Werkexploratie en Ouderbetrokkenheid Overzicht van het project werkexploratie Van december 2015 tot - september 2017 vindt een project werkexploratie plaats. Dit vindt plaats in het kader van de kabinetsbrede aanpak van de werkloosheid onder (migranten)jongeren onder aanvoering van de ministers Asscher (SZW) en Bussemaker (OCW). Prof. dr. M. Kuijpers is door het ministerie gevraagd om het project te onderzoeken en wetenschappelijk te begeleiden. Het doel van het project is om werkexploratie steviger te kunnen verankeren als onderdeel van loopbaanleren in het vmbo. Er worden experimenten opgezet in vmbo-scholen van vijf verschillende gemeenten en de resultaten van verschillende interventies worden onderzocht. Uitgangpunt van de experimenten is aansluiting bij de eisen in het examenprogramma van het vmbo en de bij uitkomsten van wetenschappelijk onderzoek. Het project zal bestaan uit twee onderdelen: 1. Leerlingen in het eerste en tweede jaar van het vmbo moeten zich breed kunnen oriënteren op werksituatie uit verschillende sectoren. In deze fase zijn ze gericht op het maken van een profielkeuze. 2. Leerlingen in het derde en vierde jaar van het vmbo moeten zich kunnen verdiepen in werk om een weloverwogen keuze te kunnen maken voor een vervolgopleiding. Het uitgangspunten voor de invulling van de projecten, die verbreden en verdiepen van het werkbeeld van leerling moeten bewerkstelligen, zijn de vijf loopbaancompetenties zoals opgenomen in het vmboexamenprogramma en het vormgeven van een leeromgeving die praktijkgericht, dialogisch en vraaggericht is: -praktijkgericht: leerlingen moeten werkervaringen kunnen opdoen in de beroepspraktijk; -dialogisch: leerlingen moeten over de ervaringen kunnen praten om een beeld te krijgen van wat voor werk bij hen past en dit te toetsen aan hun eigen kwaliteiten en motieven; -vraaggericht: leerlingen moeten op basis van de uitkomsten van het gesprek over ervaringen, invloed hebben op vervolgstappen met betrekking tot verdere werkexploratie. De bedoeling is dat er gedurende het project een programma wordt ontwikkeld voor werkexploratie, dat is ingebed in het regulier onderwijsprogramma. Leerlingen moeten zich in de eerste twee schooljaren breed kunnen oriënteren op beroepen uit verschillende sectoren. De praktijkervaringen die zij opdoen moet hen helpen in het maken van een profielkeuze. Aanvullend daarop moeten leerlingen in schooljaar 3 en 4 op verdiepende meeloopstages. De praktijkervaring die zij opdoen moet hen ondersteunen in het maken van een weloverwogen keuze voor een vervolgopleiding. Het programma gaat uit van een breed netwerk met werkgevers uit verschillende sectoren en stelt jongeren in staat het werk daadwerkelijk te ervaren bij echte werkgevers. In het programma is opgenomen de mogelijkheid tot het reflecteren op de ervaringen door de leerlingen op school. Gezien de looptijd van het programma is er voor gekozen het project te starten op scholen die al actief zijn met de uitvoering van programma s voor loopbaanoriëntatie en begeleiding.
