Business Proposal Workshop WoonKeur 17 januari 2012 Saxion, Kenniscentrum Leefomgeving Bouwsteen 3.3 Datum: 27 januari 2012 Auteur: Evelien Klasens
Inhoud 1. Samenvatting... 3 2. Inleiding en achtergrond... 4 3. De Workshop... 5 3.1. Omschrijving... 5 3.2. Doelstelling... 5 3.3. Resultaat... 5 4. Aanpak/ beschrijving projectactiviteiten... 7 4.1. Organisatorische zaken... 7 4.2. Succesfactoren... 8 5. Planning... 8 6. Kostenraming... 9 7. Conclusie en aanbevelingen... 9 Bijlage 1 Programma... 11 Bijlage 2 Brochure workshop WoonKeur... 12 Bijlage 3 Aanmeldingsformulier... 15 Bijlage 4 Algemene presentatie... 17 Bijlage 5 Presentatie WoonKeur... 19 Bijlage 6 Praktijkcase WoonKeur... 24 2
1. Samenvatting In het kader van het Euregionale Interreg project Wonen in Beweging is de workshop WoonKeur georganiseerd. Om er voor te zorgen dat zowel nieuwbouwwoningen als bestaande woningen voor meerdere leeftijdsgroepen geschikt zijn (dus ook voor ouderen) zal kennis van het toegankelijk maken van woningen en het ontwikkelen van toegankelijke woningen bij marktpartijen, gemeenten en corporaties aanwezig moeten zijn. Om deze partijen te informeren over waar je in zowel bestaande bouw als nieuwbouw rekening mee moet houden is de workshop WoonKeur opgezet in samenwerking met SKW-certificatie. De workshop bestaat uit een plenair gedeelte waarin kort het project Wonen in Beweging wordt toegelicht en waarin door de directeur van SKW-certificatie (de instantie die WoonKeur uitgeeft) uitleg geeft over wat WoonKeur precies inhoudt, hoe het tot stand is gekomen en wat voor specifieke eisen er zijn opgenomen. Naast het plenaire gedeelte was er een deel waarin de deelnemers in groepen van 5 personen opgedeeld werden en zelf aan de slag gingen met een praktijkvoorbeeld. De workshop vond plaats op 17 januari 2012 in het infocentrum BerfloMooi in Hengelo. Er hebben 32 personen deelgenomen. De deelnemers waren afkomstig uit verschillende vakgebieden: gemeenten, corporaties, architecten, aannemers, installateurs en adviesbureaus. Conclusie De workshop WoonKeur is een goede manier om deelnemers uit verschillende vakgebieden kennis te laten maken met eisen die gesteld kunnen worden aan een woning om deze comfortabel, toegankelijk en veilig te bouwen of te renoveren. Door bij de workshop ook het handboek WoonKeur aan de deelnemers mee te geven kunnen de deelnemers zich naderhand verder verdiepen in WoonKeur en kunnen ze het toepassen in de praktijk. Aanbevelingen Een dergelijke workshop komt het beste tot zijn recht als ook vakinhoudelijke deskundigen, in dit geval iemand die alles weet van WoonKeur, bij de workshop worden betrokken. Daarnaast is het aan te bevelen om niet alleen theorie over WoonKeur te vertellen, maar een deel praktijk toe te voegen. Op deze manier is de middag afwisselend en ervaren de deelnemers gelijk hoe WoonKeur werkt en wat er bij komt kijken. Tot slot is het aan te bevelen om deelname aan de workshop te combineren met het krijgen van het handboek. Op deze manier nemen de deelnemers de kennis mee naar hun organisatie en is de kans groter dat ze het gaan gebruiken. In ieder geval kunnen ze dan bij vragen over toegankelijkheid, comfort, veiligheid etc. terugvallen op het handboek. 3
