Taxatiewijzer en kengetallen DEEL 2 Defensie Waardepeildatum 1 januari 2008
Colofon Taxatiewijzer Defensie, waardepeildatum 1 januari 2008 Deze taxatiewijzer is een uitgave van de Vereniging van Nederlandse n. Copyright Vereniging van Nederlandse n 2008 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en / of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of worden opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de Vereniging van Nederlandse n. Dit verbod betreft tevens de gehele of gedeeltelijke bewerking. Uitgevers en samenstellers verklaren dat deze uitgave op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en samenstellers op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en samenstellers aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en / of beslissingen die gebaseerd zijn op de in deze uitgave opgenomen informatie. Gebruikers van de in deze uitgave opgenomen informatie wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar tevens af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te allen tijde te controleren. Taxatiewijzer Defensie Pagina 2 van 50
VOORWOORD Voor u ligt de landelijke taxatiewijzer defensie naar waardepeildatum 1 januari 2008. Deze taxatiewijzer is in opdracht van de VNG tot stand gekomen in de Taxatietechnische Kerngroep. Daarin hebben deelgenomen de VNG, de Waarderingskamer, de gemeenten Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Utrecht en de taxatiebedrijven Oranjewoud, Taxon, TOG Nederland en SenS Vastgoed. Taxatiewijzer Defensie Pagina 3 van 50
Verschillen ten opzichte van de vorige Taxatiewijzer Defensie, prijspeil 2007, versie 1.0 Onderstaand wordt een overzicht gegeven van de inhoudelijke (niet-redactionele) verschillen in de hoofdstukken ten opzichte van de Taxatiewijzer Defensie, prijspeil 2007, versie 1.0 Hoofdstuk Onderwerp Wijziging 1 Strekking van deze taxatiewijzer Geen wijzigingen 2 Beschrijving van de archetypes 3 Inhoudsopgave archetypen 4 Aandachtspunten inzake functionele veroudering Structuur coderingsopbouw gewijzigd ivm TIOX Bedrijfsrestaurant toegevoegd Aanpassing bouwperiodes/splitsing in meerdere archetypes Gewijzigd op basis instructies algemeen deel Geen wijzigingen 5 Beschrijving van de marktgegevens Aangevuld en coderingen aangepast 6 Beschrijving hoe om te gaan met bandbreedtes Geen wijzigingen 7 Grond Waarde aangepast aan prijspeil 8 Taxatieverslag Geen wijzigingen 9 Rekenschema Geen wijzigingen 10 Bijlagen Zie hieronder Bijlage 1 Bronnen Geen wijzingen Bijlage 2 Verklarende woordenlijst Geen wijzigingen Bijlage 3 Marktanalyse Aangevuld en aangepast Bijlage 4 Kengetallen per archetype Aangevuld en op onderdelen aangepast Vergissingen wijzer waardepeildatum 2007 hersteld. Nieuwe coderingen opgenomen Bijlage 5 Jurisprudentie Geen wijzigingen Bijlage 6 Infrastructuur Archetypecodes toegekend Verschillen ten opzichte van de vorige Taxatiewijzer Defensie, prijspeil 2008, versie 1.0 Hoofdstuk Onderwerp Wijziging Bijlage 3 Marktanalyse Onjuistheid in de codering van archetype nummer 6, blz. 26, gecorrigeerd Taxatiewijzer Defensie Pagina 4 van 50
INHOUDSOPGAVE 1 Strekking van deze taxatiewijzer... 6 1.1 Algemeen 6 1.2 Specifieke aandachtspunten taxatiewijzer Defensie 6 2 Beschrijving van de archetypen... 7 3 Inhoudsopgave archetypen... 8 3.1 Toelichting op de archetypen 8 4 Functionele veroudering bij gebouwen voor Defensie... 9 4.1 Functionele correcties 9 5 Beschrijving van de marktgegevens... 11 5.1 Algemeen 11 5.2 Toelichting op de marktgegevens 11 6 Beschrijving hoe om te gaan met bandbreedtes... 12 7 Grond... 13 8 Taxatieverslag... 14 9 Rekenschema... 15 Bijlage 1 Bronnen... 16 Bijlage 2 Verklarende woordenlijst... 17 Bijlage 3 Kengetallen per archetype... 20 Bijlage 4 Onderbouwende marktgegevens... 33 Bijlage 5 Jurisprudentie... 48 Bijlage 6 Infrastructuur/ trainingsfaciliteiten c.a.... 50 Taxatiewijzer Defensie Pagina 5 van 50
1 Strekking van deze taxatiewijzer 1.1 Algemeen Deze voor de WOZ-taxateur geschreven taxatiewijzer geldt als richtlijn bij de waardering, naar de peildatum 1 januari 2008, van de objectcategorie Defensieobjecten, waaronder kazernes, vliegbases, munitieopslag- en oefenterreinen. Voor objecten, anders dan woningen en monumenten waarvan in het geheel geen marktgegevens beschikbaar zijn, komt de gecorrigeerde vervangingswaarde in aanmerking. In feite wordt in het geval van defensieobjecten de waarde voor de huidige gebruiker bepaald, omdat de aard en inrichting ervan specifiek op de gebruiker gericht zijn. Zie voor een uitleg over de methodiek het deel Taxatiewijzer en Kengetallen - Algemeen. Bij de bepaling van de kengetallen zijn de kostenanalyses van de Dienst Vastgoed Defensie (DVD) geraadpleegd. Verder bieden het Tweede