Keuzemogelijkheden in het Premiepensioen

Vergelijkbare documenten
Keuzemogelijkheden in het Premiepensioen

ASR Premiepensioen. Informatie voor de werkgever

Uw optimale mix van verzekeren en beleggen

Keuzeformulier beleggingsfondsen Pensioenen

Beleggen in Fortis ASR fondsen

Generali Beleggingsmogelijkheden Pensioen

Persoonlijk Pensioen Plan

INFORMATIE BELEGGINGSFONDSEN (NETTO) WERKNEMERS PENSIOEN

Generali beleggingsmogelijkheden pensioen informatie voor de werkgever

Generali beleggingsmogelijkheden Generali pensioen

Beleggen op uw manier

BELEGGINGSFONDSEN BIJ UW LEVENS- OF PENSIOENVERZEKERING. Informatie voor verzekerden

Fondskeuze Zelf Beleggen Pensioen Continu Plan

Generali beleggingsmogelijkheden pensioen informatie voor de deelnemer

HorizonBeleggen, ProfielBeleggen en VrijBeleggen. De beleggingsmogelijkheden van Zwitserleven.

BELEGGINGSMOGELIJKHEDEN PENSIOEN JANUARI 2018

Verzekeringen. Werkgever en personeel. Het Persoonlijk Pensioen Plan: verstandig beleggen voor een goed pensioen

Achmea life cycle beleggingen

Verstandig beleggen voor een goed pensioen

AEGON PensioenEffect. Beleggings- Wijzer

Verstandig beleggen voor een goed pensioen

Dé beleggingsrekening

Fondskeuze Zelf Beleggen Persoonlijk Pensioen Plan

Generali Profielbepaler Kapitaal en Levensloop

Verstandig beleggen voor een goed pensioen

Einddatumgericht Beleggen

55129 (09-13) Productinformatie ASR VermogenBelegd

Einddatumgericht Beleggen

ALLIANZ EINDDATUMGERICHT BELEGGEN. Een goede balans tussen rendement en risico

Robeco Flexioen FLEXIBEL INDIVIDUEEL PENSIOEN

Beschikbarepremieregeling

beschikbare premieregeling

Persoonlijk Pensioen Plan. Verstandig beleggen voor een goed pensioen

Beleggingsmodel Fondsen

LifeCycle Mix via Mijn pensioen. Voor een professioneel en zorgvuldig beheer van uw pensioenkapitaal

Profielwijzer. Profielwijzer - LCE-031 1

UW MENSEN, UW KAPITAAL. Beleggingsinformatie. Vrij beleggen. Life Cycle beleggen. Rendement en risico s. Kosten

De beleggingsmogelijkheden. op een rij. Waardewijs Pensioen en Waardewijs Pensioen Compact

Nieuwsbrief februari 2016

Toelichting bij Rabo LevensloopSparen/Beleggen

UW MENSEN, UW kapitaal. Beleggingsinformatie. Vrij beleggen. Life Cycle beleggen. Rendement en risico s. Kosten

Beschikbarepremieregeling

Beschikbarepremieregeling

Allianz Pensioen Beleggen

Beleggingsbeleid Ardanta Risicobewustzijn Doelstellingen Beleggingsbeleid

Beschikbarepremieregeling

Zelf Beleggen en Sparen

ALLIANZ EINDDATUMGERICHT BELEGGEN. Allianz Design Pensioen

Uw pensioen en Flexioen. Flexibel Individueel Pensioen

Zwitserleven Lifecycle Model 2018.

NnL. Uw pensioen beleggen

NN Prestatie Pensioen

Uw pensioen en Flexioen. Flexibel Individueel Pensioen

het gemak van het Pension Lifecycle Fund

Aanvraag pensioenverzekering

55119 (06-13) Begrippenlijst ASR VermogenBelegd

Beleggen. Omdat u op tijd de juiste zet wilt doen

Informatie Pensioen Profiel beleggen en Vrij beleggen. Ingangsdatum 1 januari 2018 Versie 10 juli 2017

Fondskeuze Zelf Beleggen

Beleggen voor een goed pensioen. Maak kennis met onze mogelijkheden

Veranderingen Hybride Hypotheekverzekering

Beleggen voor een goed pensioen. Maak kennis met onze mogelijkheden

Grip op pensioen: Hoe halen uw werknemers het beste uit hun pensioenregeling? Wet verbeterde premieregeling nader toegelicht

ALLIANZ PENSIOEN. Alles over uw beleggingsmogelijkheden

ABN AMRO Multi Manager Profiel Fondsen. Toegang tot een selectie van de best presterende beleggingsfondsen wereldwijd.

EEN GOED PENSIOEN BEGINT BIJ EEN GOEDE PENSIOENREGELING

Een collectief pensioen, maar dan persoonlijk. NN Prestatie Pensioen

FitVoorLater klaar voor de toekomst

Vermogen opbouwen voor later

Risicoprofielbepaler en Fondskeuze Zelf Beleggen Pensioenregeling met beleggingsvorm Index of Profielmix

Allianz Nederland Asset Management B.V. Allianz. Hypotheekrekening. Beleggen om uw hypotheek terug te betalen.

