VluchtelingenWerk WOBB LOCATIE BOMMELERWAARD 1
VRIJWILLIGERS Zonder vrijwilligers zouden we onze taken niet kunnen uitvoeren. Vrijwilligers zijn de drijvende motor achter onze organisatie. In de Bommelerwaard mogen we ons gelukkig prijzen met een groeiend aantal vrijwilligers, 56 maar liefst! Deze groep bestaat momenteel uit 17 maatschappelijk begeleiders, 30 taal-coaches, 2 juridische vrijwilligers, 5 spreekuurmedewerkers, 1 lid van het vrijwilligersplatform van VluchtelingenWerk WOBB, 2 tolken (Somalisch en Farsi) 1 tuinman en 1 adviseur voor Emplooi. (Emplooi is het arbeidsbemiddelingprogramma voor vluchtelingen in Nederland.) Drie van hen vervullen meerdere functies. Het is geweldig om te zien hoe deze vrijwilligers zich belangeloos inzetten voor vluchtelingen in de Bommelerwaard. Het is een goed voorbeeld van de participatiemaatschappij: inwoners van de gemeenten Zaltbommel en Maasdriel helpen de nieuwe inwoners van hun gemeente met de huisvesting en alle zaken die daarmee samen hangen. Daarnaast ondersteunen ze hen richting zelfredzaamheid, helpen hen bij het verwerven van de Nederlandse taal (taalcoaches) en het gaan participeren in de Nederlandse samenleving. De vrijwilliger is, zeker in het begin, het eerste aanspreekpunt voor de vluchteling en vormt een onmisbare schakel tussen de vluchteling en de, voor hen vaak, zeer ingewikkelde Nederlandse samenleving. Onze vrijwilligers zijn zelf bijna allemaal woonachtig in de Bommelerwaard en kennen daardoor de weg als geen ander. De vrijwilligers worden ondersteund door een professionele coördinator die alle werkzaamheden coördineert. Alle vrijwilligers volgen verplicht de basiscursus die bestaat uit 2 dagen. Dag 1 staat stil bij de organisatie VluchtelingenWerk en dag 2 staat in het kader van gesprekstechnieken en interculturele communicatie. Op deze manier komen de vrijwilligers goed beslagen ten ijs. Vervolgens bekijkt de coördinator met de betreffende vrijwilliger welke vervolgcursussen er gevolgd zullen worden. De vrijwilligers kunnen verder bij hun begeleiding aan de vluchteling gebruikmaken van het zogenaamde 'Inboek'. Het Inboek is het informatieboek voor maatschappelijk begeleiders in de Bommelerwaard en bevat allerlei praktische informatie: van adressen van winkels tot het aanvragen van toeslagen en ga zo maar door. Dit Inboek wordt ieder jaar opnieuw herzien zodat de informatie up to date blijft. Daarnaast is er door VluchtelingenWerk WOBB regionaal een inwerkmap samengesteld die de vrijwilliger informatie geeft over de organisatie en informatie over de verschillende projecten die er regionaal lopen. 2
MAATSCHAPPELIJKE BEGELEIDING VluchtelingenWerk WOBB Coaching vestiging De term 'Coaching vestiging' wordt gebruikt om de eerste drie maanden na vestiging in de gemeente aan te duiden. De vluchteling(en) krijgen via het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (COA) een woning toegewezen in een gemeente in Nederland. Het aantal vluchtelingen dat wordt gehuisvest hangt af van de taakstelling die door de Rijksoverheid ieder half jaar wordt vastgesteld voor iedere gemeente in Nederland. De regievoerder van het COA vervult een sleutelrol in deze procedure. Deze persoon koppelt de vluchteling aan een Nederlandse gemeente, zo ook gemeente Zaltbommel en gemeente Maasdriel. Zij zijn vervolgens verplicht om binnen 10 weken een geschikte woning te zoeken voor de vluchteling(en). Hierbij is een nauwe samenwerking tussen de gemeente Zaltbommel of Maasdriel, de Sociale Dienst Bommelerwaard, de woningbouwstichtingen en VluchtelingenWerk van groot belang. Taakstelling Zaltbommel en Maasdriel Zaltbommel heeft