Bibliografie 1 Titel I. De aangifte en haar controle De aanslag en de aanslagtermijnen 3 Hoofdstuk 1. De aangifte inzake directe belastingen en B.T.W. 5 1. Directe belastingen 5 1.1. Vormvereisten van de aangifte 5 A. Algemeen 5 B. Tax-on-web en Finprof 7 I. Tax-on-web 7 II. Finprof 7 C. Sanctie bij niet-naleving 8 1.2. Wie moet een aangifte indienen? 8 A. Algemeen 9 I. Personenbelasting 9 II. Vennootschapsbelasting 9 III. Rechtspersonenbelasting 10 IV. Belasting van niet-inwoners 11 B. Concrete gevallen 11 I. Gehuwden en (feitelijk) gescheidenen 12 II. Kinderen 13 III. Gefailleerden 13 IV. Lasthebbers 13 1.3. Aangiftetermijnen 14 A. Algemeen 14 B. Uitstel 15 1.4. Aanslagjaar en belastbaar tijdperk 16 A. Personenbelasting 16 B. Vennootschapsbelasting 16 2. B.T.W. 17 2.1. De aangifte: principes en vormvereisten 18 A. Principes 18 B. Vormvereisten 19 C. De intracommunautaire listing en de afnemerslisting 20 I. De intracommunautaire listing 20 II. De afnemerslisting 20 Fiscale procedure III
D. Intervat en Edivat 21 I. Intervat 21 II. Edivat 21 E. Sancties bij niet-naleving 22 2.2. Wie moet de aangifte indienen? 22 A. Periodieke aangifte 22 B. Uitzonderingen 23 I. Wettelijke uitzonderingen 23 II. Door de Administratie toegestane uitzonderingen 23 C. Bijzondere aangifte en aangifte van toevallige handelingen 24 I. Bijzondere aangifte 24 II. Aangifte van toevallige handelingen 24 2.3. Aangiftetermijnen 25 2.4. Betaling van de B.T.W. 26 Hoofdstuk 2. Onderzoek en controle van de aangifte 27 1. Vooraf 27 1.1. De fiscus is geen derde 27 1.2. Limitatieve interpretatie van onderzoeksbevoegdheden 28 2. Directe belastingen 28 2.1. Onderzoeksbevoegdheden 28 A. Bevoegdheden ten opzichte van de belastingplichtige 28 I. Mededelings- en bewaringsplicht 29 a) Algemeen 29 b) Plaats van inzage 30 c) Belasten van derden 30 d) Bewaringstermijn 30 e) Computerboekhouding 31 II. Vraag om inlichtingen 31 a) Algemeen 32 b) Verlenging van de termijn 32 c) Belasten van derden 32 III. Toegang tot beroepslokalen 32 B. Bevoegdheden ten opzichte van derden 33 I. Het inwinnen van inlichtingen 34 a) Bepaalde belastingplichtigen 34 b) Niet bij naam aangeduide belastingplichtigen 34 II. Het fiscaal getuigenverhoor 34 IV Kluwer
C. Bankgeheim 35 I. Algemeen 36 II. Inlichtingen uit andere bronnen 37 3. B.T.W. 38 3.1. Verplichtingen van de belastingplichtige 38 A. De verplichting tot het overleggen van boeken en bescheiden 39 I. Bewaringsplicht 39 II. Overleggingsplicht 40 B. De verplichting tot het verschaffen van inlichtingen 40 C. Het recht van toegang 40 3.2. Andere bevoegdheden 41 A. Het recht om transportmiddelen te stoppen en te controleren 41 B. Het recht om boeken en bescheiden onder zich te houden 42 4. Registratie- en successierechten 42 4.1. Registratierechten 42 4.2. Successierechten 43 5. Douane en accijnzen 44 5.1. Vooraf 44 A. Het uitoefenen van de strafvordering 44 B. Belang voor andere onderzoeken 47 C. Bevoegdheden inzake B.T.W. 48 5.2. Bevoegdheden 48 A. Visitatie van goederen en vervoermiddelen 48 B. Inbeslagneming 49 C. Lijfsvisitatie 50 D. Ondervraging van personen 50 E. Voorlopige aanhouding 50 F. Huiszoeking 51 I. Inzake douane: vier vormen van huiszoeking 51 II. Accijnzen 52 G. Inzage in de boekhouding 52 6. Gewestelijke belastingen 52 7. Lokale belastingen 54 Fiscale procedure V
