Autisme Spectrum Stoornissen en Vitamine D

Vergelijkbare documenten
Opnieuw licht op vitamine D bij schizofrenie! Nieuw licht op vitamine D bij schizofrenie. Publicaties vitamine D. Publicaties vitamine D.

Vitamine D. E. van der Heijden (ANIOS IC)

Samenvatting, conclusies en aanbevelingen

Vitamine D. Essentieel prohormoon

Nederlandse samenvatting

Vitamine D en K in relatie tot nierziekten. Je lichaam in balans - Hanne van Ballegooijen

Dossier. Wetenschappelijke informatie op een begrijpelijke manier uitgelegd. Het belang van: VITAMINE D

B-vitaminen ter preventie van fracturen en de vermindering van het fysiek functioneren

Zuurstof of niet bij reanimatie pasgeborene?

Nederlandse samenvatting voor medisch niet-ingewijden

Diabetes en. Vitamine D deficiëntie. ntie. Vitamine D is een hormoon! Klinische presentatie vit. D deficiëntie. Interpretatie 25 (OH)2 spiegel?

Optimaliseer je Vitamine D levels

Psychiatrie & Psychologie bij 22q11DS

Vitamine D IS EEN SUPPLEMENT NODIG. 11x vraag en antwoord over supplementen

Richtlijnen Goede Voeding

Maakt zwangerschap vergeetachtig?

VOEDINGSSUPPLEMENTEN & SPORTVOEDING. DVitamine

De beschermende invloed van flavonoïden op ons brein

Presentatie Netwerk Geriatrie. Veenendaal, 10 april 2014

Stop or Go? TerugvalprevenDe training bij het begeleid aiouwen van anddepressiva in de zwangerschap.

Beleid schiet niet op!

Nederlandse Samenvatting

Patricia van Oppen De impact van depressie op de behandeling van de Obsessieve compulieve Stoornis op lange termijn

Vitamine D. Ton Boermans huisarts

The influence of parental and offspring ASD and ADHD symptoms on family functioning. Daphne J. Vinke- van Steijn

Gezonde voeding en voldoende beweging ook voor ouderen. Lisette CPGM de Groot; Wageningen Universiteit 12-11, Active Ageing 2015

Meting van PFOA in serum van omwonenden Chemours. Duiding van de uitkomsten. Joke Herremans RIVM

Vitamine D, ook voor moeder en kind

Vitamine D: meten of eten?

Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3

Neuro-imaging bij bipolaire stoornissen: een overzicht

Voeding voor voetbal. Peter Res, voedingskundige AFC Ajax

Vitamine D vanuit MeanderMC

Farmacotherapeutische behandelmogelijkheden bij alcoholafhankelijkheid. Dr. De Mulder Psychiater-PsychotherapeutePAAZ H.-Hartziekenhuis Lier

VETZUREN EN HET LEERPROCES

Vitamine D-deficiëntie en psychiatrische patiënten

Vitamine D Hoog gedoseerde voedingssupplementen


Het verlichte brein. Overzicht. Overzicht. Epidemiologie. Cannabis als veelbelovend antipsychoticum? Matthijs Bossong

Veerkracht in vorm en op maat : Creatieve therapie als kortdurende interventie bij oncologische revalidatie

Wetenschappelijk onderzoek Lewy body dementie

De overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten

Vitamine D deficiëntie en mogelijke gevolgen

Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg

Cover Page. Author: Aa, Marloes van der Title: Diagnosis and treatment of obese children with insulin resistance Issue Date:

Stop or Go? TerugvalprevenBe training bij het begeleid ahouwen van anbdepressiva in de zwangerschap.

Vitamine D. Auteur: Casper Beukema

Disclosure belangen spreker. (potentiële) Belangenverstrengeling

SAMENVATTING bijlage Hoofdstuk 1 104

MRI van de hersenen bij congenitale cytomegalovirus infectie

De vitamine D en calcium/fosfaat behoefte bij enkele soorten hagedissen

Laboratoria Nieuwsbrief December 2011 Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium Medisch Microbiologisch Laboratorium

Samenvatting. Vitamine D-tekort in een multi-etnische populatie; determinanten, prevalentie en consequenties

Java Project on Periodontal Disease. Periodontal Condition in Relation to Vitamin C, Systemic Conditions and Tooth Loss Amaliya

MDO september 2014 CAT: bewijs voor nimodipine bij SAB

Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek, UZ Brussel

Verschillendedesigns beantwoorden verschillende vragen

Autisme, wat weten we?