in 2012 een achterstand in de taakstelling opgelopen van 3 personen. Hiermee is de taakstelling (inclusief deze achterstand) voor 2013: 16. In oktober 2013 heeft het ministerie de taakstelling 2e helft 2013 herzien vanwege een landelijke verhoogde instroom van asielzoekers. Gemeente Zaltbommel moest hiermee 3 extra statushouders huisvesten (dat maakt 19 totaal). Het daadwerkelijke aantal geplaatste statushouders in gemeente Zaltbommel is 24. Hiermee heeft Zaltbommel een voorsprong van 5 op 2014. De gehuisveste vluchtelingen komen allemaal uit Somalië en het zijn allemaal gezinsleden die zijn nagereisd in het kader van gezinshereniging. Maasdriel nam uit 2012 een achterstand van 4 personen mee naar 2013. De taakstelling 2013 voor Maasdriel (inclusief achterstand) is vastgesteld op 16. Evenals Zaltbommel moest Maasdriel 3 extra statushouders huisvesten na bijstelling van de taakstelling in oktober 2013 (dat maakt 19 totaal). Het daadwerkelijke aantal geplaatste statushouders in Maasdriel in 2013 is 17. Hiermee neemt Maasdriel een kleine achterstand van 2 naar 2014. De gehuisveste vluchtelingen komen uit de landen Somalië, Irak en Iran. Het betreft 2 reguliere huisvestingen vanuit een AZC, en 15 personen die zijn nagereisd in het kader van hun gezinshereniging. Coaching integratie Als de eerste drie maanden na vestiging in de gemeente voorbij zijn, wordt het traject omgezet in het traject 'Coaching Integratie'. Als het goed is, zijn bij de start van deze fase de meeste praktische zaken rondom de huisvesting geregeld. De vluchteling kan nu echt beginnen aan zijn/haar integratie in de Bommelerwaard! Dit traject wordt methodisch verantwoord ingegaan door gebruik te maken van de 'Handleiding zelfredzaamheid'. Het uitgangspunt van de begeleiding van VluchtelingenWerk is dat de vluchteling zijn zaken zo snel mogelijk (weer) zelf kan regelen, dus 3
zelfredzaam wordt. De handleiding is gebaseerd op de participatieladder om aan te geven in hoeverre de vluchteling een afstand heeft tot de arbeidsmarkt. Er zijn in totaal 113 competenties opgesteld die de vrijwilliger samen met de vluchteling ter sprake kan brengen en oefenen. Er vinden regelmatig evaluatiemomenten plaats om vast te stellen of de vluchteling op de goede weg is op naar zijn pad naar zelfredzaamheid. Dan wordt ook bekeken of het contact met de maatschappelijk begeleider afgesloten kan worden zodat de vluchteling in het vervolg naar het spreekuur kan gaan met zijn vragen. Na twee jaar, of zoveel langer als nodig is om het inburgeringexamen te behalen, wordt de begeleiding van VluchtelingenWerk afgesloten. Blijkt op dat moment dat een vluchteling nog niet voldoende zelfredzaam is, dan vindt er een warme overdracht plaats naar een reguliere hulpverleningsinstantie zoals het Algemeen Maatschappelijk Werk. CURSUS OMGAAN MET GELD IN NEDERLAND Aansluitend bij het traject 'Coaching Vestiging' wordt gemiddeld twee keer per jaar de cursus Omgaan met geld in Nederland georganiseerd voor vluchtelingen die nieuw zijn in de Bommelerwaard. Het doel van deze cursus is vluchtelingen de basisbeginselen rondom financiën en budgetteren bij te brengen zodat zij (aan het eind van de begeleiding) in staat zullen zijn om zelfstandig hun financiën te beheren doordat zij inzicht hebben in hun financiële situatie en indien zij op problemen stuiten dat zij weten welke instanties hen hierbij kunnen ondersteunen. Deze cursus bestaat uit 4 bijeenkomsten van 2,5 uur. Voorbeelden van onderwerpen die behandeld worden zijn: inkomsten en uitgaven, winkelen, bespaartips, ordenen financiële administratie en schulden voorkomen. Het is een interactieve