Migranten met diabetes en depressie. Samenspel over grenzen

Vergelijkbare documenten
Diabetes mellitus 2. Clara Peters, huisarts Mea de Vent, praktijkondersteuner

Diabetes en depressie, een zorgelijk samenspel. Dr. Caroline Baan

Sporten en diabetes type 2 Van 15 minuten per dag bewegen tot de marathon, maar eerst een fietsproef. Sport is goed voor elk?

WELKOM. Depressieve klachten en hulpbehoefte bij diabetes. De komende 45 minuten

Online Cognitieve Gedragstherapie (CGT) voor Volwassenen met Diabetes en symptomen van Depressie

Diversiteit en Gezondheid: Geslacht, SES, Etniciteit

Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1

Oudere migranten en cognitieve stoornissen en dementie

Nederlandse Samenvatting

De moeilijk instelbare diabetespatiënt; een terugblik op het project Diabeteszorg en therapietrouw

Seminar Oudere migranten in Nederland Gezondheid en welbevinden. Fatima El Fakiri onderzoeker

Info spot. Diabetes en depressie. Inleiding. Oktober - november - december 2011

Diabetes & Nierziekten Zelfcontrole en hypoglycemie. Inhoud. Hypoglycemie. Verschillende definities: NHG<3.5, ADA<3.

DIABETESREGULATIE RONDOM HEMODIALYSE. Dialyse patiënt met diabetes Mellitus. Insulinebehoefte rond start van HD. Vraag. Hemodialyse & hypoglykemie

Samenvatting. De volgende onderzoeksvragen zijn geformuleerd:

Diabetes en ouder worden Dr. K.J.J. van Hateren

DIABETES KETENZORG ROHA Melanie Uytendaal, diabetesverpleegkundige Elise Kuipers, diёtist

Overdracht cliënt van arts naar diabetesverpleegkundige

'Zorgen doe je samen, een presentatie met praktische tips uit Nederland

HANDREIKING Diabetesjaargesprek voor migranten met diabetes

Graduate School DIABETES MANAGEMENT SELF-EFFICACY SCHAAL (DMSES) VOOR MENSEN MET TYPE II DIABETES. Ontwikkeld door: Dr.

Dr. A.G. Lieverse (red.) LEIDRAAD DIABETES MELLITUS TYPE 2 glucoseregulatie

Depressie bij ouderen Trends over de tijd

Leefstijlprogramma Preventie Diabetes

Workshop 2: Signalering en diagnostiek

Somatische zorg voor mensen met een psychotische aandoening

Bevorderen van Hepatitis B screening in de Turkse gemeenschap in Rotterdam Ytje van der Veen Presentatie: Dr. Jan Hendrik Richardus

Wie zorgt er voor de oudere migrant?

TOOLKIT Bekend maakt Bemind

PATIËNTENINFORMATIE INFORMATIE BIJ OVERWEGING INSULINEPOMPTHERAPIE

Inhoud. 0 Etnische diversiteit in de medische praktijk: een introductie. Casuïstiek. herkomst voor zorgverlening door artsen... 8

Diversiteitscompetentie bij de behandeling van depressie

Diabetes: Een zware rugzak voor het leven? Susanne Böhler Klinisch psychologe UZ Brussel

DIABETES EN DEPRESSIE. Marike Lub Klinisch Psycholoog- Psychotherapeut Medisch Centrum Haaglanden

Migranten met diabetes. OCE Maria Sahakian diëtiste Maria van den Muijsenbergh, huisarts Pharos / Radboudumc

Dit is een korte beschrijving van de insulinetherapie. Voor uitwerking en verdere informatie zie de bijlage met het volledige protocol.

Kwaliteit van leven bij hartfalen: over leven of overleven. Eva Troe, MANP Verpleegkundig Specialist Catharina ziekenhuis

Themabijeenkomst Kleurrijke en toegankelijke dementiezorg

Kwaliteitsindicatoren diabetes DM 1 en zwangerschap (fase 2)

APPENDIX I Nederlandse Samenvatting

Nederlandse samenvatting

Van Klacht Naar Kracht deelnemersresultaten april

.192. Etnische ongelijkheid in hart- en vaatziekterisico:

Voor mensen met een verstandelijke beperking en diabetes, mantelzorgers en begeleiders. Verstandelijke beperking en diabetes: zo doe je dat samen!

