BoND_03_052007 05-06-2007 12:06 Pagina 1 BedrijvenBond B ND nummer 3 / juni 2007 magazine van de CNV BedrijvenBond met deze keer op pag. 38 [ en verder pag. 13 [ pag. 34 [ Eerste cao voor Cêla Vita PCOB en CNV samen? Spierballen rollen bij onderhandelaars
BoND_03_052007 05-06-2007 12:06 Pagina 2 cnv bedrijvenbond 2 [De inhoud] nummer 3 / jaargang 3 / juni 2007 Pagina 32> TopKOP masterclass Bekvechten met een TOP-resultaat was het. De tweede lichting TopKOP-kaderleden leverde ambitieuze plannen voor de bond. De masterclass is populair geworden en de kaderleden fungeren straks als een rapid reaction force. masterclass 32 foto voorpagina: Ton Kastermans Fotografie Pagina 34 > Bond in actie De CNV BedrijvenBond stelde dit voorjaar menig ultimatum. De (dreigende) actie dwong werkgevers gelukkig in veel gevallen alsnog te onderhandelen over verbetering van de arbeidsvoorwaarden. B ND geeft je een verslag van de onderhandelingstrajecten. actie 34 [colofon] B ND : hét informatieve magazine van de CNV BedrijvenBond met alles over Belangenbehartiging, Nieuws en ons Dienstenaanbod. Tiberdreef 4 / 3561 GG Utrecht Postbus 2525 / 3500 GM Utrecht T 030 75 11 007 E bnd@cnv.net I www.cnvbedrijvenbond.nl Eindredactie Suzanne Dijkstra Redactie Nancy Abelskamp / Inger Bierman / Jan Immerzeel / Wouter de Jong / Kees de Vos Grafische vormgeving Robert-Paul van Hardeveld en Bernadine de Mooij Grafische verzorging Drukkerij Zuidam en Zonen B.V. / Woerden Advertentie-acquisitie E bnd@cnv.net ISSN 1871-0506 juni 2007
BoND_03_052007 05-06-2007 12:06 Pagina 3 3 cnv bedrijvenbond 38 ondernemingsraad Pagina 38 > OR Cela Vita Aardappelsorteerfabriek CêlaVíta in Wezep stond jarenlang bekend als een van de beste werkgevers. Er heerste altijd de niet zeuren maar werken mentaliteit en een cao was er nooit. Tot nu, maar aan de totstandkoming van die cao gaat een heel verhaal schuil. En verder: CNV Zelfstandingen 12 PCOB en CNV samen? 13 Nieuwe site CNV BedrijvenBond 15 Themabijeenkomst Werknemers vs kapitaal 16 Hoe flexibel moeten flexkrachten zijn? 18 Najaarsprogramma CNV Opleiding & Training 21 Dagboek van een actievoerster 36 Rechtshulp Plus 37 Hoe en wat in de nieuwe pensioenwet 42 Vaste onderdelen: B NDIG [5] Uit het nieuws [9] Werk actueel [11] Commentaar [13] Werken... [14] Bij ons [20] Puzzel [29] Op straat [30] Column [33] CNV Info [41] Sectornieuws [44] Ons aanbod [47]
BoND_03_052007 05-06-2007 12:06 Pagina 4 cnv bedrijvenbond 4 [advertentie]
BoND_03_052007 05-06-2007 12:06 Pagina 5 5 cnv bedrijvenbond [B NDIG] Nieuwe site CNV Jongeren Gelukkig, we zijn gelukkig Niet alleen de CNV Bedrijven- Bond heeft een vernieuwde website. Ook CNV Jongeren presenteert zich op een nieuwe manier op het wereldwijde web. Op de informatieve site staat veel nuttige informatie over werk, school en stage voor jongeren op de werkvloer. Klaas Pieter Derks, voorzitter CNV Jongeren: Geen vakantiewerker of bijbaner zou aan het werk mogen Vakantiegeld Het vakantiegeld is weer binnen. Hoewel deze bonus officieel bedoeld is voor de vakantie, gebruikt meer dan 60 procent het voor hele andere doeleinden. Volgens de Postbank geeft de meerderheid het geld direct uit. Zo n 18 procent lost er schulden mee af. Het Nibud concludeerde dat Nederlanders het vakantiegeld ook gebruiken om te sparen. Daarnaast kopen sommigen er aandelen van of verbouwen hun huis met het geld. gaan zonder goede voorlichting over veiligheid. Met de site spelen we, als springlevende en groeiende jongerenbond, op deze noodzaak in. Onder een beat van een dj en met een ballonnenwedstrijd lanceerde Derks de site tijdens de lunchpauze op ROC ASA in Utrecht. Op de stagebank van www.cnvjongeren.nl staan sinds kort allerlei vacatures. Ook kun je nu op www.vakantiebaantje.com je vakantiewerkgever testen en nomineren voor de verkiezing van de Vakantiewerkgever van het jaar. Op pagina 15 van dit blad lees je meer over de nieuwe website van de CNV BedrijvenBond. foto: Bas de Meijer Nederlands personeel is het meest gelukkig, zo heeft het Britse onderzoeksbureau FDS vastgesteld. Fransen en Britten klagen enorm over hun werk(omstandigheden). Wij zeuren het minst, melden de onderzoekers. Het FDS-onderzoek betrof circa 14.000 werknemers in 23 landen. In Frankrijk, Verenigd Koninkrijk en in Zweden klagen werknemers vooral over het gebrek aan vrije tijd en over hun salaris. Ook Amerikanen klagen hierover, hoewel hun salarissen doorgaans forser zijn dan hier. Het kan ook anders, zo melden de FDS-vorsers. In Japan zijn ze het aller-ontevredenst. Steeds meer Japanners werken zich letterlijk dood of worden ernstig ziek door overwerk. Balkenende opent kantoor Met de onthulling van een foto van het pand opende minister president Jan Peter Balkenende 2 juni het nieuwe CNV-gebouw in Utrecht-Overvecht. In het pand zijn de CNV BedrijvenBond, CNV Onderwijs, CNV Jongeren en de CNV Vakcentrale gehuisvest. In zijn toespraak gaf Balkenende aan dat er geen samenleving kan bestaan zonder vitale vakbeweging. Hij erkende dat er scherpe conflicten zijn geweest, maar benadrukte dat er uiteindelijk goede afspraken met het CNV zijn gemaakt. Volgens hem omdat kabinet en CNV beide tot doel hebben om ieder mens tot zijn recht te laten komen in samenhang met anderen. De Voorzitter van de CNV BedrijvenBond Jaap Jongejan verheugt zich op de nauwere samenwerking met bonden en vakcentrale. Want daarin schuilt het geheim. Gewone dingen ongewoon goed doen!
