Talenttest / Fitnesstest Schoonspringen Amersfoort

Talenttest / Fitnesstest Schoonspringen Amersfoort Steunpunt Schoonspringen Amersfoort Publicatie: 01 Datum: mei 2006 Auteur: Wessel Zimmermann

Talenttest / fitnesstest Op de KNZB steunpunten schoonspringen worden springers opgeleid voor deelname aan de Nederlandse kampioenschappen en de Nationale selecties. Springers worden meestal in de verschillende trainingsgroepen (opleiding of recreatie) ingedeeld op basis van een inschatting van talent door de hoofdtrainer. KNZB steunpunt Schoonspringen Amersfoort heeft een test ontwikkeld om beginnende schoonspringers in te delen gebaseerd op lichamelijke eigenschappen. In dit artikel leest u hoe de test tot stand is gekomen en hoe de test moet worden afgenomen. Door Wessel Zimmermann, mei 2006 Springers selecteren Vroeger gaven de beste trainers van Nederland in kleine clubs les aan een ieder die zich aanmeldde. Springers werden niet geselecteerd: dik, dun, groot, klein, iedereen mocht meedoen. De ambitieuze springers trainden wat vaker, de recreatieve springers enkele malen per week. De KNZB kende nog geen gedifferentieerd sportaanbod. Een aparte competitie voor breedtesport en wedstrijdsport bestond niet, de nationale kampioenschappen waren open voor elke springer met een startvergunning. Het internationale schoonspringen heeft zich in een zeer rap tempo ontwikkeld. Met de sprongen die de beste springers van de wereld 20 jaren geleden maakten, maak je nu de Europese Jeugdkampioen al niet meer bang. De limieten voor deelname aan internationale wedstrijden gaan bijna jaarlijks omhoog. Schoonspringen heeft in het buitenland tegenwoordig alle kenmerken van topsport. Professionele trainers selecteren talenten en leiden hen op in kleine groepjes, gebruik makend van een opleidingssysteem met testmomenten. Alleen in de grootste talenten wordt door de nationale bonden geld en energie geïnvesteerd. De KNZB heeft al een sporttechnisch opleidingssysteem schoonspringen met testmomenten, het zogenaamde niveau-springen. Dit systeem, dat uit 5 testen voor plankspringen en torenspringen bestaat, is al 10 jaren in gebruik en wordt door alle trainers die springers leveren aan de nationale selecties als waardevol ervaren. Het niveau-springen wordt ook als sporttechnisch instrument gebruikt om mensen te selecteren voor deelname aan de nationale kampioenschappen en de nationale selecties. Een KNZB test om beginnende springers te selecteren voor recreatie of opleiding bestond nog niet. Wat is talent? De trainers van de steunpunten schoonspringen zoeken talenten. Die talenten willen ze opleiden en vervolgens moeten deze talenten successen halen, eerst in de jeugdcategorieën en vervolgens bij de senioren. Om een grote kampioen te worden moet een springer bepaalde eigenschappen hebben. Lichaam en geest moeten geschikt zijn voor de sport. Bij schoonspringen betekent dat: de springer moet klein van stuk zijn, lenig en snel, hij moet moedig zijn en het geduld hebben om eindeloos te oefenen op heel kleine details van sprongen. Om succes te hebben in de sport moet de omgeving van een springer ook geschikt zijn, denk o.a. aan de kwaliteit van het trainingsbad, de bekwaamheid van de trainer, de medewerking van ouders en geld. Dit artikel gaat verder niet over de omgeving van een springer. De beste manier om een uitspraak te doen over het lichaam van een springer is om regelmatig testen af te nemen en te kijken hoe de springer hierop scoort. Het afnemen van lichamelijke testen wordt in andere takken van sport door trainers veel gedaan, zowel bij beginners als bij gevorderden. Een talent is een sporter die van zichzelf, met weinig training, al heel hoog scoort op lichamelijke eigenschappen die belangrijk zijn voor de sport. Als een springer bijvoorbeeld al heel lenig is, vóórdat hij les heeft gehad, dan hoeft de trainer lenigheid niet veel meer te oefenen. De tijd kan worden besteed aan andere oefenvormen. Een talent is óók iemand die in de toekomst in staat moet zijn om dezelfde resultaten te halen op fitnesstesten als de huidige kampioenen. Als een beginnende springer niet goed is in verspringen (explosieve beenkracht), dan zal hij, ook na training, nooit bij de beste schoonspringers kunnen horen. Het afnemen van testen om te bepalen of iemand geestelijk geschikt is voor wedstrijdsport wordt heel weinig door trainers gedaan. Zeker helemaal aan het begin van een sportcarrière is het heel moeilijk om een betrouwbare voorspelling te doen of een springer mentaal geschikt is voor wedstrijdsport. Trainers in de sport schoonspringen gebruiken wel meetpunten in de praktijk om te voorspellen of iemand geestelijk geschikt is voor schoonspringen. Zo wordt er o.a. gelet op: Hoe snel kan een springer de aanwijzingen van de trainer uitvoeren? Toont een springer veel lef bij het aanleren van nieuwe sprongen? Presteert een springer op wedstrijden naar verwachting, juist beter, of meestal slechter dan in de trainingen?

