Wethouder van Welzijn, Volksgezondheid en Emancipatie H.P.G. van Alphen Gemeente Den Haag Retouradres: Postbus 12 600, 2500 DJ Den Haag Aan: de voorzitter van de Commissie Maatschappelijke Ontwikkeling Uw brief van Uw kenmerk Ons kenmerk BSW/.526 - RIS 167436 Doorkiesnummer 070-353 3351 E-mailadres Onderwerp Rapportage Wmo Individuele Voorzieningen en Sociaal juridische dienstverlening Aantal bijlagen - Datum 16 oktober Geachte voorzitter, Hierbij informeer ik uw commissie over de uitvoering in de eerste helft van van een aantal Wmo voorzieningen. Het gaat om de huishoudelijke verzorging (HV), de voorziening gehandicapten (VG) en de taxibus. Daarnaast wordt ingegaan op de Sociaal juridisch dienstverlening. Omdat ik het van belang acht de commissie zo goed mogelijk op de hoogte te houden van wat er speelt in de Wmo ga ik aan het eind van deze voortgangsrapportage in op de wetswijziging Wmo. Hierbij leg ik uit wat de wijziging inhoudt, wat dit voor de burgers betekent en hoe de gemeente de wijziging uitvoert. 1. Stand van zaken huishoudelijke verzorging (HV) Huidige stand van zaken huishoudelijke verzorging, realisatiecijfers en wettelijke termijnen In de volgende tabel worden de aantallen besluiten huishoudelijke verzorging tot en met het tweede kwartaal vermeld. Zoals aan de commissie is toegezegd is de gemeente bezig om het systeem zo in te richten dat het mogelijk wordt om onderstaande besluiten in te delen in aanvragen, herindicaties en beëindigingen. Ook omzettingen van klanten van HV1 naar HV2 en vice versa kunnen dan in beeld worden gebracht. Alleen het vermelden van het aantal besluiten geeft, zoals eerder door de commissie terecht is opgemerkt, een beperkt inzicht in de ontwikkelingen bij de HV. Het is de verwachting dat het systeem nog dit jaar hierop wordt aangepast zodat deze gegevens in de voortgangsrapportage over het tweede half jaar van kunnen worden meegenomen. Het gaat in de tabel om zowel afwijzingen, toekenningen als herindicaties. Ter vergelijking zijn ook de aantallen uit opgenomen. Inlichtingen bij Mark Venekamp Postadres: Postbus 12 600, 2500 DJ Den Haag Telefoon: 070-353 7672 Bezoekadres: Spui 70, Den Haag Fax: 070-353 2210 Internetadres: www.denhaag.nl
BSW/.526 2 De besluiten zijn verdeeld in HV1 en HV2 zorg in natura (ZIN) en in HV1 en HV2 Persoonsgebonden Budget (pgb). Genomen besluiten 1 e kwrt 2 e kwrt 3 e kwrt 4 e kwrt 1 e kwrt 09 2 e kwrt 09 HV 1 (ZIN) 1206 2301 2106 1742 1516 1261 HV 1 (pgb) 963 541 405 434 818 908 HV 2 (ZIN) 507 809 1503 1840 869 601 HV 2 (pgb) 203 247 189 235 456 439 Totaal 2879 3898 4203 4251 3659 3209 Het totaal aantal besluiten is in het tweede kwartaal met meer dan 12% afgenomen. Dit komt vooral door minder besluiten voor Zorg in Natura in het eerste half jaar van. Opvallend is echter de toename van het aantal persoonsgebonden budget HV1 besluiten. Ten opzichte van het tweede half jaar van is het aantal meer dan verdubbeld. Zodra het systeem is aangepast is het ook mogelijk om te kijken of de toename van pgb s en de afname van ZIN met elkaar verband houden. Hieronder zijn in een tweetal grafieken de ontwikkelingen in de afgehandelde besluiten vanaf het eerste kwartaal tot en met het tweede kwartaal weergegeven. 4023 3773 3523 3273 3023 2773 2523 2273 2023 1773 1523 1273 1023 773 523 273 23 Totaal HV1 ZIN Totaal HV2 ZIN Totaal HV ZIN 1e kwrt 2e kwrt 3ekwrt 4e kwrt 1e kwrt 2e kwrt 1500 1400 1300 1200 1100 1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 Totaal PGB HV1 Totaal PGB HV2 Totaal PGB 1e kwrt 2e kwrt 3e kwrt 4e kwrt 1e kwrt 2e kwrt