2. Inleiding en achtergrond In het kader van het Euregionale Interreg project Wonen in Beweging is de workshop WoonKeur georganiseerd. Het project Wonen in Beweging speelt in op de gevolgen van de demografische ontwikkeling. Enerzijds wil zij bewoners bewust maken van en informeren over de mogelijkheden die er zijn om langer zelfstandig te blijven wonen. Hierbij gaat het o.a. om woningaanpassingen, domotica en dienstverlening. Anderzijds wil het project marktpartijen bewust maken van de kansen die de vergrijzing en het langer zelfstandig thuis wonen met zich mee brengen en hen informeren over oplossingen. Door de vergrijzing en de daarmee samenhangende krimp van de bevolking zal het woningaanbod niet meer aansluiten op de behoefte. Daar komt het overheidsbeleid en de wens van mensen zelf om langer zelfstandig te blijven wonen nog eens bij. Deze mismatch kan niet alleen worden opgevangen met nieuwbouw, maar zal voornamelijk opgelost moeten worden in de bestaande bouw. Dit betekent niet dat er bij nieuwbouw geen rekening kan worden gehouden dat de woning voor alle leeftijdsgroepen geschikt is. Hierdoor zal ook de toekomstwaarde van deze woningen toenemen, doordat zij bij een veranderende bevolkingsopbouw of ontwikkelingen ook voor andere doelgroepen geschikt zijn. Een toegankelijke woning biedt voor alle leeftijdsgroepen voordelen, niet alleen voor ouderen. Daarnaast ligt er een belangrijke opgave in de bestaande bouw. Met de komende demografische ontwikkelingen en het kleine volume nieuwbouw zullen in de bestaande bouw veel woningen moeten worden aangepast om aansluiting te vinden bij de behoefte. Om er voor te zorgen dat zowel nieuwbouwwoningen als bestaande woningen voor meerdere leeftijdsgroepen geschikt zijn (dus ook voor ouderen) zal kennis van het toegankelijk maken van woningen en het ontwikkelen van toegankelijke woningen bij marktpartijen, gemeenten en corporaties aanwezig moeten zijn. Dit zijn immers de partijen die de particulieren woningeigenaren adviseren of zelf woningen ontwikkelen of aanpassen. Om deze partijen te informeren over waar je in zowel bestaande bouw als nieuwbouw rekening mee moet houden is de workshop WoonKeur opgezet in samenwerking met SKWcertificatie. WoonKeur is een handboek dat normen en richtlijnen geeft voor een toegankelijk woning en bestaat uit een basispakket en een aantal pluspakketten. Eén van de pluspakketten is het pluspakket zorg, waarbij de woning aan bepaalde eisen moet voldoen zodat er ook intensieve zorg geleverd kan worden. Daarnaast bestaat er ook een handboek voor de bestaande bouw. Woningen die aan alle eisen van WoonKeur voldoen kunnen het certificaat WoonKeur krijgen. In deze Business Proposal wordt getracht kort en duidelijk weer te geven wat de workshop precies inhoudt, hoe hij georganiseerd kan worden en welke middelen daarvoor benodigd zijn. 4
3. De Workshop 3.1. Omschrijving De workshop bestaat uit een plenair gedeelte waarin kort het project Wonen in Beweging wordt toegelicht en waarin, in dit geval door de directeur van SKW-certificatie (de instantie die WoonKeur uitgeeft) uitleg geeft over wat WoonKeur precies inhoudt, hoe het tot stand is gekomen en wat voor eisen er zijn opgenomen. Na het plenaire gedeelte werden de deelnemers in groepen van 5 personen opgedeeld en gingen de groepen aan de slag met een praktijkvoorbeeld. Zij kregen een plattegrond van een woning met daarbij een eisenlijst van WoonKeur en moesten bepalen in hoeverre de woning aan WoonKeur voldeed. Iemand van SKW-certificatie liep langs de groepen om de nodigde toelichting en informatie te geven. Nadat alle groepen klaar waren werd het voorbeeld even kort besproken en werden vragen van de deelnemers beantwoord. Hierna werd een filmpje getoond van het project Insulinde in Nijmegen. Dit betreft een galerieflat uit de jaren 70 die volledig is gerenoveerd en voldoet aan de eisen van WoonKeur Bestaande Bouw. De workshop werd informeel