project: Kennismaking met jeugdzorg
Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Hennie Dijkman en ROC Mondriaan Auteurs Titel Vormgeving Binnenwerk: DBD design/ruurd de boer, omslag: Tekst in Beeld/Hubi de Gast Foto s Uitgeverij Edu Actief b.v. ISBN 978 90 3720 398 1 Copyright 2010 Uitgeverij Edu Actief b.v. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden. 2
> Over dit project Werken aan een project doe je vaak met meer mensen gedurende een langere periode. Je werkt met verschillende personen aan een project omdat het niet mogelijk is om alles alleen uit te voeren. Aan dit project werk je in een projectgroep. De projectgroep bestaat uit vier personen. Je gaat een informatiekrant over jeugdzorg maken. Tijdens de uitvoering van een project is het van belang om contact te houden met de opdrachtgever om te checken of je op de goede weg bent. In dit geval vertegenwoordigt jouw docent de opdrachtgever. Daarbij werk je aan de volgende doelstellingen. Doelstellingen Je kunt de belangrijkste zaken over de Wet op de jeugdzorg uit 2005 aangeven. Je kunt aangeven welke instellingen/zorgaanbieders binnen de jeugdzorg actief zijn op provinciaal, regionaal en lokaal niveau en wat hun taken zijn. Je kunt de hoofdtaken van de pedagogisch werker binnen de jeugdzorg beschrijven. Je kunt verschillende soorten van pleegzorg noemen en beschrijven. Je kunt aangeven met welke gedragsproblemen kinderen in de pleegzorg te maken kunnen krijgen. Je kunt de route aangeven van hulpvraag tot hulpaanbod binnen de jeugdzorg. Je kunt relevante informatie verzamelen, bijvoorbeeld uit boeken, van websites, uit brochures en folders en tijdens gesprekken. Je kunt de verzamelde gegevens/informatie ordenen en verwerken tot een goed leesbaar artikel in de krant. Je kunt een informatieve krant over jeugdzorg in Nederland samenstellen die tot doel heeft te informeren en te werven. Je kunt je keuzes voor de samenstelling van de krant verantwoorden en toelichten. Behalve de producten die de opdrachtgever vraagt, lever je bij je docent een persoonlijk verslag in. In dit persoonlijk verslag zijn opgenomen: plan van aanpak takenlijsten logboek reflectie volgens de STARR-methode. Taal Taal Taal Taal Neem dit project door en onderstreep de woorden die je niet kent. Neem deze woorden over in je woordenlijst en zet de betekenis erbij. Nieuwe, onbekende woorden die je tegenkomt tijdens dit project voeg je toe aan de woordenlijst. Na afloop van het project neem je dit overzicht op in je taalportfolio. Werkmodel 2: Woordenlijst Uitgeverij Edu Actief b.v. 3
> Casus Via Bureau Jeugdzorg kan een kind of jongere met problemen worden geholpen. De medewerkers van Bureau Jeugdzorg geven aandacht en steun waar die nodig zijn. Vaak is informatie of advies al genoeg. Als het probleem ingewikkeld is, is er misschien meer hulp nodig. De medewerkers beoordelen elk verzoek om hulp. Ze stellen vast welke zorg nodig is. Ze begeleiden kinderen, jongeren en ouders of verwijzen hen door naar andere hulpverleners. De afdeling PR van Bureau Jeugdzorg werkt op allerlei manieren aan de bekendheid en toegankelijkheid van Bureau Jeugdzorg. Niet iedereen is even goed op de hoogte van de taken van Bureau Jeugdzorg en de algemene organisatie van de jeugdzorg. Regelmatig is de informatie niet compleet, onjuist of eenzijdig. Vaak is de kennis gebaseerd op een paar nieuwsflitsen op tv of in de krant, of op verhalen die de ronde doen op verjaardagen. Om een completer en objectiever beeld te verkrijgen, heeft Bureau Jeugdzorg besloten de projectgroep te vragen eenmalig een informatiekrant samen te stellen voor een groot publiek. 4
