Seksuele Gezondheid Jaarverslag 2014
Inleiding In dit jaarverslag wordt een overzicht gegeven van de werkzaamheden van afdeling seksuele gezondheid. De afdeling seksuele gezondheid heeft als taken het bestrijden van soa, bevordering van seksuele gezondheid onder jongeren tot en met 24 jaar (Sense) en prostitutiezorg. Deze taken hebben zowel curatieve als preventieve aspecten. De curatieve activiteiten bestaan uit het uitvoeren van spreekuren en in het kader van preventie worden voorlichtings- en outreachactiviteiten aangeboden.
Aantal soa-consulten en aantal gevonden soa s Na een dip in het aantal soa-consulten in 2013, veroorzaakt door tijdelijk formatietekort, is in 2014 het aantal soa-consulten weer gegroeid. In 2014 hebben er 3390 soa-consulten plaatsgevonden, die individueel zijn verzonden naar het soa-peilstation (SOAP). Tijdens die consulten in 2014 zijn in totaal 805 soa s gevonden, inclusief herpes, genitale wratten, trichomonas en schaamluis. Dit zijn weer aanzienlijk meer soa s dan in 2013 (644) en in 2012 (588). Er is 612 keer alléén getest op Chlamydia (en na 1 april tevens op gonorroe) bij jongeren met weinig risicogedrag. 2778 keer is er op Chlamydia, gonorroe, syfilis, meestal hiv en zo nodig hepatitis B getest. Thuistesten Sinds september 2014 worden per post thuistestjes voor Chlamydia en gonorroe verstuurd voor een zelftest. 195 testpakketjes zijn retour gestuurd, waarbij er 16 keer Chlamydia is gevonden (8,2%). Het terugstuurpercentage is ongeveer 85%. Daarnaast is er in 2014 119 keer een zelftest op de GGD gedaan bij een doktersassistente. Hierbij is 9 keer Chlamydia gevonden (7,6%).
2012 2013 2014 <25 jaar 1627 1668 2043 MSM 386 412 522 Prostituee 246 194 174 Niet westerse afkomst 590 586 657 Klachten 973 930 1246 Gewaarschuwd 545 577 787 3 contacten 1264 1278 1510 Swingers 177 174 110 MSM hiv+ 32 31 41 Geen doelgroep 0 0 0 Aantal consulten bij jongeren sterk toegenomen Sinds 1 september 2014 worden thuistesten aangeboden voor Chlamydia en gonorroe bij jongeren zonder Sense-vragen en met weinig risicogedrag. Hierdoor konden er veel meer jongeren getest worden. Ook door het Chlamydia-only spreekuur bij de doktersassistent kwamen er meer plekken vrij voor jongeren. De verpleegkundigen konden meer mensen uit de overige risicogroepen zien zoals: klachten, gewaarschuwd, MSM (mannen die seks hebben met mannen), etc.. Het gegeven of iemand swingt wordt niet meer verzonden naar SOAP sinds 1 september, vanwege de overstap naar het systeem Aphrodite. De afname in die groep is dus een vertekend beeld. In 2014 zijn er weinig spreekuren geblokt. Geslacht en seksuele voorkeur 2014 Tabel: Geslacht en seksuele voorkeur per leeftijdsblok Het motiveren van jonge jongens om zich op soa te laten testen is een aandachtspunt. Meisjes laten zich veel meer testen op soa.
Vindpercentage Het vindpercentage is het percentage cliënten, bij wie één of meer soa van de big five gevonden wordt (hiv, syfilis, hepatitis B, Chlamydia en gonorroe). Het percentage cliënten met tenminste één van deze soa was in 2014 19,8%. Landelijk was dit 15,5% (bron: soa-thermometer RIVM). Jaartal aantal consulten vindpercentage 2014 3390 (incl. 612 CT/GO only) 19,8% 2013 2857 (incl. 412 CT only) 18,9% 2012 2907 16,4% 2011 2876 17,9% 2010 2652 14,9% 2009 2590 14,9% Tabel: Vindpercentage naar aantal consulten per jaar We zijn steeds beter in staat om de juiste risicogroepen aan te trekken. Mensen die niet in aanmerking komen voor een test bij de GGD worden verwezen naar de huisarts. Vindpercentage naar risicogroep Zoals elk jaar hebben hiv-positieve MSM het hoogste percentage. Deze mannen worden aangemoedigd om zich periodiek (tenminste elk half jaar) bij ons te laten testen op soa. Het percentage positieve soa-testen is eveneens hoog bij mensen die gewaarschuwd zijn voor een soa. Waarschuwen van sekspartners is essentieel om de transmissieketen te doorbreken.