BSW/.526 3 In onderstaande tabel staan de doorlooptijden van de aanvragen HV. Doorlooptijden 1 e kwrt 08 2 e kwrt 08 3 e kwrt 08 4 e kwrt 08 1 e kwrt 09 01-09- < 2 weken 34.7% 47.6% 38.2% 41,5% 33,6% 34,4% 2 4 weken 40% 6.4 % 23.2% 24,6% 26,8% 18,9% 4 6 weken 15.5% 19.4% 23.9% 21,3% 18% 25,4% 6 8 weken 5.3% 19.4% 7.5% 6,2% 15,4% 9,8% > 8 weken 4.5% 7.2% 7.2% 6,4% 6,2% 11,5% Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% Op 1 september bedraagt het aantal aanvragen dat langer openstaat dan de wettelijke beslistermijn van acht weken 11,5%. Ten opzichte van het eerste kwartaal is dit een stijging van 5%. Vanwege de beperkingen van het systeem op dit moment kan geen gemiddelde doorlooptijd over het eerste half jaar worden gegeven. De 11,5% is dan ook de stand van zaken op 1 september. De stijging wordt met name veroorzaakt door de vakantieperiode. De verwachting is dat nu de vakantieperiode achter de rug is de achterstand snel wordt ingelopen. en HV Benadrukt wordt dat er in principe in het geheel geen wachtlijsten nodig zijn. Aan alle klanten wordt de mogelijkheid geboden om direct te worden geholpen door een andere zorgaanbieder. Sommige mensen kiezen voor een wachtlijst van de zorgaanbieder van hun keuze. De wachtlijsten bij de zorgaanbieders zijn in het tweede kwartaal afgenomen (zie onderstaande tabel). Wel kennen meerdere zorgaanbieders een (zeer kleine) wachtlijst. In het tweede kwartaal was er één zorgaanbieder (Florence) met een langere wachtlijst. De gemeente is in overleg met Florence hoe deze wachtlijst zo spoedig mogelijk teruggedrongen wordt. 2 e kwrt 08 3 e kwrt 08 4 e kwrt 08 1 e kwrt 09 HV 1 110 55 24 46 22 HV 2 60 12 0 0 11 2 e kwrt 09 Bezwaarschriften HV In het tweede kwartaal van zijn in totaal 44 bezwaarschriften binnengekomen. Dit zijn er 25 minder dan in het eerste kwartaal van. In het eerste half jaar van brengt dit het totaal op 113 bezwaarschriften. In het eerste half jaar van zijn er in totaal 276 bezwaarschriften binnengekomen. Indien de cijfers zich zo blijven ontwikkelen komt het aantal bezwaarschriften in fors lager uit dan in. In het tweede kwartaal zijn 17 van de afgehandelde bezwaren geheel of gedeeltelijk gegrond verklaard. Daarnaast is bij één bezwaar gekozen voor een herziening van het besluit. Als we het aantal gegrond verklaarde bezwaren relateren aan het aantal genomen besluiten (3209) in het tweede kwartaal dan blijkt dat er in 0,05% van alle gevallen het besluit niet (geheel) gegrond is geweest. Huishoudelijke verzorging tijdens de zomervakantie Naar aanleiding van problemen bij de levering van de huishoudelijke verzorging gedurende de voorjaarsvakantie bij een enkele zorgaanbieder, zijn alle zorgaanbieders gevraagd om voor de levering van de huishoudelijke verzorging gedurende de zomervakantie een plan van aanpak te maken.