Structuurschema Militaire Terreinen (SMT-2) in combinatie met de jaarverslagen van de DVD inzicht in wat er aan infrastructuur en terreinen nodig is om de krijgsmacht te kunnen huisvesten, oefenen en opleiden, respectievelijk in de stand van zaken met betrekking tot de nieuwbouw en onderhoudsprogramma s. De hoofdstukken 2 en 3 geven een overzicht en beschrijving van de archetypen. De bijbehorende kengetallen die de taxateur kan gebruiken bij het bepalen van de waarde van het (deel)object, zijn opgenomen in bijlage 3 van dit document. In de opgestelde modellen zijn getallen, met bijbehorende bandbreedtes, gegeven voor de bepaling van de vervangingswaarde en de technische afschrijving. In hoofdstuk 4 wordt beschreven hoe moet worden omgegaan met de bij de bepaling van de kengetallen gebruikte marktgegevens. Aansluitend staan in hoofdstuk 6 opmerkingen over de bij de getallen gebruikte indexering en de hantering van de opgenomen bandbreedtes. Naast de opstallen dient ook de waarde van de aan een object toegekende grond te worden vastgesteld. In hoofdstuk 7 wordt dit aspect nader toegelicht. Na de bespreking van de kengetallen en bandbreedtes volgen daarom de uitgangspunten bij de grondwaardering. Eén en ander wordt uitgewerkt in hoofdstuk 8 in een als voorbeeld bijgevoegd taxatieverslag. 1.2 Specifieke aandachtspunten taxatiewijzer Defensie Voor vlootbases wordt verwezen naar de taxatiewijzer voor havengebonden industriële objecten. Vanwege de diversiteit in militaire terreinen en complexen is hier gekozen voor een selectie van de meest voorkomende (deel)objectsoorten. Onderdelen die niet specifiek tot een defensiecomplex behoren en al in andere taxatiewijzers voorkomen zoals atletiekbanen, sporthallen, trafogebouwtjes en kantoren zijn buiten beschouwing gelaten. Bij de waardebepaling van dergelijke objecten dient aansluiting te worden gezocht bij de taxatiewijzers die gelden voor de gebruiksbestemming van het specifieke (deel)object. Wellicht ten overvloede wordt opgemerkt dat de regionale verschillen in bouwkosten aanzienlijk kunnen zijn. Deze verschillen zijn toe te schrijven aan bijvoorbeeld de wijze van fundering. In veel gevallen is fundering op staal voldoende. De kengetallen gaan dan ook uit van een dergelijke fundering. n blijven daarom altijd zelf verantwoordelijk voor de toetsing aan de plaatselijke markt. Ondanks het voorschrift om een object waarvan de eigenaar de omzetbelasting niet kan verrekenen inclusief BTW te waarderen, zijn in dit stuk de kengetallen, met het oog op de uniformiteit in de opbouw s, steeds bepaald. Tenslotte zijn er enkele bijlagen gewijd aan specifieke jurisprudentie (bijlage 5) en aan de specifiek voor defensieobjecten geldende infrastructurele voorzieningen(bijlage 6). Taxatiewijzer Defensie Pagina 6 van 50
2 Beschrijving van de archetypen (zie voor de kengetallen per archetype bijlage 3) In dit hoofdstuk zijn per objectsoort de archetypen opgenomen. Achtereenvolgens zijn de archetypen voor hoofdgebouw, legeringsgebouw, wachtgebouw, munitiebunker, magazijn/ werkplaats en vliegtuigshelter opgenomen. Via deze archetypen worden de meest voorkomende gebouwen beschreven. Afhankelijk van het aantal beschikbare marktgegevens zijn één of meer nadere verfijningen aangebracht. De archetypecodering bestaat uit 8 posities en is als volgt opgebouwd: Positie 1: X (Defensie) Positie 2 en 3: de gebouwen 58 kazerne 90 werkplaats (gebouw t.d.v landsverdediging) 94 munitiebunker Positie 4: de bouwperiode 0: bouwjaar niet van belang 3: bouwjaar voor 1961 4: bouwjaar van 1961 tot en met 1985 5: bouwjaar van 1986 tot en met 2000 6: bouwjaar 2001 en nieuwer Positie 5 en 6: 00: geen nadere verfijning 01: voor het maken van onderscheid gebruikt bij de archetypes 4 en 6 (zie hoofstuk 3.1 hierna) Positie 7: het materiaal van de gevel: 0: niet van toepassing 1: metselwerk 2: hout 3: beton 4: metaal 5: combinatie van gevelmaterialen Positie 8: het afwerkingniveau 0: niet van toepassing 1: eenvoudig afwerkingniveau 2: gemiddeld afwerkingniveau 3: luxe afwerkingniveau Taxatiewijzer Defensie Pagina 7 van 50
