliteitscriteria Groepsrevalidatie Oncologie Herstel & Balans/2003 Deze kwaliteitscriteria zijn vastgesteld door

Nadere informatie

Signaleren van problemen bij mensen met kanker Patiëntenvoorlichting

Signaleren van problemen bij mensen met kanker Patiëntenvoorlichting Signaleren van problemen bij mensen met kanker Patiëntenvoorlichting Locatie Hoorn/Enkhuizen Signaleren van problemen bij mensen met kanker Kanker is een ziekte die uw leven ingrijpend kan verstoren. De

Nadere informatie

Meander Move: bewegen tijdens de behandeling van kanker

Meander Move: bewegen tijdens de behandeling van kanker Meander Move: bewegen tijdens de behandeling van kanker Inhoudsopgave Inleiding 1 Bewegen tijdens de behandeling van kanker 2 o Instructie o el o Bespreking o Bewegen en chemotherapie Welke vorm van lichamelijke

Nadere informatie

Misselijkheid en braken tijdens chemotherapie

Misselijkheid en braken tijdens chemotherapie Misselijkheid en braken tijdens chemotherapie In overleg met uw behandelend arts hebt u besloten tot een behandeling met chemotherapie. Door deze behandeling kunnen misselijkheid en braken optreden. In

Nadere informatie

BEWEGEN BIJ KANKER VOOR PATIËNTEN DIE BEHANDELD WORDEN MET CHEMOTHERAPIE

BEWEGEN BIJ KANKER VOOR PATIËNTEN DIE BEHANDELD WORDEN MET CHEMOTHERAPIE BEWEGEN BIJ KANKER VOOR PATIËNTEN DIE BEHANDELD WORDEN MET CHEMOTHERAPIE Inleiding De behandeling van kanker, in het bijzonder chemotherapie en/of radiotherapie, kan aanleiding zijn tot langdurige vermoeidheid

Nadere informatie

Gewichtstoename bij behandeling van kanker

Gewichtstoename bij behandeling van kanker Gewichtstoename bij behandeling van kanker Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U bent tijdens uw behandelingen tegen kanker ongewenst in gewicht aangekomen. In deze

Nadere informatie

Behandeld voor kanker en nu?

Behandeld voor kanker en nu? Behandeld voor kanker en nu? Herkent u dit?... toen ik na de behandeling voor kanker weer thuis was, kreeg ik vaak de opmerking wat zie je er goed uit. Ik voelde me vreselijk ellendig. Ik was enorm moe,

Nadere informatie

anker Oncologische revalidatie Herstel & Balans

anker Oncologische revalidatie Herstel & Balans Fysiotherapie anker en kanker Oncologische revalidatie Herstel & Balans Fysiotherapie anker en kanker Oncologiefysiotherapie is gericht op het behandelen, trainen en begeleiden van mensen met kanker. Het

Nadere informatie

Gezond thema: DE HUISARTS

Gezond thema: DE HUISARTS Gezond thema: DE HUISARTS 1. Wat gaan we doen? Praten over de huisarts en wat de huisarts doet. Nieuwe woorden leren over de huisarts. Het gesprek met de huisarts oefenen. 2. Wat vind ik van? Als je een-op-een

Nadere informatie

HET LEVEN LEVEN. Drs. Trudy van der Jagt, psycholoog NIP

HET LEVEN LEVEN. Drs. Trudy van der Jagt, psycholoog NIP HET LEVEN LEVEN Drs. Trudy van der Jagt, psycholoog NIP Oud-Beijerland Verschil tussen psycholoog en psychiater Psycholoog bewerkstelligt verandering in gedrag, gevoel en gedachten Psychiater bewerkstelligt

Nadere informatie

Aan de slag met vermoeidheid bij kanker. Hugo Lemmens Coach Ervaringsdeskundige

Aan de slag met vermoeidheid bij kanker. Hugo Lemmens Coach Ervaringsdeskundige Aan de slag met vermoeidheid bij kanker Hugo Lemmens Coach Ervaringsdeskundige Doel & onderwerpen Het specifieke van deze vermoeidheid: Kenmerken, feiten Oorzaken, effecten Hoe zit het bij jou? Wat herken

Nadere informatie

Inleiding Waarom bewegen tijdens chemotherapie?

Inleiding Waarom bewegen tijdens chemotherapie? BEWEGEN BIJ KANKER Inleiding De ziekte kanker, maar ook de behandeling, zoals chemotherapie, operatie, bestraling en hormonale therapie, kunnen aanleiding geven tot langdurige vermoeidheid en conditieverlies.

Nadere informatie

Inleiding Het gebruik De voordelen Hulpaanbod Waar vind u de Lastmeter? De Lastmeter 4

Inleiding Het gebruik De voordelen Hulpaanbod Waar vind u de Lastmeter? De Lastmeter 4 Lastmeter Inhoud Inleiding 3 1. Het gebruik 3 2. De voordelen 4 3. Hulpaanbod 4 4. Waar vind u de Lastmeter? 4 5. De Lastmeter 4 2 Lastmeter (Samen+) Inleiding Een ziekte kan uw leven ingrijpend verstoren.

Nadere informatie

INHOUD. Disclaimer 7 Voorwoord 9 Dankbetuiging 13 Inleiding 14. Tot slot 208 Over de auteur Handige tips 204

INHOUD. Disclaimer 7 Voorwoord 9 Dankbetuiging 13 Inleiding 14. Tot slot 208 Over de auteur Handige tips 204 INHOUD Disclaimer 7 Voorwoord 9 Dankbetuiging 13 Inleiding 14 1 De natuurlijke staat van de mens 17 2 Het is niet jouw schuld dat je te dik bent! 19 3 De voedingsmiddelenindustrie 30 4 Wat eten we? 54

Nadere informatie