BoND_03_052007 05-06-2007 12:06 Pagina 6 cnv bedrijvenbond 6 [B NDIG] CNV voor zzp ers? Het CNV behartigt sinds kort ook de belangen van zelfstandigen zonder personeel (zzp ers). Een goede zaak? Ja, vindt ruim twee op de drie respondenten op De Kwestie (www.cnvbedrijvenbond.nl). De ruim 450.000 zelfstandigen in Nederland moeten kunnen terugvallen op bescherming en hulp van een vakbond, vinden zij. Dat het CNV inspeelt op een verschuiving op de arbeidsmarkt, waarbij het aantal zelfstandigen nog jaarlijks toeneemt, vinden zij dan ook een goede zaak. Maar niet iedereen is het daarmee eens. Een minderheid (31 procent) vindt dat het CNV zich alleen op werknemers moet blijven richten. Dienstverlening aan zzp ers is voor hen een brug te ver. WEETJE Eén derde van alle Nederlanders heeft zijn vader als directeur. In andere landen varieert dat van 8 tot 20 procent. Allochtone werknemers dun gezaaid Tweederde van de werkgevers in Nederland vindt dat de werkvloer een afspiegeling van de samenleving moet zijn. Maar dat is bij 81 procent van de bedrijven niet het geval. 13 procent heeft geen enkele allochtoon in dienst. Volkskrant Banen en adviesbureau GITP peilden voor het eerst hoe het staat met het multiculturele klimaat in organisaties. Bij een afspiegeling van de samenleving zou één op de zes werknemers allochtoon moeten zijn. Over dit onderwerp kun je op de site van de CNV BedrijvenBond meer informatie vinden onder het kopje dossiers, multicultureel. Weinig werkdruk Ondanks dat iedereen het tegenwoordig druk, druk, druk lijkt te hebben, zou het erg meevallen met de werkstress in ons land. Wij kennen volgens de Eurobarometer, een onderzoeksorgaan van de EU, de minste werkdruk van Europa. Nog geen kwart van de werknemers in ons land ervaart het werk als te veeleisend en te druk. Mensen in Litouwen, Griekenland en Bulgarije ondervinden de meeste stress. Mocrovrouwen aan de top QUOTE Nog even en er zitten meer Marokkaanse dan Nederlandse vrouwen aan de top van het bedrijfsleven. De Mocrovrouw is hard bezig de Nederlandse vrouw voorbij te streven in het maken van carrière. Volgens wervingsbureau Oris Groep komen Marokkaanse vrouwen ook eerder op hoge posities terecht dan hun mannelijke landgenoten. Is uitbreiding van dienstverlening naar zzp ers een goede zaak? A. Ja (69 procent) B. Nee (31 procent) Aan dropouts en dichters heb je niks. Ze moeten vooral verstand hebben van vegetatie. Schaapsherder Henry Hoiting, die met zijn kudde bermen maait in Groningen, over aspirant-schaapsherders (De Volkskrant). Werkgevers geloven zieke niet Veel Europese werkgevers geloven niet dat hun werknemers echt ziek zijn als zij verzuimen. Een kwart denkt dat slechts een op de vijf ziekmeldingen echt is. Om wat aan het ziekteverzuim te doen, bieden werkgevers gezondheidsvoorzieningen aan. Vooral het geven van een lidmaatschap van een fitnesscentrum is populair. Het promoten van stoppen met roken is juist bijna een taboe.
BoND_03_052007 05-06-2007 12:06 Pagina 7 7 cnv bedrijvenbond [Overname] Sollicitatiebrief sturen is uit Werk en/of passie Van je passie je werk maken blijft voor veel Nederlanders slechts bij een droom. Personeelsbemiddelingsbureau Vitae ontdekte dat maar een kwart van werkend Nederland op dit moment doet wat hij het allerliefst wil. Ruim driekwart van de werknemers weet wat hij wil, maar toch vindt bijna de helft daarvan het moeilijk om die droombaan te vinden. De voornaamste redenen hiervoor zijn het plichtsbesef dat er brood op de plank moet komen, angst om de huidige situatie op te geven en de onmogelijkheid een baan te vinden die past bij de passie. Zieken werken door Werknemers melden zich niet bij het eerste de beste kuchje ziek. Volgens vacaturesite Stepstone werkt 72 procent van de Nederlandse werknemers door met lichte gezondheidsklachten. 4 procent van de 2000 ondervraagde werknemers meldt zich niet ziek uit angst dat dit tot ontslag leidt. Ten onrechte, want een werknemer mag niet vanwege ziekte ontslagen worden. Energie Werkende ouders verbruiken meer energie in het huishouden dan vaders en moeders die het minder druk hebben. Dat komt omdat ze meer energie moeten steken in overleg over de taken en omdat ze minder tijd hebben om uit te zoeken hoe huishoudelijk werk energiezuiniger kan. QUOTE Glazen plafond? Gas geven en er dwars doorheen. (Esther Raats-Coster, Zakenvrouw van 2006, in Regiopinie nr. 1) Een sollicitatiebrief per post sturen is uit. 93 procent van de werkzoekenden stuurt sollicitaties via de e-mail. Die digitale brieven zijn in 4 procent van alle gevallen verstuurd vanaf het mailadres van de huidige werkgever. Volgens de Nationale Vacaturebank stelt een derde zijn baas eerlijk op de hoogte als hij/zij elders een sollicitatiegesprek heeft. Bijna 9 procent zegt Ik moet naar de tandarts en bijna 4 procent meldt zich ziek. De rest neemt gewoon een vrije dag. De helft hiervan vermeldt daar geen reden bij. Slijmbal! Bijna de helft van alle werknemers vindt geslijm van collega s bij de baas de grootste ergernis op de werkvloer. Een andere irritatiefactor zijn roddelende collega s. Ook vinden Nederlanders het ergerlijk als hun baas geen waardering toont voor een gedane klus. En een baas die strijkt met de eer van de afdeling, maakt zichzelf niet populair. 64 procent van de werknemers die JobTrack ondervroeg, gaf aan leuke collega s belangrijk te vinden, maar ze alleen tijdens werktijd te spreken. Eén op de vijf mannen zei collega s niet belangrijk te vinden. Zij komen puur om te werken en niet voor de lol. Vrouwen zijn het hier niet mee eens; maar 4 procent vindt leuke collega s niet belangrijk.
