gemeente Eindhoven Dienst Stadsontwikkeling Raadsbijlage nummer a x8 Inboeknummer 88+oo6SBS Beslisdatum B&W 8 november r998 Dossiernummer 84S. 6oa Raadsbijlage Voorstel tot het sluiten van een deelnemingsovereenkomst met de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting 1 Inleiding Het Bouwfonds Nederlandse Gemeenten biedt zijn aandeelhouders (gemeenten) een mogelijkheid om de dividenden van de aandelen bouwfonds in te zetten voor de volkshuisvesting. Het bouwfonds heeft daarvoor een apart fonds opgericht dat is ondergebracht in de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting. Het bijzondere aan dit fonds is dat het zichzelf voedt (revolving fund). De gemeente verstrekt hieruit leningen tegen gunstige voorwaarden voor volkshuisvestingsprojecten. In het onderstaande volgt het voorstel om in die stichting deel te nemen. Eindhoven kan het grootste deel van de dividenden van het aandelenpakket, dat per 1 januari 1996 in bezit is, in dit fonds storten. Voor de jaren 1996 en 1997 hebben burgemeester en wethouders dit gedaan vooruitlopend op een goedkeuring door de raad. 2 Voorgeschiedenis Het bouwfonds heeft twee redenen om een Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting in het leven te roepen. Ten eerste wil het fonds een gebaar maken naar de volkshuisvesting ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan. Ten tweede komt het bouwfonds tegemoet aan de kritiek van de aandeelhouders/gemeenten in het recente verleden. Zij wensen een grotere vrijheid om de aandelen te verhandelen en bovendien een ruimhartiger dividendpolitiek. Inmiddels lijkt het bouwfonds zich de kritiek te hebben aangetrokken. Dit is de reden geweest waarom Eindhoven het aandelenpakket bouwfonds heeft uitgebreid. Bij de 36.000 aandelen (nominaal f 2,50 per aandeel) die de gemeente per 1 januari 1996 bezit koopt zij nadien nog eens 78.549 aandelen. Het bijgekocht pakket heeft de functie van algemeen dekkingsmiddel. Alleen het dividend op het pakket aandelen bouwfonds van 1 januari 1996 komt in aanmerking als financieringsbron voor het stimuleringsfonds. Hierop geldt een uitzondering. Een bedrag van f 34.200,ÃćâĆňâĂİ van het jaarlijks dividend is algemeen dekkingsmiddel (begroting algemene dienst).
f 1.200.000,ÃćâĆňâĂİ. Raadsbi)lage nummer a x8 3 Probleemstelling 3.1 Zichzelf voedend fonds (revolving fund). De Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting is een alternatief voor eenmalige of periodieke subsidies. De volkshuisvesting heeft dringend behoefte aan nieuwe middelen als alternatief nu het rijk nauwelijks meer geld voor dit beleidsterrein over heeft. Met een deel van het dividend van de aandelen bouwfonds heeft de gemeente een nieuwe financieringsbron. Een nadeel van subsidies is dat geldelijke steun maar eenmaal kan worden gegeven. Het stimuleringsfonds kiest daarom een andere aanpak. De dividenden worden gebruikt om leningen te verstrekken tegen lage rente. Aflossingen en rente keren terug in het fonds dat op die manier zichzelf voedt en groeit, dat is de revolving fund gedachte. 3.2 De aard en omvang van de geldelijke steun. Participeren in de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting betekent dat de gemeente dividenden gebruikt om volkshuisvestingsprojectente financieren. Op de 36.000 aandelen van het pakket van 1996 krijgt de gemeente in 1996 f 275.000,ÃćâĆňâĂİ dividend. In 1997 zelfs f 451.800,ÃćâĆňâĂİ. De bedragen (minus de f 34.200,ÃćâĆňâĂİ als algemeen dekkingsmiddel) zijn al in het fonds gestort in afwachting van de definitieve deelnemingsovereenkomst. Pas daarna zijn die middelen inzetbaar. Bij een gemiddelde storting van f 300.000,- bouwt de gemeente in het stimuleringsfonds een kapitaal op van ongeveer f 3.250.000,ÃćâĆňâĂİ. De 5tichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting gaat er in de model overeenkomst in principe van uit dat de deelnemer 50% van alle dividenden stort in het fonds. Eindhoven