cursus waarin gebruik wordt gemaakt van veel plaatjes en voorbeelden. Er is veel ruimte voor eigen inbreng en vragen van de vluchtelingen. De cursus wordt gegeven door enkele enthousiaste vrijwilligers. PROJECT TAAL IN BEWEGING (VOORHEEN PROJECT TAALCOACH) De nieuwe naam voor het project Taalcoach is Taal in Beweging. In dit project wordt een vrijwillige taalcoach gekoppeld aan een inburgeraar. Ze spreken een jaar lang een keer per week met elkaar af om samen Nederlands te praten. De activiteiten kunnen bijvoorbeeld bestaan uit het samen maken van huiswerk, de markt bezoeken of het samen lezen van de krant en daarover een gesprek voeren. De inburgeraar staat hierbij aan het roer en geeft aan wat hij graag wil ondernemen samen met de taalcoach. Het taalcoachproject is niet bedoeld als vervanging voor de taalles, maar werkt natuurlijk wel aanvullend. Taalcoaching stimuleert inburgeraars om de Nederlandse taal in alledaagse situaties te gebruiken. Het is niet alleen gericht op het verbeteren van de Nederlandse taal, maar ook op het beter wegwijs worden in de Bommelerwaard. Daarnaast speelt de taalcoach een rol in het opbouwen of uitbreiden van het netwerk van de inburgeraar, uiteraard op basis van zijn/haar behoefte. Dit kan gericht zijn op maatschappelijke participatie, op vrijwilligerswerk of betaald werk. Voorop staat dat er wordt gewerkt aan zelfredzaamheid van de inburgeraar! In 2013 zijn maar liefst 30 taalcoaches werkzaam in de Bommelerwaard. Zowel voor Zaltbommel als voor Maasdriel heeft VluchtelingenWerk de opdracht gekregen om 10 taalkoppels te maken. In werkelijkheid zijn dit voor beide gemeenten 11 taalkoppels geworden. 4
SPREEKUUR Op maandag en op donderdag is er inloopspreekuur op het kantoor van VluchtelingenWerk. Hier kunnen vluchtelingen die begeleiding krijgen van VluchtelingenWerk Bommelerwaard zonder afspraak terecht met hun vragen. De spreekuurmedewerker probeert ze dan zo goed mogelijk te helpen. Hierbij wordt uitgegaan van de eigen kracht van de vluchteling. Dat betekent: wat de vluchteling zelf kan, laten we de vluchteling ook zelf doen, zoals bijvoorbeeld het invullen van de adresgegevens op een formulier. De vragen kunnen over verschillende onderwerpen gaan zoals: financiën, het uitleggen van brieven en belastingen. JURIDISCHE ACTIVITEITEN De belangrijkste juridische activiteiten waar onze vrijwilligers bij ondersteunen zijn ondersteuning bij de gezinsherenigingprocedure en zaken rondom verblijfsrecht. Onze twee juridische vrijwilligers leggen brieven uit van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), leggen contact met de asieladvocaat en nemen zelf contact op met de IND, om dit vervolgens weer terug te koppelen aan de vluchteling. Voor een vluchteling is het ingewikkelde taalgebruik van de IND vaak onmogelijk om te begrijpen. De ondersteuning van VluchtelingenWerk is daarom onmisbaar. In 2013 is zijn er maar liefst 12 gezinsherenigingen gerealiseerd, een ongekend hoog aantal. Dit betreft 7 gezinsherenigingen voor Maasdriel en 5 voor Zaltbommel. Dit heeft vooral te maken met de versoepeling in het beleid van de IND. Nadat de gezinsleden hun verblijfsvergunning hebben gekregen worden ze, indien mogelijk gehuisvest in de Bommelerwaard, zodat ze hier hun nieuwe leven kunnen gaan opbouwen. 5