Osteoporose profylaxe bij 80+

Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease

op het latere leven Anja Huizink Vrij Universiteit Amsterdam Radboud Universiteit Nijmegen

Prevention of cognitive decline

Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4. Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4

Citation for published version (APA): Peters, B. D. (2010). Diffusion tensor imaging in the early phase of schizophrenia

dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht

Cardiovasculaire effecten van verstoord mineraal metabolisme bij chronische nierschade

Chapter 10. Samenvatting (Summary in Dutch)

DE RELATIE TUSSEN TRAUMA EN PSYCHOSE. Tamar Kraan Psycholoog & PhD Student

Smaakontwikkeling de eerste 1000 dagen Onderzoek naar smaakontwikkeling en voedselvoorkeuren. Dr. Victoire de Wild

Ontregeling van het immuunsysteem bij psychose

Voorspellende factoren voor terugkeer naar werk en arbeidsongeschiktheid na behandeling voor colorectaal carcinoom

Janneke Horn. Calcium Antagonists in Stroke Wasted experiments on humans and animals

AUTISME IN DE HERSENEN

Chronisch medicijngebruik. Casus

Voeding en Valpreventie bij Ouderen

Discussion Summary Samenvatting Dankwoord Curriculum Vitae

Kritische reflectie over alternatieve geneeswijzen voor rugpijn


Er gaat niets boven Groningen! 1. Rol van dieet en samenstelling voeding. Inhoud. Waarom afvallen

Publications. Publications

Stand van zaken rond orale behandeling van de ziekte van Fabry. Carla Hollak, internist AMC

De kennis over de rol van de vetoplosbare vitamine in het menselijk lichaam is sterk toegenomen.

Op(weg(naar(een(optimale(vitamine(D(status:(determinanten(en( consequenties(van(vitamine(d(deficiëntie(in(de(oudere(populatie(

Werken placebo- en nocebo-effecten ook wanneer men ervan weet?

Vitamines en mineralen : nuttig, nodig of platte commercie? Info dag Obesitas

Orthostatische tremor en diepe hersenstimulatie

IDFA

NAH EN DEPRESSIE: EEN GORDIAANSE KNOOP? Congressenmetzorg , Ede Hans van Dam, docent en consulent nah

Oseltamivir. Herjan Bavelaar AIOS MMB

Psychische stoornissen en de beperkte houdbaarheid van diagnostische etiketten

Inflammatie als voorspeller voor ECT-respons bij depressie Een lange weg te gaan?

Pijn na tonsillectomie

Bijwerkingen van psychotrope geneesmiddelen. Nikkie Aarts

Onderzoek naar werkzaamheid schematherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis en alcoholafhankelijkheid

15:40 16:00 uur. Depressie en dementie RICHARD OUDE VOSHAAR. Ouderenpsychiater

Vluchteling en ondervoed

Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?*

Mindfulness binnen de (psycho) oncologie. Else Bisseling, 16 mei 2014

Transcriptie:

Autisme Spectrum Stoornissen en Vitamine D

Deze presentatie Wat doet vitamine D eigenlijk? Wanneer is er deficiëntie? Vitamine D tekort en autisme Effecten van suppletie bij autisme Conclusies Klinische aanbevelingen

Wat doet vitamine D eigenlijk? dubbele binding en extra methylgroep Vitamine D2, ergocalciferol, plantaardig Vitamine D3, cholecalciferol, dierlijk

Wat doet vitamine D eigenlijk?

Wat doet vitamine D eigenlijk? reguleert de niveaus van calcium en fosfaat in het bloed vermindert de mobilisatie van calcium uit het bot beïnvloedt het immuunsysteem door immunosuppressie, fagocytose, en anti-tumoractiviteit. beïnvloedt de ontwikkeling van de hersenen

Wat doet vitamine D eigenlijk? Proliferatie Myelinisatie Differentiatie / uitrijping Apoptose

Wat doet vitamine D eigenlijk? Vitamine D tekort: associatie met neurologische en psychiatrische ziekte depressie autisme schizofrenie alzheimer Multipele sclerose (MS) geboorte sterfte

Wanneer is er deficiëntie? 25(OH)D concentratie (ng/ml) 25(OH)D concentratie (nmol/l) Beschrijving - < 12 - < 11 < 27 Zware deficiëntie 11-20 27-50 Deficiëntie 20-32 50-80 Sufficiëntie / hypovitaminose D 32-80 80-250 Sufficiëntie 54-90 135-225 Normaal in zonnige landen >100 >250 Overmaat >150 >325 Intoxicatie

Wanneer is er deficiëntie?