3 Inhoudsopgave archetypen 3.1 Toelichting op de archetypen De coderingen zijn naar behoefte aan te passen, al naar gelang de bouwjaren, de toegepaste materialen, de kwaliteit (afwerkingniveau) en omstandigheden. Dit overeenkomstig de hierboven bij de beschrijving van de archetypecodering gegeven positie-inhoud. Hierbij kan het navolgende schema in acht worden genomen van de meest voorkomende types naar bouwjaar. Van deze types is een blad met kengetallen bijgevoegd in bijlage 4. Hierop is ook de voor dat onderdeel geldende archetype code ingevuld. Een kazernecomplex is doorgaans opgebouwd uit één of meerdere kantoorgebouwen waar de staf en de overige administratieve functies zijn gehuisvest. Verder is er huisvesting voor de manschappen in de vorm van legeringsgebouwen. Een garage/magazijn/werkplaats maakt ook deel uit van een kazerne. In geval van een luchtmachtbasis is sprake van vliegtuigshelters. Bij de ingang van de kazernes bevindt zich een wachtgebouw, dat in grootte nogal kan variëren, al naar gelang het belang van de kazerne en de ondergebrachte functies. Verder zijn op een kazernecomplex trainingsfaciliteiten, welke in de taxatie onder het hoofdstuk infrastructuur vallen en waarvoor derhalve geen archetype is bijgevoegd. Wel is van een aantal trainingsfaciliteiten een marktgegeven bijgevoegd. Naam taxatiewijzer Nummer Code 1 X 58 3 00 1 2 Hoofdgebouw voor 1961 Defensie CODERING ARCHETYPE 2 X 58 4 00 5 2 Hoofdgebouw 1961 t-m 2000 3 X 58 6 00 5 2 Hoofdgebouw na 2000 4 X 58 3 01 1 2 Legeringsgebouw voor 1961 Omschrijving 5 X 58 3 00 3 1 Legeringsgebouw eenvoudig voor 1961 prefab 6 X 58 4 01 5 2 Legeringsgebouw van 1961 tot en met 2000 7 X 58 6 00 1 1 Legeringsgebouw na 2000 8 X 58 0 00 5 2 Wachtgebouw bouwjaar niet van belang 9 X 94 0 00 5 0 Munitiebunker bouwjaar niet van belang 10 X 90 5 00 4 2 Werkplaats/ garage met magazijn bouwjaar van 1986 tot en met 2000 11 X 58 6 00 4 1 Vliegtuighangar eenvoudig na 2000 12 X 58 6 00 6 2 Restaurantgebouw Taxatiewijzer Defensie Pagina 8 van 50
4 Functionele veroudering bij gebouwen voor Defensie Voor een beschrijving en de berekeningssystematiek van de verschillende factoren voor functionele veroudering wordt verwezen naar het algemene deel 1 van deze set taxatiewijzers. In deze taxatiewijzer wordt ingegaan op de aandachtspunten die specifiek gelden voor Defensie. 4.1 Functionele correcties Het vierde artikel uit de Uitvoeringsregeling instructie waardebepaling Wet WOZ splitst de totale functionele afschrijving op in vier afzonderlijke elementen: economische veroudering, veranderde bouwwijze, belemmering van de gebruiksmogelijkheden en excessieve gebruikskosten. De taxateur dient dubbeltellingen te voorkomen en aspecten die al, deels of volledig, zijn verwerkt zijn in de kengetallen van het archetype niet nogmaals in de functionele correctie terecht te laten komen. Als enkelglas bijvoorbeeld de norm is bij een bepaald archetype, dan is het onjuist om voor dat type nog eens extra af te schrijven voor excessieve gebruikskosten. De vermelde normkosten zijn alle gemiddelden die zich binnen de bandbreedte bevinden. 4.1.1 Economische en maatschappelijke veroudering (FC1) Omschrijving: De mate waarin er door technologische, economische of maatschappelijke ontwikkelingen verminderde behoefte bestaat aan het object. Correctie wordt hierbij toegepast vanwege veranderingen van buitenaf, bij defensiegebouwen in het bijzonder om de mate waarin specifieke diensten door maatschappelijke ontwikkelingen overbodig kunnen raken. Als graadmeter kan de capaciteit van een instelling ten opzichte van de werkelijke bezetting dienst doen. De krijgsmacht neemt wat dit betreft een aparte positie in de samenleving in. Was er in het jaar 2000 nog sprake van een groot aantal lopende of in voorbereiding zijnde nieuwbouwprojecten, het jaarverslag 2002 van de DGW&T spreekt over het sterk onder druk staan van programmarealisatie, en de voortdurende herstructurering en verkleining van de krijgsmacht heeft tot (voorgenomen) sluiting en afstoting van meerdere vliegbases, kazernes, munitie- en magazijncomplexen geleid. Het aantal munitiecomplexen ging maar liefst terug van vierenzeventig naar vijf. Ten aanzien van oefenterreinen kan opgemerkt worden dat deze bij mogelijke toekomstige overtolligheid vermoedelijk aan een natuurbeherende instantie overgedragen worden. Desalniettemin staan noch de uitvoering van in de Grondwet omschreven taken, zoals de, al dan niet in bondgenootschappelijk verband, uitgevoerde voorbereiding op territoriale verdediging, noch het uitvoeren van vredesoperaties en de aanzienlijke investeringen in bijvoorbeeld Urban Training Centers ter discussie. Het is daarom niet opportuun een correctie voor economische veroudering toe te passen op een militair complex dat nog volledig in gebruik is. 4.1.2 Functionele veroudering als gevolg van een verandering van bouwwijze (FC2) Omschrijving: De mate waarin het huidige gebouw niet meer overeenstemt met de manier waarop momenteel vergelijkbare objecten gebouwd worden. Nieuwe technieken en andere materiaaltoepassingen te denken valt aan geprefabriceerde betonelementen kunnen tot goedkopere en efficiëntere bouwmethoden leiden. Door deze correctie komen bijvoorbeeld ouderwetse funderingsconstructies en verouderde draagconstructies in het verschil tussen actuele bouwkosten van oorspronkelijke bouwwijze en actuele bouwkosten van huidige bouwwijze tot uitdrukking. Indien de veroudering met aanpassingen valt te verhelpen, wordt meestal de veroudering gelijkgesteld aan de kosten daarvan. Taxatiewijzer Defensie Pagina 9 van 50