kiest echter voor een beperkter deelname. In de overeenkomst is dit verwerkt. In de jaren 1996, 1997 en 1998 geeft het bouwfonds een bonus aan elke gemeente die meedoet. Voor de bedragen die de gemeente aan dividenden in het stimuleringsfonds stort doteert het bouwfonds een gelijk bedrag in de vorm van renteloze leningen. Ook dit bedrag kan de gemeente op haar beurt aanwenden voor het financieren van volkshuisvestingsprojecten. De gemeente is vrij in de rente die ze in rekening brengt, de looptijd en de zekerheden (hypotheek bijvoorbeeld). De gemeente moet de renteloze lineaire lening van het bouwfonds, de zogenaamde verdubbelingsbonus, uiterlijk in 2008 terugbetalen. Bovendien moet de gemeente voor die leningen garant staan. De garantie geldt voor een bedrag van maximaal het gestorte dividend van 1996, 1997 en 1998, ofwel ongeveer De gemeente kan voor het (theoretische) geval dat zij wordt aangesproken uit de borgtocht (borg voor de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting) gebruik
Raadsbijlage nummer a x 8 maken van het Algemene Risicofonds Garanties en Geldleningen. Dit fonds krijgt zijn middelen via een opslag op de rente van 0,1596. Eindhoven stort in de jaren 1996 t/m 1998 ongeveer f 1.000.000,ÃćâĆňâĂİ aan dividend in het fonds. Tezamen met de renteloze leningen die het bouwfonds verstrekt komt het Eindhoven fondsaandeel op bijna f 2 miljoen. In de latere jaren komt daar het jaarlijks dividend, naar verwachting ongeveer f 400.000,ÃćâĆňâĂİ exclusief de rente, bij. Ten behoeve van de administratie van deze financieringswijze stelt de gemeente intern een bestemmingsreserve in. Deze reserve krijgt zijn voeding uit de gestorte dividenden, de rente over de uitgezette leningen en de rente-rekening-courant op het saldo met het stimuleringsfonds. 3.3 Het doel: volkshuisvestingsprojecten. 3.3.1 Particuliere woning verbetering. Op dit moment biedt onder andere de renovatie van woningen kansen om het financieringsinstrument in te zetten. Denkbaar is dat de gemeente een laagrentende lening van maximaal f 20.000,ÃćâĆňâĂİ per (duurzaam) op te knappen woning verstrekt. De terugbetaling geschiedt annuftair in 10 jaar. De rente bedraagt 0,559o boven het inf latiepercentage. De gemeente verricht tevoren een kredietwaardigheidsonderzoek. Dat kan ook een bemiddelingsorgaan doen. Mogelijk vraagt de gemeente een zekerheid in de vorm van een tweede hypotheek. Vanaf 1999 is dus de financiering van 100 te verbeteren woningen veilig te stellen. 3.3.2 Andere projecten. Behalve particuliere woningverbetering zijn andere te financieren projecten denkbaar. Verbouw van eengezinswoningen tot kamers voor kamerbewoning. Experimentele woonvormen. Alternatieve vormen, indelingen en plattegronden. Flexibele indelingen. Tijdelijke woningen. Gebruik van nieuwe materialen, toepassing van duurzame materialen, bouwen op technisch of maatschappelijk problematische locaties. Herstructurering en verplaatsing van economische activiteiten ten gunste van woningbouw. Combinaties van wonen met andere functies zoals werken, cultuur en recreatie. 3.4 Wie bepaalt. Namens burgemeester en wethouders wijst de directeur van de dienst Stadsontwikkeling tenminste eenmaal per jaar de projecten aan die in aanmerking komen voor deze vorm van financiering. De uitvoering en de administratie blijven volledig bij de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting. De gemeente maakt