schoonspringen Amersfoort Onderbouwing van de test Onder de naam kies je sport loopt in Amersfoort een zeer succesvol programma van schoolsportactiviteiten. Schoonspringen is al ruim 10 jaren één van de best bezochte sporten in deze reeks van sportieve kennismakingsactiviteiten, met meer dan 100 deelnemers per schoolseizoen. Leerlingen van het basisonderwijs, groep 5-8, kunnen in 6 lessen proeven wat schoonspringen is. In les 5 staat sinds twee seizoenen de Talenttest Schoonspringen op het programma. De test wordt in de droogspringruimte, een kleine gymzaal, van het sportfondsenbad Amersfoort, afgenomen.tabel 1(op de volgende pagina) toont de 10 oefeningen van de test, die met enige aanpassing zijn overgenomen van de Mexicaanse topcoach Francisco Rueda. Rueda introduceerde de test aan de Nederlandse trainers tijdens een clinic in Zoetermeer in het jaar 2000. Zelf gebruikte hij de test al heel lang om kinderen te selecteren voor de Mexicaanse nationale jeugdselectie. De resultaten van de Mexicaanse schoonspringers zijn al jaren indrukwekkend, vooral bij de jeugd, maar ook op het allerhoogste, Olympische niveau. In de periode oktober 2004-april 2006 zijn in Amersfoort 236 kinderen getest, 178 meisjes en 58 jongens. Alle meetwaarden (de zogenaamde ruwe scores ) zijn verzameld in een database. Deze waarden zijn vervolgens gegroepeerd op leeftijd en geslacht. De puntenscore voor talent is gebaseerd op percentielen van de ruwe scores. Tabel 2 toont de omrekenformule: 5 punten worden toegekend aan een score bij de beste 10% van alle kinderen (= 90ste percentiel) in een bepaalde groep, enz. Samenvattend mag gezegd worden dat de Talenttest Schoonspringen Amersfoort sportspecifiek is (overgenomen van de Mexicaanse nationale ploeg schoonspringen) en dat er referentiewaarden zijn van Nederlandse schoolkinderen. Tabel 2: Omrekenformule, gebruikt om tabel 3 op te stellen meetwaarde bij de beste 10% =90 ste percentiel = 5 punten meetwaarde bij de beste 20% meetwaarde bij de beste 30% meetwaarde bij de beste 40% meetwaarde bij de beste 50% =80 ste percentiel = 4 punten =70 ste percentie = 3 punten =60 ste percentiel = 2 punten =50 ste percentiel = 1 punt