8. Gegevensuitwisseling tussen Fiscale Administraties 55 8.1. Gegevensuitwisseling op nationaal vlak 55 A. Algemene medewerkingsplicht van openbare besturen 55 B. Aanwending van stukken voor andere belastingen 56 C. Bevoegdheid fiscale ambtenaren 56 8.2. Internationaal 56 A. OESO-Modelverdrag 56 B. Multilateraal Verdrag inzake administratieve bijstand 57 C. Europese Richtlijn van 19 december 1977 57 D. Douane 58 9. De Administratie van de B.B.I. en de AOIF 59 Hoofdstuk 3. Bewijsmiddelen van de administratie 61 1. Directe belastingen 61 1.1. Vermoedens 61 A. De redenering moet uitgaan van zekere feiten 62 B. De gemaakte gevolgen moeten logisch zijn 62 1.2. Tekenen en indiciën 63 A. Begrip 63 B. De indiciaire afrekening 63 C. Het tegenbewijs van de belastingplichtige 64 1.3. Vergelijking met soortgelijke belastingplichtigen 65 A. Begrip 65 B. Bewijs te leveren door de Administratie 66 C. Tegenbewijs van de belastingplichtige 66 1.4. Akkoorden 66 A. Individuele akkoorden 67 I. Aard van het akkoord 67 II. Inhoud 68 III. Ontstaan 68 IV. Herziening 68 B. Collectieve akkoorden 69 C. Forfaitaire gronden van aanslag 70 I. Algemeen 70 II. Toepassing 71 1.5. De niet-tegenwerpelijkheid van bepaalde handelingen 72 A. De herkwalificatie van akten 72 I. Directe belastingen 72 II. B.T.W. 74 VI Kluwer
B. Niet-tegenwerpelijkheid van handelingen met B.N.I.-belastingplichtigen uit landen met fiscaal gunstregime 75 1.6. Ruling 76 2. B.T.W. 78 2.1. Het proces-verbaal 78 2.2. De deskundige schatting 79 2.3. Wettelijke vermoedens 80 2.4. De ambtelijke aanslag 81 A. Toepassingsgebied 82 B. Kennisgeving van de voorgenomen ambtelijke aanslag 83 C. Het antwoord van de belastingplichtige 84 D. Gevolgen 84 3. Registratie- en successierechten 85 4. Regionale en lokale belastingen 86 Hoofdstuk 4. Termijnen voor de vestiging van de belasting 87 1. De aanslag en aanslagtermijnen inzake directe belastingen 87 1.1. De aanslag 87 1.2. De aanslagtermijnen 87 A. De gewone aanslagtermijn 88 B. De verlengde aanslagtermijnen 88 I. De buitengewone aanslagtermijn van drie jaar 88 II. De buitengewone aanslagtermijn van vijf jaar 88 III. Verlenging van de driejarige aanslagtermijn in geval van bezwaar 89 C. Bijzondere aanslagtermijnen 90 I. De subsidiaire aanslag en de nieuwe aanslag 90 1. Algemeen 90 2. Een gewijzigd toepassingsgebied 91 a) De nieuwe aanslag en de subsidiaire aanslag in het oude stelsel 91 b) Na de hervorming 92 c) Gevolgen 92 3. Het arrest van het Arbitragehof van 8 maart 2005 93 a) Geen schending van het gelijkheidsbeginsel 93 b) De memorie van de ministerraad 94 Fiscale procedure VII
4. Interpretatieproblemen 95 5. Procedurevereisten in verband met de subsidiaire aanslag 96 II. De bijzondere aanslagtermijnen van artikel 358 van het W.I.B. 1992 97 1. Inbreuken inzake R.V. of B.V. 97 2. Inlichtingen, uit een land met een dubbelbelastingverdrag 98 3. Inkomsten, uitgewezen door een rechtsvordering 98 4. Inkomsten, uitgewezen door bewijskrachtige gegevens 99 2. B.T.W. 100 2.1. Verjaring van de vordering tot voldoening van de belasting 100 A. Aanvang van de termijn 100 B. Termijnen 101 2.2. Verjaring van de vordering tot teruggaaf 102 2.3. Stuiting en schorsing 103 3. Registratie- en successierechten 103 4. Lokale en regionale belastingen 104 Hoofdstuk 5. De wijzigingsprocedure inzake directe belastingen 105 1. Het bericht van wijziging 105 1.1. Toezending van het bericht van wijziging 105 A. Doel van het bericht van wijziging 105 B. Vorm 106 C. Motivering 106 1.2. Antwoord van de belastingplichtige 107 A. Verplichting om te antwoorden 107 B. Vorm 107 C. Termijn voor het antwoord 107 D. Inhoud van het antwoord gevolgen 108 E. Termijn voor taxatie 108 1.3. Kennisgeving van de Administratie 109 A. Algemeen 109 B. Administratieve richtlijnen 109 C. Sanctie bij niet-naleving 110 VIII Kluwer
2. De aanslag van ambtswege 110 2.1. Toepassingsgevallen 110 2.2. Toezending van het bericht van aanslag van ambtswege termijn 112 2.3. Antwoord van de belastingplichtige 112 A. Te leveren tegenbewijs 112 B. Vernietiging wegens willekeur 113 2.4. Antwoord van de Administratie 114 2.5. De aanslag van ambtswege inzake directe belastingen en de ambtelijke aanslag inzake B.T.W. 114 Titel II. De geschillenregeling 117 Hoofdstuk 1. De administratieve geschillenregeling 119 1. De bezwaarprocedure inzake directe belastingen 119 1.1. Enkele algemene kenmerken van de bezwaarprocedure 119 A. Een administratieve voorziening 119 B. Het verplicht karakter van de bezwaarprocedure 120 1.2. De beginselen van behoorlijk bestuur 121 A. De hoorplicht 121 B. De openbaarheid van bestuur 122 C. De motiveringsplicht 124 D. Het beginsel van de onpartijdigheid 124 E. Het effectief karakter van de procedure 125 F. Het rechtszekerheidsbeginsel of vertrouwensbeginsel 125 I. Algemeen 125 II. De bindende kracht van de eigen circulaires 126 III. Het vertrouwensbeginsel in de praktijk 127 G. Beslissing binnen een redelijke termijn 128 H. Andere 129 1.3. De procedure 129 A. Wie kan bezwaar indienen? 