Raadsbijlage nummer ara gebruik van haar aanwijzingsrecht en stelt de condities aan de leningen. 3.5 Er doen nog meer gemeenten mee. Eind 1997 namen ongeveer 130 gemeenten deel in de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting. Hieronder zijn de grote steden Rotterdam, Den Haag en Utrecht. 4 Wijze van aanpak 4.1 Deelname in de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting. Om mee te doen in de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting is het noodzakelijk dat de raad instemt met de standaard-deelnemingsovereenkomst(ligt voor u ter inzage). De raad moet bovendien het besluit van burgemeester en wethouders bekrachtigen om de dividenden aandelen bouwfonds 1996 en 1997 in het stimuleringsfonds te storten. Dit is gebeurd vooruitlopend op het sluiten van de deelnemingsovereenkomst. Het college stelt op die manier de "verdubbelingsbonus" (renteloze lening) van het bouwfonds voor de eerste twee jaar veilig. Vervolgens moet de gemeente elk jaar het dividend storten van de aandelen die het fonds per januari 1996 in bezit heeft. Uiteraard met uitzondering van het bedrag van f 34.200,ÃćâĆňâĂİ dat is aangemerkt als algemeen dekkingsmiddel. 4.2 Het aanwijzen van concrete projecten. Op dit moment is het te vroeg om al projecten aan te wijzen die voor deze vorm van financiering in aanmerking komen. De Eindhovense middelen van de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting krijgen hun plaats in de instrumenten van het Gemeentelijke Volkshuisvestingsfonds in oprichting. Een voorstel om dit fonds in te stellen bereikt de raad op afzienbare termijn. 5 Maatschappelijke gevolgen en het meetpunt van succes Deelname aan de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting verschaft geldelijke instrumenten om volkshuisvestingsprojectente realiseren die anders niet of onvoldoende in uitvoering komen. 6 Gevolgen van de aanpak Zie punt 5. 7 Resultaat van overleg en inspraak Niet van toepassing. 8 Communicatie De communicatie over het gebruik van de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting vindt vooral plaats nadat de deelnemingsovereenkomst is gesloten. De inzet van dit instrument is, zoals al is gezegd, onderdeel van het op te richten gemeentelijke volkshuisvestingsfonds.
Raadsbijlage nummer ara 9 Advies raadscommissie(s) De commissie voor grote stedenbeieid, volkshuisvesting en verkeer hebben wij over dit voorstel gehoord. Met de aantekening dat de geschetste denkbare inzet van het financieringsinstrument dient te worden aangemerkt als slechts een van de mogelijke aanwendingen van dat instrument. Haar positief advies ligt voor u ter inzage. Een ontwerpbesluit bieden wij u hierbij ter vaststelling aan. Burgemeester en wethouders van Eindhoven, R. Welschen, burgemeester. C. Tetteroo, secretaris.
Raadsbij lage nummer ar 8 Besluit De raad van de gemeente Eindhoven; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders van 3 november 1998, nr. 218; gelet op het advies van de commissie voor grote stedenbeleid, volkshuisvesting en verkeer; besluit: a in te stemmen met de overeenkomst tussen de Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting en de gemeente Eindhoven tot deelname in de gelijknamige stichting; b de deelname te beperken tot de dividenden van het aandelenpakket (36.000 stuks van nominaal f 2,50) dat op 1 januari 1996 in het bezit is van de gemeente Eindhoven, met uitzondering van dat deel dat dient als algemeen dekkingsmiddel (f 34.200,ÃćâĆňâĂİ per jaar); c de deelname met terugwerkende kracht te laten ingaan met ingang van het jaar 1996; d de dividendstortingen die het college van burgemeester en wethouders voor de jaren 1996 en 1997 vooruitlopend op het raadsbesluit hebben gedaan bekrachtigen; e in te stemmen met het instellen van een bestemmingsreserve stimuleringsfonds, die wordt gevoed uit het jaarlijks dividend van bovengenoemde aandelen, de rente-opbrengsten van de uitgezette leningen en de rente rekeningcourant op het saldo met het stimuleringsfonds; f in te stemmen met het verlenen van een gemeentegarantie voor de renteloze leningen die het Bouwfonds Nederlandse Gemeenten voor de jaren 1996, 1997 en 1998 verstrekt aan de gemeente. Het Algemeen Risicofonds Garanties en Geldleningen in te zetten in het (theoretische) geval dat de gemeente wordt aangesproken als borg. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 16 november 1998. R. Welschen, voorzitter. C. Tetteroo, secretaris. GD119980.8