Vermogen opbouwen voor later

Allianz Nederland Asset Management B.V. Allianz. Beleggersrekening. Beleggen om uw geld te laten groeien.

Beleggen in het Werknemers Pensioen

Zwitserleven Lifecycle Model.

Beleggen. voor uw pensioen

Formulier Profielbepaler

Allianz Nederland Levensverzekering N.V. Allianz Pensioen. Alles over uw beleggingsmogelijkheden

Klantprofiel vermogensopbouw (Dit klantprofiel vormt een eenheid met de klantinventarisatie)

Achmea life cycle beleggingen in beeld

Persoonlijk Pensioen Plan Collectief

Allianz Nederland Levensverzekering N.V. Allianz Pensioen. Alles over uw beleggingsmogelijkheden

Nieuwsbericht. 22 januari Achmea Beleggingsfondsen Beheer B.V. Postbus KA AMSTERDAM.

AEGON Levensverzekering N.V. Postbus MB Leeuwarden

Individueel pensioensparen

AEGON Lijfrenterekening. Brochure Beleggen

Opbouw Bruto Extra Pensioen (2012) en Netto Pensioen (2015) via Mijn Pensioen

Portefeuillemodel Strategisch

uw pensioen, onze zorg informatie voor de werknemer

Risicoprofielbepaler en Fondskeuze Zelf Beleggen Pensioenregeling met beleggingsvorm Index of Profielmix

een goed pensioen begint bij een goede pensioenregeling

We zijn daarbij uitgegaan van de onderstaande keuzes en bijbehorende kosten:

LifeCycle Prestatie Pensioen

Allianz Nederland Asset Management B.V. Allianz. Beleggersrekening. Beleggen om uw geld te laten groeien.

EEN GOED PENSIOEN BEGINT BIJ EEN GOEDE PENSIOENREGELING

Allianz Nederland Asset Management B.V. Allianz. Lijfrenterekening. Beleggen voor de aanvulling op uw pensioen.

Beleggingsbeleid 2018 Brand New Day PPI

Een collectief pensioen, maar dan persoonlijk. NN Prestatie Pensioen

Verklaring inzake de beleggingsbeginselen

Transcriptie:

Keuzemogelijkheden in het Premiepensioen

Keuzemogelijkheden Uw pensioen is uw financiële zekerheid voor later. Er is veel geld mee gemoeid en u wilt natuurlijk dat uw pensioenpremies en het reeds opgebouwde kapitaal zo goed mogelijk worden geïnvesteerd. In deze brochure leest u alles over de keuze mogelijk heden binnen het Premiepensioen. We leggen u uit welke keuzes u kunt maken, uit welke fondsen u kunt kiezen en hoe u de risico s van beleggen met de Risicomanager kunt beperken. Welke keuzemogelijkheden hebt u? Allereerst kunt u kiezen op welke manier u uw pensioen wilt opbouwen. U hebt hierbij de volgende mogelijkheden: 1. pensioenopbouw door garantie Kiest u voor garantie, dan bouwt u met uw pensioenpremies een gegarandeerd kapitaal op. Dit noemen wij garantiekapitaal. Op uw pensioendatum is er een kapitaal beschikbaar op basis van een gegarandeerd rendement. Met het garantiekapitaal moet u op de pensioendatum uw pensioen aankopen. 2. pensioenopbouw door beleggen Kiest u voor beleggen, dan wordt met uw pensioenpremies een beleggingssaldo opgebouwd. Op uw pensioendatum is een kapitaal beschikbaar dat afhankelijk is van het rendement op de beleggingen. Met dit kapitaal moet u op de pensioendatum uw pensioen aankopen. 3. pensioenopbouw door een combinatie van garantie en beleggen U kunt ook kiezen voor garantie en beleggen tegelijkertijd. Dat kan in elke gewenste verhouding. U kunt bijvoorbeeld kiezen voor 50% opbouw via beleggen en 50% opbouw via garantie. Deze verhouding kunt u altijd weer aanpassen. Toelichting garantiekapitaal De pensioenregeling van uw werkgever biedt u de mogelijkheid om met uw beschikbare premie een garantiekapitaal te verzekeren. Bij het garantiekapitaal wordt van tevoren berekend welk bedrag u met zekerheid op uw pensioendatum krijgt. Hierbij wordt rekening gehouden met een gegarandeerd rendement. Met dit bedrag moet u een pensioen aankopen. Bij het garantiekapitaal weet u welk kapitaal beschikbaar is op uw pensioendatum. Beschikbare premie regeling Het ASR Premiepensioen is een beschikbare premie regeling. Dat houdt in dat uw werkgever jaarlijks premie betaalt voor u aan de verzekeraar. Van dit bedrag gaan eventuele kosten en risicopremies af (bijvoorbeeld voor een partner- en/of arbeidsongeschiktheidspensioen). Het bedrag dat overblijft, besteedt de verzekeraar aan uw pensioen. In de Productwijzer Beschikbare Premie Regelingen van het Verbond van Verzekeraars vindt u meer informatie over dit type regeling. Welke beleggingsmogelijkheden hebt u? Voor het kiezen van uw eigen beleggingsmix heeft u de volgende opties: 1. U laat uw beleggingsmix door ASR samenstellen, of 2. U maakt zelf een beleggingskeuze. Wanneer u er voor kiest uw beleggingsmix door ASR samen te laten stellen wordt uw kapitaal belegd, met de Risicomanager, volgens het standaard beleggingsprofiel Neutraal Pensioen. Verderop in de brochure kunt u meer lezen over dit beleggingsprofiel en de Risicomanager. Als u kiest voor het zelf maken van een beleggingskeuze, dan moet u eerst aan de hand van uw persoonlijke situatie een vragenlijst (profielpeiler) invullen. Op basis daarvan stelt ASR een beleggingsprofiel vast dat het best bij u past. Vervolgens kunt u uw premies: A. beleggen met de Risicomanager volgens het geadviseerde beleggingsprofiel uit de profielpeiler, of B. beleggen met de Risicomanager volgens een door u zelf gekozen beleggingsprofiel (zie tabel 1), of C. beleggen volgens een door u zelf samengestelde beleggings mix. U kunt hierbij kiezen uit de beleggingsfondsen die verderop in de brochure aan bod komen (zie tabel 2). Op de volgende bladzijde ziet u de keuzemogelijkheden in één figuur samengevat. 2 Keuzemogelijkheden in het Premiepensioen