ARBEIDSBEMIDDELING VOOR VLUCHTELINGEN (EMPLOOI) Emplooi is het arbeidsbemiddelingprogramma voor vluchtelingen in Nederland. In de Bommelerwaard is er eind 2013 een adviseur gestart die vluchtelingen in de Bommelerwaard zal gaan begeleiden naar werk en/of opleiding. Ook vrijwilligerswerk behoort tot de mogelijkheden. Hiervoor hebben de activiteiten van Emplooi een tijd stil gelegen omdat er geen adviseur was. We zijn dus erg blij dat we ons weer actief in kunnen gaat zetten om vluchtelingen aan werk te helpen! Er zijn bij het drukken van dit jaarverslag nog geen concrete resultaten te benoemen, aangezien de opstart van het project nog heel vers is. In het jaarverslag 2014 zult u ongetwijfeld meer lezen over de activiteiten van Emplooi! SPEL AAN HUIS Zoals u eerder in dit jaarverslag heeft kunnen lezen, wordt binnen het project Spel aan Huis opvoedingsondersteuning aangeboden aan vluchtelinggezinnen met kinderen in de leeftijd tussen de 1 en 6 jaar. In de Bommelerwaard hebben in 2013 drie gezinnen deelgenomen aan dit project. Zij zijn alle drie blij met de spelbegeleiding die ze hebben gekregen. SOCIAAL CULTURELE ACTIVITEITEN Burendag Traditioneel is de derde zaterdag in september door het Oranje Fonds uitgeroepen tot landelijke Burendag. Deze dag staat in het teken van het vieren en bevorderen van contact tussen buren. VluchtelingenWerk Bommelerwaard heeft dit jaar de handen ineengeslagen met stichting Kompas (voorheen Stichting Multicultureel Zaltbommel en het Vrouwencentrum), Stichting Welzijn Bommelerwaard, afdeling ouderen, gemeente Zaltbommel en enkele enthousiaste individuele vrijwilligers om wederom te pogen een geslaagde Burendag te organiseren. Dit jaar is er bewust voor gekozen om het initiatief voornamelijk bij de buren zelf te laten. Er zijn een aantal verschillende activiteiten georganiseerd. Zo was er een speurtocht in de binnenstad van Zaltbommel. In de Torentuin (een openbare tuin voor iedereen in Zaltbommel) zijn er diverse klusjes opgepakt door enthousiaste vrijwilligers. De dag is gezellig afgesloten met een gezamenlijk diner met groenten uit eigen tuin. Bij Stichting Kompas zijn diverse sportactiviteiten voor kinderen en jongeren georganiseerd. Hoewel het een geslaagde dag was, viel de opkomst dit jaar wat tegen. We zullen daarom voor volgend jaar bekijken hoe we kunnen proberen te bevorderen dat er meer belangstelling komt voor de Burendag. Sinterklaasfeest Verslag van Elvira Tica (stagiaire MWD 3e jaars) Na een goede voorbereiding, was het dan zo ver. De kinderen druppelden langzaam het gebouw binnen, vol smart wachtend op Sint en Piet. Allereerst kwam de poppenspeler van het WOLKENTHEATER, die er een leuke show van maakte. Met zijn pratende schoonmaakspullen, heeft hij menig kind én ouder aan het lachen gemaakt. Na een prachtig lied, kwamen Sint en Grietenpiet binnenstormen! Sint nam na een tijdje plaats op de mooi versierde stoel, speciaal voor hem. Grietenpiet zong met de kinderen een aantal mooie liederen. Zo kwam iedereen in de stemming. Natuurlijk mocht het grote boek van Sinterklaas niet ontbreken. Hierin stonden korte verhaaltjes over de kinderen. De kinderen werden naar 6
voren geroepen én iedereen durfde! Na wat pepernoten van Grietenpiet gekregen te hebben, verliet Sinterklaas het gebouw. Die moest natuurlijk weer verder. Maar de cadeautjes dan? Dát zou natuurlijk de klapper geweest moeten zijn. Geen nood, Grietenpiet bracht een hele grote jute zak, vól met cadeautjes binnen. Bedankt Sint en Piet, tot de volgende keer! NETWERKBIJEENKOMSTEN Netwerkbijeenkomsten 'samen sta je sterker' De afdeling vrijwilligerswerk van het Steunpunt Welzijn Bommelerwaard en Heerewaarden is in 2011 begonnen met het organiseren van een aantal netwerkbijeenkomsten voor Bommelerwaard-breed werkende (vrijwilligers)organisaties op het gebied van zorg en welzijn. De doelstelling van deze netwerkbijeenkomsten is elkaar leren kennen, de hiaten in de hulpverlening op gebied van zorg en welzijn signaleren