afgesloten met een borrel en na afloop kregen alle deelnemers het handboek WoonKeur en/of het handboek WoonKeur Bestaande Bouw mee naar huis. 3.2. Doelstelling Doelstelling van de workshop was om diverse partijen die te maken hebben met het adviseren van bewoners of het realiseren/renoveren van woningen kennis te laten nemen met WoonKeur en ze te informeren over eisen waaraan een toegankelijke woning aan moet voldoen. Hierbij ging het zowel om nieuwbouw als bestaande bouw. 3.3. Resultaat De workshop vond plaats op 17 januari 2012 in het infocentrum BerfloMooi in Hengelo. Er hebben 32 personen deelgenomen. De deelnemers waren afkomstig uit verschillende vakgebieden: gemeenten, corporaties, architecten, aannemers, installateurs en adviesbureaus. De middag werd geopend door Hans Krabbe van Welbions. Hij vertelde in het kort iets over de herstructurering van de wijk Berflo Es en het infocentrum waar de bijeenkomst plaats vond. Evelien Klasens van Saxion nam hierna het woord en heeft kort toegelicht wat het project Wonen in Beweging inhoudt, wat de doelstellingen zijn en welke activiteiten er zoal georganiseerd zijn en nog georganiseerd worden. 5
Hierna gaf zij het woord aan de heer Englebert, directeur van SKW-Certificatie die de workshop WoonKeur verzorgde. SKW-Certificatie is de instantie die het handboek WoonKeur uitgeeft en die tevens de certificeringen doet. Naast de heer Englebert was de heer Bakker, projectleider WoonKeur meegekomen om praktijkvragen te beantwoorden en ter ondersteuning tijdens de praktijkcase die de deelnemers moesten beoordelen. Het eerste deel van de workshop bestond uit een toelichting over WoonKeur. Tijdens het plenaire gedeelte kwamen de volgende onderwerpen aan bod: Doel van WoonKeur Totstandkoming van WoonKeur Opbouw van WoonKeur Misstanden over WoonKeur Reden waarom WoonKeur is ontwikkeld Eisen van WoonKeur Pluspakketten WoonKeur Pluspakket Zorg Eisen WoonKeur Bestaande Bouw Na de pauze werden de deelnemers zelf aan het werk gezet. Groepjes werden gevormd en elk groepje ging aan de slag met een praktijkcase. Ze kregen plattegronden en doorsneden van een woning met daarbij een lijst eisen vanuit WoonKeur. Aan de hand van deze lijst moesten ze bepalen of de woning aan WoonKeur voldeed. De heer Bakker van SKW liep langs de groepen om vragen te beantwoorden en het één en ander toe te lichten. Nadat de groepen een tijdje aan de praktijkcase hadden gewerkt, bleek dat de woning op bijna alle punten voldoet aan WoonKeur. Er zijn een aantal eisen die niet te controleren zijn omdat dit niet uit de tekeningen te herleiden valt. Een voorbeeld hiervan is de hoogte van de drempels, deze zijn niet uit de tekeningen af te lezen. Nadat de opdracht was afgerond ging de heer Englebert kort in op de gemaakte opdracht. Als er in sommige gevallen niet aan een bepaalde eis voldaan kan worden, maar er een oplossing wordt aangedragen die minstens even goed is of beter, dit ook geaccepteerd wordt en toch het WoonKeur certificaat wordt afgeleverd. Tot slot werd er een filmpje getoond van Insulinde, een appartementencomplex in Nijmegen waarin 60 senioren wonen, die grondig is aangepast en het certificaat WoonKeur Bestaande Bouw heeft gekregen. Aanpassingen die hierbij gedaan zijn: Nieuwe keuken die voldoet aan WoonKeur eisen Nieuwe badkamer die voldoet aan WoonKeur eisen Verwijderen van drempels Ophogen van de galerij Automatische deuropeners 59 van de 60 bewoners hebben geparticipeerd in dit traject en hebben hun appartement laten aapassen. De aanpassingen hebben niet geleid tot huurverhoging, maar kwamen totaal ten laste van de corporatie. 6