Hieronder ziet u de keuzemogelijkheden in één figuur samengevat. 1. Garantie 2. Beleggen 3. Combinatie Pensioenopbouw door gegarandeerd kapitaal Beleggingskeuze maken Verhouding tussen garantie en beleggen bepalen en een beleggingskeuze maken 1. ASR stelt uw beleggingsmix samen 2. U bepaalt uw eigen beleggingsmix Beleggen in het fonds Neutraal Pensioen met de Risicomanager Profielpeiler invullen Beleggen volgens het geadviseerde beleggingsprofiel met de Risicomanager Beleggen volgens een zelf gekozen beleggingsprofiel met de Risicomanager Beleggen volgens een zelf gekozen beleggingsmix De Risicomanager: Uw persoonlijke bescherming Bij alle beleggingsprofielen en bijbehorende profielfondsen worden de beleggingen beheerd met de Risicomanager. De Risicomanager zorgt ervoor dat uw beleggingsmix op bepaalde momenten automatisch wordt aangepast volgens één van de vijf beleggingsprofielen. In tabel 1 vindt u de profielfondsen van de verschillende beleggingsprofielen. De aanpassing naar een meer defensieve beleggingsmix binnen het profiel gebeurt op vooraf vastgelegde momenten waarbij het op dat moment resterende aantal jaren tot aan uw pensioendatum bepalend is. Hoe dichter u bij uw pensioendatum komt, des te meer verschuiven de beleggingen in aandelen naar beleg gingen in obligaties. Hierdoor neemt het risico van de beleg gings mix steeds verder af, naarmate u dichter bij de pensioendatum komt. De Risicomanager is alleen van toepassing wanneer u belegt volgens één van de vijf vastgestelde beleggingsprofielen. Stelt u zelf een beleggingsmix samen dan geldt deze Risico manager niet. Als u dan spreiding in uw beleggingen wilt aanbrengen en het risico wilt laten afnemen naarmate de pensioendatum nadert, dan moet u uw beleggingen zelf actief beheren. Keuzemogelijkheden in het Premiepensioen 3