Overzicht van de projectactiviteiten Eerste bijeenkomst: oriëntatie en planvorming In de eerste bijeenkomst worden beelden over de principes van loopbaanleren en werkexploratie (samen met ouderbetrokkenheid) gedeeld. We besteden aandacht aan de voorwaarden voor vernieuwing in het algemeen en maken een eerste stap in de planvorming voor het project. De bijeenkomst is bedoeld voor docenten die de kartrekkers zouden kunnen worden van het project, hun teamleider(s), directeur, loopbaancoordinator of ontwikkelaar. Doornemen van de handreiking van werkexploratie en voorbereiden van een presentatie van hooguit 5 minuten om de stand van zaken en ambities in de eigen school toe te lichten. Tweede bijeenkomst: Planbespreking In de tweede bijeenkomst wordt concreet gewerkt aan de vormgeving van het plan voor het project in school, de samenwerkingsverbanden in de regio en er worden afspraken gemaakt over onderzoek naar de effectiviteit. Expertise over werkexploratie wordt ingebracht door scholen en Marinka Kuijpers. Voor de bijeenkomst is het van belang dat in de scholen wordt gekeken naar wie gemotiveerd is en de capaciteiten heeft om het project uit te voeren, of de voorwaarden ervoor geregeld kunnen worden en dat er een plan verder wordt uitgewerkt zodat deze in bijeenkomst 2 besproken kan worden. Derde tot zesde bijeenkomst: Bespreken van de voortgang van het project. Successen en belemmeringen worden besproken. Expertise wordt ingebracht om de scholen een stap verder te helpen in het project. Er is aandacht voor evaluatie, borging en verspreiding van het project binnen de school en de regio. De scholen maken stappen in het project tussen de bijeenkomsten afhankelijk van de afspraken die met de procesbegeleiders zijn gemaakt. Zij kunnen tussendoor contact opnemen met de procesbegeleiding voor vragen. Wat wordt verwacht van deelnemende scholen Van de scholen wordt verwacht dat er een gemotiveerde club mensen met het project aan de slag wil en kan, dat er een contactpersoon per school is, dat er bij elke bijeenkomst mensen die het project vormgeven aanwezig zijn en dat de school meedoet aan onderzoek. Flankerend onderzoek Er moeten vragenlijsten worden uitgezet bij leerlingen in de school, voor en na het project en docenten worden geïnterviewd. Deze activiteiten worden uitgevoerd door de procesbegeleider.
Begeleiding Als handvat voor het uitvoeren van het project krijgen scholen een schriftelijke handreiking met randvoorwaarden voor een goede uitvoering van werkexploratie in het vmbo. Bijeenkomst 1 en 2 worden begeleid door prof. dr. Marinka Kuijpers, expert op het gebied van loopbaancompetenties. Bijeenkomst 3 tot 6 worden begeleid door een ervaren procesbegeleider, die ook tussen de bijeenkomsten door benaderd kan worden voor vragen. De procesbegeleiding wordt de scholen aangeboden door de ministeries voor de duur van het project. Wat is het voordeel voor scholen? Onder begeleiding van experts kan de school een LOB-traject ontwikkelen dat exameneisen-proof is. Overzicht van het project ouderbetrokkenheid bij LOB Van december 2015 tot - september 2017 vindt een project ouderbetrokkenheid bij LOB plaats. Dit vindt plaats in het kader van de kabinetsbrede aanpak van de werkloosheid onder (migranten)jongeren onder aanvoering van de ministers Asscher (SZW) en Bussemaker (OCW). Het doel van het project is om ouderbetrokkenheid bij LOB steviger te kunnen verankeren als onderdeel van loopbaanleren in het vmbo. Er worden experimenten opgezet in vmbo-scholen van vijf verschillende gemeenten en de resultaten van verschillende interventies worden onderzocht. Uitgangpunt van de experimenten is aansluiting bij uitkomsten van wetenschappelijk onderzoek over loopbaanleren en ouderbetrokkenheid. Het project is erop gericht (migranten)ouders beter te betrekken bij loopbaanleren van de leerlingen. Samen met de gemeente, een aantal vmbo-scholen en zelforganisaties wordt een aantal experimenten uitgevoerd om te verkennen hoe scholen het gesprek tussen ouder en kind thuis over de kwaliteiten en motieven van het kind kunnen bevorderden. In het project worden handvatten ontwikkeld voor scholen om ouders hierin te bereiken en handvatten waar ouders gebruik van kunnen maken om de kwantiteit en kwaliteit van het gesprek over loopbaankeuzes met hun kind te vergroten. De bedoeling is dat er gedurende het project een programma wordt ontwikkeld voor ouderbetrokkenheid bij LOB, dat is ingebed in het regulier onderwijsprogramma. Ouders worden ondersteund om thuis gesprekken met hun kinderen te voeren die bijdragen aan de ontwikkeling van een zelfbeeld van het kind, dat nodig is voor het maken voor een sectorkeuze. Gezien de looptijd van het programma is er voor gekozen het project te starten op scholen die al actief zijn met de uitvoering van programma s voor loopbaanoriëntatie en begeleiding.