Tabel: Vindpercentage naar risicogroep 2012 2013 2014 <25 jaar 18,6 20,4 20,3 MSM 19,4 21,6 24,1 Prostituee 8,1 10,3 13,2 Niet westerse afkomst 15,8 20,5 20,7 Klachten 20,6 25,7 25,5 Gewaarschuwd 36,5 35,4 36,2 3 contacten 17,8 19,3 21,7 Swingers 7,3 12,1 18,2 MSM hiv+ 40,6 51,6 41,5 Vindpercentage en aantal consulten naar herkomst Afgaand op afkomst, ongeacht seksuele voorkeur, hebben wij op onze soa-poli bij mensen met een Surinaamse achtergrond (25%) relatief het vaakst een soa gevonden, ook mensen met een Aziatisch, Antilliaans en Sub Sahara Afrikaanse achtergrond scoorden hoger. Turkse mensen hadden relatief het minste een soa (7,1%).
Tabel: Consulten naar herkomst Tabel: Vindpercentage naar herkomst Herkomst aantal consulten aantal Soa Vindpercentage Nederlands 2567 500 19,5 Turks 28 2 7,1 Marokkaans 36 7 19,4 Surinaams 76 19 25,0 Antilliaans 61 14 23,0 Oost Europees 128 16 12,5 Aziatisch 142 35 24,6 Zuid Amerikaans 49 9 18,4 (overig) Sub Sahara Afrikaans 40 9 22,5
Opleidingsniveau In 2014 is ook het opleidingsniveau bij cliënten in kaart gebracht. De grootste groep had als hoogste opleidingsniveau middelbare beroepsopleiding/vmbo of lager. Tabel: Geslacht en seksuele voorkeur per opleidingsniveau
Tabel: Vindpercentage naar opleidingsniveau Opleiding Vindpercentage geen opleiding/ basisschool 15,5 lbo/mavo/vmbo/mbo 22,5 havo/vwo/gymnasium 14,9 hbo/wo 17,8 anders/onbekend 19,1 Aantal gevonden soa s 2012 2013 2014 hiv 1 5 4 syfilis 9 13 25 hepatitis B 1 0 1 Chlamydia 426 489 613 gonorroe 67 73 62 herpes 19 17 23 condylomen 50 44 68 trichomonas 3 3 7 LGV 3 0 2 schaamluis 0 0 2
Chlamydia De meest gevonden soa blijft Chlamydia. Chlamydia werd bij 613 cliënten gevonden, vorig jaar waren dat er 489. Zowel het absolute aantal opgespoorde gevallen van Chlamydia als het percentage positieve Chlamydiatesten is gestegen. In 2014 was de Chlamydiatest positief bij 18,1% van de bezoekers van de soa-poli. Dit percentage ligt hoger dan landelijk gemiddeld bij de soa-poli s (in 2014: 12,6%). In 2013 was dat 17,1%, in 2012: 14,6%. Vooral in de doelgroep jongeren was het percentage positieve testen hoog (zie grafiek). De uitschieter bij de groep minder dan 15 jaar geeft een wat vertekend beeld omdat slechts 3 cliënten jonger waren dan 15 jaar. Eén van deze cliënten had Chlamydia, dit levert direct een hoog vindpercentage. Het aantal positieve Chlamydia testen neemt weer wat toe op latere leeftijd. In de leeftijdsblokken vanaf 35 jaar is het aandeel MSM veel groter dan in de jongere leeftijdsblokken. Dat verklaart deze stijging. Tabel: Percentage positieve CT-testen per leeftijdsgroep Lymfogranuloma venerum Alle 71 mannen met een anorectale Chlamydia infectie zijn doorgetest op Lymfogranuloma venerum (LGV). LGV is twee keer gevonden het afgelopen jaar. Eén keer bij een hiv-negatieve homoseksuele man en één keer bij een hiv-positieve homoseksuele man. Vijf keer is de test mislukt. Reden voor mislukken van de test is dat er te weinig Chlamydia in de anale uitstrijk zat om te kunnen typeren. De overige 64 mannen hadden een negatieve uitslag. Gonorroe In 2014 is minder vaak gonorroe gevonden dan het jaar ervoor: 62 keer. Gonorroe kwam het vaakst voor in de doelgroep MSM (percentage positieve testen 5,2%). Ook de doelgroepen prostituees (4,0%), mensen van niet westerse afkomst, uit een endemisch gebied (3,7%), gewaarschuwd (3,2% ) en klachten (2,9%) scoorden hoger voor gonorroe.