BSW/.526 4 In dit plan van aanpak moesten de zorgaanbieders aangeven hoe ze de levering van de zorg gedurende de vakantieperiode garanderen. Alle zorgaanbieders hebben tijdig een plan van aanpak ingeleverd. Nu de vakantie is afgelopen kunnen we zeggen dat de Huishoudelijke verzorging gedurende de zomervakantie voor het grootste deel goed is verlopen. De meeste zorgaanbieders geven aan geen grote problemen te hebben ondervonden voor wat betreft de levering van de hulp bij het huishouden. Sommige zorgaanbieders hebben noodgedwongen wel moeten schuiven met de dagen en de uren. Dit is uiteraard altijd in overleg met de klanten gebeurd. Ook bij de gemeente zijn in deze periode op dit punt niet meer klachten dan normaal binnengekomen. Tijdens de behandeling van de vorige rapportage heb ik toegezegd u op een drietal punten nader te informeren. Hoorzitting Meavita Voor wat betreft de hoorzitting over Meavita van de Tweede Kamercommissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport op 5 en 19 juni verwijs ik u naar het stenografisch verslag, te downloaden via: http://ikregeer.nl/document/kst133133. Tevens heb ik u op 2 september geïnformeerd over het rapport van het College Sanering Zorginstelling (Ris 166321) naar de oorzaak van de financiële ondergang van Meavita. Medische beoordelingen Voor en 2010 is er een aanbesteding geweest voor medische beoordelingen. Bij deze aanbesteding ging het om de medische beoordeling voor meerdere producten en diensten van de dienst SZW, zoals re-integratie, bijstand, inburgering en de Wmo (VG en HV). Op basis van de gestelde criteria, kwaliteitseisen en prijs is aan Achmea Vitale gegund. Artikel spierziekten in het AD Naar aanleiding van vragen over een artikel in het AD van 17 juni Te weinig Thuiszorg voor mensen met een spierziekte, heb ik nagevraagd of dit in Den Haag ook het geval is. Bovenstaande wordt niet herkend bij de HV medewerkers van Den Haag OpMaat. Er wordt voor deze groep juist meer uren geïndiceerd. Een probleem wat zich wel eens voordoet is dat sommige spieraandoeningen niet of niet goed zijn gediagnosticeerd. Als dit het geval is wordt er door de consulent een medische beoordeling gevraagd. 2. Stand van zaken voorziening gehandicapten (VG) Aantal aanvragen en doorlooptijden VG In de laatste voortgangsrapportage over de VG heb ik u bericht dat het aantal openstaande aanvragen in de tweede helft van was afgenomen van 1.800 tot 1.250. Na een daling tot onder de 1.000 was er rond mei en juni weer sprake van een stijging tot boven de 1.500. Dit had te maken met een bovengemiddeld aantal ontvangen aanvragen. Als gevolg van een reeks maatregelen is de werkvoorraad nu gedaald tot rond de 980.
BSW/.526 5 In de eerste zes maanden van werden 9.704 aanvragen voor een individuele woon- of vervoersvoorziening ingediend. In dezelfde periode in waren dat er 8.746. Er is sprake van een stijging van 11%. Burgers weten de weg naar de gemeente steeds beter te vinden. De Den Haag Helpt campagnes, de borging van de toegankelijkheid als gevolg van de recent vernieuwde verordening en het steeds bekender worden van de website www.denhaagopmaat.nl zijn waarschijnlijk oorzaken. Ik heb vorig jaar aangeven dat het mijn doelstelling is om 80% van de aanvragen binnen acht weken af te handelen. Gemeten over het eerste half jaar van lag het percentage tijdig afgehandelde aanvragen op gemiddeld 81.4%. Dit vindt u terug in de volgende grafiek. % besluiten binnen 8 weken 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Jan Feb Mrt Apr Mei Jun % besluit binnen 8 weken Bezwaarschriften VG Het aantal ingediende bezwaren houdt gelijke trend met. In de eerste zes maanden van zijn er 177 bezwaren ingediend. Tot eind juni werd 18% van de afgehandelde bezwaren geheel of gedeeltelijk gegrond verklaard. Daarnaast werd in 10% van de bezwaren gekozen voor een herziening van het besluit. Aanbesteding hulpmiddelen De aanbestedingsprocedure voor de Wmo-hulpmiddelen heeft nu pas geleid tot een nieuwe contractant, aangezien één van de inschrijvers een kort geding had aangespannen om de voorlopige gunning aan de winnende inschrijver ongedaan te maken. Op 14 oktober heeft de rechtbank vonnis gewezen in dit geding en zijn de vorderingen van de eisende partij afgewezen. Hiermee wordt de opdracht aan de winnende partij, Em-Cart, definitief. Door het oponthoud zal de oorspronkelijke ingangsdatum voor de nieuwe overeenkomst (1 november ) niet meer gehaald worden. Om te voorkomen dat gebruikers zonder hulpmiddelen komen te zitten, is met de huidige leverancier overeengekomen dat zij de levering van hulpmiddelen tijdelijk voortzetten. Naar verwachting zal Em-Cart vanaf februari 2010 starten met het leveren van de hulpmiddelen in Den Haag. 3. Stand van zaken Taxibus Kort voor het zomerreces heb ik u gemeld dat het contract voor het Taxibusvervoer vanaf 1 januari 2010 (weer) zal worden uitgevoerd door de HTM. Ook heb ik u aangegeven welke wijzigingen er in de overeenkomst zullen worden aangebracht.