Overzicht van de projectactiviteiten Eerste bijeenkomst: oriëntatie en planvorming In de eerste bijeenkomst worden beelden over de principes van loopbaanleren en ouderbetrokkenheid bij LOB (samen met werkexploratie) gedeeld. We besteden aandacht aan de voorwaarden voor vernieuwing in het algemeen en maken een eerste stap in de planvorming voor het project. De bijeenkomst is bedoeld voor docenten die de kartrekkers zouden kunnen worden van het project, hun teamleider(s), directeur, loopbaancoördinator of ontwikkelaar. Doornemen van de handreiking van ouderbetrokkenheid bij LOB en voorbereiden van een presentatie van hooguit 5 minuten om de stand van zaken en ambities in de eigen school toe te lichten. Tweede bijeenkomst: Planbespreking In de tweede bijeenkomst wordt concreet gewerkt aan de vormgeving van het plan voor het project in school, de samenwerkingsverbanden in de regio en er worden afspraken gemaakt over onderzoek naar de effectiviteit. Expertise over ouderbetrokkenheid bij LOB wordt ingebracht door scholen en Mariette Lusse danwel Marinka Kuijpers. Voor de bijeenkomst is het van belang dat in de scholen wordt gekeken naar wie gemotiveerd is en de capaciteiten heeft om het project uit te voeren, of de voorwaarden ervoor geregeld kunnen worden en dat er een plan verder wordt uitgewerkt zodat deze in bijeenkomst 2 besproken kan worden. Derde tot zesde bijeenkomst: Bespreken van de voortgang van het project. Successen en belemmeringen worden besproken. Expertise wordt ingebracht om de scholen een stap verder te helpen in het project. Er is aandacht voor evaluatie, borging en verspreiding van het project binnen de school en de regio. De scholen maken stappen in het project tussen de bijeenkomsten afhankelijk van de afspraken die met de procesbegeleiders zijn gemaakt. Zij kunnen tussendoor contact opnemen met de procesbegeleiding voor vragen. Wat wordt verwacht van deelnemende scholen Van de scholen wordt verwacht dat er een gemotiveerde club mensen met het project aan de slag wil en kan, dat er een contactpersoon per school is, dat er bij elke bijeenkomst mensen die het project vormgeven aanwezig zijn en dat de school meedoet aan onderzoek.
Flankerend onderzoek Er moeten vragenlijsten worden uitgezet bij leerlingen en ouders, voor en na het project. Deze activiteiten worden uitgevoerd door de procesbegeleider. Begeleiding Als handvat voor het uitvoeren van het project krijgen scholen een schriftelijke handreiking met randvoorwaarden voor een goede uitvoering van ouderbetrokkenheid bij LOB in het vmbo. Bijeenkomst 1 en 2 worden begeleid door dr. Mariette Lusse, expert op het gebied van ouderbetrokkenheid dan wel prof. dr. Marinka Kuijpers, expert op het gebied van loopbaancompetenties. Bijeenkomst 3 tot 6 worden begeleid door een ervaren procesbegeleider, die ook tussen de bijeenkomsten door benaderd kan worden voor vragen. De procesbegeleiding wordt de scholen aangeboden door de ministeries voor de duur van het project. Wat is het voordeel voor scholen? Onder begeleiding van experts kan de school een LOB-traject ontwikkelen dat exameneisen-proof is.