BoND_03_052007 05-06-2007 12:06 Pagina 8 cnv bedrijvenbond 8 [B NDIG] Beste werkplek? De beste werkplek van Europa blijkt toch niet zo best te zijn. Het Great Place to Work Institute onderzocht ruim duizend Europese bedrijven. De Italiaanse sportwagenfabrikant Ferrari sleepte de prijs onlangs in de wacht, maar even later staakten de werknemers. Want in tegenstelling tot de werkdruk, zijn de lonen niet gestegen. Werkgever betaalt verzuim Wanneer een werknemer afwezig is omdat hij zijn advocaat raadpleegt vanwege zijn gedwongen ontslag, moet de werkgever de gemiste werkuren uitbetalen. Dit oordeelde de kantonrechter in Leeuwarden. Een werkgever weigerde zes verloren werkuren te betalen onder het mom dat het ging om snipperuren. De rechter oordeelde dat het ging om gedwongen verzuim. De werkgever had de werknemer zelf geadviseerd om juridische bijstand in te winnen. Staken Nederlanders leggen vaker het werk neer. Het aantal stakingen lag vorig jaar met 31 op het hoogste niveau sinds 1989. Maar het verlies aan arbeidsdagen door stakingen was met zestienduizend relatief klein, berekende het CBS. De stakingen gingen in de meeste gevallen over de cao, privatisering of sluiting van een vestiging. Fileleed Het fileleed is voor ruim de helft van de werknemers die er dagelijks mee te maken hebben aanleiding om van baan te veranderen. Eén op de tien Nederlanders doet twee keer zo lang over de rit naar het werk door files. WEETJE Een hoge opleiding is niet noodzakelijk om rijk te worden. Een hoog IQ is volgens Amerikaans onderzoek geen garantie voor financiële voorspoed. Dronken_eekhoorn@hotmail.com Komische en hippe e-mailadressen zijn misschien leuk bedoeld, maar het verkleint wel je kans op het vinden van een baan bij online solliciteren. Organisatiepsycholooog Kevin Tamanini voerde een onderzoek uit met gekke mailadressen. Hij ontdekte dat recruiters eerder geneigd zijn mensen met serieuze e-mailadressen te selecteren, ook als de cv en de brief inhoudelijk hetzelfde zijn als brieven afkomstig van een lollig adres. Dus: weg met dronken_eekhoorn@hotmail.com en bacardigirl@yahoo.com Manager voelt zich niet thuis bij thuiswerkers Eén op de vijf managers denkt dat zijn thuiswerkers langzamer en onbetrouwbaarder zijn dan de collega s die hij kan zien als hij zijn hoofd buiten de eigen werkkamer steekt. Ruim eenderde van de werkgevers verdenkt zijn thuiswerkende collega s ervan meer tijd in persoonlijke activiteiten te steken dan dat er wordt gewerkt op een dag. Dit blijkt uit een onderzoek dat telecombedrijf Mitel liet uitvoeren onder zijn 1.200 Britse werknemers en managers. Thuiswerkers vinden daarentegen juist dat ze flexibeler werken en productiever zijn als het ook thuis mag. De onderzoekers concludeerden dat thuiswerken de overheadkosten vermindert, de klanttevredenheid verhoogt, maar ook het personeel tevredener stemt. En uiteraard dat files korter blijven en CO2-uitstoot enigszins wordt vermeden.
BoND_03_052007 05-06-2007 12:07 Pagina 9 9 cnv bedrijvenbond [Uit het nieuws] Het was een revolutie op scheergebied: de introductie van de Sigaar, op 14 maart 1939 in de Utrechtse Jaarbeurs. Voor het eerst konden mannen zich droog scheren, met een elektrisch apparaat met roterende mesjes. Een uitvinding van Philips. Het eenkoppige model (vandaar die naam) kostte in die tijd een netto-weekloon: f 19,50. Daarna kwamen er telkens nieuwe modellen, eerst vanuit Eindhoven, vanaf 1950 vanuit de fabriek in Drachten. Daar werd op 9 mei het 500.000.000-ste exemplaar geproduceerd. De 266 omwentelingen per minuut van de Sigaar zijn gaandeweg opgevoerd naar ruim tweeduizend. En drie koppen zijn nu de standaard. Opvallend is trouwens dat de driekopper in 1956 werd gelanceerd in Australië. Philips twijfelde of het product zou aanslaan en kon zich geen blunder in Europa veroorloven. Maar de driekopper bleek een succes. Missers waren er overigens ook. Een van de aardigste floppers is de Moonshaver, die de ontwerpers van Philips eind jaren zestig maakten voor astronauten. Philips maakte twee modellen formaat flinke zaklamp en stuurde er een op naar NASA. Een reactie kwam er nooit. Het andere model staat nu in het bedrijfsmuseum. Scheerapparaat foto: Philips
BoND_03_052007 05-06-2007 12:07 Pagina 10 cnv bedrijvenbond 10 [advertentie]