Talenttest / fitnesstest Tabel 1: de 10 oefeningen van de Talenttest Schoonspringen Amersfoort. oefening titel beschrijving 1 lengte lichaamslengte in centimeters, staand, op blote voeten. meetfout: schoenen, kromme houding. 2 gewicht lichaamsgewicht in kilogram, staand, in gymkleding (shirtje + broekje). meetfout: met schoenen. 3 kromming van de voeten de springer zit met gestrekte benen en gekromde voeten op een mat, de hielen raken de mat. De trainer meet de afstand van de onderkant van de grote tenen tot aan de grond. meetfout: kromme knieën; 1 teen kan veel verder dan de andere, dan het gemiddelde van de grote tenen nemen. 4 opdrukken vanaf de knieën de springer ligt met zijn buik op de grond, de handen naast de schouders, de benen zijn gebogen in de knieën. 20 seconden opdrukken vanaf de knieën. meetfout: slecht uitgevoerde herhalingen tellen niet mee. 5 halve knipmessen de springer ligt met zijn rug op de grond, de armen gestrekt boven het hoofd, vlak boven de grond, de benen recht omhoog (90 graden hoek in de heupen). Bij de knipbeweging tikt de springer de tenen en vervolgens weer de grond: 20 seconden. meetfout: slecht uitgevoerde herhalingen tellen niet mee. 6 opkomen op de kast de springer ligt op zijn buik op een kast. Het bovenlichaam steekt uit en hangt naar beneden. De handen zijn in de nek gevouwen. Een tweede springer houdt de eerste vast, door op de benen te gaan zitten. De springer komt omhoog totdat hij horizontaal met de kast komt: 20 seconden. meetfout: slecht uitgevoerde herhalingen tellen niet mee. 7 lenigheid in hoek de springer staat op een verhoging en buigt voorover, de benen blijven recht. De springer reikt met beide wijsvingers tegen elkaar zo ver mogelijk voorbij de tenen. meetfout: buigen in de knieën. 8 schouder lenigheid de springer ligt op zijn buik op een mat, het voorhoofd raakt de mat. De springer houdt met gestrekte armen een pen in twee vuisten. De springer heft zijn armen op langs een meetlat, het voorhoofd blijft op de grond. meetfout: de pen omhoog duwen met de vingers, kromme armen, het voorhoofd komt los van de grond. 9 verspringen uit stand; 3 pogingen verspringen uit stand, tot stand. De meetafstand is de afstand van de voorzijde van de grote tenen (start), tot de achterzijde van de hielen (einde). meetfout: de voeten verschuiven bij de landing; de springer valt meteen om. 10 4x 10 meter sprinten, 2 pogingen 4 x 10 meter sprint (heen en weer lopen). Na 10,20,30, én 40 meter tikt de springer een paaltje. meetfout: onnauwkeurig meten met de stopwatch.

schoonspringen Amersfoort Details van de uitvoering Bij het afnemen van de test zijn de volgende materialen nodig: een weegschaal, een meetlint (lichaamslengte en verspringen), een 20 cm liniaal (tenen), een kast (oefening 6), een stopwatch (sprint) een pen en een testblad (beschikbaar als bijlage). De oefeningen worden altijd op volgorde van 1 tot 10 afgewerkt. In één uur kunnen 10 kandidaten volledig worden getest. Voorafgaand aan elke oefening is er een korte uitleg en gelegenheid om even te oefenen. De meeste oefeningen zijn betrouwbaar te meten. Moeilijk te scoren zijn met name de oefeningen 4 (opdrukken vanaf knieën), 5 (halve knipmessen) en 6 (opkomen op de kast). Hierbij moet de testafnemer bepalen hoeveel herhalingen correct zijn uitgevoerd en hoeveel herhalingen niet meetellen. Vooral oefening 4 (opdrukken vanaf knieën) en 5 (halve knipmessen) zijn moeilijk correct uit te voeren voor ongetrainde kinderen. Als alle oefeningen zijn gedaan geeft de testafnemer in de groep per kind één oefening aan die goed ging en één die minder goed was. Op deze manier krijgen de deelnemers een eerste indruk op welke lichamelijke eigenschappen zij wat beter zijn en op welke wat minder. Met tabel 3 kan de testafnemer de ruwe scores van een springer omrekenen naar een talentscore (10 oefeningen x 5 punten geeft maximaal 50 punten). Dit omrekenen mag eigenlijk alléén de eerste keer dat een springer de test aflegt. Alle kinderen in dit onderzoek hebben de test ook slechts één keer afgelegd. Als dezelfde springer de gehele test meerdere keren aflegt, dan is er sprake van een leereffect, de springer presteert beter, omdat hij weet hoe de oefeningen moeten. Bij het steunpunt schoonspringen Amersfoort worden kinderen met een score van 30 punten of meer uitgenodigd voor 4 gratis proeflessen schoonspringen bij de vereniging AZ&PC en zij mogen instromen in de lesgroep opleidingen, die gericht is op wedstrijdsport. Voorspellende waarde? De schoonspringers van AZ&PC Amersfoort zijn al drie jaren achtereen Nederlands kampioen. Maar de huidige kampioenen zijn volwassen springers, die niet met de Talenttest zijn geselecteerd. Pas over een aantal jaren kunnen we met zekerheid zeggen of de springers die nu met de Talenttest worden geselecteerd inderdaad kampioen zijn geworden. De voorspellende waarde van de Talenttest Schoonspringen kan pas over vele jaren worden vastgesteld. Tijdens de opleiding schoonspringen (tot en met 18 jaar) maakt de Talenttest een vast deel uit van het trainingsprogramma in Amersfoort. Dezelfde test heet dan Fitnesstest Schoonspringen. De test wordt dan niet meer gebruikt om een uitspraak te doen over talent, maar om te kijken of de springers hun persoonlijke prestaties kunnen verbeteren, hoe zij zich fysiek ontwikkelen. Alle resultaten van alle afgenomen testen worden bewaard in een databestand, zodat er over een aantal jaren een goed overzicht is van de testscores van beginners en van talenten in opleiding. Uiteraard worden kinderen die niet als groot talent uit de test komen niet geweigerd bij Schoonspringen Amersfoort. In de lesgroepen recreatief springen zijn altijd plekken vrij en doorstromen van de lesgroep recreatief naar de lesgroep opleiding is aan het einde van elk seizoen mogelijk, als een springer opeens toch grote vorderingen maakt. Doorzetters mag je nooit afschrijven! Aanbod Trainers die de test willen leren afnemen en springers die willen deelnemen aan de Talenttest Schoonspringen zijn van harte welkom in Amersfoort. Op de website www.springschool.nl wordt aangekondigd wanneer de test wordt afgenomen. Op verzoek van verenigingen kan de test ook speciaal voor hen worden georganiseerd. Over de auteur Wessel Zimmermann is leraar schoonspringen en projectleider van het steunpunt schoonspringen Amersfoort. In het dagelijks leven is hij werkzaam als sportarts én bedrijfsarts bij de Koninklijke Landmacht. Dank Dit project is mede tot stand gekomen dankzij financiële ondersteuning van de KNZB en de vereniging AZ&PC.