CT GO Overall 18,1% 1,9% <25 jaar 19,4% 1,4% >25jaar 16,2% 2,7% MSM 16,9% 5,2% Prostituee 10,9% 4,0% Endemisch 18,1% 3,7% Klachten 23,0% 2,9% Gewaarschuwd 34,1% 3,2% 3 contacten 19,3% 2,5% <3 contacten 17,2% 1,2% Swingers 17,3% 1,8% Tabel: Percentage positieve GO-testen per risicogroep Herpes Herpes is 23 keer vastgesteld in 2014. Bij 2 van deze vaststellingen is geen PCR gedaan, maar de diagnose klinisch gesteld (type onbekend). 21 keer is een PCR gedaan, waar 11 keer herpes simplex type 1 en 10 keer herpes simplex type 2 is uitgekomen. HIV Vier keer is een hiv-infectie gediagnosticeerd in 2014. Alle keren bij mannen die seks hebben met mannen. Deze mannen zijn verwezen naar de hiv-behandelaar. Verspreiding van hiv blijft een groot probleem bij MSM. Sinds 2009 worden er in ons land jaarlijks ongeveer 700 Hiv-diagnoses gesteld bij deze groep. Dit aantal neemt niet toe, maar ook niet af. Frequent testen en zo vroeg mogelijk behandelen, naast promoten van condoomgebruik, is blijkbaar onvoldoende om hiv en andere soa s bij MSM terug te dringen. Wij wijzen de MSM op onze poli standaard op de mogelijkheid van PEP. Onderzoek naar de (kosten-) effectiviteit en mogelijkheden van PrEP is wereldwijd volop aan de gang. Syfilis Syfilis is in 2014 25 keer gevonden en door ons behandeld. Dat is bijna het dubbele ten opzichte van 2013. 1 keer bij een vrouw, 20 keer bij een homoseksuele man en 4 keer bij een biseksuele man.
Lues 2013 2014 Eerder behandelde lues 32 47 Lues 1 5 14 Lues 2 0 2 Lues latens recens 1 4 Lues latens tarda 6 2 Lues stadium onbekend 1 3 Totaal 13 25 Schaamluis Twee keer is schaamluis gevonden. Dat was voor het eerst sinds jaren. Het betrof twee mannen. SENSE Sense staat voor gratis en, desgewenst, anonieme hulpverlening op het gebied van seksualiteit aan jongeren tot en met 24 jaar. De regeling, gesubsidieerd door het Ministerie van VWS, is bedoeld voor jongeren die niet naar de huisarts willen (durven) of kunnen met hun vragen. De jongeren kunnen het Sense-spreekuur bij de GGD bezoeken voor vragen en hulp op het gebied van: SOA Anticonceptie (ongewenste) Zwangerschap Seksualiteit Seksueel geweld Aantal consulten Er zijn 509 Sense-consulten gehouden in 2014. In 2013 was dat 699 keer. De reden voor de afname is onduidelijk. Het aanvinken van de juiste dingen in Aphrodite voor registratie is in het begin mogelijk niet foutloos gegaan, maar ook in de periode voor 1 september was er al te zien dat er minder consulten gehouden zouden worden dan het jaar ervoor. Een oorzaak kan liggen in het Chlamydia-only spreekuur bij de doktersassistente, waar alleen met een vragenlijst gescreend wordt of er seksualiteitsproblemen zijn. Later in het jaar is begonnen met thuistesten en verschijnt een deel van de jongeren niet meer face-to-face op de poli. De onderwerpen van de 509 consulten waren onder andere anticonceptie, pijn bij het vrijen, moeite met klaarkomen of te snel klaarkomen, vrouwenbesnijdenis, seksueel geweld en maagdenvliesherstel. Zo nodig zijn mensen verwezen naar een seksuoloog of specialist in een ziekenhuis.