BoND_03_052007 05-06-2007 12:07 Pagina 11 11 cnv bedrijvenbond [Werk actueel] Nieuws werk en inkomen Jaarlijks krijgen ongeveer 17.000 mensen in Nederland een beroepsziekte door het werken met gevaarlijke stoffen. Naar schatting loopt dit in 1.900 gevallen dodelijk af. Meestal gaat het om schadelijke stoffen en dampen die kanker, aandoeningen aan long- en luchtwegen, huid, zenuwstelsel en stoornissen in de voortplanting veroorzaken. Volgens minister Donner van Sociale Zaken en Werkgelegenheid wordt er in 24 sectoren samengewerkt in ketens van producent, leverancier en gebruiker om de kennis over stoffen te verbeteren. Het ministerie trekt 10 miljoen euro om veilig werken meer te bevorderen. Vakbonden mogen een buitenlands bedrijf met goedkope werknemers dwingen tot een cao te komen met een aanvaardbaar loonniveau. Dat blijkt uit een conclusie van een advocaatgeneraal van het Europees Hof van Justitie. Hogere lonen voor buitenlandse werknemers laat het concurrentienadeel verdwijnen. En zo kunnen de bonden optreden tegen sociale dumping waarbij werkgevers gebruikmaken van de verschillen in arbeidsvoorwaarden binnen de Europese Unie. Voordeel voor OR-leden Werkzaamheden in de ondernemingsraad gaan mogelijk meewegen bij de beoordeling van personeelsleden. Bedrijven als ABN Amro en Philips experimenteren met beoordelingssystemen waarbij OR-activiteiten nadrukkelijk betrokken worden. Dit moet het OR-lidmaatschap aantrekkelijker maken. Volgens Rienk Goodijk, hoogleraar interne arbeidsverhoudingen en coprorate governance aan de Rijksuniversiteit Groningen denken jongeren dat lidmaatschap van een ondernemingsraad ten koste gaat van hun loopbaanmogelijkheden. Ook vindt hij dat een functie in de ondernemingsraad invloed kan hebben op het verloop van iemands carrière. Je krijgt als werknemer een beter overzicht en meer inzicht in de verhoudingen in de onderneming. De leidinggevende speelt overigens geen rol in de beoordeling van OR-werk. Volgens de hoogleraar is er in dat geval geen sprake meer van een zuivere relatie tussen de personeelsvertegenwoordiger en de directie. De beoordeling gebeurt binnen de ondernemingsraad zelf, aldus Goodijk. Wellicht kan ook de achterban er een rol bij spelen. Werknemers met een gevaarlijk beroep die door een posttraumatisch stressyndroom arbeidsongeschikt zijn geraakt, kunnen een schadeclaim indienen bij hun werkgever. De Utrechtse rechtbank deed deze uitspraak in de zaak van een voormalig machinist van de NS die getraumatiseerd raakte door een serie zelfdodingen en agressie. Volgens de rechtbank deed de NS te weinig om dit soort zaken te voorkomen en schoten ze tekort in de opvang van de treinbestuurder. De uitspraak is volgens deskundigen ruim en daardoor ook van toepassing op mensen in andere beroepen die langere tijd traumatische gebeurtenissen meemaken. Bij de helft van de controles van de Arbeidsinspectie was vorig jaar iets mis met de werkomstandigheden. De meeste overtredingen hadden te maken met onveilige machines, gereedschappen en installaties. Daarnaast waren werkplekken vaak niet goed ingericht, werd onveilig gewerkt met gevaarlijke stoffen en hadden bedrijven de risico s onvoldoende in kaart gebracht. Dit blijkt uit het jaarverslag van de Arbeidsinspectie over 2006. Vrouwen werken harder Het is officieel bewezen: vrouwen werken harder dan mannen. Dat blijkt uit onderzoek van de Europese Stichting tot verbetering van de levens- en arbeidsomstandigheden. Hoewel mannen vaker een fulltime baan hebben, hebben vrouwen toch minder vrije tijd. Oorzaak: het huishouden en de kinderen. Het is blijkbaar nog steeds normaal dat mannen carrière maken en wij de zorgtaken voor onze rekening nemen. Vreemd dat ook veel vróuwen dat vanzelfsprekend vinden, reageert Tanja Knippers namens de Federatie Zakenvrouwen. Dat vrouwen hard werken, vindt ze overigens niet verrassend: Vrouwen zijn betrokken en verantwoordelijk, daarom zijn ze bereid zich meer in te zetten voor hun werk. Ook doen ze vaak werk dat ze echt leuk vinden, waardoor ze een stuk gedrevener zijn dan mannen. Ook Amerikaans onderzoek komt tot deze conclusie. Van de 25 onderzochte nationaliteiten werken de Amerikanen het hardst. In Europa is er een groot verschil tussen pakweg Nederland en het zuiden. Hoe zuidelijker, hoe meer uren worden gespendeerd aan het huishouden. Italië spant hierbij de kroon: daar doet een vrouw gemiddeld drie keer zoveel in het huishouden als een man.