Beleggingsprofielen De profielfondsen die horen bij de beleggingsprofielen zijn door ASR zo samengesteld dat het risico en het te verwachten rendement optimaal in balans zijn. De samen stelling van de beleggingsmix van de profielfondsen ziet u overzichtelijk gepresenteerd in tabel 1. De vijf beleggings profielen hebben de volgende kenmerken: Voorzichtig Pensioen Als u wilt beleggen met een aantrekkelijk rendement, maar zo weinig mogelijk risico wilt lopen, belegt u volgens het profiel Voorzichtig Pensioen. Beleggingen in voornamelijk obligaties passen daar goed bij. De samen stelling van de beleggingen wisselt gedurende de looptijd. Bij de langste beleggingshorizon (langer dan 15 jaar) wordt tot maximaal circa 30% in aandelen, 6 in obligaties en in vastgoed belegd. Gedurende de looptijd verschuift deze verdeling tot in het laatste jaar een verdeling van maximaal circa 9 obligaties, 0% aandelen en vastgoed wordt bereikt. Defensief Pensioen U belegt volgens het profiel Defensief Pensioen als u wel wilt meeprofiteren van koersstijgingen op de aandelenmarkt, maar slechts een beperkt risico wilt lopen. De beleggingen binnen Defensief Pensioen bestaan gedurende de looptijd hoofdzakelijk uit obligaties, aangevuld met beleggingen in aandelen en vastgoed. De samenstelling van de beleggingen wisselt gedurende de looptijd. Bij de langste beleggingshorizon (langer dan 15 jaar) wordt tot maximaal circa 40% in aandelen, 5 in obligaties en in vastgoed belegd. Gedurende de looptijd verschuift deze verdeling tot in het laatste jaar een verdeling van maximaal circa 90% obligaties, aandelen en vastgoed wordt bereikt. Neutraal Pensioen (standaard beleggingsprofiel) Beleggen volgens het profiel Neutraal Pensioen betekent ruimschoots profiteren van positieve ontwikkelingen op de aandelenmarkt, terwijl het risico beperkt blijft. U belegt voor een aanzienlijk deel in aandelen en door beleggingen in obligaties en vastgoed spreidt u het risico. De samenstelling van de beleggingen wisselt gedurende de looptijd. Bij de langste beleggingshorizon (langer dan 15 jaar) wordt tot maximaal circa 5 in aandelen, 3 in obligaties en in vastgoed belegd. Gedurende de looptijd verschuift deze ver deling tot in het laatste jaar een verdeling van maximaal circa 8 obligaties, aandelen en vastgoed wordt bereikt. Ambitieus Pensioen Hebt u vertrouwen in de ontwikkelingen op de beleggings markt en bent u zich bewust van de risico s van het beleggen in aandelen? Dan is beleggen volgens het profiel Ambitieus Pensioen iets voor u. U belegt voor een belangrijk deel in aandelen, zodat u kans heeft op een hoger rendement. Om het risico enigszins te spreiden belegt u gedeeltelijk in obligaties en vastgoed. De samenstelling van de beleggingen wisselt gedurende de looptijd. Bij de langste beleggingshorizon (langer dan 15 jaar) wordt tot maximaal circa 6 in aandelen, 2 in obligaties en in vastgoed belegd. Gedurende de looptijd verschuift deze verdeling tot in het laatste jaar een verdeling van maximaal 7 obligaties, 20% in aandelen en vastgoed wordt bereikt. Offensief Pensioen Bij beleggen volgens het profiel Offensief Pensioen moet u zich goed bewust zijn van het hogere risico dat beleggen in aandelen met zich meebrengt. Beleggen volgens dit profiel betekent kans op een relatief hoog rendement met een focus op aandelen. De samenstelling van de beleggingen wisselt gedurende de looptijd. Bij de langste beleggingshorizon (langer dan 15 jaar) wordt tot maximaal circa 80% in aandelen, in obligaties en in vastgoed belegd. Gedurende de looptijd verschuift deze verdeling tot in het laatste jaar een verdeling van maximaal 6 obligaties, 30% in aandelen en vastgoed wordt bereikt. 4 Keuzemogelijkheden in het Premiepensioen

TABEL 1 Aantal jaren tot aan uw pensioendatum Beleggingsprofielen > 15 jaar 15-7 jaar 7-3 jaar 3-1 jaar < 1 jaar Beleggingsmix 1 1. Voorzichtig Pensioen Aandelen Vastgoed Obligaties 30% 6 20% 7 8 90% 0% 9 2. Defensief Pensioen Aandelen Vastgoed Obligaties 40% 5 30% 6 20% 7 8 90% 3. Neutraal Pensioen (Standaard) Aandelen Vastgoed Obligaties 5 3 40% 5 30% 6 20% 7 8 4. Ambitieus Pensioen Aandelen Vastgoed Obligaties 6 2 5 3 40% 5 30% 6 20% 7 5. Offensief Pensioen Aandelen Vastgoed Obligaties 80% 6 2 5 3 40% 5 30% 6 1 Dit geldt in neutrale omstandigheden. Fondsbeheerders mogen de beleggingsmix altijd aanpassen aan wisselende marktomstandigheden binnen vastgestelde marges (10 procentpunt boven en 10 procentpunt onder het beleggingspercentage dat geldt in neutrale omstandigheden). Voorbeeld De heer Jansen is op 1 maart 2009 37 jaar geworden. Op zijn 65e gaat hij met pensioen, dus pas over 28 jaar. Hij heeft gekozen voor de Risicomanager met het beleggingsprofiel Neutraal Pensioen. Zijn premie wordt nu nog belegd in het profielfonds ASR Mix Neutraal Pensioen >15 jaar. Maar op 1 maart 2022 is de tijd tot aan zijn 65e nog maar 15 jaar. Het opgebouwde kapitaal wordt dan automatisch overgezet naar het profielfonds ASR Mix Neutraal Pensioen 15-7 jaar. Ook de toekomstige premies worden vanaf dat moment belegd in dit profielfonds. Op 1 maart 2030 wordt opnieuw gewijzigd, nu naar het profiel fonds ASR Mix Neutraal Pensioen 7-3 jaar. Enzovoort. 37 jaar 50 jaar 58 jaar 62 jaar 64 jaar 65 jaar Mix Neutraal Pensioen >15 Mix Pensioen 15-7 Mix Neutraal Pensioen 7-3 Mix Neutraal Pensioen 3-1 Mix Neutraal Pensioen <1 Keuzemogelijkheden in het Premiepensioen 5

