BOUWEN AAN KWALITEIT JAARDOCUMENT VERPLEEGKUNDIGE ADVIES RAAD 2015
Inhoudsopgave Inleiding Bouwen aan kwaliteit in 2015 1. Vier verbeterprogramma s JBZ 2. Overige projecten en werkgroepen 3. Profilering, scholing en netwerken Nawoord Bouwen aan kwaliteit in 2016 Bijlage: Adviezen en activiteiten 3 JAARDOCUMENT VERPLEEGKUNDIGE ADVIESRAAD 2015 JEROEN BOSCH ZIEKENHUIS
Bouwen aan kwaliteit in 2015 2015 was een bewogen jaar, waarin de activiteiten van de VAR voornamelijk in het teken stonden van JBZ brede verbeterprogramma s: JCI, Digitaal Werken, Capaciteitsmanagement en Verpleegkundig Leiderschap. De VAR nam deel aan verschillende werk- en stuurgroepen om verpleegkundig beleid te verankeren in de organisatie. Deze deelname ondersteunt de missie van de VAR; het optimaliseren en garanderen van de verpleegkundige zorg binnen het JBZ. Ook in 2016 staan de verbeterprogramma s centraal in het JBZ en daarmee hoog op de agenda van de VAR. Samenstelling VAR 2015 Het VAR-bestuur bestond in 2015 uit vijf bestuursleden, ondersteund door één ambtelijk secretaris en een secretaresse. Alle bestuursleden hebben 8 uur per week voor de VAR ter beschikking, de bestuursvoorzitter heeft 12 uur, de secretaresse 16 uur. Britt van Merrienboer, sinds januari 2015 bestuursvoorzitter VAR, verpleegkundig Specialist Oncologie Lisette Koelman, bestuurslid, verpleegkundige afdeling Nefrologie en Algemene Interne Geneeskunde Karina Hustin, bestuurslid, HCK/PCI verpleegkundige Marieke Bevers, bestuurslid, verpleegkundige afdeling Neurologie Arjenne van der Linden, bestuurslid, verpleegkundige afdeling Kort Verblijf Ella Oostenbruggen, ambtelijk secretaris, ambtelijk secretaris Bestuur Vereniging Medische Staf, tot 1 oktober 2015 Ellen Nass, secretaresse Positie binnen de organisatie De VAR heeft zich binnen het JBZ stevig gepositioneerd als adviesorgaan met toegevoegde waarde voor de organisatie. Organisatiebreed wordt formeel en informeel advies gevraagd. Ook neemt de VAR deel aan werk- en stuurgroepen en de voorzitter is samen met een RVE-manager proceseigenaar van het verpleegkundig proces. Daarnaast neemt de voorzitter van de VAR deel aan het platform Verpleegkundig Leiderschap. Dit platform is sinds 2015 officieel als overlegvorm door de Raad van Bestuur erkend en heeft tot doel de verpleegkundige zorg te optimaliseren. Dit draagt bij aan verankering van verpleegkundig beleid in de organisatie en op deze manier heeft de VAR invloed op organisatiebeleid. 4 JAARDOCUMENT VERPLEEGKUNDIGE ADVIESRAAD 2015 JEROEN BOSCH ZIEKENHUIS
1. Vier verbeterprogramma s JBZ Joint Commission International Niet alleen een verbetering op papier, maar daadwerkelijk in de praktijk (Britt van Merrienboer) Joint Commission International (JCI) is een internaal accreditatieorgaan voor veiligheid in de zorg. Eind 2016 wordt het JBZ getoetst op de gestelde eisen van dit accreditatieprogramma. Door een accreditatie is het voor interne en externe partijen inzichtelijk dat dit ziekenhuis voldoet aan de eisen voor kwaliteit en veiligheid. Om een accreditatie te behalen moet het JBZ aan bepaalde eisen voldoen waardoor nieuw beleid of aanpassing van bestaand beleid nodig is. Het patiëntgerichte normenkader van JCI is hier leidend in. Een van de vele voorbeelden is het toewijzen van patiënten aan verpleegkundigen. Dat levert meer continuïteit van zorg op en verbetert de kwaliteit en veiligheid. Het JCI programma toetst dergelijke beleidsafspraken in de praktijk. De afgesproken verbeteringen moeten daadwerkelijk terug te vinden zijn op de werkvloer. In 2015 leverde de VAR een belangrijke bijdrage aan het opstellen, toetsen en implementeren van verpleegkundig aan JCI gerelateerd beleid. Zo