Tabel 3: Omrekentabel van meetwaarde naar puntenscore, Talenttest Schoonspringen Amersfoort. oefening meisjes 8+9 jaar meisjes 10+11 jaar jongens 8+9 jaar jongens 10+11 jaar punten Lengte 128 140 133 144 5 133 143 138 147 4 135 147 140 148 3 136 148 141 149 2 1 138 150 142 151 1 Gewicht 27,5 31 27 34 5 29 33 30 35 4 30 35 32 37 3 31 36 33 39 2 2 32 38 34 40 1 voeten 5 5 5 7 5 5,5 6 6 7,5 4 6 7 6,5 8 3 6,5 7,5 7 8,5 2 3 7 8 7,5 9 1 opdrukken 19 19 19 20 5 17 17 18 19 4 15 15 15 18 3 14 14 14 17 2 4 11 12 13 16 1 knipmessen 18 19 14 16 5 15 16 13 15 4 13 15 12 13 3 12 14 11 12 2 5 10 13 10 11 1 opkomen 19 19 19 20 5 op de kast 18 18 18 19 4 17 17 16 18 3 16 16 14 17 2 6 15 15 12 16 1 lenigheid 10 10 7 9 5 in hoek 9 8 4 5 4 6 7 3 3 3 5 5 2 2 2 7 3,5 5 1 1 1 Schouder 38 38 36 39 5 lenigheid 32 36 35 34 4 31 35 32 32 3 30 34 30 30 2 8 29 32 28 29 1 Verspringen 164 168 175 183 5 159 162 165 181 4 152 159 160 176 3 147 153 155 170 2 9 141 151 152 166 1 4 x 10 m 11,04 10,68 10,38 10,16 5 Sprint 11,05-11,38 10,69-10,90 10,39-10,50 10,17-10,34 4 11,39-11,59 10,91-11,12 10,51-10,90 10,35-10,53 3 11,60-11,69 11,13-11,30 10,91-11,01 10,54-10,65 2 10 11,70-12,00 11,31-11,42 11,02-11,19 10,66-11,00 1

Talenttest / fitnesstest schoonspringen Amersfoort Foto 2 Foto 1 Oefening 3: Kromming tenen Oefening 8: Schouderleningheid Foto 4 Foto 3 Oefening 4: Opdrukken starthouding Oefening 4: Opdrukken eindhouding Foto 5 Foto 6 Oefening 5: Halve knipmessen starthouding Oefening 5: Halve knipmessen eindhouding Foto 9 Foto 7 Foto 8 Oefening 6: Opkomen kast eindhouding Oefening 6: Opkomen kast starthouding Oefening 7: Leingheid in hoekhouding

Mei 2006 Oplage: 50 stuks Correspondentieadres auteur: wesselzimmermann@hotmail.com www.springschool.nl