en bekijken hoe we hierin met elkaar iets kunnen betekenen. VluchtelingenWerk Bommelerwaard is vanaf het begin betrokken geweest bij deze netwerkbijeenkomsten. In 2013 zijn er twee netwerkbijeenkomsten geweest. De eerste bijeenkomst had het thema: het opzetten van een flexpool van vrijwilligers in de Bommelerwaard, waarbij ad-hoc vrijwilligers ingezet kunnen worden of die gevraagd kunnen worden als er geen inzet mogelijk is vanuit de reguliere vrijwilligersorganisaties. Tijdens de tweede netwerkbijeenkomst is gekeken naar de mogelijkheid om vrijwilligers vanuit andere vrijwilligersorganisaties in te zetten als maatje om activiteiten te ondernemen met mensen die gezelschap zoeken. Het tweede onderwerp is ingebracht door VluchtelingenWerk: hoe motiveren we vluchtelingen en nieuwkomers om vrijwilligerswerk te gaan doen en hoe krijgen we organisaties gemotiveerd om hen binnen te halen als vrijwilliger? Er worden tijdens het overleg diverse ideeën aangedragen. Vooral het idee om ouderen te koppelen aan een vluchteling springt eruit. Dit werkt dan twee kanten op: de oudere kan de vluchteling helpen bij het oefenen van de Nederlandse taal en de vluchteling biedt de oudere gezelschap. Dit initiatief zal in 2014 verder worden uitgewerkt. Netwerkbijeenkomst Welzijn gemeente Zaltbommel Op 2 oktober 2013 heeft de gemeente Zaltbommel het initiatief genomen om een netwerkbijeenkomst Welzijn te organiseren voor instellingen, verenigingen, vrijwilligersorganisaties en stichtingen die werkzaam zijn in de gemeente. Hierbij is de nadruk gelegd op kennismaken en het inventariseren van de mogelijkheden m.b.t. samenwerking. Hieraan zal in 2014 een vervolg worden gegeven. 7
INBURGERING Informatiepunt Inburgering In opdracht van de gemeenten Zaltbommel en Maasdriel is VW WOBB, locatie Bommelerwaard, voor deze gemeenten het informatiepunt Inburgering. Dat betekent dat iedereen; potentiële inburgeraars, werkgevers en inwoners, die vragen hebben over de Wet Inburgering bij ons terecht kan voor informatie. Daarbij kan het gaan over allerlei zaken die te maken hebben met Inburgering: wie valt er onder de wet, wanneer heb je recht op vrijstelling of ontheffing, waar kun je een traject volgen, wat moet je doen om het inburgeringexamen te kunnen behalen, enz. Het is vooral van belang dat de inburgeraars goed worden geïnformeerd en ingelicht over hun rechten en plichten zodat zij beter in staat zullen zijn om hun weg te vinden naar zelfstandigheid. Ook dit jaar hebben wij weer veel inburgeraars kunnen adviseren over hun mogelijkheden voor het volgen van een inburgeringcursus. Uitvoering Wet Inburgering Sinds 1 januari 2013 is de Nieuwe Wet Inburgering van start gegaan. Deze wet houdt o.a. in dat vreemdelingen die zich in Nederland vestigen vanaf deze datum hun verplichte inburgering zelf moeten regelen en betalen. Hiervoor kan onder voorwaarden een lening worden aangevraagd bij DUO. Vluchtelingen met een verblijfsvergunning asiel bepaalde tijd die slagen, binnen de gestelde termijn van 3 jaar, hoeven de lening niet terug te betalen wanneer zij slagen voor het inburgeringexamen of wanneer zij een goede reden hebben waarom zij niet kunnen slagen. Asielgerechtigden die voor 31 december 2012 een vergunning hebben gekregen en ( nog ) moeten starten met de inburgering vallen nog onder de oude wet. Zij hebben ( nog ) recht op een aanbod van de gemeente en kunnen tot september 2014 het oude examen afleggen. VW WOBB locatie Bommelerwaard zal de lopende inburgeringtrajecten nog blijven begeleiden. Ook zal er begeleiding blijven voor de inburgeraars die onder Handhaving vallen. Dit zijn de inburgeraars