nam de voorzitter van de VAR plaats in de JCI stuurgroep en droeg bij aan het toetsen van de toepasbaarheid en implementatie van het verpleegkundig beleid in de praktijk. Verpleegkundig Leiderschap Door het opbouwprogramma wordt niet alleen de patiënt beter, maar ook de verpleegkundige! (Arjenne van der Linden) In 2009 stelde de VAR het visiedocument Visie op de Verpleegkundige Professional op. Daaruit volgde het onderscheid tussen de niveau 4 en 5 verpleegkundigen. Daarbij nam het JBZ Verpleegkundig Leiderschap als verbeterprogramma op in het beleid. Van 2015 tot 2017 ondersteunt het Opbouwprogramma Verpleegkundig Leiderschap dit JBZ-beleid door het scholen van verpleegkundigen om de kwaliteit van zorg te optimaliseren. Drie thema s staan in dit opbouwprogramma centraal: Evidence Based Practice; Klinisch Redeneren; Verpleegkundig Proces. 5 JAARDOCUMENT VERPLEEGKUNDIGE ADVIESRAAD 2015 JEROEN BOSCH ZIEKENHUIS
Door het verbeterprogramma Verpleegkundig Leiderschap en de bekrachtiging van het Platform Verpleegkundig Leiderschap krijgt het professionaliseren van de verpleegkundige beroepsgroep steeds meer vorm binnen het JBZ. Deze ontwikkelingen leiden tot een nieuwe visie van de VAR. De verwachting is dat deze in 2016 verschijnt, geheel parallel aan het strategietraject van het JBZ. Digitaal werken Op weg naar een papierloos ziekenhuis. (Marieke Bevers) Het JBZ is een vooruitstrevend ziekenhuis waar patiëntenveiligheid hoog in het vaandel staat. Een Elektronisch Patiëntendossier (EPD) mag hier niet aan ontbreken. Ter ontwikkeling van het verpleegkundig dossier binnen het EPD is de werkgroep verpleegkundig proces opgericht. De voorzitter van de VAR is samen met de RVE-manager proceseigenaar van het verpleegkundig proces en ook een van de bestuursleden participeert in deze werkgroep. De werkgroep maakt basisafspraken over de vormgeving en inrichting van het verpleegkundig proces, waaronder binnen het EPD. Het verpleegproces is een cyclisch proces waarin de verpleegkundige op een systematische wijze de zorg plant, uitvoert en evalueert. Hierdoor kunnen verpleegkundigen een klinisch oordeel vormen over verpleegproblemen. Door te werken volgens dit standaard proces verbetert de continuïteit van zorg. Bovendien verhoogt het patiëntenparticipatie. Het verpleegkundig proces is opgesteld in lijn met de JCI normen en het daarop gebaseerde JBZ beleid. Het verpleegkundig basisdossier binnen het EPD wordt op soortgelijke systematische wijze ingericht. Naast het ontwikkelen van een elektronische werkomgeving vindt zo tegelijkertijd een procesoptimalisatie binnen de verpleegkundige beroepsgroep plaats. Een paar voordelen van het EPD waardoor de patiëntveiligheid verbetert: het gehele patiëntendossier is altijd en overal beschikbaar; het EPD biedt uniformiteit, elk dossier is op dezelfde wijze ingericht; de rapportage van alle disciplines is terug te vinden in het EPD. Capaciteitsmanagement De juiste patiënt en verpleegkundige op de juiste plaats op de juiste tijd (Marieke Bevers) Het doel van het verbeterprogramma capaciteitsmanagement is vraag en aanbod van capaciteit op elkaar af te stemmen door een efficiëntere inzet van medewerkers. De VAR streeft ernaar om de inzet van het verpleegkundig personeel aan te passen aan de zorgbehoefte van de patiënt en de arbeidsgerelateerde behoefte van de verpleegkundige. Daarnaast is het van belang om in te spelen op de dagelijkse pieken en dalen in het patiëntenaanbod en de zorgzwaarte. Vooruitlopend hierop schreef de VAR in 2013 in opdracht van de RvB de Visie op optimaliseren van de verpleegkundige inzetbaarheid. 6 JAARDOCUMENT VERPLEEGKUNDIGE ADVIESRAAD 2015 JEROEN BOSCH ZIEKENHUIS