4. Aanpak/ beschrijving projectactiviteiten Om een dergelijke workshop op te zetten moeten er een aantal zaken georganiseerd worden. Er moet een programma opgesteld worden, sprekers moeten benaderd worden en er moet een geschikte locatie gevonden worden. Hierna wordt een opsomming gegeven van de activiteiten en worden een aantal belangrijke succesfactoren beschreven. 4.1. Organisatorische zaken Overleg met SKW-certificatie of zij een deel van de workshop kunnen verzorgen en hoe het programma er uit ziet Bepalen of de deelnemers het handboek WoonKeur en/of het handboek WoonKeur Bestaande Bouw meekrijgen Maak prijsafspraken over de aan te schaffen handboeken Kosten voor de deelnemers bepalen Het vaststellen van de datum waarop de workshop zal plaatsvinden. Het opzoeken van een geschikte locatie om de bijeenkomst te houden (afhankelijk van het te verwachten aantal deelnemers). Bepalen hoeveel deelnemers wenselijk zijn (in verband met max. groepsgrootte). Afstemmen definitief programma ism SKW-certificatie Opstellen brochure met aanmeldingsformulier Uitnodigingen met brochure mailen naar potentiële deelnemers Programma en aanmeldingsformulier op de website zetten Deelnemerslijst maken en up to date houden aanmeldingen/afzeggingen. Lijst bijhouden met bestelde handboeken Inleiding voor het plenaire gedeelte samenstellen (powerpoint). Aantal handboeken doorgeven aan SKW-certificatie Definitief programma versturen naar deelnemers. Catering regelen (koffie/koeken/borrel/hapjes rekening houdend met het aantal deelnemers). Faciliteiten regelen (beamer, scherm, geluid, etc) Naambadgets maken en afdrukken Zorgen voor benodigd materiaal (linialen, pennen, potloden, schrijfblokken) Op de dag zelf: Actuele deelnemerslijst printen en meenemen Deelnemers ontvangen en deelnemerslijst laten tekenen Beamer, scherm, laptop en geluid controleren Zorgen dat de presentaties gereed staan Foto s maken Lijst meenemen met de bestelde handboeken Handboeken uitdelen 7
4.2. Succesfactoren Betrek de instantie die een dergelijk handboek uitgeeft, zij beschikken over de meeste kennis Geef de deelnemers het handboek mee aan het einde van de workshop, zo kunnen ze zelf aan de slag en dit vergroot de kans dat ze de eisen ook gaan hanteren. Zorg ervoor dat je niet alleen theorie gedeelte hebt, maar zet de deelnemers ook zelf aan het werk aan de hand van een praktijkvoorbeeld. 5. Planning Van de activiteiten die hiervoor zijn beschreven wordt hier de planning weergegeven. Activiteit Wanneer Overleg met SKW-certificatie of zij een deel van de 3 maanden van tevoren workshop kunnen verzorgen en hoe het programma er uit ziet Het vaststellen van de datum waarop de workshop zal 3 maanden van tevoren plaatsvinden. Bepalen of de deelnemers het handboek WoonKeur en/of 3 maanden van tevoren het handboek WoonKeur Bestaande Bouw meekrijgen Maak prijsafspraken over de aan te schaffen handboeken 2 maanden van tevoren Kosten voor de deelnemers bepalen 2 maanden van tevoren Het opzoeken van een geschikte locatie om de 2 maanden van tevoren bijeenkomst te houden (afhankelijk van het te verwachten aantal deelnemers). Bepalen hoeveel deelnemers wenselijk zijn (in verband 2 maanden van tevoren met max. groepsgrootte). Afstemmen definitief programma ism SKW-certificatie 2 maanden van tevoren Opstellen brochure met aanmeldingsformulier 2 maanden van tevoren Uitnodigingen met brochure mailen naar potentiële 1,5 maand van tevoren deelnemers Programma en aanmeldingsformulier op de website 1,5 maand van tevoren zetten Deelnemerslijst maken en up to date houden Doorlopend aanmeldingen/afzeggingen. Lijst bijhouden met bestelde handboeken Doorlopend Inleiding voor het plenaire gedeelte samenstellen 1 week van tevoren (powerpoint). Aantal handboeken doorgeven aan SKW-certificatie 1 week van tevoren Definitief programma versturen naar deelnemers. 