De opdracht > Opdrachtgever De opdrachtgever is de afdeling PR van Bureau Jeugdzorg. Deze afdeling werkt op allerlei manieren aan de bekendheid en toegankelijkheid van Bureau Jeugdzorg. Je docent/begeleider treedt op als vertegenwoordiger van de opdrachtgever. Als je vragen hebt over de opdracht, kun je deze aan je docent/begeleider stellen. > Omschrijving opdracht Jullie maken een informatiekrant over jeugdzorg, die bedoeld is voor mensen die nog (gedeeltelijk) onbekend zijn met jeugdzorg. Deze krant heeft een informatief en wervend karakter. De krant is informatief in de zin van: een beeld geven van alle facetten van de jeugdzorg, waardoor de kennis over jeugdzorg toeneemt. De krant is wervend in de zin van: belangstelling wekken om te gaan werken binnen de sector jeugdzorg, pleeggezinnen en gezinshuisouders werven. Jullie presenteren de informatiekrant op de Dag van de Rechten van het Kind en lichten de krant toe in het populaire tv-programma De Wereld Draait Door. > Producteisen Diverse aspecten komen in de krant aan bod. Bijvoorbeeld de taken van Bureau Jeugdzorg, het werven van pleegouders, de taken van de pedagogisch medewerker, de problemen die jongeren ervaren, andere instellingen die actief zijn in de jeugdzorg en hulpverlening. De informatiekrant Jeugdzorg moet voldoen aan de volgende eisen: is aantrekkelijk vormgegeven bevat veel verschillende, afwisselende artikelen die een goed beeld geven van jeugdzorg in Nederland bevat ondersteunend beeldmateriaal is toegankelijk voor een breed publiek is informatief: geeft een breed beeld van de jeugdzorg in Nederland is wervend: motiveert lezers om zich als vrijwilliger of professional in te zetten voor de jeugdzorg. De projectgroep presenteert de informatiekrant op een aantrekkelijke wijze aan het grote publiek in het tv-programma De Wereld Draait Door. Dit vindt plaats op de internationale Dag van de Rechten van het Kind. De presentatie moet voldoen aan de volgende eisen: De aanleiding voor het samenstellen van de krant wordt duidelijk. De onderwerpen worden kort en bondig toegelicht. De projectgroepleden kunnen duidelijk aangeven hoe de krant tot stand is gekomen en hoe de samenwerking is verlopen. De projectgroepleden tonen enthousiasme en betrokkenheid. Uitgeverij Edu Actief b.v. 5
> Het project Plan van aanpak Lees eerst het project helemaal door. Begin daarna met de uitwerking van het project zoals in dit boek beschreven wordt. Stel samen een plan van aanpak op voor het hele project. Zorg dat het plan van aanpak niet meer dan twee A4 tjes lang is. Werk de volgende punten uit: 1. Aanleiding of probleemstelling Hierbij geef je antwoord op de volgende vraag: Waar loopt de opdrachtgever tegenaan? 2. Doelstellingen van de opdrachtgever Behandel hier de vraag: 'Wat wil de opdrachtgever bereiken met het product dat je voor hem/haar maakt?' 3. Beschrijving van de opdracht Ga in op de vraag: 'Wat wordt als resultaat verwacht, hoe moet het worden opgeleverd, aan welke eisen moet de opdracht voldoen?' 4. Betrokken partijen Je werkt in de projectgroep samen met verschillende mensen. Maak afspraken over de werkwijze en leg deze vast in een samenwerkingscontract. 5. Planning en afspraken Maak een planning voor de activiteiten die jullie gaan doen en verdeel daarbij de taken. Houd de opleverdatum goed in de gaten en maak afspraken over wie wat wanneer klaar moet hebben. Laat je plan van aanpak goedkeuren door je docent/begeleider. Werkmodel 3: Samenwerkingscontract Werkmodel 1: Logboek Maak een begin met het schrijven van je logboek: Hoe is het samenwerken verlopen? Wat ging goed en niet goed? Wat was jouw bijdrage aan het geheel? In hoeverre ben je hierover tevreden? Heb je alles kunnen zeggen wat je wilde? Hebben jullie duidelijke afspraken gemaakt en hoe is dit gegaan? Vooronderzoek De informatie uit het vooronderzoek is de basis voor de informatiekrant. Bureau Jeugdzorg, de opdrachtgever, heeft duidelijke wensen ten aanzien van de inhoud van de informatiekrant. Loop alle stappen (1 t/m 4) in het vooronderzoek zorgvuldig door. Zorg dat jullie alle informatie uit alle hieronder genoemde stappen op tijd inleveren bij de docent/begeleider. Vul de takenlijst 'Vooronderzoek' in voordat jullie aan de slag gaan (werkmodel takenlijst). Voor meer informatie: zie site www.factor-e.nl 1. Algemene informatie Verzamel algemene informatie over jeugdzorg in Nederland. Deze informatie moet de lezer straks een compleet beeld geven van de jeugdzorg. Ook is het van belang dat deze informatie de lezers motiveert om zich actief in te zetten voor de jeugdzorg, op vrijwillige of professionele basis. Zet deze informatie in je eigen woorden op papier. 6
