Alcohol en drugs in de wijk: sociale wijkteams aan zet Jojanneke Diemers (IRIS in de Buurt) Carolien Moerdijk (gemeente Utrecht) Barbra Velthuizen, (Victas) Elske Wits (IVO) Alcoholcongres, 16 maart 2016
Verslavingskunde dichtbij Barbra Velthuizen, manager preventie, veldwerk en GBGGZ
Bijeenkomst 1. Verslavingskunde 2. Zorgstandaard 3. Iris in de buurt 4. Wijkambassadeur 5. Gemeente Utrecht 6. Verbinding
& Netwerk GBGGZ Verslavingszorg
Verslavingskunde Kennisdomein van de GGZ Kennis van; - Verslaving, invloed andere leefgebieden - Jeugd, volwassenen, ouderen, LVB - Verslavingsgedrag - Gedragsbeïnvloeding - Preventie, terugval - Aanbod verslavingszorg, co morbide aandoeningen en hulp op andere leefgebieden. Ervaringsdeskundigheid Elke verslavingskundige kan de expertise gebruiken/ inzetten en overdragen
Urgentie Schaamte Drempel Vaak spelen er meerdere problemen Vroegsignalering en screening Belangrijke uitdaging; uitstellen of voorkomen beroep zwaardere zorg
Verslavingskunde De verslavingszorg wil de verslavingskunde dichtbij organiseren met als doel vroegtijdig te kunnen signaleren en motiveren zodat er in een eerder stadium kan worden ingegrepen en ernstigere gezondheidsschade voorkomen kan worden.
Wijk Informeel netwerk Maatwerk voorzieningen Buurtteams W WMO ZVW Via huisarts Samenwerking HUISARTS + POH GBGGZ Overheveling Bedden afbouw Psycho-educatie Probleemverheldering klachtbehandeling E-health Kort Middel Intensief chronisch Ambulantisering
Analyse 1. Weinig contact met de vz 2. Weinig hulpvragen op alleen middelen 3. Vaardigheden bespreekbaar maken 4. Weinig ruimte preventie 5. Meer samenwerking & aansluiten
Zorgstandaard alcoholverslaving: aansluiting ggz en sociaal domein i.o.v. Netwerk Kwaliteitsontwikkeling GGZ Elske Wits (projectleider) Alcoholcongres, woensdag 16 maart 2016
Wat zijn ggz zorgstandaarden? Van preventie tot en met behandeling en nazorg: inhoud, organisatie van ggz Per aandoening een zorgstandaard, ook: alcoholverslaving Begin 2017 zijn zorgstandaarden gereed
Belang voor lokaal netwerk Perspectief van degene die hulp vraagt is leidend in zorgstandaard Dus: breder dan alleen Zvw-verzekerde zorg Link met sociaal domein ( maatschappelijk herstel ) Ontwikkeling ZS Alcohol, Opiaten Resultaten Scoren, Zwarte Gat, IVO
Reikwijdte zorgstandaard individuele preventie (hoog)specialistische zorg lichte problematiek zware problematiek jeugdigen ouderen
Beleidscontext Relatie cliënt zorgverlener: Eigen regie, zelfmanagement, informele zorg Visie op behandelrelatie: gezamenlijke besluitvorming en gedeelde uitvoering Organisatie: Ambulant waar mogelijk, rol basis GGz Betrekken informele zorg Kwaliteit: Kwaliteitsstatuut, Landelijke samenwerkingsafspraken GGz
BELEIDSCONTEXT Wetenschappelijke kennis (gevat in richtlijnen) Praktijkkennis (deels gevat in richtlijnen) perspectief zorgverlener perspectief cliënt
Herstel: 4 dimensies Evidence based -Klinisch herstel -Functioneel herstel -Maatschappelijk herstel -Persoonlijk herstel Practice based Beleidscontext
Lokale samenwerking Lokale netwerken (huisarts en POH GGZ, wijkteam, generalistische basis GGz en gespecialiseerde GGz, vrijwilligers, CJG, enz) Signaleren, preventie, verwijzen (matched care) én: langdurige ondersteuning Op zoek naar goede voorbeelden!
Jojanneke Diemers Projectleider IRIS in de Buurt Achterhoek
IRIS in de Buurt is er voor: Iedereen, die zich zorgen maakt en/of vragen heeft over alcohol, drugs, gokken en/of internet gebruik en maatschappelijk opvang De gebruikers zelf. De mensen om de gebruikers heen; direct betrokkenen zowel in privé als werk setting.
IRIS in de Buurt richt zich op: Preventie: universeel, selectief en geïndiceerd (Vroeg) signaleren Motiveren en stabiliseren Toeleiden naar passende hulp
IRIS in de Buurt biedt: Informatie en Advies Voorlichting Consultatie Deskundigheidsbevordering Individuele begeleiding
IRIS in de Buurt biedt: Binnen de settings: Openbare ruimte (para)commerciele instellingen/ evenementen Onderwijs Opvoeders Jongerenwerk Zorginstellingen/ ziekenhuizen Netwerken
Kracht IRIS in de Buurt Laagdrempelig (iris-in de buurt- zorg) Binnen 48 uur reactie Adviseur, geen behandelaar Netwerk in gemeente Geen verwijzing nodig Geen gebruik eigen risico Overlast vermindering
Aansluiting Wijkteams Advies over een inwoner waar mogelijk alcohol, drugs, gamen, gokken of woonproblemen zijn. Aansluiten tijdens een gesprek met een inwoner als het over alcohol, drugs, gamen, gokken of wonen gaat. Zelf een gesprek voeren met jouw inwoner als het gaat over alcohol, drugs, gamen, gokken of wonen. In gesprek gaan met naasten van iemand die problemen heeft met alcohol, drugs, gamen,
Casustiek Bemoeizorg Zorgmijders Gamen Aansluiting wijkteams Samenwerken Netwerken Partners
Wijkthermometer & Wijkambassadeur Barbra Velthuizen, manager preventie, veldwerk en GBGGZ
Verslavingskunde De verslavingszorg wil de verslavingskunde dichtbij organiseren met als doel vroegtijdig te kunnen signaleren en motiveren zodat er in een eerder stadium kan worden ingegrepen en ernstigere gezondheidsschade voorkomen kan worden.
