Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 21 April 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/73578 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt. Stel zo voor iedere onderwijssituatie de optimale leermiddelenmix samen.
Inhoudsopgave Theorie Kennisbank Toepassingen Civetkat Vleermuizen Vertering koe Snavelstaren Verwerken Examenopgave Over dit lesmateriaal Pagina 1
Theorie Kennisbank Elk dier moet eten om in leven te blijven. Door te eten krijgt een dier energie en kan zo bewegen, waarnemen, enzovoort. Bestudeer uit de Kennisbank biologie het onderdeel 'Verschillende eters'. KB: Verschillende eters Test je kennis Beantwoord de volgende vragen over de theorie in de Kennisbank. Verschillende eters kn.nu/r5phq 1 van 6 Een carnivoor kun je herkennen aan zijn gebit. Welke tanden en kiezen horen bij een carnivoor? Meerder antwoorden mogelijk. a. Snijtanden b. Grote hoektanden c. Knipkiezen d. Kleine hoektanden e. Plooikiezen f. Kleine kiezen 2 van 6 Bekijk het gebit. Pagina 2
Dit zijn de tanden en kiezen van een... a. herbivoor b. carnivoor c. omnivoor 3 van 6 Juist of onjuist? I Het kost meer moeite om vlees te verteren dan om planten te verteren. II De snijtanden van een carnivoor zijn vrij klein vergeleken met de snijtanden van een herbivoor. a. I en II zijn beide juist. b. I is juist, II is niet juist. c. I is niet juist, II is juist. d. I en II zijn beide niet juist. 4 van 6 Maak de juiste combinaties. a vleeseters b planteneters c alleseters 1 klauwen 2 vrij kleine tanden 3 plooikiezen a. a = 1, b = 2 en c = 3 b. a = 1, b = 3 en c = 2 c. a = 2, b = 1 en c = 3 d. a = 2, b = 3 en c = 1 5 van 6 Zet de stappen die het voedsel in een dier aflegt in de juiste volgorde. Pagina 3
A Voedsel wordt gevangen en opgegeten, B voedsel gaat naar de dunne darm, C voedsel gaat door de slokdarm naar de maag, D voedsel wordt fijngemalen, E voedsel gaat naar de dikke darm. a. A - D - C - B - E b. A - D - B - C - E c. A - C - D - B - E d. A - C - B - D - E 6 van 6 Je ziet de afbeelding van een koolmeesje. Kijk naar de snavel. Wat is het voornaamste voedsel van deze vogel? Meerdere antwoorden mogelijk. a. Zaden b. Insecten c. Muizen d. Waterdieren Pagina 4
Toepassingen Civetkat Bekijk het filmpje van een baby civetkat in een dierentuin in Zuid-Afrika: Een baby civetkat drinkt melk. Maar wat eet een civetkat als hij groter is? Lees de volgende informatie over de Civetkat In Azië en Afrika weten ze wel raad met de civetkat. Ze gebruiken hem daar als huisdier, als muizenvanger, als voedsel en als grondstof voor parfum. Een gebraden civetkat wordt gegeten in enkele Aziatische landen. Er is een koffiespecialiteit gemaakt van bonen die de civet uitpoept na het eten van vruchten van de koffieplant. De geurklieren van de civetkat maken een olieachtige stof met een sterke muskgeur. Dat geurtje wordt gebruikt in de parfumindustrie. Wat denk je, is de civetkat een herbivoor, carnivoor of omnivoor? Leg je antwoord uit. Vergelijk jouw keuze met de keuze van een klasgenoot. Zijn jullie het met elkaar eens? Nee, probeer elkaar te overtuigen. Komen jullie er niet uit, vraag dan hulp aan de docent. Civetkat is een omnivoor. Hij eet zowel muizen (muizenvanger) als vruchten van de koffieplant. Vleermuizen Pagina 5
Bekijk het filmpje van een etende vleermuis: Vleermuizen eten voornamelijk insecten en andere ongewervelde dieren. Sommige vleermuissoorten eten dikke motten of mestkevers. Andere soorten eten liever kleine motjes, kevertjes of muggen. Soms eet een vleermuissoort ook fruit. Doordat vliegen veel energie kost, eten vleermuizen iedere nacht bijna hun eigen gewicht aan dieren. Bij de dwergvleermuis komt dit neer op zo'n 3.000 muggen per nacht. Bij zwangere vrouwtjes kan dit oplopen tot 6.000 muggen in één nacht! In onderstaand tekstje ontbreken vier van de volgende vijf woorden: carnivoor - herbivoor - omnivoor - meer - minder Op welke plaats horen de woorden in de tekst? Een vleermuis is een...1.... Een vleermuis hoeft...2... te eten dan een plantenetende muis van dezelfde grootte. Een bruine beer eet bijvoorbeeld zalm en bessen en is dus een...3.... Een miereneter eet alleen mieren en is dus een...4.... Neem over en vul in: 1 =..., 2 =..., 3 =... en 4 =... Vertering koe Bekijk de twee video's over het verteren van plantencellen door een koe op SchoolTV. Pagina 6
Video: Cellen aan de basis Video: Langs vier magen Beantwoord de volgende vier vragen. 1. Plantaardige cellen zijn niet hetzelfde als dierlijke cellen. Wat hebben plantaardige cellen wel en dierlijke cellen niet? 2. Benoem de verschillende onderdelen van het spijsverteringsstelsel van de koe. Dat kan digitaal. Klik op: Toepassingen: Vertering koe - Flash 3. Vergelijk het spijsverteringsstelsel van een koe met het spijsverteringsstelsel van een mens. Wat zijn de verschillen? 4. Koeien eten plantaardig voedsel, vooral gras. Mensen eten ook dierlijk voedsel. Waardoor kunnen koeien gras eten en mensen niet? Snavelstaren Sommige vogels eten insecten, andere vogels eten muizen, er zijn vogels die vruchten en zaden eten en er zijn vogels die zowel vlees als plantaardig materiaal eten. Welke voorkeur een vogel heeft, kun je vaak wel bedenken als je naar de snavel van de vogel kijkt. Het volgende werkblad komt van de site www.verrijkingsstof.nl en bevat twee opdrachten over snavelstaren. Succes! Download het werkblad Snavelstaren Maak eerst opdracht 1. Bespreek de antwoorden klassikaal. Maak daarna samen met een klasgenoot opdracht 2. Bedenk dat bij deze opdracht vaak meerdere antwoorden goed kunnen zijn. Het belangrijkste is dat je goed naar de verschillende snavels leert kijken en je realiseert dat er een relatie is tussen het soort voedsel dat een vogel eet en de snavel van de vogel. Pagina 7
Verwerken Examenopgave Beantwoord ter afsluiting van deze module de volgende examenvragen. VMBO BB 2012-1 Vraag 12 VMBO BB 2010-1 Vraag 7 VMBO BB 2008-2 Vraag 4 VMBO BB 2008-2 Vraag 5 VMBO BB 2008-1 Vraag 41 VMBO BB 2011-1 Vraag 19 Pagina 8
Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 21 April 2016 om 09:53 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 4; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 3; Leerinhoud en Biologie; Instandhouding en ontwikkeling; doelen Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 1 uur en 35 minuten Pagina 9