BSW/.526 6 Ten aanzien van de kwaliteit van de huidige dienstverlening bericht ik u als volgt: - Ritaantallen Sinds de uitvoering van het contract door HTM (maart 2007) neemt het aantal ritten toe. Gedurende de eerste zes maanden van is dit zichtbaar. Onderstaand een overzicht van het verloop van het gemiddelde aantal ritten per dag vanaf de start van de uitvoering door HTM: Periode 2007 t/m juni Aantal 917 1.126 1.270 Ten opzichte van 2007 100 % 123 % 138 % - Percentage op tijd gereden ritten Het percentage ritten dat op tijd wordt uitgevoerd neemt weer toe. Nadat over heel het percentage op 90 bleef steken ben ik met de vervoerder in gesprek gegaan en zijn maatregelen getroffen. Deze maatregelen hadden betrekking op de inzet van het aantal voertuigen, maar ook op het tijdig anticiperen op oplopende rijtijden, waardoor eerder kon worden ingegrepen. De maatregelen hebben effect gesorteerd; over de eerste zes maanden van bedroeg het percentage op tijd uitgevoerde ritten 92. - Meldingen en klachten Het aantal en percentage klachten neemt verder af. Over de eerste zes maanden van zijn er 228 klachten en meldingen binnengekomen over de Taxibus. Afgezet tegen het aantal vervoerde personen in die periode (230.000), betreft dit 1,0 promille. Een promillage tussen de 1 en 2 wordt gebruikelijk geacht. Het percentage klachten dat betrekking heeft op het te laat komen van de Taxibus is over de eerste zes maanden afgenomen tot 18. Over heel was dit nog 35. - Feestelijkheden Ook dit jaar is door de gemeente voor Taxibusgebruikers een Taxibusfeest georganiseerd. Circa 1.500 burgers hebben één van de vier optredens bezocht. Voor de Taxibus is een jaar van mijlpalen. Zo werd voorafgaand aan het tweede optreden de 5 miljoenste passagier van de Taxibus in het zonnetje gezet, terwijl het 12,5 jarig bestaan van de Taxibus begin juli aanleiding was om de chauffeurs van de taxibus op een ontbijt te trakteren. Begin 2010 wordt wederom een Taxibusfeest georganiseerd. Ook rijden er sinds juli vijf kleurrijke Taxibussen door Den Haag. Op deze bussen is een ontwerp te zien van schilderijen die zijn gemaakt door mensen met een niet aangeboren hersenletsel (NAH). Een initiatief in het kader van de campagne Cultuur zonder drempels.