BoND_03_052007 05-06-2007 12:07 Pagina 12 cnv bedrijvenbond 12 CNV Zelfstandigen bedient ZZP er op maat ZZP er lijkt steeds meer op gewone werknemer De zelfstandige zonder personeel ( ZZP er) zit vanaf nu bij het CNV aan het juiste adres. De kleine zelfstandige lijkt steeds meer op een gewone werknemer. De relatie opdrachtgever-opdrachtnemer is vergelijkbaar met die van werkgever-werknemer. Het is dus logisch dat het CNV ZZP ers niet alleen met open armen ontvangt, maar zich ook letterlijk op hem richt, zegt CNVvoorzitter René Paas. CNV Zelfstandigen bestaat sinds 15 mei. Maar het is geen nieuwe vakbond. ZZP ers worden lid van de bond die past bij hun vakgebied. Voor hen gelden de voordelen van het bondslidmaatschap. Daarnaast krijgen zij extra voordelen. Arbeidsongeschiktheidsverzekering Via het rechtshulppakket Rechtshulp Zakelijk krijgt de ZZP er honderd uur gratis juridisch advies. Ook kunnen aangesloten ZZP ers via het CNV met korting een ziektekostenverzekering afsluiten en een beroep doen op incassohulp. Maar het belangrijkste onderdeel van het lidmaatschap is misschien wel de arbeidsongeschiktheidsverzekering. Met een korting van 15 procent en een jaarlijkse extra korting heeft de ZZP er een relatief goedkope verzekering. Er is keuze uit diverse verzekerde bedragen, doorlopend tot de 60e óf de 65e verjaardag én is er geen wachttijd. Wereld te winnen Overigens is het CNV met CNV Zelfstandigen nog niet klaar. Want wat als een ZZP er in verwachting raakt? Een goede voorziening voor zwangerschapsverlof is vaak niet te betalen. ZZP ers hebben niet de zekerheden die voor werknemers gelden. Denk maar aan de Arbowet. ZZP ers zijn kwetsbaarder dan hun collega s in loondienst. Ze zitten snel in de hoek waar de klappen vallen. Als het aan ons ligt, komt er voor de ZZP er dezelfde bescherming als voor de gewone werknemer, zegt Paas. Nadelen ZZP-bestaan Ik moet ervoor oppassen, dat ik niet zeven dagen in de week aan het werk ben. Soms is dat best moeilijk, zegt zelfstandig boomverzorger Jasper van Gelder. Ook freelance journalist Mariken Boersma merkt dat het moeilijk is om maat te houden. Net als veel andere startende ZZP ers heeft zij naast haar freelancewerk ook nog een baan in loondienst. Het is vaak schipperen tussen je werktijden en je verantwoordelijkheden als zelfstandige. Maar kan CNV Zelfstandigen volgens de ZZP ers daarin iets betekenen? Misschien wel. De ZZP er heeft de vakbond misschien nog wel harder nodig dan de gewone werknemer, denkt Boersma. Zelfstandige evenementenorganisator Antoon Van den Heuvel heeft nog wat suggesties. Geef de zelfstandige voorbeelden van Algemene Voorwaarden, vertel hoe ze reclame moeten maken, geef ze een cursus EHBO of VCA, help ze bij het maken van een marketingcommunicatieplan, vertel ze over logobescherming en het opzetten van een archiefsysteem. Als CNV Zelfstandigen met dit soort zaken helpt, hebben ze mij als lid! CNV-voorzitter Paas belooft dat het CNV zijn best doet. In een aantal sectoren groeit het aantal zelfstandigen snel. Je bent soms zelfstandige voor je er erg in hebt. Op www.cnvzelfstandigen.nl staat precies wat de diensten van CNV Zelfstandigen inhouden. Ook is het mogelijk om via de site een informatiepakket te bestellen of om je rechtstreeks aan te melden. Het lidmaatschap van CNV Zelfstandigen kost 14,50 euro. Frieda Tax illustraties: Roel Ottow
BoND_03_052007 05-06-2007 12:07 Pagina 13 13 cnv bedrijvenbond [Commentaar] Je hebt gelijk! PCOB en CNV samen? Berichten in de media: Ouderenbond ANBO wil opgaan in FNV en onderzoekt samenwerkingsvormen. Maar wat doet dan de christelijke tegenhanger, de Protestants Christelijke Ouderenbond PCOB? Wordt het niet eens tijd dat die gaat nadenken over samenwerking met het CNV? Algemeen secretaris Bart Bruggeman, namens de CNV BedrijvenBond gelinkt met de ouderenbond PCOB: CNV en PCOB werken al geruime tijd samen. Het CNV wil actief zijn voor alle mensen, jong én oud(er). Wij willen er op nationaal én lokaal vlak zijn voor onze leden. Een combinatie met de PCOB verschaft ons die mogelijkheid. Overigens zijn we daarover al enkele jaren in gesprek. De lokale bemoeienis van de PCOB aangevuld met de nationale kennis en kunde van de vakbond. Zodat leden van zo n combibond profiteren van onze contacten in pensioenfondsen, juridische bijstand met het Rechtshulp Plus Pakket, volksvertegenwoordiging en SER en verder het genoegen smaken van de deskundigheid van de ouderenbond op het terrein van - bijvoorbeeld - de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. De PCOB kan op onze nationale vleugels meevliegen richting regering en aanverwante territoria. En wij, als vakbond, kunnen via de lokale vangarmen van de PCOB weer voet aan de grond krijgen in de regio. Een hele waardevolle koppeling in mijn ogen. Op dit moment is nog niet duidelijk of de samenwerking binnenkort een feit is. Uiteraard houden we je op de hoogte via internet of in dit magazine. Als je deze kop leest, denk je misschien: wat een inkoppertje. Maar je weet niet waarmee je nu weer gelijk hebt. Afgelopen week zijn de eerste resultaten van een groot CNV BedrijvenBond-onderzoek in de metaalindustrie naar buiten gebracht. Een onderzoek waarin zowel leden als niet-leden gevraagd wordt hoe zij de cao ervaren en wat zij vinden van de voorstellen van de bond. Dit onderzoek is een reactie op de eeuwig terugkerende vooronderstellingen van (niet alle) werkgevers en sommige politieke doemdenkers. Zij beweerden dat de vakbond niet representatief is en staafden hun mening op het percentage leden van een vakbond. Kortom: denken in getallen en niet denken in mensen. Wij hebben nu een onderzoek gedaan onder mensen. En wat blijkt? Man of vrouw, jong of oud, allochtoon of autochtoon, hoog of laag opgeleid, meer dan driekwart van alle werknemers vindt de caovoorstellen - en de uiteindelijke cao - die de CNV BedrijvenBond afsluit, goed. Zij constateren dat ze het zelf niet beter kunnen. Dus laat niemand meer zeggen dat wij niet representatief zijn. Onze leden weten heel goed wat er in een bedrijf speelt en spelen daar op in met hun voorstellen. Onze leden keuren een cao goed, op het moment dat die ook goed is voor alle collega's. Solidariteit heet dat. En dat is een woord dat bij mensen past en niet in getallen is uit te drukken. Ik ben er trots op dat uit het onderzoek blijkt dat onze leden maatschappelijk bewust zijn en laten zien dat ze ook aan anderen denken. Er blijft nog één vraag over: hoe krijgen we hen, die geen lid zijn zover om ook hun verantwoordelijkheid te tonen? Hopelijk wil jij daar samen met ons aan werken? Want uit onderzoek blijkt ook dat cao s van bedrijven met veel leden, zowel in cijfers (loon) als in kwaliteit beter zijn, dan die waar we weinig of geen leden hebben. Tot slot de oproep aan werkgevers: toon eens lef! Zorg dat er in jouw bedrijf meer vakbondsleden komen. Stop met goedkope representativiteitskreten. Want goed gemotiveerde vakbondsleden zijn de beste werknemers. En die maken jouw onderneming sterker. Jaap Jongejan Voorzitter CNV BedrijvenBond jaapjongejan@cnv.net Meer lezen? Iedere week schrijft Jaap Jongejan een weblog op www.cnvbedrijvenbond.nl