129 I. De belastingplichtige 129 II. De feitelijk gescheiden echtgenoot 130 B. Voorwerp van het bezwaar 131 C. Tot wie moet het bezwaar worden gericht? 131 Fiscale procedure IX
D. Vorm- en geldigheidsvereisten 132 I. Schriftelijk karakter 132 II. Motivering 133 III. Termijn 134 a) Een vervaltermijn 134 b) Vertrekpunt 135 c) Uitbreiding tot andere aanslag 135 1.4. Ontheffing van ambtswege 136 2. B.T.W. 137 2.1. Het dwangbevel 137 A. Aard en doel van het dwangbevel 137 B. Vorm- en geldigheidsvereisten 138 C. Betekening 139 2.2. Het administratief geding 139 A. Kenmerken 139 B. Dadingen 140 2.3. Boeten en interesten 140 A. Boeten 140 B. Interesten 141 2.4. Het verzoek om teruggave 141 3. Registratie- en successierechten 142 4. Het administratief beroep inzake douane en accijnzen 142 4.1. Kenmerken van de administratieve beroepsprocedure 143 4.2. De procedure 144 A. Voorwerp van het bezwaar 144 I. Beschikking of uitblijven van een beschikking 144 II. Beschikking van de gewestelijke directeur 145 B. Uitsluiting van betwistingen, afgesloten met transactie 145 I. De transactie 145 II. De directeur der douane en accijnzen 147 C. Tot wie moet het bezwaar worden gericht? 148 D. Vorm- en geldigheidsvereisten 148 I. Schriftelijk karakter 148 II. Motivering 148 III. Termijn 149 E. Uitspraak 149 X Kluwer
5. Regionale belastingen 150 6. Lokale belastingen 151 6.1. Kenmerken van de procedure 152 6.2. De procedure 153 A. Termijnen 153 B. Voorwerp van het bezwaar 153 C. Tot wie moet het bezwaar worden gericht? 153 D. Vorm- en geldigheidsvereisten (art. 2 K.B. 12 april 1999) 153 E. Hoorzitting 154 Hoofdstuk 2. De gerechtelijke geschillenregeling 155 1. Specifieke aspecten: de fiscale rechters en de vertegenwoordiging van de Administratie en de belastingplichtige 156 1.1. Fiscale rechters 156 1.2. Vertegenwoordiging van de Administratie en de belastingplichtigen 156 A. Vertegenwoordiging van de Administratie 157 I. Algemeen 157 II. Tekst van de wet 157 III. De administratieve commentaar 158 IV. Akkoordprotocol 157 B. Vertegenwoordiging van de belastingplichtige 159 I. Algemeen 159 II. Een overbodige bepaling? 160 III. Beperkingen 160 2. De behandeling van de zaak door de rechtbank van eerste aanleg 161 2.1. De bevoegde rechtbank 161 A. Materiële bevoegdheid 161 I. Rechtbank van eerste aanleg 161 II. Andere rechtscolleges 167 B. Territoriale bevoegdheid 172 I. Algemeen 172 II. Koninklijk Besluit van 25 maart 1999: één rechtbank per provincie 173 III. Arrondissement Halle-Vilvoorde: een speciaal geval 173 Fiscale procedure XI
2.2. De wijze waarop de vordering wordt ingesteld 174 A. Algemeen 174 B. Specifieke bepalingen in fiscale zaken 174 C. Termijn 176 2.3. Verloop van het geding 176 A. Algemeen 176 B. Het inroepen van nieuwe grieven 178 I. Het inroepen van nieuwe grieven door partijen 178 II. De rol van de rechter 179 C. Het akkoordprotocol met de Ordre des barreaux francophones et germanophone 180 3. De rechtsmiddelen: verzet, hoger beroep en cassatieberoep 183 3.1. Verzet 183 3.2. Hoger beroep 184 3.3. Cassatieberoep 185 A. Afwijking van het gemeen recht 185 B. Verloop van de cassatieprocedure 186 C. Rechtspraak 187 4. Enkele specifieke punten inzake B.T.W. 188 4.1. Algemeen 188 4.2. Consignatie in geval van hoger beroep 187 A. B.T.W. 187 B. Douane en accijnzen 189 XII Kluwer