1 week van tevoren Catering regelen (koffie/koeken/borrel/hapjes rekening 1 week van tevoren houdend met het aantal deelnemers). Faciliteiten regelen (beamer, scherm, geluid, etc) 1 week van tevoren Naambadgets maken en afdrukken 1 week van tevoren Zorgen voor benodigd materiaal (linialen, pennen, potloden, schrijfblokken) 1 week van tevoren 8
6. Kostenraming Voor het organiseren van een dergelijke workshop moet rekening gehouden worden met de volgende kostenposten: Huur locatie Catering locatie Drukken naambadgets Kosten handboeken Kosten bijdrage SKW-certificatie Organisatie en voorbereidingsuren Voor het organiseren van deze workshop zijn de volgende kosten gemaakt: Soort Kosten Catering 290,00 Handboeken 2.180,00 SKW-certificatie (geven workshop) 1.300,00 Drukken naambadgets 5,00 Totaal 3.775,00 Financiering Deze kosten zijn volledig gefinancierd uit het budget van Wonen in Beweging. 7. Conclusie en aanbevelingen Conclusie De workshop WoonKeur is een goede manier om deelnemers uit verschillende vakgebieden kennis te laten maken met eisen die gesteld kunnen worden aan een woning om deze comfortabel, toegankelijk en veilig te bouwen of te renoveren. Naast het opdoen van informatie omtrent de eisen geven de praktijkvoorbeelden en de toelichting van een deskundigheidspexpert tevens inzicht in de reden waarom bepaalde eisen worden gesteld en welke voordelen deze hebben voor bewoners. Daarnaast zijn er veel vooroordelen en misstanden over WoonKeur. Door zelf met de materie aan de slag te gaan en toelichting over de eisen te horen van de mensen achter WoonKeur worden deze grotendeels weggenomen. Door bij de workshop ook het handboek WoonKeur aan de deelnemers mee te geven kunnen de deelnemers zich naderhand verder verdiepen in WoonKeur en eventueel gaan toepassen in de praktijk. 9
Aanbevelingen Een dergelijke workshop komt het beste tot zijn recht als ook vakinhoudelijke deskundigen bij de workshop worden betrokken. De mensen van SKW-certificatie hebben de meeste kennis over WoonKeur en ook de meeste ervaring hoe WoonKeur kan worden toegepast, wat de nadelen zijn en hoe partijen het in de praktijk ervaren. Tijdens een workshop is deze input erg belangrijk en kunnen ook vragen over de eisen het beste beantwoord worden. Daarnaast is het aan te bevelen om niet alleen theorie over WoonKeur te vertellen, maar een deel praktijk toe te voegen. Op deze manier is de middag afwisselend en ervaren de deelnemers gelijk hoe WoonKeur werkt en wat er bij komt kijken. Vragen die naar aanleiding van de praktijkcase ontstaan kunnen gelijk beantwoord worden door ervaringsdeskundigen. Tot slot is het aan te bevelen om deelname aan de workshop te combineren met het krijgen van het handboek. Op deze manier nemen de deelnemers de kennis mee naar hun organisatie en is de kans groter dat ze het gaan gebruiken. In ieder geval kunnen ze dan bij vragen over toegankelijkheid, comfort, veiligheid etc. terugvallen op het handboek. Unterstüzt durch: Mede mogelijk gemaakt door: www.deutschland-nederland.eu 10
Bijlage 1 Programma 11
Bijlage 2 Brochure workshop WoonKeur 12
13
14
Bijlage 3 Aanmeldingsformulier 15
16
Bijlage 4 Algemene presentatie 17
18
Bijlage 5 Presentatie WoonKeur 19
20
21
22
23
Bijlage 6 Praktijkcase WoonKeur 24
25
26
27
28
29
30
31