200.000 jaar jager-verzamelaar 12:000 landbouw industrie sinds 200 jaar Wanneer is er deficiëntie?

Wanneer is er deficiëntie? Deficiënte versus optimum Traditionally living populations in East Africa have a mean serum 25-hydroxyvitamin D concentration of 115 nmol/l Martine F. Luxwolda*, Remko S. Kuipers, Ido P. Kema, D. A. Janneke Dijck-Brouwer and Frits A. J. Muskiet British Journal of Nutrition (2012), 108, 1557 1561

Wanneer is er deficiëntie? In Nederland is het vrijwel onmogelijk om toxische hoeveelheden vitamine D3 binnen te krijgen via voedingssupplementen (meeste supplementen 400IE; toxische range vanaf 40.000IE)

Vitamine D tekort en autisme Canell, 2007: 1 vitamin D deficiency during pregnancy could be a risk factor for autism. 2 early childhood vitamin D deficiency could be related to decreased exposure to sunlight, possibly brought on by medical advice to avoid the sun Cannell JJ. Autism and vitamin D. Med Hypotheses. 2008;70(4):750-9.

Vitamine D tekort en autisme UVB direct gerelateerd aan vitamine D Sterke aanwijzingen voor een relatie tussen hoeveelheid UVB en risico op autisme

Vitamine D tekort en autisme Meta-analyse naar vitamine D status bij autisme

Vitamine D tekort en autisme 11 studies geïncludeerd 870 patiënten met autisme vs. 783 controle proefpersonen Serum 25(OH)D concentraties significant lager bij patiënten (p<0.0002) Wang T, Shan L, Du L, Feng J, Xu Z, Staal WG, Jia F. Serum concentration of 25-hydroxyvitamin D in autism spectrum disorder: a systematic review and meta-analysis. Eur Child Adolesc Psychiatry. April, 2016.

Effecten van suppletie bij autisme Een eerste studie naar suppletie 32 maanden oude peuter met autisme en vitamine D deficiëntie Metingen met ABC en CARS Aanmerkelijke verbetering na suppletie (meting na twee maanden) Jia F, Wang B, Shan L, Xu Z, Staal WG, Du L. Core symptoms of autism improved after vitamin D supplementation. Pediatrics. 2015 Jan;135(1)

Effecten van suppletie bij autisme Twee case-control crossectionele studies Saad K, Abdel-Rahman AA, et al. Vitamin D status in autism spectrum disorders and the efficacy of vitamin D supplementation in autistic children. Nutr Neurosci. 2015 Apr 15. Junyan Feng, Ling Shan, Lin Du, Bing Wang, Honghua Li, Wei Wang, Tiantian Wang, Hanyu Dong, Xiaojing Yue, Zhida Xu, Wouter G. Staal, Feiyong Jia. Clinical improvement following vitamin D3 supplementation in Autism Spectrum Disorder. Nutritional Neuroscience, jan 2016 Afname kernsymptomen autisme en algehele verbetering na suppletie bij 80% van de patienten!

Effecten van suppletie bij autisme Zo vroeg mogelijk suppletie?

Conclusies Laag Vitamine D geeft verhoogd risico op autisme Vitamine D suppletie lijkt tot forse symptoom reductie te leiden, mogelijk sterker bij jonge kinderen Mechanisme onbekend! Vitamine D suppletie is veilig en goedkoop Over de levensloop mogelijk verschillende risico s, ook neuro-psychiatrisch

aanbevelingen Nadere (placebo gecontroleerde) klinische studies en ontwikkeling van richtlijnen Meer inzicht in effecten van vitamine D deficiëntie en hersenontwikkeling (dierexperimenteel; wat gebeurt met brein bij suppletie na deficiëntie?) Effecten van vitamine D deficiëntie op psychosociale en emotionele ontwikkeling (epidemiologische studies) Meten vitamine D spiegels, of altijd aanbevelen?

Dank voor uw aandacht VRAGEN?