Beleggen volgens een zelf samengestelde beleggingsmix Beleggingsvrijheid Wilt u niet met de Risicomanager beleggen volgens één van de vijf beleggingsprofielen maar zelf een beleggingsmix samenstellen? Dan is dit mogelijk! We hebben voor u een aantal beleggingsfondsen geselecteerd, waaronder vier maatschappelijk verantwoorde fondsen. Met deze fondsen kunt u invulling geven aan uw persoonlijke wensen en voorkeuren. Onze maatschappelijk verantwoorde fondsen zijn ontwikkeld vanuit de overtuiging dat maatschappelijk rendement even belangrijk is als financieel rendement. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de fondsen waaruit u kunt kiezen. FONDSENPALLET Mixfondsen ASR Mixfonds Pensioen 1 ASR Mixfonds Pensioen 2 ASR Mixfonds Pensioen 3 ASR Mixfonds Pensioen 4 ASR Mixfonds Pensioen 5 ( aandelen, vastgoed, 90% obligaties) (20% aandelen, vastgoed, 7 obligaties) (40% aandelen, vastgoed, 5 obligaties) (5 aandelen, vastgoed, 3 obligaties) (80% aandelen, vastgoed, obligaties) Aandelenfondsen ASR Aandelenfonds ASR Europafonds BNP Paribas OBAM Obligatiefonds ASR Obligatiefonds Vastgoedfonds ASR Vastgoedfonds Liquiditeitenfonds ASR Liquiditeitenfonds MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORDE FONDSEN Mixfonds ASR Fonds SRI Mixfonds (50% aandelen en 50% obligaties) Aandelenfondsen ASR Fonds SRI Futurevision ASR Fonds SRI Meerwaarde Aandelenfonds Obligatiefonds ASR Fonds SRI Obligatiefonds 6 Keuzemogelijkheden in het Premiepensioen

Beschrijving fondsen ASR Mixfondsen Pensioen Met de mixfondsen van ASR belegt u in obligaties, aandelen, vastgoed en liquiditeiten. Deze verschillende beleggingscategorieën reageren niet hetzelfde op marktveranderingen. De waarde van uw aandelen kan bijvoorbeeld dalen en de waarde van vastgoed tegelijkertijd stijgen. Dankzij deze vorm van risicospreiding blijft de totale waarde van het fonds over het algemeen stabieler dan bij een belegging in één categorie. ASR Mixfonds Pensioen 1 Binnen het ASR Mixfonds Pensioen 1 wordt voor het grootste deel (90%) belegd in euro-obligaties. Een klein deel () wordt wereldwijd belegd in aandelen en een klein deel () in Europese vastgoedaandelen. Binnen het mixfonds is sprake van actief vermogensbeheer. Fondsbeheerders hebben altijd de mogelijkheid de beleggingsmix aan te passen aan wisselende marktomstandigheden binnen vastgestelde marges (bandbreedte 20%; 10 procentpunt boven en 10 procentpunt onder het beleggingspercentage dat geldt in neutrale omstandigheden). ASR Mixfonds Pensioen 2 Binnen het ASR Mixfonds Pensioen 2 wordt voor een groot deel (7) belegd in euro-obligaties. 20% wordt wereldwijd belegd in aandelen en het overige deel () in Europese vastgoedaandelen. Binnen het mixfonds is sprake van actief vermogensbeheer. Fondsbeheerders hebben altijd de mogelijkheid de beleggingsmix aan te passen aan wisselende marktomstandigheden binnen vastgestelde marges (bandbreedte 20%; 10 procentpunt boven en 10 procentpunt onder het beleggingspercentage dat geldt in neutrale omstandigheden). ASR Mixfonds Pensioen 3 Binnen het ASR Mixfonds Pensioen 3 wordt ruim de helft (5) belegd in euro-obligaties. Ongeveer 40% wordt wereldwijd belegd in aandelen en het overige deel () in Europese vastgoedaandelen. Binnen het mixfonds is sprake van actief vermogensbeheer. Fondsbeheerders hebben altijd de mogelijkheid de beleggingsmix aan te passen aan wisselende marktomstandigheden binnen vastgestelde marges (bandbreed te 20%; 10 procentpunt boven en 10 procentpunt onder het beleggingspercentage dat geldt in neutrale omstandigheden). ASR Mixfonds Pensioen 4 Binnen het ASR Mixfonds Pensioen 4 wordt ruim de helft (5) wereldwijd belegd in aandelen. Ongeveer 3 in euro-obligaties en het overige deel () in Europese vastgoedaandelen. Binnen het mixfonds is sprake van actief vermogensbeheer. Fondsbeheerders hebben altijd de mogelijkheid de beleggingsmix aan te passen aan wisselende marktomstandig heden binnen vastgestelde marges (bandbreedte 20%; 10 procentpunt boven en 10 procentpunt onder het beleggingspercentage dat geldt in neutrale omstandigheden). ASR Mixfonds Pensioen 5 Binnen het ASR Mixfonds Pensioen 5 wordt het grootste deel (80%) wereldwijd belegd in aandelen, in euroobligaties en in Europese vastgoedaandelen. Binnen het mixfonds is sprake van actief vermogensbeheer. Fondsbeheerders hebben altijd de mogelijkheid de beleggingsmix aan te passen aan wisselende marktomstandig heden binnen vastgestelde marges (bandbreedte 20%; 10 procentpunt boven en 10 procentpunt onder het beleggingspercentage dat geldt in neutrale omstandigheden). ASR Aandelenfonds Met het ASR Aandelenfonds kunt u profiteren van beleggingsmogelijkheden in een groot aantal markten. U hebt kans op een hoog rendement en u beperkt het risico dankzij een optimale spreiding van beleggingen. Om uit het grote, mondiale aanbod van aandelen de beste selectie te maken krijgen de fondsbeheerders ondersteuning van een groot aantal lokale analisten. Het fonds richt zich op de meest kansrijke regio s, sectoren en aandelen met een gunstige verhouding tussen rendement en risico. Het ASR Aandelenfonds belegt in aandelenmarkten over de hele wereld. Deze markten, die voor de particuliere belegger moeilijk toegankelijk kunnen zijn, zullen naar verwachting groeien en geven dus mogelijk een beter rendementsperspec tief. Ze zijn niet altijd afhankelijk van elkaar: daling van bijvoorbeeld de Aziatische aandelen in de portefeuille hoeft geen invloed te hebben op de Amerikaanse aandelen in de portefeuille. Door spreiding van beleggingen over verschillende regio s loopt u over het algemeen minder risico. Keuzemogelijkheden in het Premiepensioen 7