BoND_03_052007 05-06-2007 12:07 Pagina 14 cnv bedrijvenbond 14 [Werken...] Heb jij ook een bijzondere werkplek? Bel of mail dan met de redactie van B ND (bnd@cnv.net of 030 75 11 007). foto s: Edo Kooiman...in de verkeerstoren Jan Daalder / Teso Verkeerstoren, dat klinkt naar Schiphol. Maar ook bij de veerdienst van en naar Texel heeft een verkeerstoren het brugwachtershokje vervangen. Van daaruit laat verkeersleider Jan Daalder de brug zakken. Zodra de boot aangekomen is, opent hij poortjes en slagbomen voor voetgangers en automobilisten en loodst hij de auto s over het terrein. In de winter varen we met één schip, in de zomer in de weekeinden met twee. Dan hebben we elk half uur een afvaart en is het erg hectisch. De auto s blijven dan maar binnenkomen en ze moeten met hulp van auto-opstellers op de wal allemaal op de juiste plek terechtkomen. Zelfs n bakje koffie schiet er op zulke dagen bij in. Ook hectisch: als er een ambulance moet worden overgezet. We hebben geen ziekenhuis op Texel, dus als er iemand met spoed naar het ziekenhuis in Den Helder moet, dan roepen we de boot terug. Een auto eraf, de ambulance erop en zo snel mogelijk weer vertrekken. En als dit s nachts gebeurt, wordt een volledige ploeg opgepiept.
BoND_03_052007 05-06-2007 12:07 Pagina 15 Een vernieuwde site, nieuwe snufjes www.cnvbedrijvenbond.nl De website van de CNV BedrijvenBond is vernieuwd. Onze site is als vanouds te bereiken via www.cnvbedrijvenbond.nl. Nieuw is onder meer de button Mijn CNV. Hier staat alle informatie over jouw cao. Je kunt er bovendien de gegevens bekijken die we van jou hebben geregistreerd. Ben je verhuisd of heb je een andere baan? Via Mijn CNV kun je dit doorgeven. Een melding per e-mail of sms als er nieuws is over jouw cao? Dat kan! Dit is een van de mogelijkheden die de nieuwe website van de CNV BedrijvenBond biedt. Als je bij Mijn CNV inlogt, krijg je een overzicht van de nieuwsbrieven die jouw bestuurder over je cao heeft geschreven (sinds mei 2007). En je ziet, voor zover beschikbaar, de digitale versie van jouw cao. Je kunt je hier ook aanmelden als je per e-mail of sms bericht wilt krijgen als er nieuws is over jouw cao. De site biedt allerlei nieuwe snufjes: - rss feeds, waarmee je op de hoogte blijft van nieuwe berichten - een vernieuwd forum - directe links naar veelgezochte onderwerpen en andere CNV-sites - antwoorden op veelgestelde vragen aan CNV Info - subsites van diverse kadergroepen Je vindt er natuurlijk nog steeds een schat aan nieuws en informatie over werk en inkomen. En alles over de diensten van de bond. Reageren? Mail naar webredactie@cnv.net
BoND_03_052007 05-06-2007 12:07 Pagina 16 cnv bedrijvenbond 16 Werknemers versus kapitaal Werknemers moeten meer invloed krijgen in het beleid van een onderneming. En ze moeten een stem krijgen in de hoogte van de beloning van topfunctionarissen. Op 12 april wisselde de CNV BedrijvenBond met kaderleden en deskundigen hierover van gedachten tijdens de themabijeenkomst Werknemers versus Kapitaal. Wie bepaalt de koers van het bedrijf; aandeelhouders of de Raad van Bestuur en de directie? En heeft de ondernemingsraad nog wat te zeggen? Jaap Jongejan, voorzitter van de CNV Bedrijven- Bond vindt dat kapitaal niet versus werknemers moet komen te staan. Mensen zijn het kapitaal van een onderneming. De baas is tegenwoordig zelf ook werknemer. Nu lijkt het erop dat aandeelhouders de enige bazen zijn. Terwijl een onderneming het best wordt bestuurd door alle partijen. En dat met een balans tussen de kapitaalverschaffers (aandeelhouders), de raad van commissarissen, de Raad van Bestuur èn de ondernemingsraad. Maar de laatste jaren lijkt de macht van aandeelhouders in deze verhouding flink vergroot, door aanpassingen in het structuurregime in het Burgerlijk Wetboek en met de code Tabaksblatt. En het gaat niet alleen om de grootte, maar zeker ook over de wijze waarop die wordt gebruikt. En ook in verantwoordgedrag zijn aandeelhouders veranderd. En dat maakt het weer noodzakelijk om deze macht in te perken. Ik vind dat ondernemingsraden een sterkere positie moeten krijgen en meer bij het beleid betrokken moeten worden. Nieuwe coalities Rienk Goodijk, hoogleraar Interne Arbeidsverhoudingen en Corporate Governance zegt dat investeerders niet perse slecht hoeven te zijn voor bedrijven. Ze stimuleren ontwikkelingen binnen het bedrijf. Maar hun invloed moet natuurlijk niet doorslaan. Aandeelhouders hebben recht op een stem in de aandeelhoudersvergadering, maar de Raad van Bestuur blijft verantwoordelijk. De nieuwe krachtsverhoudingen zorgen ervoor dat er nieuwe coalities ontstaan. Goodijk vindt dat ondernemingsraden beter gebruik moeten maken van het voordrachtsrecht om commissarissen voor te dragen. Ton Tang, secretaris van de Stichting Multinationale Ondernemingsradenoverleg, illustratie: Arend van Dam vindt dat ondernemingsraden zich niet als Calimero s moeten gedragen. Ze moeten meer netwerken met de raad van commissarissen. De deelnemers aan de themabijeenkomst hebben bijna allemaal een goede relatie met de raad van commissarissen en ongeveer de helft heeft zelf commissarissen voorgedragen. Maar of zij hiermee ook meer strategische invloed hebben verworven? Onze commissarissen hebben die invloed ook niet altijd, omdat de macht vaak in het buitenland ligt, zegt een van de deelnemers. Willem Hollander van het Nederlands Centrum voor Directeuren en commissarissen vindt dat OR- De CNV BedrijvenBond wil ervoor zorgen dat OR-leden in structuurvennootschappen worden geïnformeerd en ondersteund, zodat werknemers meer invloed krijgen op strategische beslissingen. Op dit moment is er een onderzoek naar gaten in de regelgeving. Om hiervoor een goede visie te krijgen, worden zes commissarissen, zes Centrale OR-leden en drie deskundigen in buurlanden geïnterviewd. De resultaten van het onderzoek en de discussie tijdens de themabijeenkomst worden verwerkt in een publicatie. In een latere B ND krijg je hier meer informatie over.