Op dit moment heeft de VAR geen directe rol in het programma. De VAR wordt op de hoogte gehouden van ontwikkelingen binnen dit programma door het programmamanagement. Er bestaat de mogelijkheid om (in)formeel advies uit te brengen. In 2016 wil de VAR de inhoud van de Visie op optimaliseren van de verpleegkundige inzetbaarheid opnieuw onder de aandacht brengen bij het programmamanagement. 7 JAARDOCUMENT VERPLEEGKUNDIGE ADVIESRAAD 2015 JEROEN BOSCH ZIEKENHUIS
2. Overige projecten en werkgroepen Verander van fixen en vergeten in zien, oplossen en delen (Karina Hustin) In 2015 participeerde de VAR in de volgende project- en werkgroepen. Werkgroep wel of niet reanimeren Deze multidisciplinaire werkgroep richt zich op de actualisatie en borging van het reanimatiebeleid in het JBZ. Het streven is dat het reanimatiebeleid medio 2016 gerealiseerd is. Projectgroep Patiëntenparticipatie De projectgroep patiëntenparticipatie startte in 2015 na deelname aan het Institute for Healthcare Improvement congres (IHI). Het doel van de projectgroep is de kwaliteit van patiëntenzorg verbeteren door: de patiënt meer te laten participeren in verschillende overlegvormen in het JBZ, zoals bijvoorbeeld deelname aan een multidisciplinair overleg; het gebruiken en leren van patiëntenervaringen. Het streven van de projectgroep is dat er medio 2016 instrumenten voor patiëntenparticipatie ontwikkeld zijn. Daarin zijn alle initiatieven verzameld. Leernetwerkgroep Peer Support Als de zorgverlener een trauma oploopt na betrokkenheid bij een incident (second victim) wordt de impact op hun persoonlijk en professionele leven vaak nog onderschat. Zo kan er emotionele schade ontstaan en de VAR pleit voor het bieden van ondersteuning voor de verwerking hiervan. De werkgroep ontwikkelt een vaste structuur om de juiste begeleiding te bieden aan second victims. Projectgroep patiëntenvoeding Eind 2014 heeft de RvB de opdracht gegeven een notitie op patiëntenvoeding te ontwikkelen. De projectgroep richt zich er op dat iedere patiënt optimale voeding krijgt in overeenstemming met zijn individuele behoefte en wens. Om de volgende stap naar een nieuwe invulling van patiëntenvoeding te realiseren, stelt de projectgroep in 2016 beleidsvoorstellen op die voortkomen uit deze notitie. 8 JAARDOCUMENT VERPLEEGKUNDIGE ADVIESRAAD 2015 JEROEN BOSCH ZIEKENHUIS
3. Profilering, scholing en netwerken Alles wat je aandacht geeft groeit (Lisette Koelman) Externe profilering In 2015 heeft de VAR op symposia van verschillende instellingen gesproken (o.a. Erasmus Medisch Centrum, Nursing Experience, Hogeschool Avans) met betrekking tot implementatie van de functiedifferentiatie en het opbouwprogramma Verpleegkundig Leiderschap. Daarnaast neemt de VAR vier keer per jaar deel aan de initiatiefgroep Landelijke VAR. Interne profilering Symposium: Maak het verschil! Verpleegkundig leiderschap (februari 2015) Januari 2015 trad de voorzitter van de VAR af. In het kader hiervan werd een afscheidssymposium georganiseerd. Dit stond in het teken van Verpleegkundig Leiderschap, waarbij belangrijke externe sprekers betrokken waren, zoals de Inspecteur-Generaal van de IGZ. Symposium 'Verpleegkundige beroepsprofielen: het onderscheid tussen niveau 4-5 verpleegkundigen' (maart 2015) Vanuit de grote landelijke belangstelling voor de implementatie van functiedifferentiatie op basis van de Visie op de verpleegkundige professional (2009) organiseerde de VAR een succesvol symposium. Meer dan vijftig externe zorginstellingen waren aanwezig. Symposium verpleegkundig tuchtrecht door jouw schuld?! (oktober 2015) Na een succesvol symposium over verpleegkundig tuchtrecht in 2014 besloot de VAR het symposium dit jaar te