4.1.3 Functionele veroudering als gevolg van een belemmering gebruiksmogelijkheden (FC3) Omschrijving: De mate waarin de normale activiteiten van de gebruiker worden belemmerd door een ondoelmatige inrichting van het gebouw. Over het algemeen is de belemmering in gebruiksmogelijkheden door een tekort of overschot aan ruimte de correctie waarover de meeste onduidelijkheid en discussie ontstaat. Bij grootschalige defensieobjecten ligt afwaardering voor een slechte locatie, lay-out, routing, parkeergelegenheid of bereikbaarheid echter niet voor de hand. Afgeraden wordt om boven de twintig procent te corrigeren zolang een locatie nog niet definitief is verlaten en de mogelijkheid van herintensivering blijft bestaan. 4.1.4 Functionele veroudering als gevolg van excessieve gebruikskosten (FC4) Omschrijving: De gebruikskosten voor zover ze de normale gebruikskosten van een volledig functioneel vergelijkbaar object te boven gaan. Onder excessieve gebruikskosten vallen onder meer bovenmatige kosten (onderhoud, stoken, schoonmaak, verlichting). De bovenmatigheid van deze kosten zal moeten blijken uit een vergelijking met de kosten voor qua bouwaard en gebruik vergelijkbare objecten. Taxatiewijzer Defensie Pagina 10 van 50
5 Beschrijving van de marktgegevens 5.1 Algemeen In het kader van de ontwikkeling van deze taxatiewijzer is een grote hoeveelheid informatie opgevraagd bij het ministerie van Defensie. Daarbij zijn tal van nieuwbouwprojecten de revue gepasseerd. Hierbij is vastgesteld wat de belangrijkste (=meest voorkomende) specifieke defensiegebouwen zijn. De gegevens hiervan zijn verwerkt tot de in de bijlage opgenomen archetypen. Dit betreft hoofdgebouwen (stafafdelingen, administratie, restaurants), legeringsgebouwen, wachtgebouwen, munitiebunkers, werkplaatsen, vliegtuigshelters en bedrijfsrestaurants. Facilitaire gebouwen als sporthallen e.d. kunnen via de taxatiewijzer Sport van deze reeks getaxeerd worden en zijn derhalve niet bij de kengetallen/archetypen opgenomen. Gegevens met betrekking tot specifieke voorzieningen als hindernisbanen, waarnemingstorens, rolbanen, geluidswallen en dergelijke zijn eveneens geanalyseerd. Deze gebouwde eigendommen zijn van een geheel andere aard dan de archetypen. De kengetallen die uit de analyses voortvloeien zijn opgenomen in bijlage 6. 5.2 Toelichting op de marktgegevens Voor een berekening van de bouwkosten per m 2 van de onderkende archetypen is onder meer gebruik gemaakt van nieuwbouwgegevens, verkregen van de Vastgoeddienst van het ministerie van Defensie. Analyses van die gegevens hebben geleid tot de in bijlage 4 opgenomen uitwerkingen en de daarin vermelde kengetallen. Hierbij zijn de per bouwdatum verkregen bouwkosten geïndexeerd naar het op deze taxatiewijzer toepasselijke prijspeil. Voor de berekening van de bouwkosten per de peildatum is gebruik gemaakt van de volgende tabel, die met behulp van indices uit het Kostenboekje Indexen 2004 (Reed Business Information) en de informatie van het Bureau Documentatie Bouwwezen is opgemaakt. Opgemerkt wordt dat periodiek ook diverse instanties, zoals het CBS, op internet raadpleegbare indexcijferreeksen publiceren. Met ingang van waardepeildatum 1 januari 2008 wordt gebruik gemaakt van de index BDB. Echter deze indexreeks is geïntroduceerd per 2005. Voor eerdere bouwjaren is aan de hand van de index van de wijzer 2005 een toerekening gemaakt naar desbetreffende jaren. Dit zijn de in de BDB-reeks tussen haakjes geplaatste cijfers. Op deze wijze is de BDB-reeks geschikt gemaakt voor het indexeren van bouwkosten van voor het jaar 2005 gerealiseerde projecten. Uit onderstaande tabel kunnen derhalve de cijfers achter het kopje Index BDB worden gehanteerd. De cijfers bij het kopje Index wijzer 2005 zijn opgenomen ter toelichting. Tabel Indexcijfers: JAAR 1995 1999 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Index BDB **) (80,33) (88,16) (100,42) (103,32) 106,24 105,64 110,58 117,89 Index wijzer 2005 *) 80,0 87,8 100,0 102,9 105,8 *) Zoals vermeld in de taxatiewijzer waardepeildatum 1 januari 2005. **) Volgens informatie Bureau Documentatie Bouwwezen. Deze standaard wordt aanbevolen door leden van de Taxatie Technische Kerngroep en de Waarderingskamer. De tussen haakjes vermelde cijfers zijn teruggerekend overeenkomstig de cijfers van de wijzer 2005. Taxatiewijzer Defensie Pagina 11 van 50