Prostitutiezorg Zevenhuizen Algemene informatie Al sinds 1990 heeft de GGD Hollands Noorden een spreekuur voor prostituees die werkzaam zijn op de Achterdam. Dit spreekuur vond oorspronkelijk plaats op de Achterdam, in een ruimte die ter beschikking was gesteld door de exploitanten. In oktober 2010 is de zorg voor prostituees verplaatst naar een speciaal daarvoor ingerichte ruimte op de locatie Zevenhuizen 10. GGD Zevenhuizen richt zich op prostituees die wonen en/of werken in Alkmaar en wordt mede gefinancierd door de gemeente Alkmaar. Doelstelling De doelstelling is het bieden van een aanbod gericht op fysieke en psychische gezondheid, het bevorderen van zelfredzaamheid, weerbaarheid en emancipatie van de prostituees (m/v) en het signaleren van geweld en mensenhandel. Daling aantal consulten Op GGD Zevenhuizen zijn in totaal 235 verpleegkundige/arts consulten gehouden. In vergelijking met 2013 (353) is dat een flinke daling. Tijdens de consulten is 148 keer diagnostiek voor soa ingezet (2013: 175). De niet-soa consulten waren hepatitis B vaccinatieconsulten of consulten betreffende anticonceptie of andere gezondheidsvragen. De verklaring van de afname van het aantal consulten in Zevenhuizen ligt in de sluiting van een deel van de ramen. Na het sluiten van een aantal ramen op de Achterdam zijn er minder prostituees werkzaam in Alkmaar. Vorig jaar bleven ze nog wel in Alkmaar wonen en was het over het algemeen nog een vaste groep, die naar het spreekuur kwam. Inmiddels zijn we een deel van de prostituees uit het oog verloren, doordat ze elders zijn gaan wonen/werken of gestopt zijn met het werk. Er komen minder klanten, omdat er minder ramen zijn: vrouwen klagen al langer over slechte verdiensten. We hebben bijna geen vrouw gezien in 2014 die nieuw op de Achterdam kwam werken. De enkele nieuweling heeft waarschijnlijk al een adres voor controles (bijvoorbeeld Amsterdam) en blijft daar voor de soa-controle. Vanuit Zevenhuizen hebben we de vrouwen altijd gestimuleerd om een eigen ziektekostenverzekering te regelen. Een andere reden voor de afname van het aantal consulten is dat meer vrouwen mogelijk voor niet soa-gerelateerde, lichamelijke klachten hun eigen huisarts bezoeken. Als reactie op de afname is er in 2014 een verpleegkundig spreekuur minder aangeboden. In plaats daarvan is er meer aanbod maatschappelijk werk gekomen. Het vindpercentage bij prostituees in de hele regio Holland Noorden (incl. Hertog Aalbrechtweg 5 Alkmaar, Den Helder en Hoorn) is gestegen van 10% naar 13,2%. Dat het soa-vindpercentage gestegen is, is in lijn met de geluiden van prostituees op de Achterdam. Klanten vragen vaker om onveilige seks. Prostituees kunnen soms meer geld vragen voor een onbeschermd contact en zien zich genoodzaakt onveilig te werken om dan toch hun kamerhuur en eten te betalen, ondanks de risico s. De clubs zijn minder vaak bezocht door afdeling seksuele gezondheid.