ASR Europafonds Met het ASR Europafonds belegt u in Europese aandelen. U profiteert met een beperkt valutarisico van de groeikansen die Europa biedt. De Europese Unie is in 2004 uitgebreid met tien landen. Hierdoor zijn veel handelsbarrières weggevallen en is de EU de grootste economische regio ter wereld geworden. Binnen Europa zijn er veel multinationals die goede beleggingsmogelijkheden bieden. BNP Paribas OBAM BNP Paribas OBAM is één van de langstlopende beleggingsfondsen in Nederland. Het is een fonds met een rijke geschiedenis. BNP Paribas OBAM biedt u perspectief op een aantrekkelijk rendement. Met BNP Paribas OBAM belegt u wereldwijd in toonaangevende beursgenoteerde internationale ondernemingen. Ondernemingen die hun concurrentiekracht al jaren geleden hebben bewijzen. Daarbij kijken de fondsbeheerders niet alleen naar sectoren, maar vooral ook naar de landen waarin het fonds vertegenwoordigd wil zijn. BNP Paribas OBAM is bedoeld als langetermijnbelegging. ASR Obligatiefonds Deelnemen in het ASR Obligatiefonds betekent beleggen met het beperkte risico van obligaties. De fondsbeheerder belegt voornamelijk in kredietwaardige staatsobligaties en in mindere mate in bedrijfsobligaties. Vastgoedbeleggingen reageren niet hetzelfde op marktveranderingen als aandelen en obligaties. Ook de waardeontwikkeling van verschillende soorten vastgoed gaat niet gelijk op. De waarde van kantoren kan bijvoorbeeld dalen, terwijl de waarde van woningen stijgt. Daarom wordt door middel van beleggingen in verschillende objecten en vastgoedaandelen een zorgvuldig gespreide portefeuille samengesteld. Vanwege de risico-rendementskarakteristieken van vastgoed is deze beleggingscategorie een goede aanvulling op aandelen en obligaties. ASR Liquiditeitenfonds Als u belegt in het ASR Liquiditeitenfonds, belegt u in de geldmarkt. U maakt kans op een hoger rendement dan met een spaarrekening, dankzij beleggingen in leningen met een goede rentevergoeding. Bovendien loopt u beperkt risico, doordat het fonds vooral belegt in deposito s genoteerd in euro s. Liquiditeiten zijn geldmarktinstrumenten. Op de geldmarkt wordt gehandeld in kredieten met een looptijd van maximaal 2 jaar. Denk aan kortlopende termijndeposito s: geld dat voor een bepaalde tijd is vastgezet. Het risico is laag, want door de korte looptijd hebben renteschommelingen beperkte invloed. Bovendien is de kans klein dat de lening op korte termijn niet kan worden terugbetaald. Een obligatie is een deelneming in een schuld van een overheid of onderneming. Wanneer u een obligatie koopt, neemt u een gedeelte van de schuld over. Hiervoor ontvangt u een vast rentepercentage. Omdat een obligatie in principe aan het eind van de looptijd afgelost wordt, loopt u minder risico, dan bij beleggen in aandelen. Een obligatie kan tussentijds verhandeld worden. ASR Vastgoedfonds Met het ASR Vastgoedfonds profiteert u van de groeiende vastgoedmarkt. Het fonds belegt zowel rechtstreeks in Nederlands vastgoed, als in aandelen van Europese vastgoedondernemingen. Via het fonds belegt u in een combinatie van verschillende soorten vastgoed, zoals winkels, woningen en kantoren. Het fonds streeft naar stabiele huuropbrengsten en een positieve waardeontwikkeling op langere termijn. 8 Keuzemogelijkheden in het Premiepensioen