6 Beschrijving hoe om te gaan met bandbreedtes In beginsel dient binnen de gestelde bandbreedtes een keuze gemaakt te worden voor de diverse waardebepalende elementen. Specifieke situaties kunnen er echter toe leiden dat ook buiten de gestelde bandbreedtes een keuze gemaakt dient te worden. Voor de vervangingswaarde dient een keuze onder in de bandbreedte te worden gemaakt, indien het gebruik van de toegepaste materialen lagere kosten met zich meebrengt. Hierbij kan gedacht worden aan bouwwijze met prefab gebouwdelen of indien gebouwd is met inferieure materialen zoals houten of staalplaten gevels. Voor de vervangingswaarde dient een keuze boven in de bandbreedte te worden gemaakt, indien het gebruik van de toegepaste materialen hogere kosten met zich meebrengt. Hierbij kan gedacht worden aan bouwwijze met zware (betonnen) constructies, of indien gebouwd wordt met superieure materialen zoals het geval is bij vliesgevelconstructies. Ook dient de vervangingswaarde aangepast te worden indien de gemiddelde verdiepingshoogte afwijkt van de bij het archetype vermelde of algemeen gebruikelijke gemiddelde verdiepingshoogte. Voor het bepalen van de keuze voor de restwaarde en de levensduur is de duurzaamheid van de toegepaste materialen van doorslaggevende betekenis. Voor gebouwen met minder duurzame materialen dient een keuze onder in de bandbreedte gekozen te worden en voor gebouwen met duurzame materialen dient een keuze boven in de bandbreedte gemaakt te worden. Taxatiewijzer Defensie Pagina 12 van 50
7 Grond Voor een beschrijving van de waardering van de grond wordt mede verwezen naar deel 1 van deze set taxatiewijzers. Naast de opstallen dient de waarde van de aan een object toegekende grond te worden vastgesteld. Hierbij geldt de gemeentelijke uitgifteprijs voor grond met de betreffende bestemming (bijzondere bebouwing), op een vergelijkbare locatie, als uitgangspunt. Op grond corrigeert men niet voor technische en/of functionele veroudering. Bij gronduitgifte ten behoeve van grootschalige defensieobjecten is aannemelijk dat de grootschaligheid van het object van invloed is op de uitgifteprijs. Bij gemengde functies, zoals oefen- / schietterreinen met natuurterreinen dient de taxateur een differentiatie in de grondprijs in zijn berekening van de vervangingswaarde rekening te houden. Evenzo geldt dat een beperking in het gebruik (een aantal dagen per jaar beschikbaar) tot uiting moet worden gebracht in de waardering. Overzicht soorten terreinen met archetypecodering en waarderingsbandbreedtes Oefenterreinen X 99 00 13 00 Schietterreinen X 99 00 14 00 Kazerneterreinen X 99 00 15 00 Restgrond X 99 00 16 00 (bos, natuur) 20 ha 35 ha 4,25-12,50 per m² > 35 ha 2,10-3,15 per m² 30 ha 40 ha 6,85 per m² 4 ha 10 ha 85-216 per m² 10 ha 30 ha 72-80 per m² 30 ha 50 ha 50-66,50 per m² > 50 ha 32,50-45,50 per m² 1 ha 5 ha 0,75-0,85 per m² 5 ha 25 ha 0,65-0,75 per m² 25 ha 200 ha 0,50-0,65 per m² 200 ha 500 ha 0,40-0,50 per m² Een toelichting op het gebruik van het overzicht is als volgt. De waardering van de grond vindt in principe gestaffeld plaats. Enige nuancering is hierbij op zijn plaats. Dit betekent in de praktijk dat voor bijvoorbeeld een kazerne met een gemengd grondgebruik, waarvan de totale grondoppervlakte 56 hectare is, met een perceel bos/natuur, een grondprijs toegepast kan worden van tussen 50 en 66,50 voor de eerste 50 hectare. De resterende grond van 6 hectare kan overeenkomstig het gebruik als restgrond gewaardeerd worden. Taxatiewijzer Defensie Pagina 13 van 50
8 Taxatieverslag Voor voorbeelden van het taxatieverslag wordt verwezen naar de Taxatiewijzer Algemeen (deel 0), taxatiewijzer en kengetallen, van deze set taxatiewijzers. Hierin worden diverse uitgewerkte taxatieverslagen getoond. Een uitwerking van een kazernecomplex is hieronder bijgevoegd. Taxatiewijzer Defensie Pagina 14 van 50
9 Rekenschema Een voorbeeld van een rekenschema is opgenomen in de Taxatiewijzer Algemeen (deel 0), taxatiewijzer en kengetallen, van deze set taxatiewijzers waartoe deze wijzer behoort. Taxatiewijzer Defensie Pagina 15 van 50
Bijlage 1 Bronnen Bij het maken van deze wijzer is gebruik gemaakt van de volgende bronnen: WOZ-datacenter Rotterdam Kazerne Den Haag Kazerne Roosendaal Kazerne Enschede Vliegbasis Gilze-Rijen Vliegbasis De Marne Oefen- en schietterrein Assen Oefen- en schietterrein Noordenveld Munitieopslag Apeldoorn Kazerne Dienst Vastgoed Defensie, Directie Noord Kostenanalyses en (v/h DGW&T, Directie Noord) Jaarverslagen 2001 tot en met 2005 Reed Business Information Indexering Bureau Documentatie Bouwwezen Indexering Taxatiewijzer Defensie Pagina 16 van 50