Land van herkomst van de cliënten GGD Zevenhuizen in 2013 en 2014 Land van herkomst Aantal 2013 Aantal 2014 Roemenië 131 87 Bulgarije 112 76 Hongarije 55 31 Nederland 27 15 Litouwen 12 10 Tsjechië 4 2 Polen 2 0 Onbekend/overig 10 14 Een paar van de uit het buitenland afkomstige prostituees spreekt Nederlands, maar de meeste prostituees spreken redelijk Engels, Duits of Spaans. Als dat ook niet wordt gesproken, wordt de hulp ingeschakeld van de tolkentelefoon of wordt Google translate gebruikt. Er is vaak een groot verschil tussen het functioneren van de zorg in het land van herkomst en in Nederland. De vrouwen zijn over het algemeen gewend dat ze zelf naar een specialist kunnen stappen (zonder verwijzing van een huisarts). Ook wordt in hun eigen land vaak veel gemakkelijker medicatie, zoals antibiotica en kalmerende middelen, verstrekt dan in Nederland. Tijdens de consulten is er dan ook relatief veel tijd nodig om het verhaal duidelijk te krijgen en om de vrouwen de weg te wijzen in de Nederlandse gezondheidszorg. De vrouwen zijn vaak alleen naar Nederland gekomen en hebben hier geen sociaal netwerk. Hun familie verblijft in het land van herkomst. Veelal hebben ze kinderen, die ze voor verzorging hebben achtergelaten bij familieleden of vrienden. Vaak rust de verantwoording voor het financiële onderhoud van hun familie op de schouders van deze vrouwen. Door taalproblemen en gebrek aan sociaal netwerk weten ze hun weg in de Nederlandse samenleving meestal maar matig te vinden. Outreach activiteiten Wekelijks loopt een sociaal verpleegkundige een rondje over de Achterdam. Er wordt door de prostituees veel gebruik gemaakt van de mogelijkheid om tijdens de ronde vragen te stellen over anticonceptie, hepatitis B, griep, gewichtsproblemen, slaapproblemen en het spreekuur. Het biedt ons ook gelegenheid om het spreekuur te promoten bij degenen die een tijdje niet geweest zijn en om degenen die nog niet bekend zijn met Zevenhuizen te ontmoeten en uitleg te geven over Zevenhuizen. Op deze manier proberen we vertrouwen in de GGD op te bouwen. Er wordt hulp geboden bij het maken van afspraken voor het spreekuur op Zevenhuizen als dat nodig is. De ronde biedt ook de mogelijkheid om contact te houden met degenen die nooit naar het spreekuur van Zevenhuizen komen. Het is belangrijk om te weten wat er op de Achterdam speelt. Spreekuur sociaal maatschappelijke hulpverlening De verpleegkundige van Zevenhuizen heeft in het verleden ook de opleiding maatschappelijk werk gevolgd. Tweemaal per week houdt zij een spreekuur voor prostituees voor maatschappelijk werk. In 2014 zijn 18 cliënten een begeleidingstrajecten ingegaan, die onderverdeeld kunnen worden in kortdurende trajecten en langdurige trajecten (in 2013 waren dat er 19).
Van de korte trajecten waren er in 2014 Schulden (3) Huisvesting Psychische hulp Hulp bij belasting Advocaat informatie Het uitleggen van het uitstaptraject. Begeleiding na uitstaptraject Van de lange trajecten waren er in 2014 10 cliënten die op verschillende manieren naar ons zijn doorverwezen: Uitstaptraject (2) Begeleiding na uitstaptraject Bemoeizorg Psychische klachten Huisvesting Begeleiding bij chronische ziekte Afstemming met ketenpartners Bij de hulpverlening op Zevenhuizen zijn wij aangewezen op samenwerken met organisaties zoals: Gemeente Alkmaar, Jongeren loket en huisvesting, Advocaten, Soa Aids Nederland, Comensha, Fair Work, P&G292, Politie, Exploitanten, DNO Alkmaar, IND, MEE, Parlan. Al deze organisaties hebben andere, soms tegengestelde belangen wat betreft de prostituee. Dit ingewikkelde krachtenveld stelt ons op dit moment voor de uitdaging om elkaar desondanks te vinden en te versterken. Nederlandse les Om prostituees onafhankelijker en weerbaarder te maken is in 2014 op Zevenhuizen wekelijks Nederlandse les gegeven. Dit is verzorgd door een lerares van het Horizon college. Aanvankelijk is er gestart met een groep van 5 prostituees, naar mate de lessen vorderden en er meer bekend was kwamen er meer prostituees bij (13). De resultaten waren goed: het heeft hun zelfredzaamheid verhoogd en gaf zelfvertrouwen en een betere kans op de arbeidsmarkt. Het onderlinge contact werd verbeterd en zij werden minder afhankelijk van