Maatschappelijk verantwoorde fondsen ASR biedt u de mogelijkheid om uw geld duurzaam en maatschappelijk verantwoord te beleggen. Deze beleggingen worden ook wel Socially Responsible Investments (SRI) genoemd. Met deze fondsen kunt u invulling geven aan uw persoonlijke wensen en voorkeuren, zoals bestuur, milieu en maatschappij. Onze maatschappelijk verantwoorde fondsen zijn ontwikkeld vanuit de overtuiging dat maatschappelijke criteria even belangrijk zijn als financieel economische factoren voor de optimale invulling van een beleggingsportefeuille en op lange termijn een beter rendement zal genereren. ASR SRI Mixfonds Met het ASR SRI Mixfonds belegt u in staatsleningen (Euro), bedrijfsobligaties (Euro) en aandelen van internationale ondernemingen die ethische en milieugebonden criteria naleven. Het streven naar een stabiel rendement wordt gecombineerd met een optimale risicospreiding. Selectie van bedrijven vindt plaats op basis van specifieke criteria betreffende maatschappelijk en milieubeleid alsmede goed bestuur. Hiertoe worden uitgebreide analyses uitgevoerd door de experts van de beleggingscentra op basis van waarderingen en fundamentele factoren. Ondernemingen die aspecten als milieu, maatschappij en regelgeving meenemen in hun strategische beleid, kunnen op deze wijze inspelen op de ontwikkelingen in de samenleving en vervolgens een beter rendement genereren in de toekomst. fundamentele factoren. Het fonds garandeert een grote sectorale en geografische spreiding, teneinde de beleggingsrisico s te beperken. Bedrijven zien zich geplaatst voor een steeds uitgebreidere duurzaamheidsagenda. Het complexe landschap wordt gevormd door een reeks factoren zoals nieuw wetenschappelijk bewijs, opkomend maatschappelijk bewustzijn en veranderende politieke prioriteiten. Ondernemingen die aspecten als milieu, maatschappij en regelgeving meenemen in hun strategische beleid, kunnen op deze wijze inspelen op de ontwikkelingen in de samenleving en vervolgens een beter rendement genereren in de toekomst. Binnen het ASR SRI Mixfonds wordt de helft (50%) belegd in staatsleningen en bedrijfsobligaties. De andere helft in aan delen. Hierbij is sprake van actief vermogensbeheer. Fonds beheerders hebben altijd de mogelijkheid de beleggingsmix aan te passen aan wisselende marktomstandigheden binnen vastgestelde marges (bandbreedte 20%: 10 procentpunt boven en 10 procentpunt onder het beleggingspercentage dat geldt in neutrale omstandigheden). ASR SRI Futurevision fonds Met het ASR SRI Futurevision fonds belegt u in internationale ondernemingen die strikte ethische en milieugebonden criteria naleven. Het streven naar een hoog rendement wordt gecom bi neerd met een optimale risicospreiding, wat de basis vormt voor de selectie van bedrijven die voldoen aan de duurzame criteria. Hiertoe worden uitgebreide analyses uitgevoerd door de experts van de beleggingscentra op basis van waarderingen en Keuzemogelijkheden in het Premiepensioen 9

ASR SRI Meerwaarde Aandelenfonds Met het ASR SRI Meerwaarde Aandelenfonds belegt u in internationale ondernemingen die een sterke financiële positie combineren met goede prestaties op sociaal en milieugebied. Naast de gebruikelijke analyse van rendement en risico, worden de ondernemingen getoetst op hun duurzame kwaliteiten door het research team van Triodos Bank. Vervolgens wordt de beleggingsmix door de Beheerder samengesteld, rekening houdende met een zorgvuldige spreiding van de beleggingsrisico s. Triodos Bank baseert zich bij de selectie van beleggingsmogelijkheden op de uitkomsten van het Triodos duurzaamheidsonderzoek naar beursgenoteerde ondernemingen. Triodos selecteert ondernemingen op basis van zowel absolute als relatieve criteria. Deze criteria zijn gebaseerd op de mate waarin de duurzaamheid van onze maatschappij beïnvloed wordt. Het betreft een verantwoorde omgang met ons cultureel erfgoed, dierenwelzijn, ecosystemen, mensenrechten, natuurlijke hulpbronnen, sociale structuren en volksgezondheid. ASR SRI Obligatiefonds Met het ASR SRI Obligatiefonds belegt u voornamelijk in staatsleningen en bedrijfsobligaties in Euro met een hoge rating, teneinde de hoogst mogelijke return te realiseren met een lage risicotolerantie. Hierbij worden de beleggingen mede beoordeeld en geselecteerd op basis van specifieke criteria betreffende maatschappelijk en milieubeleid alsmede goed bestuur. Daarvoor wordt gebruik gemaakt van een onderzoeksprocedure en -methodologie die zijn goedgekeurd door een internationaal comité van onafhankelijke experts. Bedrijven zien zich geplaatst voor een steeds uitgebreidere duurzaamheidsagenda. Het complexe landschap wordt gevormd door een reeks factoren zoals nieuw wetenschappelijk bewijs, opkomend maatschappelijk bewustzijn en veranderende politieke prioriteiten. Ondernemingen die aspecten als milieu, maatschappij en regelgeving meenemen in hun strategische beleid, kunnen op deze wijze inspelen op de ontwikkelingen in de samenleving en vervolgens een beter rendement genereren in de toekomst. Let op De waarde van uw belegging kan fluctueren, in het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Beleggen bij wie en in welke vorm dan ook, brengt financiële risico s met zich mee. Beleggen geeft u een kans op een hoger, maar ook op een lager dan gemiddeld rendement. Voor de in deze brochure vermelde fondsen zijn financiële bijsluiters opgesteld met informatie over het product, de kosten en de risico s. Lees deze voordat u uw definitieve beleggingskeuze maakt. U kunt de financiële bijsluiter op onze site (www.asr.nl) downloaden. De beslissing om te beleggen in een bepaald fonds dient uitsluitend te worden genomen op basis van de prospectussen. Deze zijn kosteloos op te vragen bij ASR. U kunt het prospectus ook downloaden op onze site (www.asr.nl). Deze fondsen hebben onder de statutaire namen een vergunning van de Autoriteit Financiële Markten als beleggingsinstellingen op grond van de Wet toezicht beleggingsinstellingen. 10 Keuzemogelijkheden in het Premiepensioen