Bijlage 2 Bijlage 2 Verklarende woordenlijst Voor de verklarende woordenlijst wordt mede verwezen naar het gegevenswoordenboek, opgenomen in het algemene deel (t.w. deel 1) van deze set taxatiewijzers. Specifiek Defensie DVD( v/h DGW&T) COT deot EOT DuBo Geluidswal Hindernisbaan (strekkende meter) Klimtoren (hoogte) LTHP OOT Dienst Vastgoed Defensie ( v/h Dienst Gebouwen Werken en Terreinen) Compagniesoefenterrein Dubbel Eenheidsoefenterrein Eenheidsoefenterrein Duurzaam Bouwen Wal tegen geluidshinder langs de start- en landingsbaan Baan met hindernissen die men zo snel mogelijk moet zien te doorlopen Hoogbouwwerk gemaakt van hout of staal bestemd als oefenobject ca. 20 meter hoog Lang Termijn Huisvestings Plan Overig Oefenterrein Rolbaan Een toegangsweg voor vliegtuigen naar het platform (platform = parkeerplaats voor vliegtuigen) Ruwbouw Schietbaan Sloop SMT Start- en landingsbaan Touwbaan (strekkende meter) Waarnemingstoren Het constructieve deel van een bouwwerk Terrein ingericht voor schietoefeningen op een doel Een sloopvoornemen op zich heeft geen effect op de technische of functionele veroudering; wel kunnen gemaakte kosten voor de sloop in aftrek worden gebracht bij uitgevoerde renovatie. Structuurschema Militaire Terreinen Strook grond met asfalt of beton waarop vliegtuigen kunnen starten en landen Hindernisbaan gemaakt van touw Hoog bouwwerk van hout op een betonnen voet dienst doende als uitkijkpost Taxatiewijzer Defensie Pagina 17 van 50
Bijlage 2 b. Meer algemeen Afbouw Het niet constructieve deel van het bouwwerk niet zijnde installaties Bouwjaar Bouwkosten (volgens NEN 2634) Bruto inhoud BVO BDB BTW Het bouwjaar betreft het jaar waarin het object c.q. objectdeel voor eerste ingebruikname is opgeleverd Voor vervangingswaarde worden soorten gegeven: * actuele bouwkosten van oorspronkelijke bouwwijze: bouwkosten van het object zoals het er daadwerkelijke staat, met dezelfde materialen maar gebruikmakend van moderne technieken. * actuele bouwkosten van huidige bouwwijze: bouwkosten van een object met dezelfde functie als het te waarderen object maar naar moderne maatstaven (functioneel, moderne materialen en bouwtechnieken). De kengetallen zijn overwegend de vervangingswaarde per m 2 bruto vloeroppervlak : meetinstructie NEN2580 De bruto inhoud afgekort BI conform NEN2580. De BI wordt uitgedrukt in m3 Het bruto vloeroppervlak afgekort BVO- conform NEN2580. Het BVO wordt uitgedrukt in m 2 Bureau Documentatie Bouwwezen Belasting toegevoegde waarde (=omzetbelasting, zie aldaar) BVO Bruto Vloer Oppervlakte ( gemeten naar NEN2580 ) CBS Code vrijstelling OZB Grondkosten Grondoppervlakte Heliplatform IFD Indexeringstabel Infrastructuur Installaties Kadastrale identificatie WOZ-object Kengetallen Centraal Bureau voor de Statistiek Aanduiding of de vastgestelde WOZ-waarde van het onderdeel van het object volgens de gemeentelijke verordening is vrijgesteld Het bedrag in de aangegeven valuta dat bij nieuwbouw van een object is besteed aan de verwering van de grond, exclusief omzetbelasting De totale oppervlakte van een of meerdere kadastrale percelen die gezamenlijk tot het WOZ-object horen. Het oppervlakte wordt uit gedrukt in m 2 Platform dat als landings- en vertrekplaats dient voor helikopters. Industrieel Flexibel en Demontabel. De indexcijfers zijn bepaald via verschillende bronnen. Bij het bepalen van de indextabel is aangesloten bij de meeste voorkomende indexcijfers van de verschillende indexaanbieders. Het totaal van onroerende voorzieningen zoals wegen, beplanting, hekwerken, klimtorens, geluidswallen, enz. Gebouwdelen die een gebouw beter geschikt maken voor de functie. Zoals een lift, een roltrap, een centrale verwarmingsinstallatie, een luchtbehandelinginstallatie, e.d. Aanduiding van de kadastraal perceel of kadastraal object dat behoort tot het betreffende WOZ-object en het aandeel in dit WOZ object in de vorm van de toegekende oppervlakte. Bij de archetypen worden kengetallen gegeven voor bouwkosten en, Taxatiewijzer Defensie Pagina 18 van 50
Bijlage 2 Levensduur Marktinformatie Monumentenaanduiding MOS- container Omzetbelasting Onderhoud Radarmast Renovatie Renovatiejaar Renovatiepercentage Restwaarde Stichtingskosten Technische Correctie om de technische afschrijvingen te kunnen bepalen, levensduur en restwaarde. Voor het inschatten van de levensduur worden bij de archetypen gemiddelden gegeven. Indien van een ouder gebouw de levensduur ingeschat moet worden kan dit sterk afwijken van het gegeven gemiddelde. De werkwijze is dan om van het gebouw, zoals het er op het moment van de waardepeildatum staat, in te schatten hoelang het in zijn huidige functie nog gebruikt zal worden. Deze geschatte levensduur kan worden opgeteld bij de leeftijd. Hieruit volgt dan de levensduur. Hiermee kan dan gerekend worden t.b.v. technische afschrijvingen. Een zakelijke transactie inzake het gebruik of de verkrijging van de onroerende zaak Aanduiding dat een onroerende zaak op grond van