anderen, die het minder goed met hen voorhebben. Helaas bleek er geen subsidie meer te zijn voor deze lessen en kon er geen vervolg aan gegeven worden. Van sekssite tot spreekkamer De afdeling heeft in 2014 ook samen met Soa Aids Nederland (SAN) en GGD Amsterdam meegewerkt aan een onderzoek naar het internetveldwerk. Dit onderzoek werd gefinancierd vanuit het Sarphati initiatief en is genaamd Van sekssite naar spreekkamer. Het doel van het onderzoek was om te meten wat het bereik van internetveldwerk is en welke type boodschap, mail of sms daar het beste voor gebruikt kan worden. Er is een onderzoeksrapport opgesteld, een presentatie gegeven op de landelijke Meet en Greet voor prostitutie en afgesproken dat GGD Hollands Noorden, SAN en de GGD Amsterdam gezamenlijk gaan werken aan het schrijven van een digitaal handboek, waar andere GGD en in het land gebruik van kunnen maken.
Vooruitblik Zevenhuizen: Door beperkte personele capaciteit voor maatschappelijke ondersteuning en het ontbreken van een netwerk met ketenpartners binnen het centrum is adequate hulpverlening niet in alle gevallen mogelijk. Voor 2015 is het dan ook de ambitie om met behulp van een beleidsnota de afstemming met netwerkpartners te verbeteren en te komen tot meer effectiviteit. Collectieve preventie Preventie is voor de GGD de kerntaak. In 2014 zijn naast de individuele voorlichting tijdens een consult, ook diverse voorlichtings- en outreachactiviteiten georganiseerd. We richten ons hierbij vooral op groepen waarvan bekend is dat ze een hoger dan gemiddeld risico lopen op soa, ongewenste zwangerschap en seksueel geweld. Vanuit de afdeling seksuele gezondheid zijn dit jaar wederom een aantal evenementen bezocht met als doel meer bekendheid geven aan onze activiteiten onder de risicodoelgroepen jongeren en mannen die seks hebben met mannen (MSM). Voorlichtings-en outreachactiviteiten soa/sense 2014 ROC kop van Noord Holland In 2014 heeft de afdeling seksuele gezondheid op het ROC kop van Noord Holland bij drie groepen van de afdeling Welzijn MBO niveau 3 en 4 een voorlichting gegeven over seksualiteit en soa. Het waren drie gemengde groepen (jongen/meisje) met een gemiddelde leeftijd van ongeveer 16 jaar. De interactieve voorlichting van 1,5 uur werd ondersteund door een PowerPoint presentatie, filmmateriaal met goede en minder goede afloop, kraskaarten en goodiebag met voorlichtingsmateriaal over Sense. Daarnaast werd er klassikaal een condoomdemo begeleid door de verpleegkundige met behulp van the Love box. Indian Summer In juni 2014 is er een GGD Hollands Noorden team van verpleegkundigen, arts en peers aanwezig geweest tijdens het jaarlijkse Indian Summer festival te Geestmerambacht. Zoals ieder jaar zijn er dit jaar ook weer condooms en Sense gadgets uitgedeeld aan bezoekers en dan vooral jongeren tot 25 jaar. Het weer zat wat tegen en om die reden zijn er minder Sense tatoeages geplakt. De verpleegkundigen hebben ook wat vragen van bezoekers beantwoord vooral gericht op het soa/sense spreekuur. Een enkeling noemde de lange wachttijden voor een soa-test wat op dat moment actueel was. Het begin van de middag verliep rustig met weinig bezoekers behorend tot de doelgroep van de poli seksuele gezondheid. In de loop van de middag veranderde dit. Naar schatting zijn er 2000 condooms, 1000 Sense lolly s en 200 Sense tatoeages uitgedeeld. Leger des Heils Aan de vraag van het Leger des Heils in Den Helder om seksuele voorlichting te komen geven aan de groep dak- en thuisloze jongeren is gehoor gegeven. In eerste instantie was de vraag om aan de twee groepen, jongens en meisjes apart voorlichting te geven maar ter plekke werd al snel, door de jongeren zelf en met goedkeuring van de begeleiding, besloten om dit gezamenlijk aan te pakken. De verschillende soa s, anticonceptie, condoomgebruik, wensen en grenzen, Sense website en spreekkuren zijn aan bod geweest. De interactie met de groep kwam al snel op gang, veel vragen werden gesteld. Het was een leerzame avond. De begeleiders van de groep gaven aan het thema wensen en grenzen verder te willen oppakken. Er is besloten dat zij hier zelf mee aan de slag gaan, aangezien er veel lesmateriaal m.b.t. dit onderwerp bij onze GGD te leen is.