Uw keuze wijzigen Niets is zo veranderlijk als de mens. U kunt dan ook een eerder gemaakte keuze wijzigen als u dit wilt. U kunt het volgende wijzigen: De verhouding tussen garantie en beleggen wijzigen U kunt de verhouding tussen garantie en beleggen altijd wijzigen. Dit kunt u doen voor alleen de toekomstige premies (premies die in de komende jaren nog moeten worden ingelegd), maar ook voor de opgebouwde waarde (premies die reeds ingelegd zijn) én de toekomstige premies. Wilt u de verhouding wijzigen dan kunt u dit doen via het keuzeformulier. Afhankelijk van uw beleggingskeuze moet ook de profielpeiler worden ingevuld. Het keuzeformulier kunt u opvragen via uw werkgever. Van het ene naar het andere beleggingsprofiel U kunt wijzigen naar een ander beleggingsprofiel. U moet eerst nogmaals de vragenlijst (profielpeiler) invullen. Uw opgebouwde pensioenkapitaal en uw toekomstige premies worden met de Risicomanager volgens het nieuw gekozen profiel belegd. U kunt slechts volgens één beleggingsprofiel tegelijk beleggen. Van een beleggingsprofiel naar een eigen beleggingsmix U kunt zelf uw beleggingsmix samenstellen. Ook hier moet u weer eerst de vragenlijst (profielpeiler) in te vullen. Uw opgebouwde pensioenkapitaal en uw toekomstige premies worden dan volgens deze zelf samengestelde beleggingsmix belegd. U kunt niet tegelijkertijd met de Risicomanager volgens een beleggingsprofiel én een zelf samengestelde beleggingsmix beleggen. Uw zelf samengestelde beleggingsmix wijzigen U kunt uw beleggingsmix wijzigen. Ook hier moet u weer eerst de vragenlijst (profielpeiler) invullen. U stelt dan vervolgens een (nieuwe) beleggingsmix samen uit de aangeboden fondsen. Hierbij bepaalt u zelf of u uw nieuwe beleggingskeuze alleen voor de toekomstige premies laat gelden of ook voor het opgebouwde kapitaal. U kunt maximaal in vijf fondsen tegelijkertijd beleggen. Van een zelf samengestelde beleggingsmix naar een beleggingsprofiel U wijzigt naar een beleggingsprofiel. Ook hier moet u weer eerst de vragenlijst (profielpeiler) invullen. Uw opgebouwde pensioenkapitaal en uw toekomstige premies worden met de Risicomanager volgens het gekozen beleggingsprofiel belegd. U kunt niet tegelijkertijd met de Risicomanager volgens een beleggingsprofiel én een zelf samengestelde beleggingsmix beleggen. Wat kost een wijziging van mijn beleggingskeuze? Wanneer u met de Risicomanager volgens een beleggingsprofiel in profielfondsen belegt, verandert uw beleggingsmix automatisch naarmate het aantal jaren tot aan uw pensioen datum afneemt. Voor wijzigingen door de Risicomanager worden geen aan- en verkoopkosten in rekening gebracht. Als u zelf uw beleggingsmix wilt wijzigen dan worden er wel kosten in rekening gebracht. Wie beheert de fondsen? ASR heeft het beheer van de beleggings fondsen uitbesteed aan de beleggingsexperts van BNP Paribas Investment Partners. Door gebruik te maken van hun expertise en hun wereldwijde netwerk is uw pensioen geld in professionele handen. Het ASR Vastgoedfonds wordt door een professionele fondsbeheerder van ASR zelf beheerd. Meer weten over de beleggingsfondsen? Meer informatie over de fondsen zoals kosten, samenstelling en rendementscijfers vindt u op www.asr.nl onder Fondsen en koersen. Keuzemogelijkheden in het Premiepensioen 11

ASR Archimedeslaan 10 3584 BA Utrecht www.asr.nl Over ASR ASR Levensverzekering N.V. heeft een vergunning van de Nederlandsche Bank om levensverzekeringen aan te aanbieden. Bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM) staan wij geregistreerd onder nummer 12000396 en bij de Kamer van Koophandel onder nummer 30000847. Wilt u informatie over klachten procedure van ASR? Kijk dan op www.asr.nl/klantenservice. 55288 (08-12)