de Monumentenwet 1988 als monument is aangewezen door de rijksoverheid, de provincie of de gemeente Container ter verplaatsing van milieu onvriendelijke stoffen (MOS) De fiscale verplichting welke voortvloeit uit de Wet op de omzetbelasting 1968. De WOZ-waarde wordt inclusief de omzetbelasting bepaald indien de eigenaar van de onroerende zaak de omzetbelasting niet kan verrekenen. Het in goede staat houden van zaken. De invloed van achterstallig onderhoud kan bij de waardering tot uitdrukking worden gebracht door aftrek van een bedrag ineens, of door verhoging van de functionele correctie. Stalen mast met in de top apparatuur om ruimtevaartuigen en scheepsbewegingen te observeren Vernieuwing Het renovatiejaar is het jaar waarin de renovatie van het object c.q. objectdeel is afgerond en is opgeleverd Mate van vernieuwing uitgedrukt in een percentage Onder de restwaarde wordt verstaan Het percentage van de volledige vervangingswaarde van het onderdeel als de verwachte levensduur is verstreken, zonder rekening te houden met de correctie voor functionele veroudering. Uit deze definitie blijkt het grote verband tussen de restwaarde en de levensduur. Uitgangspunt in deze instructie is dat een onderdeel nog operationeel kan zijn als de waarde de restwaarde is. Het totaal van de bouwkosten (incl. infrastructuur) en grondkosten c.q. grondwaarde. Uitgaande van een levensduur en een restwaarde in procenten van de vervangingswaarde kan de procentuele technische correctie per jaar berekend worden. Hiermee kan dan, rekening houdend met de leeftijd van het object, de technische correctie berekend worden. Bij renovatie zal ter vervanging van de oorspronkelijke levensduur een verwachte restlevensduur worden vastgesteld, waarbij tevens het invloedpercentage van de renovatie ten opzichte van de vervangingswaarde nieuw kan worden betrokken. Taxatiewijzer Defensie Pagina 19 van 50
Bijlage 3 Bijlage 3 Kengetallen per archetype De kengetallen voor infrastructurele voorzieningen als trainingsfaciliteiten, landingsbanen e.d. zijn opgenomen in bijlage 6. Taxatiewijzer Defensie Pagina 20 van 50
Bijlage 3 KENGETALLEN DEFENSIE Soort-object-code 3358 Omschrijving Kazerne code X 58 3 00 Hoofdgebouw voor 1961 1 2 Nummer: 1 Code onderdeel WOZ-object 855 Omschrijving Kazerne FOTO 1 FOTO 2 Standaard grootte (BVO): 7000 m² Bouwperiode: Voor 1961 (1940) Traditionele bouw in metselsteen diverse verschijningsvormen Indien het gebouw de status heeft van Rijksmonument dient de taxateur deze te waarderen middels de huurwaardekapitalisatiemethode. Kengetallen per waardepeildatum 1-1-2007 Percentage BTW 19% Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 18% per m² Levensduur Restwaarde per m³ Onderverdeling % verdeling Minimum Gemiddeld Maximum min - max min - max Ruwbouw 50% 635 698 760 45-65 20% - 35% Afbouw / vaste inrichting 35% 444 488 532 20-30 15% - 25% Installaties 15% 190 209 228 20-30 10% - 20% TOTALEN 100% 1.269 1.395 1.520 399 Percentage BTW 19% Actuele bouwkosten oorspronkelijke bouwwijze Kengetallen per waardepeildatum 1-1-2008 Actuele bouwkosten huidige bouwwijze 1.487 1.487 m² ruwbouw afbouw installaties per per m² inclusief BTW 1.770 744 520 223 Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 18% Factor verandering totaal 1,000 Gemiddelde hoogte (per bouwlaag) 3,5 bouwwijze 1,000 1,000 1,000 Onderverdeling % verdeling per m² Levensduur Restwaarde Minimum Gemiddeld Maximum min - max min - max 45-65 20% - 35% 20-30 15% - 25% 243 20-30 10% - 20% inclusief Ruwbouw 50% 677 744 810 Afbouw / vaste inrichting 35% 474 520 567 Installaties 15% 203 223 Overige kosten TOTALEN 100% per m³ 1.353 1.487 1.620 425 Taxatiewijzer Defensie Pagina 21 van 50
Bijlage 3 KENGETALLEN DEFENSIE Soort-object-code 3358 Omschrijving Kazerne code X 58 4 00 Hoofdgebouw 1961 t-m 2000 5 2 Nummer: 2 Code onderdeel WOZ-object 855 Omschrijving Kazerne FOTO 1 FOTO 2 Standaard grootte (BVO): 7000 m² Bouwperiode: 1961 t/m 2000 Betonnen draagconstructie bestaande uit kolommen en liggers Meestal plat Archetype ontstaan na splitsing van het voor het vorig tijdvak geldende archetype "hoofdgebouw na 1960" Kengetallen per waardepeildatum 1-1-2007 Percentage BTW 19% Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 18% per m² Levensduur Restwaarde per m³ Onderverdeling % verdeling Minimum Gemiddeld Maximum min - max min - max Ruwbouw 50% 540 594 647 45-55 25% - 30% Afbouw / vaste inrichting 35% 378 415 453 25-35 20% - 30% Installaties 15% 162 178 248 20-30 10% - 20% TOTALEN 100% 1.080 1.187 1.348 339 Percentage BTW 19% Kengetallen per waardepeildatum 1-1-2008 Actuele bouwkosten oorspronkelijke bouwwijze Actuele bouwkosten huidige bouwwijze 1.265 1.265 m² ruwbouw afbouw installaties per per m² inclusief BTW 1.505 633 443 190 Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 18% Factor verandering totaal 1,000 Gemiddelde hoogte (per bouwlaag) 3,5 bouwwijze 1,000 1,000 1,000 Onderverdeling % verdeling per m² Levensduur Restwaarde Minimum Gemiddeld Maximum min - max min - max 45-55 25% - 30% 25-35 20% - 30% 207 20-30 10% - 20% inclusief Ruwbouw 50% 576 633 689 Afbouw / vaste inrichting 35% 403 443 483 Installaties 15% 173 190 Overige kosten TOTALEN 100% per m³ 1.151 1.265 1.379 361 Taxatiewijzer Defensie Pagina 22 van 50