die al een traject hebben gevolgd maar nog niet binnen de gestelde termijn geslaagd zijn voor het inburgeringexamen. Dat betekent dat ze worden opgeroepen voor een gesprek, kunnen worden doorverwezen naar een cursus, een boete opgelegd kunnen krijgen bij ongeoorloofd verzuim of zich niet houden aan de gemaakte afspraken, de termijn zal in de gaten worden gehouden. In sommige gevallen zal er ontheffing van de inburgeringplicht worden aangevraagd wanneer blijkt dat het examen niet haalbaar is. De gemeenten zijn wel verplicht om Asielmigranten (maatschappelijke ) begeleiding te blijven bieden. De inburgeraars die onder de oude Wet Inburgering vallen maken hun traject af bij het Koning Willen I College, locatie den Bosch en bij Capabel Taal, locatie Culemborg. De inburgeraars die onder de nieuwe Wet Inburgering vallen moeten zelf hun inburgeringtraject inkopen. De inburgeraars die een lening willen afsluiten bij DUO zijn verplicht om een school te kiezen met het keurmerk Blik op Werk. De inburgeraars die geen lening afsluiten zijn vrij om een school naar keuze te nemen. VW kan als informatiepunt Inburgering samen met de inburgeraar bekijken welk traject en welke school het meest geschikt is. Ook kan er informatie worden gegeven over de lening van DUO, vrijstelling of ontheffing. Daarnaast wordt door beide gemeenten bekeken of het mogelijk blijft dat VluchtelingenWerk inburgeraars ondersteunt bij 8
het regelen van hun inburgering. Ook zij zijn ervan overtuigd dat vluchtelingen die de taal niet spreken, geen netwerk hebben en geen kennis van de Nederlandse samenleving, niet in staat zijn om dat zelf te doen. Het gaat niet alleen om het kiezen van een taalaanbieder, maar ook om het regelen en afsluiten van een lening, eventueel kinderopvang aanvragen en de toeslag die dan mogelijk is, en dergelijke. Een onmogelijke taak als je net 3 maanden in Nederland bent. KEURMERK BLIK OP WERK VW heeft de keuze gemaakt om haar activiteiten op het gebied van inburgering uit te breiden. Het uitgangspunt is dat VW de vluchtelingen/nieuwkomers begeleiding wil bieden van aankomst in de gemeente tot en met de uitstroom naar werk. Inburgering is hier een belangrijk onderdeel van. De inburgeraar is, vanaf 1 januari 2013, zélf verantwoordelijk voor zijn inburgering en zij bepalen zelf welke organisatie/instelling zij hiervoor inschakelen. De "markt" voor de inburgering is hiermee op gang gekomen. Met het keurmerk blik op werk kan de inburgering door VluchtelingenWerk zelf worden uitgevoerd of door onderaannemers die voldoen aan de eisen die VluchtelingenWerk aan de inburgering stelt. Dit betekent dat er een inburgeringtraject op "maat" aangeboden kan worden waarbij gebruik gemaakt zal worden van de taalcoaches en klassenassistenten. De voorbereidende werkzaamheden hiervoor zijn in gang gezet. De verwachting is dat deze binnen enkele maanden zullen zijn afgerond zodat er een start kan worden gemaakt met het aanbieden van inburgeringtrajecten die georganiseerd zullen zijn door VluchtelingenWerk WOBB. VERHUIZING In februari 2013 is het kantoor verhuisd van de Spiesmakerstraat naar de Joh. Van Oldenbarneveldtstraat in Zaltbommel; het huis van de Vergt. Daar vonden we huisvesting samen met Dienstwerk. Dit samenwonen bleek zijn vruchten af te werpen: diverse vluchtelingen worden bemiddeld door Dienstwerk. Onderling overleg en afstemming bleek binnen hetzelfde huis heel makkelijk. 9