BoND_03_052007 05-06-2007 12:07 Pagina 17 17 cnv bedrijvenbond leden hun recht moeten nemen. Over zaken als beloningen kunnen ze volgens hem weinig zeggen, want ze hebben geen inzicht in de hoogte van salarissen in vergelijkbare functies. Jongejan vindt dat de beloning van topmanagers juist wel afhankelijk moet worden van de beleving van het sociaal beleid van werknemers. De Centrale OR kan hier jaarlijks onderzoek naar doen. Hollander pleit ervoor dat de door werknemers voorgedragen commissarissen zitting nemen in de beloningscommissie die het salaris van topmanagers vaststelt. De CNV BedrijvenBond deed tien voorstellen om de positie van ondernemingsraden in grote bedrijven te versterken. Hieruit stelden de deelnemers aan de themabijeenkomst een top-3 samen: 1. Aanpassen code Tabaksblatt: die moet ook gaan over de relatie met ondernemingsraden 2. Zeggenschapsconvenant waarin elk bedrijf de relatie tussen raad van bestuur, raad van commissarissen en de OR afspreekt. 3. Versterking van de positie van de Centrale ondernemingsraad door aanpassing van de Wet op de Ondernemingsraden De OR-leden leggen een link tussen de code Tabaksblatt en het zeggenschapsconvenant. Als de code een zeggenschapsconvenant verplicht stelt, dan krijgt het ook body in het bedrijf. Maar uiteindelijk moet je afspraken maken op bedrijfsniveau. Op de derde plaats zetten OR-leden versterking van de wet. Daar zijn de sprekers allemaal minder enthousiast over: Waarom moeten we alles vastleggen in wetten? Dat is niet altijd nodig. Je overtuigt de directie niet met een wet, maar dat het werkt in de praktijk. Netwerken is daarom een veel succesvollere activiteit, want je moet koersen op de langere termijn. Suzanne Dijkstra & Nancy Abelskamp [advertentie]
BoND_03_052007 05-06-2007 12:07 Pagina 18 cnv bedrijvenbond 18 CNV ziet acht verbeterpunten voor Flexwet Hoe flexibel moeten Flexkrachten zijn? Flexwerkers balen van hun onzekere positie. Volgens onderzoek van het CNV heeft bijna de helft van de mensen met tijdelijk werk heeft geen zicht op een vaste baan, terwijl ze dat wel graag willen. Daarom wil het CNV aanpassingen in de wet. Jack in the Box junior perst zichzelf door een klein luikje van 47 centimeter, waarmee hij tijdens de petitie-uitreiking de flexibiliteit illustreert van de flexwerker. a foto s: Frank van Rossum Sinds 1999 bestaat de Wet Flexibiliteit en Zekerheid. Werknemers kunnen op tijdelijke basis aan het werk, zonder de belofte van een vaste aanstelling. Hoewel het de bedoeling was om met deze wet meer mensen aan vast werk te helpen, bleek al bij de eerste evaluatie in 2001 het tegendeel waar. Werkgevers maken optimaal gebruik van de mogelijkheden van deze Flexwet. Ze bieden hun tijdelijke personeel het maximum aantal contracten aan en ruilen hen daarna in voor een nieuwe flexkracht. Inmiddels heeft ongeveer een half miljoen Nederlanders een uitzend-, oproep- of tijdelijk contract. Nergens recht op Judy Ligthart (36) werkte negen jaar op basis van een oproepcontract. Via een uitzendbureau werkte ik als accountmanager bij een verhuisbedrijf. Na zo n zes maanden ging ik bij dat bedrijf over op een nul-urencontract. Iedere maandag had ik overleg, soms werkte ik wel veertig uur in de week. In de Libelle las ik dat dit officieel helemaal niet mocht. Als je een vast aantal uren draait en volgens min of meer vaste patronen, hoor je gewoon in dienst te zijn van het bedrijf. Ligthart klopte daarom aan bij haar werkgever. Volgens hem had ik nergens recht op. Niet op een vast contract en niet op de ziektekostenverzekering of op pensioenopbouw. Ik was immers oproepkracht. CNV-onderzoek Het verhaal van Ligthart is illustratief voor heel veel flexwerkers. Zo heeft weinig winkelpersoneel een vaste baan. Bij de omroep rijgen medewerkers tijdelijke banen aan elkaar. En in de horeca word je meestal geholpen door iemand met tijdelijk werk. Drie tijdelijke contracten, daarna wegwezen. En vaak vertelt je baas pas op je laatste werkdag dat je baan niet wordt verlengd. Een carrousel van tijdelijk werk, geen scholing, geen carrière, noemt René Paas. Op basis van onderzoek onder 630 mensen met een tijdelijk contract kreeg het CNV inzicht in de realiteit van de Flexwet. Zo heeft slechts vier op de tien tijdelijke krachten uitzicht op een vaste baan. Gek genoeg neemt de onzekerheid over vast werk vooral toe naarmate het tijdelijke contract langer duurt. Het opnieuw moeten zoeken van een andere baan ervaart 53 procent van de flexwerkers als een probleem. Ook heeft 42 procent moeite met het afsluiten van een hypotheek en kampt 31 procent van de flexwerkers met beperkte doorgroeimogelijkheden. Minder scholingsmogelijkheden