Outreach preventieactiviteiten voor MSM De afdeling Seksuele Gezondheid probeert in kaart te brengen waar ontmoetingsplekken- bijvoorbeeld sauna s/openbare gelegenheden zijn voor MSM. Met als doel om deze plekken te bezoeken en er preventieactiviteiten op te zetten. Uit onderzoek blijkt dat het percentage onbeschermde seks onder jonge mannen (< 25 jaar) is toegenomen in de afgelopen jaren. Ook geldt dat mannen in de context van drugs, darkrooms en internetdating vaker onbeschermde seks hebben. In 2014 is 2 keer een sauna uit onze regio bezocht om mannen gratis te vaccineren tegen Hepatitis B en voorlichting te geven over de mogelijkheid van gratis en anonieme soa-testen bij de GGD. Hepatitis B vaccinatie bij het COC In september zijn twee verpleegkundigen aanwezig geweest op een dansavond bij het COC. Er zijn dan veel jonge mannen en vrouwen aanwezig. Voor de mannen bestaat er dan de mogelijkheid zich gratis te laten vaccineren tegen hepatitis B en informatie te krijgen over soa en hiv-testen. Het is voor ons belangrijk om goed contact te hebben met het COC. Hoewel veel MSM (mannen die seks hebben met mannen) allerlei uitgaansgelegenheden bezoeken wordt het COC nog steeds goed bezocht door de doelgroep waar wij ons op richten, MSM. Op de avond zelf wordt niet altijd in grote aantallen gebruik gemaakt van de mogelijkheid tot vaccinatie, maar men wordt wel weer geïnformeerd over de mogelijkheid hiertoe en men vertelt het door. Er zijn ook mannen die op de avond zelf besluiten zich te laten vaccineren. Roze zaterdag 31 mei 2014 Op zaterdag 31 mei 2014 heeft de afdeling seksuele gezondheid deelgenomen aan de Alkmaarse grachtenparade met als thema KLEUR. Vanaf 14 uur voer de afdeling Seksuele gezondheid met één boot mee. De boot was versierd met wit/groene ballonnen en een spandoek met ons GGD logo. Om de hepatitis B campagne te visualiseren stond midden op het dek een immens grote injectiespuit met naald erop. De injectiespuit moest bijna bij alle bruggen gestreken worden. Het was prachtig zonnig weer en er was veel publiek langs de vaarroute en op het Waagplein. De vrij veilig boodschap werd overgebracht via de condooms die aan het publiek uitgedeeld werden. In 2015 zullen we via de grachtenparade de hepatitis B campagne weer promoten en zorgen dat de GGD herkenbaar in beeld is. Sauna In 2014 is drie keer, een sauna locatie in onze regio bezocht. Vanuit voorgaande jaren is ons bekend dat deze plek veelal bezocht wordt door voornamelijk biseksuele getrouwde mannen. Onze activiteiten worden door de eigenaar op de website geplaatst zodat het van te voren bekend is wanneer wij aanwezig zijn. Op deze locatie bieden wij de mannen een gratis hepatitis B vaccinatie aan en hebben in 2014 ook twee van de drie keer een soa-test gedaan (onder een pseudoniem). In gesprek met de bezoekers merken wij dat er angst heerst om hun anonimiteit te verliezen, maar zij waarderen het dat wij ze op locatie deze gelegenheid bieden. Wij onderhouden goed contact met de eigenaar van deze sauna en evalueren regelmatig onze sauna-activiteiten met hem. Hepatitis B vaccinatie programma voor risicogroepen In het kader van dit programma kunnen mensen uit een aantal door de overheid vastgestelde risicogroepen zich gratis laten vaccineren tegen hepatitis B. In 2014 is 324 keer een vaccinatie hepatitis B gegeven aan MSM en sekswerkers. In dit aantal is geen onderscheid gemaakt tussen de 1ste, 2de, of 3de vaccinatie. Dit aantal was boven verwachting.