BSW/.526 7 4. Stand van zaken Sociaal juridische dienstverlening De gemeente heeft in het kader van Wmo prestatieveld 3 de taak om aan haar burgers voorzieningen te bieden ten aanzien van advies, informatie en cliëntondersteuning. Sociaal juridische dienstverlening (SJD) is één van de voorzieningen waarmee invulling wordt gegeven aan deze taak. De SJD wordt uitgevoerd door de medewerkers Advies en Informatie (A&I), consulenten Front-office (FO) en de Sociaal Raadslieden, maar ook worden veel vragen telefonisch beantwoord door de medewerkers van het Klant Contact Centrum (KCC). Bij de A&I balie kan de burger terecht met haar vragen en problemen. De onderwerpen lopen uiteen van kinderopvangtoeslag, belastingvraagstukken, pensioen, wonen, werken, trouwen tot noodopvang. Indien men meerdere/complexe hulpvragen heeft, dan houdt een consultent FO een brede intake. Hierbij wordt in beeld gebracht of de burger recht heeft op meerdere voorzieningen. De meer complexe sociaal-juridische vragen worden behandeld door een sociaal raadsman/vrouw. Ontwikkelingen SJD Aantallen SJD Prestaties planning realisatie t/m juni hulpvragen sociaal raadslieden 25.000 11.048 A&I balie hulpvragen 45.000 28.740 KCC telefonische hulpvragen 65.000 51.500 Totaal 145.000 91.288 In zijn er 159.000 hulpvragen behandeld, hoewel er 145.000 hulpvragen werden verwacht. In blijven de hulpvragen stijgen. Dit heeft onder meer te maken met: a. Meer burgers komen met vragen over schuldhulpverlening en verzoeken tot administratieve ondersteuning. b. Burgers die hun AWBZ-ondersteuning/ begeleiding kwijt raken, vragen de gemeente om oplossingen (m.n. ondersteuning bij de administratie). c. Gemeentelijke PR-campagnes, zoals de Den Haag Helpt beurzen en het werk van de promoteams, prikkelen burgers. Om lange wachttijden te voorkomen, wordt een aantal maatregelen genomen: a. De uitbreiding van de capaciteit bij A&I/front-office (FO) en Sociaal Raadslieden (SR) met 3 fte FO en 2 fte SR. b. Het efficiënter stroomlijnen van hulpvragen tussen het Klant Contact Centrum (KCC), A&I/FO en Sociaal Raadslieden door: het beter afbakenen van de taken tussen KCC, A&I, FO en SR ; meer medewerkers aan de balie inzetten tijdens de piekuren. het aanbieden van een kennisbank op internet via www.denhaagopmaat.nl. c. Optimalisatie van vakinhoudelijke kennis en communicatievaardigheden van de A&I en FO consulenten. d. Stroomlijnen van advies en informatiepunten in Den Haag. Wellicht zoals tussen Den Haag OpMaat, de I-shops en de front office van de dienst Burgerzaken (DBZ).
BSW/.526 8 Met bovenstaande maatregelen verwacht ik op dit moment afdoende maatregelen te hebben getroffen. Uiteraard is dit vooralsnog een inschatting en zullen we de effecten goed blijven monitoren en waar nodig bijsturen. 5. Wetswijziging Wmo Per 1 januari 2010 wordt de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) gewijzigd. De wetswijziging bevat drie kernelementen: 1. De aanbieder van zorg in natura mag niet langer zorg leveren via een alfahulp of een zelfstandige. 2. Het opnemen van een bepaling over de geïnformeerde toestemming door de burger. 3. Het opnemen van een overlegbepaling gericht op overname van personeel van oud-gegunde aanbieders door nieuw-gegunde aanbieders. Ad 1. Keuzemogelijkheden bij Hulp bij het Huishouden Wanneer een burger hulp bij het huishouden in natura wenst, regelt de gemeente de voorziening voor de burger door het sluiten van contracten met een zorgaanbieder. De burger is hiermee uitsluitend de ontvanger van de voorziening en mag op geen enkele wijze worden geconfronteerd met enige verantwoordelijkheid als werkgever of opdrachtgever. Met ingang van de wetswijziging is het uitgesloten dat een zorgaanbieder de voorziening in natura via een alfahulp of een zelfstandige levert waardoor de burger ongewild werkgever of opdrachtgever wordt. Als een burger de hulp bij het huishouden zelf wil regelen, kan hij/zij een persoongebonden budget (pgb) aanvragen. De burger regelt en koopt dan zelf zijn hulp in met behulp van het bedrag dat hij van de gemeente ontvangt. Hiermee kan een burger zelf voor de inzet van een alfahulp kiezen. Uitvoering in Den Haag Vooruitlopend op de wetswijziging heb ik in de huidige contracten met de zorgaanbieders, welke in april zijn ingegaan, al rekening gehouden met de wijzigingen. Gecontracteerde aanbieders van Hulp bij het Huishouden in natura mogen deze niet door alfahulpen laten leveren. Dit deel van de wetswijziging heeft voor het beleid en de uitvoering van de Hulp bij het Huishouden in de gemeente Den Haag derhalve geen gevolgen. Naar aanleiding van vragen in de Commissie Maatschappelijke Ontwikkeling ben ik nogmaals bij alle zorgaanbieders nagegaan of zij, na afloop van de overgangsperiode nog gebruik maken van alfahulpen. Dit blijkt niet het geval. In uw commissie werd TSN met name genoemd. TSN, die begin dit jaar veel alfahulpen van Meavita heeft overgenomen, maakt geen gebruik van alfahulpen. Van de 510 alfahulpen bij TSN zijn 467 in loondienst gekomen. 43 medewerkers hebben gekozen om zelfstandig hun diensten aan cliënten aan te bieden. Ad 2. Geïnformeerde toestemming De gemeente draagt er zorg voor dat burgers volledig geïnformeerd zijn over alle rechten en plichten als zij kiezen voor een persoonsgebonden budget. Hiertoe is de zogenaamde geïnformeerde toestemming opgenomen in de gewijzigde Wmo.