Hoe doe je dat in de GGZ..communiceren met mensen met lage gezondheidsvaardigheden

Project optimalisatie zorgpad diabetes

Resultaten onderzoek Nationale Diabetes Challenge 2017

Bastiaan de Galan Afdeling Interne Geneeskunde UMC St. Radboud Nijmegen

Wat te bespreken. De Eeuw van chronische ziekten. risico ziekten en lifestyle. Trends in obesitas Nederland

Langer leven? LICHAAMSBEWEGING EN Meer bewegen. Marjolein Visser. ACA Congres 2012

Immuun Activatie in Relatie tot Manische Symptomen in Depressieve Patiënten. Karlijn Becking MD-PhD student, UMCG

Medicatietrouw aan orale antidiabetica. bij type-2 diabetes patiënten van Turkse afkomst. Doctoraatsdissertatie. Bart Peeters

Zorg na de diagnose. Emete Solmaz, specialist ouderengeneeskunde, Royaal Thuis Brian Sinnema, casemanager dementie, HWW Zorg

Chapter 9. Nederlandse samenvatting (Dutch summary)

Zorg in eigen hand Goede diabeteszorg voor mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden 12 april Hester van Bommel en Marjan Mensinga

Visuele, eenvoudige voorlichting aan migranten en laaggeletterden met diabetes

hfdst 1 ps :17 Pagina 8 SAMENVATTING

Zelfmanagement bij diabetes

Kwaliteitsindicatoren diabetes en zwangerschap (fase 2)

Diabetesrevalidatie. UMCG Centrum voor Revalidatie locatie Beatrixoord. Inleiding

Diabetescentrum voor kinderen. Agnes Clement de Boers Boudewijn Bakker 17 september 2014

hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5

Cultuur-sensitieve aspecten in de zorg

Interventie zelfmanagement Turkse mannen met diabetes. Monica Overmars GVO functionaris GGD Hart voor Brabant

SAMENVATTING bijlage Hoofdstuk 1 104

Diabetes Mellitus Zelfcontrole

Starten met Insuline. 2011: update met nieuwe middelen

De nieuwe NHG DM2 standaard, wat is er veranderd?

Nederlandse samenvatting

Preventie consult. Huisartspraktijk J.B. Sanders

Starten met Insuline

Werk, autorijden en diabetes. Vrachtwagenchauffeur Casus 1. Problemen casus 1. Vervolg casus 1. Marjolein in gesprek met.

Nieuwe standaard DM Wat is Nieuw??? Alle veranderingen in de nieuwe standaard zijn in het rood aangegeven.

regio uw praktijk % % jaar 6.9 jaar % % % % % % mmhg

Samenvatting voor niet-ingewijden

Diabetesvoorlichting FLEXIBELE INSULINETHERAPIE

Diabetesvoorlichting Flexibele Insuline Therapie

Wijkgericht werken: doel of middel?

Diabetes. D1 Diabetes prevalentie 249,0 233,9. D2 Diabetespopulatie indicatoren 78,7 85,8. D3 Hoofdbehandelaar diabetes 58,2 49,6

Samenvatting Jong; dus gezond!?

Resultaten onderzoek Nationale Diabetes Challenge 2017

Voeding bij diabetes mellitus. Dieetbegeleiding van Turkse, Marokkaanse en Hindostaanse bevolkingsgroepen

De effectiviteit van CGT en IPT bij Nederlandse, Turks-Nederlandse en Marokkaans- Nederlandse patiënten

Diabeteszorg in uw ziekenhuis

Samenvatting. Vitamine D-tekort in een multi-etnische populatie; determinanten, prevalentie en consequenties

Tabel: Overzicht van de studieresultaten.

Psychische Gezondheid Statushouders

Voedingsrichtlijn Diabetes 2015

Diabetes en het ziekenhuis. Diabetesregulatie op de afdeling en in het ziekenhuis. Diabetes en het ziekenhuis. Waarom goede regulatie?

Helpt internettherapie bij depressieve klachten?

EVIDENCE BASED WERKEN MET E-HEALTH: BIJ ELKE CLIËNT? PROF. DR. ANNEMIEKE VAN STRATEN

deel het gevoel CONVERSATION MAP: een nieuwe benadering van diabeteseducatie waarmee u uw patiënten laat praten had echt uit te maken van

Workshop voor apothekers en huisartsen. (on)juiste behandeling met orale bloedsuikerverlagende middelen bij

Over angst en chronische pijn

Diabetescarrousel. Afdeling Interne geneeskunde

Stemmingsstoornissen bij de ziekte van Parkinson

Etnische verschillen in vallen en valangst onder zelfstandig wonende ouderen in de grote steden

Diabetesregulatie op de afdeling en in het ziekenhuis. Henk Bilo Zoete broodjes bakken Utrecht, 9 april 2013

Diabetes en somberheidsklachten

Transcriptie:

Migranten met diabetes en depressie Samenspel over grenzen

Migranten met diabetes en depressie Wat weten we van de situatie in Nederland Onderzoek vanuit epidemiologie en psychologie Onderzoek specifiek gericht op mensen met slecht gereguleerde diabetes