herhalen. Gezondheidsrecht, tuchtrechtprocedure, praktijkcasus, beroepscode zijn onderwerpen die daarin centraal staan. Nurse Night (12 mei 2015) Op de dag van de gezondheidszorg, organiseerde de VAR opnieuw de Nurse Night met de film The fault in our stars. Verpleegkundig Interessant Praatje (VIP): De VAR organiseert zes keer per jaar informele en informatieve lunchbijeenkomsten voor verpleegkundigen. Een inhoudsdeskundige leidt het VIP dat elke keer een ander thema heeft. Ook het VIP streeft naar het bevorderen van deskundigheid en professionaliteit van verpleegkundigen. Scholing De VAR startte in 2015 met de training Schrijven van beleidsstukken. De training heeft in 2016 een vervolg gekregen. 9 JAARDOCUMENT VERPLEEGKUNDIGE ADVIESRAAD 2015 JEROEN BOSCH ZIEKENHUIS
Bouwen aan kwaliteit in 2016 Vier programma s staan centraal in het JBZ in 2015: het maken van beleid voor het programma JCI; het inrichten van het EPD voor het programma Digitaal Werken; het verzamelen van data voor het programma Capaciteitsmanagement; het opbouwprogramma Verpleegkundig Leiderschap. Deze programma s dragen bij aan betere kwaliteit van zorg, bouwen aan kwaliteit. Ook in 2016 bouwt de VAR aan kwaliteit: eind 2016 vindt naar verwachting de JCI accreditatie plaats; implementatie van het EPD; plannen en implementeren volgens het programma Capaciteitsmanagement; voortzetting van het Opbouwprogramma Verpleegkundig Leiderschap. Zo optimaliseert en garandeert de VAR ook in 2016, de kwaliteit van de verpleegkundige zorg binnen het JBZ. Daarnaast ontwikkelt de VAR in 2016 een nieuwe visie, parallel aan het strategietraject van het JBZ, met accenten op de toekomstige zorgontwikkelingen en de ontplooiing van de VAR binnen de organisatie. 10 JAARDOCUMENT VERPLEEGKUNDIGE ADVIESRAAD 2015 JEROEN BOSCH ZIEKENHUIS
Bijlage Adviezen en activiteiten Adviezen 2015 Gevraagde adviezen: zienswijze concept profielschets voorzitter RvB; advies n.a.v. gesprek kandidaat voorzitter RvB; reactie m.b.t. Profielschets vacature m.b.t. vervanging P. Langenbach; advies in het kader van voorgenomen benoeming lid Raad van Bestuur; advies m.b.t. aanschaf Chipsoft; advies m.b.t. projectvoorstel 'Loop naar de pomp'; advies m.b.t. HAP. Informele adviezen: memo herziene voorschriften medicatie in eigen beheer en door gebruik thuismedicatie; advies plan van aanpak uitrol medicatiekamers 2.0 en MMU 3 beleid; informeel advies m.b.t. MMU 5&6 beleid; informeel advies m.b.t. dubbelcheck toediening Parenteralia; vervolgschrijven m.b.t. capaciteitsmanagement; consequenties JBZ beddenreductie in zomerperiode. Overzicht activiteiten 2015 Programma JCI EPD (verpleegkundig proces) Platform Verpleegkundig Leiderschap Capaciteitsmanagement Verpleegkundig Leiderschap Peer Support Patiëntenparticipatie Reanimatie Voeding Functiedifferentiatie Medicatieveiligheid PR (interne en externe profilering) Interne adviezen en overleggen Activiteiten deelname stuurgroep deelname stuurgroep 3 wekelijks voortgangsoverleg deelname platform 6 wekelijks 3 wekelijks voortgangsoverleg maandelijks voortgangsoverleg opbouwprogramma deelname opbouwprogramma landelijke bijeenkomst leernetwerk peer support (4 jaarlijks) projectgroep patiëntenparticipatie (2 maandelijks) deelname werkgroep Wel of niet reanimeren deelname Projectgroep Hospitality klankbordgroep Zorgonderwijs informele adviezen MMU s controle toedienniveaus medicatie klankbordgroep medicatieoverdracht VIP en symposia (intern) jaarverslag (intern) bezoek symposia (extern) consulterend (extern) landelijk netwerk VAR (extern) vertegenwoordiging en advisering waar gewenst (o.a. ethiek, 12 mei, IGZ) 11 JAARDOCUMENT VERPLEEGKUNDIGE ADVIESRAAD 2015 JEROEN BOSCH ZIEKENHUIS