Enkele verplichte onderwerpen waarover je informatie zoekt: a. Wet op de jeugdzorg. b. Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind. c. Bureau Jeugdzorg: Wat zijn de doelstelling en de doelgroep van dit bureau? Hoe is de werkwijze? Hoe is de organisatie? d. Geïndiceerde en niet-geïndiceerde jeugdzorg mét voorbeelden. e. Verschillende soorten jeugdzorg: daghulp, pleegzorg, ambulante jeugdzorg, residentiële jeugdzorg. Werk dit uit volgens de punten: doel, doelgroep en werkwijze. f. Wat is pleegzorg? Wat zijn pleegouders en pleegkinderen? Hoe word je pleegouder? g. Welke gedragsproblemen ondervinden kinderen binnen de pleegzorg vaak? h. Wat is de route van hulpvraag tot hulpverlening binnen de jeugdzorg? i. Wat zijn de taken van de pedagogisch werker binnen de jeugdzorg? j. Welke beroepsgroepen kom je nog meer tegen in de jeugdzorg? k. Op welke wijze kan iemand zich vrijwillig inzetten voor de jeugdzorg? Voeg naar wens nog meer onderwerpen toe. 2. Recensie Zoek en lees per persoon één leesboek over jeugdzorg. Vraag deze zo nodig aan in de bibliotheek of het open leercentrum. Of bestel het boek in overleg met de docent. Op de website kun je een aantal suggesties vinden. Schrijf per persoon per boek een recensie. Daarnaast selecteer je vijf verschillende fragmenten uit het boek die bijzonder/typerend/belangrijk zijn. Schrijf deze fragmenten over en licht toe waarom ze zo bijzonder/typerend/belangrijk zijn. Deze fragmenten kun je voorlezen tijdens de tv-presentatie (zie 'Ontwerp'). Werkmodel 6: Recensie schrijven 3. Verken de jeugdzorg in de praktijk Zoek gericht naar instellingen bij jou in de regio. Je maakt nader kennis door het bezoeken van hun website, het lezen van hun folders en het interviewen van medewerkers uit de jeugdzorg. Als je interviews gaat afnemen, moet je rekening houden met privacyregels. Bespreek goed met je docent wat hierbij mogelijk is. Ga als volgt te werk: Welke instellingen voor jeugdzorg zijn er in jouw provincie/regio/plaats? Bezoek hun websites en lees hun folders. Maak een schematisch overzicht van alle instellingen die je hebt gevonden. Beschrijf doel, doelgroep en werkwijze van díe instellingen die in stap 1 nog niet aan bod zijn geweest. Kies vier onderwerpen/instellingen/afdelingen waarover je wilt spreken met een deskundige. Zoek contactgegevens en maak een telefoonscript voordat je gaat bellen voor een afspraak. Bel en plan vier interviews (per persoon houd je één interview, maar alle groepsleden gaan wel mee op bezoek!) met medewerkers uit minimaal twee verschillende instellingen. Let op je tijdsplanning! Lees je goed in. Verdiep je in de instelling/het onderwerp en stel per interview open vragen op. Kijk samen nog eens kritisch naar alle interviewvragen. Voordat je het interview afneemt, heeft de docent de vragen goedgekeurd! Je gaat nu de interviews houden. Per interview is er één woordvoerder. Deze woordvoerder stelt de vragen en leidt het gesprek. Natuurlijk kunnen aan het eind van het gesprek ook de anderen nog vragen stellen, als ze die hebben. Werk de interviews uit. Zoek de informatie op die nog ontbreekt, onvolledig is of waarover nog vragen/onduidelijkheden zijn. Werkmodel 4: Telefoonscript Werkmodel 5: Een interview houden Uitgeverij Edu Actief b.v. 7
4. Casussen Bedenk vier verschillende casussen (situaties van jongeren in de jeugdhulpverlening) en schrijf per persoon één casus over een kind/jongere in de jeugdhulpverlening. Deze casussen zijn levensechte voorbeelden uit de praktijk, die bijvoorbeeld een goed beeld geven van hoe een jongere zich voelt, hoe zijn leefsituatie eruitziet, welke persoonlijke problemen hij ervaart en met welke instanties/personen hij te maken heeft. Maak hierbij gebruik van beelden, boeken of sites. > Takenlijst Takenlijst op www.factor-e.nl Maak een takenlijst voor het vooronderzoek. Geef aan wie wat precies gaat doen en maak hiervoor een planning. Vul de gegevens in de tabel hieronder in. Taak Wie? Wanneer af? Benodigdheden Bespreek je takenlijst met je docent/begeleider en laat deze goedkeuren. Als de takenlijst is goedgekeurd doe je het onderzoek. Laat dit gemaakte onderzoek ook beoordelen door je docent/begeleider. 8 Gedaan?