Informatie en consultatie De GGD verzorgde in 2014 een telefonisch spreekuur (maandag tot en met donderdag, van 15.00-16.30 uur), waarbij inwoners en instellingen uit de regio terecht konden met hun vragen over soa en seksualiteit. Daarnaast was de GGD bereikbaar voor vragen van en overleg met medische beroepsuitoefenaars op het gebied van de soa-bestrijding. In 2014 is o.a. overlegd over onderzoek, behandeling en verwijzing en is advies gegeven over contactonderzoek. De dienstdoende soa-arts was hiervoor dagelijks te bereiken. Kwaliteit. In september 2012 is onze afdeling gevisiteerd door het RIVM aan de hand van het nieuwe kwaliteitsprofiel. Over deze visitatie is in 2014 door het RIVM een evaluatie gedaan en is de afdeling seksuele gezondheid geïnterviewd. Het RIVM zal met deze informatie en die van de andere GGD en bekijken hoe visiteren in de toekomst eruit zou kunnen zien. Dit jaar is er zowel een interne als een externe audit geweest. Bij de externe audit zijn er voor onze afdeling geen verbeterpunten aangegeven. Bij de interne audit is een opmerking gemaakt dat het aantal voorlichtingen die wij geven niet vastgelegd zou zijn. Echter staat dit wel beschreven in ons activiteitenplan voor Sense en zal dit in het verslag opgenomen worden. Vooruitblik Halverwege 2014 is aangekondigd dat de subsidieregeling voor 2015 zal veranderen. Er is vanaf nu een vast bedrag beschikbaar gedurende de jaren 2015 tot 2018. Voor het bedrag is gekeken naar de consulten die gedaan zijn over 2013 en het aantal gevonden soa s in 2012. Voorheen kregen we, bij het houden van meer consulten dan gepland, daar nog een extra subsidiebedrag over nabetaald. Voor 2015 tot 2018 zal dit bedrag vaststaan. Een eventuele groei in consulten zal door de GGD zelf gefinancierd moeten worden. Er zal goed nagedacht moeten worden over hoe we het subsidiegeld gaan besteden. Daarnaast moet bewaakt worden dat het besteed wordt ten behoeve van onze eigen poli en niet naar algemene middelen van de GGD gaat. In 2015 komen de volgende groepen niet meer in aanmerking voor een test bij de GGD: Cliënten boven de 25 jaar met als enige reden het hebben van meer dan 3 contacten Prostituanten Ook zullen er een aantal doelgroepen bij gekomen; te weten Cliënten die in het afgelopen jaar een soa hebben gehad. Cliënten waarbij sprake is geweest van seksueel geweld. Partners van cliënten uit een doelgroep. Landelijk is er ook voor 2015 een nieuw testbeleid opgesteld waardoor er meer uniform testbeleid zal komen. Meer jongeren zullen in aanmerking komen voor een thuistest. Het aantal gevonden soa s bij de thuistesten zal meetellen in het besluit of we hiermee zullen doorgaan. In 2014 zijn 3 verpleegkundige seksuele gezondheid getraind in het chatten via de Sense-website. Zij zullen in het eerste kwartaal van 2015 samen met iemand van SAN gaan chatten met jongeren op de website www.sense.info
Werkgroep Seksualiteit gaat een doorstart maken onder naam Expertisegroep. En zal met afdeling Jeugdgezondheidszorg, Beleid en Advies en Seksuele gezondheid beleid gemaakt worden ten aanzien van de publieke seksuele gezondheid van jongeren. Een van de doelstellingen is lang leve de liefde in het MBO en het voortgezet onderwijs implementeren.