Wijkthermometer/Wijkambassadeur Welk aanbod van Victas is nodig/passend in de wijk Wie wordt wijk ambassadeur in de wijk, vast gezicht
Wijkthermometer Een scan van een wijk - Analyse bestaande bronnen - Behandelgegevens - Informatie vanuit de teams - Interviews belangrijkste stakeholders wijk
uitkomst Omschrijving wijk Beschermende factoren/belemmerende factoren Aangrijpingspunten voor aanbod Wijkambassadeur
Victas 2016 Utrecht-Amersfoort Utrecht gerealiseerd; Noordwest, Zuidwest, Oost en binnenstad Uitkomst
Aanbod in de wijk, oa Consultatie en advies Outreachend contact, veldwerk Deskundigheidsbevordering Informatiespreekuur Opvoedingsondersteuning Collectief aanbod ism netwerkpartners Crisishulp
Wijkambassadeur Netwerk in de wijk Wijkthermometer De behoefte/vraag vertalen Trends/problematiek in de wijk te signaleren
Randvoorwaarden Een wijkambassadeur kan zijn/haar taken alleen goed uitvoeren als hij/zij goed op de hoogte is van het aanbod van de instelling in relatie tot de beschikbare inzet (financiering) 2 e meting
Casus
Alcohol en drugs in de wijk: rol gemeente Hier komt tekst Volksgezondheid Hier Carolien komt Moerdijk ook tekst Senior adviseur Utrecht.nl
Nieuwe nota 2015: nota 'Bouwen aan een gezonde toekomst' Met de stad werken aan een gezonde stad, gezonde wijk en gezonde start Uitgangspunten zijn oa: - Positieve gezondheid - Terugdringen gezondheidsachterstanden Utrecht.nl
Gezonde wijk - Utrecht: lange geschiedenis van wijkgericht werken - Nu: ook Volksgezondheid gaat wijkgericht - Eigen organisatie daarop inrichten - En gelukkig waren samenwerkingspartners daar al mee bezig: wijkambassadeurschap van Victas Utrecht.nl
Gezonde wijk - Analyse van de wijk/buurt (gemeente, Victas) - Ambities bepalen - Samen inzetten op een gezonde leefstijl, vergroten van gezondheidsvaardigheden, op de manier die passend is bij de bewoners van en problematiek in een wijk (buurt!) Utrecht.nl
Victas en buurtteams In overleg (gemeente faciliteert) grensvlak en samenwerking op het gebied van: - individuele preventie (signaleren, motiveren, toeleiden) verkennen en vormgeven - collectieve preventie (voorlichting, groepsondersteuning) verkennen en vormgeven - ook aan de achterkant mogelijkheden voor samenwerking onderzoeken Utrecht.nl
Wijkteams aan zet
Wat gaan we doen Integrale visie op (preventieve)verslavingszorg in de keten en de wijk formuleren Ons gezamenlijke aanbod/pakket beschrijven en vaststellen Inzetten op zichtbaarheid en PR van de verslavingszorg en ons aanbod
Verslavingskunde dichtbij Streven naar een optimale samenwerking met de sociale buurtteams, huisartsen/poh, wijkverpleegkundige en andere belangrijke ketenpartners in de wijk. Inzetten op hulp bij vroegsignalering/screening van middelenproblematiek Focus op deskundigheidsbevordering van huisarts/poh-ggz en de generalist in de wijk
Verslavingskunde dichtbij Zorg op maat en dichtbij organiseren, waarbij ook aandacht voor de naasten/omgeving; Andere leefgebieden; werk-sport-uitgaanonderwijs Herkenbaarheid van verslavingszorg vergroten voor lokale ketenpartners, huisartsen, gezondheidscentra en gemeenten;
sport Informeel netwerk Maatwerk voorzieningen werk Vrije tijd Ondersteuning Consultatie Educatie Advies Groepsaanbod Etc. etc. Buurtteams generalist WMO ZVW Via huisarts Samenwerking HUISARTS + POH GBGGZ Overheveling Bedden afbouw Psycho-educatie Probleemverheldering klachtbehandeling E-health Kort Middel Intensief chronisch Ambulantisering Ondersteuning Consultatie Educatie Advies.
Trimbos & VZ Werkconferentie (2016) de inbedding van verslavingskunde binnen de sociale wijkteams en de wijkgerichte (publieke) gezondheidszorg de aansluiting op de zorgpaden van verslavingszorg en huisartsenzorg. Suzanne Lokman:slokman@trimbos.nl (030-2959385)
Meer informatie Jojanneke Diemers, IRIS in de Buurt Achterhoek. T 088-6061715 E j.diemers@iriszorg.nl Carolien Moerdijk, Gemeente Utrecht. T 030 2861073 E c.moerdijk@utrecht.nl Barbra Velthuizen, Victas. T 06-52543903 M bvelthuizen@victas.nl Elske Wits, IVO. T 06-29389343 E wits@ivo.nl Ontwikkeling ZS Alcohol, Opiaten Resultaten Scoren, Zwarte Gat, IVO