BoND_03_052007 05-06-2007 12:07 Pagina 19 19 cnv bedrijvenbond (23 procent), minder loon (21 procent) en minder betrokkenheid van collega s (12 procent) zijn andere problemen. Een grote groep (40 procent) zegt onmiddellijk met het huidige werk te stoppen, als zij elders wél een vast contract kunnen krijgen. Acht verbeterpunten Nu de Flexwet opnieuw wordt geëvalueerd - en mogelijk aangepast zet het CNV alles op alles om de positie van flexwerkers te verbeteren. Paas: Flexwerkers belanden veel te gemakkelijk in de WW. Daarnaast lopen zij het meeste risico bij reorganisaties en ervaren zij relatief meer werkstress dan werknemers met een vast contract. Van flexwerkers wordt veel flexibiliteit verwacht, maar er staat weinig zekerheid tegenover. Dat moet afgelopen zijn. Talenten van flexwerkers mogen niet onbenut blijven. Acht verbeterpunten moeten hieraan bijdragen. Op 17 april overhandigde de CNV-voorman de CNV-petitie Hoe flexibel moet je zijn? aan Jan de Wit, voorzitter van de Vaste Kamercommissie Sociale Zaken en Werkgelegenheid. In de petitie stelt het CNV onder andere voor om goede werkgevers te belonen. Flex-werkgevers die hun tijdelijke krachten scholen, moeten een hogere scholingsaftrek krijgen. Het CNV vindt twee tijdelijke banen achter elkaar in plaats van drie, wat momenteel is toegestaan genoeg om erachter te komen of iemand in vaste dienst moet worden genomen. De proeftijd bij een klein tijdelijk baantje vindt het CNV onzin; het flexcontract is immers al een soort proefcontract. En slordige bazen moeten verplicht twee maanden voor het einde aan hun tijdelijke krachten vertellen dat ze moeten vertrekken. Wegwerppersoneel Met de petitie wil het CNV op praktische wijze een einde maken aan het gebruik door bedrijven van wegwerppersoneel én aan het dumpen van de flexkrachten in de WW: de premies die werkgevers betalen voor de WW kan voor vaste werknemers omlaag en moet voor tijdelijke werknemers omhoog. Werkgevers die veel gebruik maken van tijdelijke contracten, profiteren meer van de Werkloosheidswet. De hele maatschappij draagt daarvan de lasten. Dus als werkgevers persé veel flexkrachten willen, heeft dat gewoon zijn prijs, verklaart Paas. Judy Ligthart heeft uiteindelijk zelf een punt gezet achter haar oproepwerk. Ik kreeg gelijk toen ik bij mijn baas aangaf dat er iets niet in de haak was, maar ik kreeg niet mijn zin. Dus heb ik uiteindelijk ander werk gezocht. In haar nieuwe baan wordt ze serieuzer genomen. Cao-overleg Vanuit de Tweede Kamer is nog niet gereageerd op de petitie van het CNV. Maar het CNV richt ook niet alle pijlers op de Haagse politiek. Het vakverbond geeft ook op andere manieren gehoor aan suggesties uit het onderzoek. Zo willen flexwerkers dat de vakbond meer zekerheid regelt over het wel of niet verlengen van het contract, het totaal aantal contracten vermindert en een hogere beloning nastreeft bij tijdelijke contracten. Het CNV richt zich daarom ook op het cao-overleg; punten als de opzegtermijn voor tijdelijke contracten, het verbieden van de proeftijd bij korte contracten, het opheffen van het onderscheid tussen vaste en tijdelijke contracten en het vastleggen van het maximaal aantal tijdelijke contracten zijn belangrijke thema s bij de komende onderhandelingen. Frieda Tax INFO Op www.cnv.nl staan de acht verbeterpunten die het CNV graag in de Flexwet ziet en een uitgebreide toelichting op de onderzoeksresultaten. Ook publiceert het CNV alle actuele gebeurtenissen rond de evaluatie van de Flexwet op de website.
BoND_03_052007 05-06-2007 12:07 Pagina 20 cnv bedrijvenbond 20 [Bij ons] Tamme van Klinken werkte veertig jaar lang in vier- en vijfploegendienst en als wachtchef. Samen met zijn vrouw Bouktje woont hij in Barger-Compascuum. foto: Ton Kastermans Fotografie Met veel aandacht lees ik altijd de rubriek Op straat in dit blad. Ik leef erg mee met de mensen die graag aan het werk willen terwijl dat niet lukt. Maar ik werk liever niet meer. De afgelopen tijd is er veel gebeurd, en dan staat je hoofd niet meer naar werken. Na veertig jaar zware arbeid bij Akzo in een kousenfabriek vind ik dat je lang genoeg gewerkt hebt. In 2005 ben ik ontslagen omdat mijn functie werd opgeheven. Ik zorg nu samen met mijn vrouw voor onze hulpbehoevende ouders van dik in de tachtig. Onze zoon is gescheiden op een vervelende manier en mijn jongste zus is overleden bij een auto-ongeluk. Ik ben erg druk bezig om alles in De redactie van B ND is dringend op zoek naar deelnemers voor (Bij ons). Lijkt het je leuk om mee te doen en ook nog professioneel op de foto te komen? Meld je dan aan via bnd@cnv.net goede banen te leiden. Ik heb er veel aan gedaan om niet meer te hoeven solliciteren. Brieven naar Balkenende en De Geus gestuurd, maar die snapten er niks van. Ik werd van het kastje naar de muur gestuurd, maar nu krijg ik dankzij mijn vorige werkgever 75 procent van mijn laatstverdiende slaris. Mijn vrouw is vier keer per week als mantelzorger aan het werk bij mijn schoonouders. Ik doe klussen en de bankzaken van onze ouders. Thuis doe ik de boodschappen en het huishouden. Dat bevalt me prima.