Alhoewel het de bedoeling was dat we voor een lange tijd in dit kantoor zouden kunnen blijven, kregen we aan het eind van 2013 al weer de eerste signalen dat het de bedoeling is dat we ook hier weer moeten vertrekken. Bij het drukken van dit jaarverslag is duidelijk dat we gaan verhuizen in 2014 naar de voormalige LTS waar we ook weer samen met meerdere instellingen in één gebouw zullen zitten. Dit is een locatie waar we de garantie hebben de komende 15 jaar te kunnen blijven. We zijn blij dat we na een 4e verhuizing uiteindelijk ergens terecht komen waar we deze garantie hebben waardoor het de moeite waard is om het ene grote lokaal dat we ter beschikking krijgen, onder te verdelen in spreekkamers en kantoren waardoor het werkbaar wordt. GEMEENTE MAASDRIEL Intakes 9 4 onder de oude wet Handhaving zonder aanbod 27 3 nieuw Handhaving na aanbod 25 9 nieuw Trajectbegeleiding 21 Vrijstelling / ontheffing 4 GEMEENTE ZALTBOMMEL Intakes 21 7onder de oude wet 3 niet inburgeringsplichtig Handhaving zonder aanbod 39 2 nieuw Handhaving na aanbod 50 Trajectbegeleiding 26 Vrijstelling / ontheffing 2 10
Interview met Elvira Tica( stagiaire Maatschappelijk Werk en Dienstverlening) en Theo Hijzen (maatschappelijk begeleider en juridisch vrijwilliger) Wat doen jullie als maatschappelijk begeleider? Theo: Ik heb de man uit de familie die ik nu begeleid eerst ondersteund bij zijn gezinshereniging. Toen zijn vrouw en drie kinderen naar Zaltbommel kwamen en een nieuwe woning toegewezen kregen, moest er heel veel gebeuren. Dit is een hele hoop werk! Hier ondersteun ik het gezin bij. Elvira: Inspelen op hulpvragen en met name praktische zaken regelen. Bijvoorbeeld: hoe kom ik aan geld voor eten? Wat gaat hierin goed? Waar ben je trots op? Theo: Ik ben tevreden dat de jongens sinds kort voetballen bij de voetbalvereniging. Dit is een goede manier om te integreren in de lokale samenleving. Elvira: Ik had verwacht dat ik moeilijk afstand zou kunnen nemen, maar ik kan hier een goede balans in vinden. Hier ben ik blij om. Tegen welke moeilijkheden lopen jullie soms aan? Theo: De bureaucratie in Nederland is enorm. Het duurt vaak lang voordat je een andere instantie te pakken hebt en veel instanties werken langs elkaar heen. De communicatie kan ook beter. Elvira: Ik vind het soms moeilijk om aan de cliënt uit te leggen hoe dingen hier geregeld zijn. Deze meneer komt steeds terug met dezelfde vragen. Het is voor hem ook heel moeilijk om het allemaal te kunnen begrijpen. Kunnen jullie iets vertellen over jullie samenwerking? Theo: Het gaat goed, ik ben erg tevreden. Elvira doet het goed. Ze is voldoende assertief zonder opdringerig te zijn. Elvira: De samenwerking gaat steeds beter. Ik zie steeds meer van Theo en dit vind ik erg leuk om te zien. Ondanks het leeftijdsverschil merk ik totaal geen generatiekloof. Waarom is het zo belangrijk dat een vluchteling een maatschappelijk begeleider heeft? Theo: Heel simpel: zonder begeleiding redden ze het niet, dan gaan ze volkomen ten onder in deze ingewikkelde maatschappij. Elvira: De regels in Nederland zijn zo ingewikkeld zonder hulp van VluchtelingenWerk gaat het gegarandeerd mis. Interview met Anja van Genderen (taalcoach) Hoe lang ben je al werkzaam als taalcoach bij VluchtelingenWerk? In december 2011 ben ik gestart als administratieve ondersteuning bij VluchtelingenWerk WOBB. In januari 2012 ben ik begonnen als taalcoach. Waarom heb je je destijds aangemeld als taalcoach? Omdat ik werkte als vrijwillige administratieve ondersteuning, vond ik het belangrijk om ook het contact met de doelgroep op te bouwen. Ik wilde graag weten wat VluchtelingenWerk allemaal doet voor haar cliënten. Daarom ben ik begonnen als taalcoach, ook omdat ik wist dat de organisatie op zoek was naar taalcoaches. Ik vind het ook fijn om in mijn eigen buurt iets te kunnen ondernemen. Kun je kort iets vertellen over het maatje waar je aan gekoppeld bent? Het is een hele leuke jongen. Hij wil best leren, maar gaat zijn eigen weg. Hij is altijd ontzettend vriendelijk. Afspraken maken gaat soms moeizaam. Het blijft lastig om op tijd te komen. Hij is nu wel zo ver dat hij afspraken afzegt als hij niet kan komen. 11
