Dementia Care Mapping Ondersteuning Thuis (DCM-OT) Annemieke Visser Fetsje Dantuma Utrecht, 31 mei 2013
Het is een waardevolle basishouding die getuigt van respect en aandacht voor ieder mens, ongeacht zijn leeftijd of gezondheidstoestand.
DCM vertaalt de filosofie van persoonsgerichte zorg in concreet waarneembare handelingen. DCM brengt als meetinstrument een praktisch naslagwerk, d.m.v. observaties, gebaseerd op ervaringen van mensen met dementie. Waardoor het voor de omgeving van mensen met dementie geheel duidelijk wordt wat wel en niet tot persoonsgerichte zorg behoord.
Wat is DCM? DCM doet een serieuze poging om het standpunt te nemen van de persoon met dementie, gebruik makend van een combinatie van empathie en observatie vaardigheden. Tom Kitwood, 1997
DCM-OT Een instrument waarmee de kwaliteit van zorg en daarmee de kwaliteit van leven kan worden verbeterd voor mensen met dementie in de thuissituatie. En als zodanig een belangrijke ondersteuning voor thuiszorgmedewerkers en mantelzorgers
28-01-2009
Proces DCM-OT Informeren Mappen (observeren) Analyseren Rapport schrijven Feedback team Schrijven van een actieplan Informatie richting familie Uitvoering
Het Mappen Observatie van 30 minuten tot 2 uren bij een cliënt thuis Codering op gedrag, op wat de cliënt doet(gedrags Categorie Code, GCC), iedere 2 minuten Codering op hoe de cliënt zich voelt (Stemming en Betrokkenheid, SB), iedere 2 minuten Bij GCC hanteren we letters Bij SB hanteren we cijfers Daarnaast is er een score op PO s persoons ondermijners en PV s persoons versterkers ( minnen en plussen), die te maken hebben met de vijf belangrijkste behoeftes van cliënten met dementie. Heeft voornamelijk betrekking op de (inter)actie tussen medewerkers en bewoners Belangrijk is dat het doel van DCM is het verbeteren van het welbevinden van cliënten, het is geen instrument om het functioneren van medewerkers te beoordelen.
DCM is een gestructureerde observatie GCC = SB = PO = PV = Gedrag Stemming en betrokkenheid Persoons Ondermijnende acties Persoons Versterkende acties
Behoeften van mensen met dementie Persoonsgericht werken vanuit sociale psychologisch perspectief
Persoonsversterkende interacties Positieve persoonsgerichte benadering Bieden van comfort Warmte Geborgenheid Ontspannen tempo Ondersteund de identiteit Respect Accepteren Vieren Mogelijkheid bieden zich te kunnen hechten Erkenning Oprechtheid Bevestiging Komt tegemoet aan de behoefte om bezig te zijn Versterken Gepast faciliteren Mogelijk maken Samenwerken Komt tegemoet aan de behoefte om erbij te horen Herkenning Erbij horen Thuis voelen Plezier
Persoonsondermijnende acties Maligne (schadelijke) Sociale psychologie Niet bieden van comfort Intimideren Onthouden Te hoog tempo Identiteit niet ondersteunen Kinderlijk Etiketteren Kleineren Niet de mogelijkheid geven zich te kunnen hechten Beschuldigen Misleiden Niet erkennen Niet tegemoet komen aan de behoefte om bezig te zijn Ontkrachten Opleggen Verstoren Objectificatie Niet tegemoet komen aan de behoefte om erbij te horen Stigmatiseren Negeren Verbannen Bespotten
Lijst van gedragscodes (de GCC s ) A Articulatie Interactie met anderen B Borderline Sociaal betrokken, maar passief C Cool (koel) Niet sociaal betrokken, teruggetrokken D Doen voor jezelf Bezig met zelf zorg E Expressie Bezig met een expressieve of creatieve activiteit F Food Eten en drinken G Going back (terug in de tijd) Reminiscentie en terugkijken op het leven I Intellectueel Een activiteit met nadruk op intellectuele vaardigheden J Joints (gewrichten) Bezig met lichamelijke oefening of sport K Komen en gaan Zelfstandig lopen, staan, bewegen L Leisure (gemak, luchtig) Bezig met iets luchtigs, recreatie, plezier, gemak N Nod (knikkebollen) Wat slapen, soezen, knikkebollen O Objects (voorwerpen) Hechting tonen of aandacht hebben voor levenloze voorwerpen P Fysieke zorg Het krijgen van praktische, fysieke en persoonlijke zorg R Religie Bezig met een religieuze activiteit S Sex Bezig met sexuele expressie T Timalation Directe betrokkenheid van de zintuigen/het gevoel U Unresponded to ( onbeantwoord) Proberen te communiceren maar geen respons krijgen V Vocational (beroepen, werk) Bezig met werk of een activiteit die daarmee te maken heeft W Withstanding (weerstand) Herhalende zelf-prikkeling (stimulatie) X X-cretion (excretie) Episodes, momenten die met excretie te maken hebben Y Yourself Tegen zichzelf praten of een persoon uit de verbeelding Z Zero option (0-optie) Als geen van de bestaande categorieën van toepassing is
Stemming en betrokkenheid schaal Mood ME value Engagement Zeer gelukkig, opgewekt. Extreem hoog positieve stemming Tevreden, gelukkig, ontspannen. Positieve stemming Neutraal. Afwezighied van openlijke tekenen van positieve of negatieve stemming Kleine signalen van negatieve stemming Behoorlijke signalen van negatieve stemming +5 Zeer geabsorbeerd, zeer verdiept/betrokken +3 Geconcentreerd, maar af te leiden. Behoorlijk betrokken +1 Alert op de omgeving. Korte of onderbroken betrokkenheid -1 Teruggetrokken en geen contact -3 Zeer verdrietig. Zeer grote/extreme signalen van negatieve stemming -5
Combinatiegrafiek (welbevinden en gedrag)
Iemand die langzaam verdwijnt Welke informatie zou u uit deze korte film halen?
Wat hebben we met DCM-OT en de persoonsgerichte zorg eruit gehaald? Zelfstandigheid Praten Schelden Partner