Nederlands onderzoek: Pouwer N=772 (41% DM1; 45% DM2 met insuline en 14% DM2 met orale medicatie/dieet) Depressieve symptomen ( 16) volgend de CES- D): 25% en 30% voor mannen en vrouwen met DM1 35% en 38% voor mannen en vrouwen met DM2 Depressieve stoornis volgens PHQ-9 scores: 9% voor mannen en 14% voor vrouwen met DM1 17% en 18% in mannen en vrouwen met DM2

Nederlands onderzoek: Pouwer Depressie (DSM-IV)t: 8% van mannen en vrouwen met DM1 en mannen met DM2 (DSM-IV) 21% bij vrouwen met DM2 Belangrijke determinanten: Slechte diabetes regulatie proliferatieve retinopathie bij patienten met DM1 niet-nederlandse ethnische achtergrond, obesitas en neuropathie bij DM2.

Prevalentie en risico-factoren voor depressie in oudere Turkse en Marokkaanse migranten in Nederland vergeleken met autochtone Nederlanders van dezelfde leeftijd 330 Turkse, 299 Marokkaanse e 304 Nederlanders (55-74 jr) De prevalentie van zelf-gerapporteerde depressieve symptomen (CES-D>or=16): 33.6% voor Marokkaanse 61.5% voor Turkse ouderen 14.5% voor autochtone Nederlanders Kenmerken migranten:weinig onderwijs genoten, laag inkomen, groot aantal lichamelijke beperkingen en chronische ziekten, maar dit verklaarde maar een deel van de verschillen In alle 3 groepen waren depressieve symptomen geassocieerd met geslacht, chronische ziekten en lichamelijke beperkingen Etnische afkomst bleek onafhankelijk geassocieerd met de aanwezigheid van klinisch significante depressieve symptomen Van der Wurff et al 2004

Diabeteszorg en Therapietrouw Onderzoeken van individuele belemmeringen voor een goede diabetesregulatie bij een groep mensen met een chronisch slecht gereguleerde diabetes Ontwikkelen van modules ter verbetering van therapietrouw in de meest brede zin van het woord om zo: Kwaliteit en doelmatigheid van diabeteszorg te verbeteren

Patiëntenkarakteristieken Gem. lft 56jr 40,5% man HbA1c 10.2±1.2 Duur diabetes 12.3 jr (2-34) N=83 regio Westeinde, n=50 regio L dam 94% uit regio WZ had opleiding <LBO 65% uit regio L dam had opleiding <LBO

Patiëntenkarakteristieken N=24 spraken geen Nederlands N=28 analfabeet 32% autochtoon 32% Suriname of Ned. Antillen 28% Marokko/Turkije 9% overig Niet- Ned: WZ 78%, L dam 30%

Resultaten modules 83% kreeg 5 modules aangeboden: Kennis 97% Zelfcontrole 83,5% Vaardigheid prikken Uitleg begrip dagcurve Interpretatie van gegevens Voeding 84,5% Vergelijken van voedingsmiddelen supermarktbezoek

Belemmeringen 61% knelpunten op sociaal en financieel gebied 76% motivatie/attitude problemen Niet in staat leefregels toe te passen Ontkennend gedrag Ziet diabetes niet als een probleem 95% meerdere psychosociale problemen Stress op werk Verlies van naasten Huwelijksproblemen Depressie

Resultaten HbA1c daalt van gem 10% naar 8% Niet bij mensen van Surinaamse afkomst!

Oorzaken falen diabeteszorg bij Surinamers: non-compliance Cultuur? Religie? Communicatie?

Man 63 jaar Diabetes sinds 15 jaar Geen overgewicht HbA1c 9% Spuit 2dd insuline Dagcurves 5-11 mmol/l Neuropathie Geen stress, slaapt slecht

Man 63 jaar, 3 maanden later HbA1c 7.2% met zelfde insulineschema Wat is er veranderd? Niets Bent U nog bij Dr. de Regt geweest? Ja, ik slaap nu goed, dankzij slaapmedicatie Slaapmedicatie = antidepressiva!

Man 46 jaar Diabetes sinds 8 jaar Geen complicaties 2dd insuline Regelmatig eet- en leefpatroon Hba1c gem 8.5%, soms 7.0% Oorzaak feestjes Voorstel: bij feestjes ander schema

Man 46 jaar dokter dat hoeft helemaal niet, want bij feestjes spuit ik nooit! Waarom niet? ze hoeven niet te weten dat ik diabetes heb!

Invloed cultuur en religie op: Beleving van ziekte Indirecte betrokkenheid bij zichzelf Niet opkomen voor zichzelf Gedrag/Collectivisme Directe betrokkenheid bij de ander leven in de ogen van de ander Zichzelf wegcijferend Negatieve acceptatie en tolerantie: ziekte verbergen voor de ander is belangrijker dan ermee omgaan Communicatie Denken in beelden