Hoe ziet een gemiddelde afspraak met je taalmaatje eruit? Momenteel help ik hem vooral met zijn huiswerk. Hij volgt nu een MBO niveau 2 opleiding. Voorheen hadden we gesprekken over dagelijkse dingen. Waarom is het zo leuk om taalcoach te zijn? Ik vind het werken met mensen erg leuk. Iedereen is weer anders. Het kennismaken met andere culturen is voor mij een verrijking. Ook dankbaarheid speelt een rol, je krijgt er veel voor terug. Met mijn vorige taalmaatje heb ik nog steeds contact, we zijn inmiddels bevriend geraakt. Interview Wim van Zuilekom (spreekuurmedewerker) Hoe lang ben je al vrijwilliger bij VluchtelingenWerk Bommelerwaard? Sinds september 2008. Wat vind je het leukste aan het werken bij VluchtelingenWerk? Ik vind het erg leuk dat ik heel divers bezig kan zijn. Ik vind steeds nieuwe uitdagingen. Ook vind ik het werken met mensen geweldig. Het is fijn dat het kantoor in Zaltbommel is, lekker dichtbij. Hierdoor loop ik makkelijk even binnen. Ik probeer in te springen waar mijn talenten liggen. Ik geef o.a. een cursus over geld en ben vanaf het begin spreekuurmedewerker. Kun je wat vertellen over je werkzaamheden als spreekuurmedewerker? Vluchtelingen stellen vragen over onderwerpen waar Nederlanders ook vaak mee te maken hebben. Zij zijn echter vaak de Nederlandse taal niet voldoende machtig en kennen de weg naar de juiste instanties niet. Dat betekent vaak formulier invullen en bellen, bellen, bellen. Daar helpt VluchtelingenWerk ze dan bij. Welke vragen worden meestal gesteld tijdens het spreekuur? Heel veel vragen gaan over financiële zaken: rekeningen die betaald moeten worden, een betalingsregeling die getroffen moet worden, dat soort dingen. Ik schat dat in dat 60 tot 70 procent van de vragen op het spreekuur over financiële zaken gaan. Andere vragen die gesteld worden zijn vaak heel divers: van het overstappen naar een andere telecom-provider tot vragen over de inburgering. Ook komen er brieven van de postcodeloterij op tafel.. Wat is het meest bijzondere dat je tot nu toe hebt meegemaakt als spreekuurmedewerker? Ik maak iedere week wel bijzondere dingen mee, het wordt nooit saai. Wat me opvalt is dat het vertalen van een korte vraag met behulp van een (bevriende) tolk vaak heel lang duurt. 'Waar het gaat het allemaal over', vraag ik me dan af. Soms is het antwoord echter ook heel kort en bondig! Laatst sprak ik een jonge vluchteling die net 18 was geworden en aangaf het huis uitte willen omdat het thuis niet lekker liep. Dat raakt me dan wel, blijkbaar zijn er in dat gezin zoveel problemen dat deze jongere ervoor kiest om niet meer thuis te willen wonen. Toch een ingrijpende beslissing. Ook een bijzonder en vaak lastig probleem: als de vorige bewoner zich niet heeft uitgeschreven. Een vluchteling krijgt dan allerlei brieven die niet voor hem of haar bedoelt zijn, en schrikt hier erg van. De gemeente moet dan eerst een procedure opstarten om te onderzoeken of deze persoon daadwerkelijk niet meer in de woning verblijft. Probeer dat maar eens uit te leggen aan iemand die de Nederlandse taal niet goed spreekt en geen kennis heeft van de Nederlandse wet- en regelgeving. VluchtelingenWerk WOBB, Johan van Oldebarneveldtstraat 48, 5301 GZ Zaltbommel Telefoon: 0418-541017, 0418-518101 Mail: bommelerwaard@vluchtelingenwerk-wobb.nl 12