BSW/.526 9 Onder geïnformeerde toestemming wordt verstaan dat de gemeente de burger in duidelijke en begrijpelijke bewoordingen informeert over de consequenties van de keuze die een burger maakt ten aanzien van een voorziening in natura of een persoonsgebonden budget. De burger kan dan zelf een bewuste afweging maken. Uitvoering in Den Haag De gemeente Den Haag geeft nu al bij de aanvraag informatie over de voorzieningen waar burgers gebruik van kunnen maken. Informatie over de mogelijkheid om te kiezen voor een persoonsgebonden budget maakt daar deel van uit en geeft inzicht in de: voor- en nadelen; mogelijkheden en risico s; vrijheden en verantwoordelijkheden; voorwaarden, procedures en verplichtingen. Wanneer burgers een persoonsgebonden budget aanvragen wordt altijd een huisbezoek gedaan. Hierbij wordt de informatie verstrekt over het persoonsgebonden budget en gewezen op voor- en nadelen, verantwoordelijkheden, risico s en verplichtingen. Vanaf 1 januari 2010 zal tijdens het huisbezoek aan de klant worden gevraagd om te tekenen dat de uitleg is begrepen en dat men weloverwogen voor een persoonsgebonden budget kiest. Het foldermateriaal, het aanvraagformulier en de informatie op de site wordt aangepast naar aanleiding van de wetswijziging. De laatste tijd is meer aandacht geweest voor frauduleuze praktijken bij persoonsgebonden budget bureaus. Deze geluiden gaan meestal over persoonsgebonden budget bureaus die werken in het kader van de AWBZ. De gemeente doet er veel aan om te voorkomen dat onze klanten met een persoonsgebonden budget voor de hulp bij het huishouden ook de dupe worden van deze praktijken. We zijn met het ministerie van VWS in gesprek om te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om eventuele frauduleuze praktijken tegen te gaan. Zodra meer duidelijkheid bestaat zal ik u nader informeren. Ad 3. Overlegbepaling overname personeel na aanbesteding Tenslotte wordt in de Wmo nog een nieuwe bepaling opgenomen waarbij nieuw gegunde aanbieders van hulp bij het huishouden met de oude - niet gegunde - aanbieders van hulp bij het huishouden overleg voeren over de mogelijke overname van personeel. Hierdoor wordt bevorderd dat er na wisseling van de aanbieders bij de huishoudelijke hulp zoveel mogelijk medewerkers in de zorg kunnen blijven werken. Ook de lokale arbeidsmarkt is hierbij gebaat. Uitvoering in Den Haag In de recent afgeronde aanbesteding heb ik een dergelijke bepaling, vooruitlopend op deze wetswijziging, al in het aanbestedingsdocument opgenomen. Voor Den Haag heeft de wetswijziging op dit punt dan ook verder geen consequenties. Ik vertrouw erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Met vriendelijke groet, Bert van Alphen wethouder van Welzijn, Volksgezondheid en Emancipatie