Bijlage 3 KENGETALLEN DEFENSIE Soort-object-code 3358 Omschrijving Kazerne code X 58 6 00 Hoofdgebouw na 2000 5 2 Nummer: 3 Code onderdeel WOZ-object 855 Omschrijving Kazerne FOTO 1 FOTO 2 Standaard grootte (BVO): 7000 m² Bouwperiode: 2001 en jonger (2004) Betonnen draagconstructie bestaande uit kolommen en liggers Meestal plat Archetype ontstaan na splitsing van het voor het vorig tijdvak geldende archetype "hoofdgebouw na 1960" Kengetallen per waardepeildatum 1-1-2007 Percentage BTW 19% Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 18% per m² Levensduur Restwaarde per m³ Onderverdeling % verdeling Minimum Gemiddeld Maximum min - max min - max Ruwbouw 50% 540 594 647 45-55 25% - 30% Afbouw / vaste inrichting 35% 378 415 453 25-35 20% - 30% Installaties 15% 162 178 248 20-30 10% - 20% TOTALEN 100% 1.080 1.187 1.348 339 Percentage BTW 19% Actuele bouwkosten oorspronkelijke bouwwijze Kengetallen per waardepeildatum 1-1-2008 1.265 Actuele bouwkosten huidige bouwwijze 1.265 m² ruwbouw afbouw installaties per per m² inclusief BTW 1.505 633 443 190 Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 18% Factor verandering totaal 1,000 Gemiddelde hoogte (per bouwlaag) 3,5 bouwwijze 1,000 1,000 1,000 per m² Onderverdeling % verdeling Levensduur Restwaarde Minimum Gemiddeld Maximum min - max min - max Ruwbouw 50% 576 633 689 45-55 25% - 30% Afbouw / vaste inrichting 35% 403 443 483 25-35 20% - 30% Installaties 15% 173 190 207 20-30 10% - 20% Overige kosten inclusief TOTALEN 100% per m³ 1.151 1.265 1.379 361 Taxatiewijzer Defensie Pagina 23 van 50
Bijlage 3 KENGETALLEN DEFENSIE Soort-object-code 3358 Omschrijving Kazerne code X 58 3 01 Legeringsgebouw voor 1961 1 2 Nummer: 4 Code onderdeel WOZ-object 855 Omschrijving Kazerne FOTO 1 FOTO 2 Standaard grootte (BVO): 800 m2 Bouwperiode: Voor 1961 (1937) Traditionele bouw in metselsteen Meestal een schuin dak Kengetallen per waardepeildatum 1-1-2007 Percentage BTW 19% Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 18% per m² Levensduur Restwaarde per m³ Onderverdeling % verdeling Minimum Gemiddeld Maximum min - max min - max Ruwbouw 50% 582 640 698 50-70 30% - 40% Afbouw / vaste inrichting 35% 408 448 488 20-30 15% - 25% Installaties 15% 175 192 209 15-25 10% - 20% TOTALEN 100% 1.165 1.280 1.396 406 Percentage BTW 19% Actuele bouwkosten oorspronkelijke bouwwijze per m² Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 18% Gemiddelde hoogte (per bouwlaag) 3,2 Kengetallen per waardepeildatum 1-1-2008 1.365 ruwbouw afbouw installaties per m² inclusief BTW 1.624 683 478 205 Factor verandering bouwwijze Actuele bouwkosten huidige bouwwijze totaal 1,000 1.365 1,000 1,000 1,000 Onderverdeling % verdeling Minimum Gemiddeld Ruwbouw 50% 621 683 Afbouw / vaste inrichting 35% 435 478 TOTALEN 100% per m² 1.242 1.365 Maximum Installaties 15% 186 205 223 15 Overige kosten inclusief Levensduur min 744 50 521 20 Restwaarde - max min - max - 70 30% - 40% - 30 15% - 25% - 25 10% - 20% per m³ 1.488 433 Taxatiewijzer Defensie Pagina 24 van 50
Bijlage 3 KENGETALLEN DEFENSIE Soort-object-code 3358 Omschrijving Kazerne code X 58 3 00 3 1 Legeringsgebouw eenvoudig voor 1961-prefab Nummer: 5 Code onderdeel WOZ-object 855 Omschrijving Kazerne FOTO 1 FOTO 2 Standaard grootte (BVO): 800 m2 Bouwperiode: Voor 1961 (1952) Prefab en repeterende bouw Variërend Eenvoudig Percentage BTW 19% Afbouw / vaste inrichting 35% 260 280 300 Installaties Onderverdeling % verdeling Kengetallen per waardepeildatum 1-1-2007 Ruwbouw 50% 372 400 per m² Levensduur Restwaarde per m³ Minimum Gemiddeld Maximum min - max min - max 428 45-60 25% - 35% 20-30 20% - 30% 15-20 15% - 25% 15% 112 120 128 Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. TOTALEN 100% 744 800 856 267 14% Percentage BTW 19% Actuele bouwkosten oorspronkelijke bouwwijze Kengetallen per waardepeildatum 1-1-2008 853 Actuele bouwkosten huidige bouwwijze m² ruwbouw afbouw installaties per per m² inclusief BTW 1.015 427 299 128 Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 14% Factor verandering totaal 1,000 Gemiddelde hoogte (per bouwlaag) 3,0 bouwwijze 1,000 1,000 1,000 853 Ruwbouw 50% 397 427 Overige kosten Onderverdeling % verdeling TOTALEN 100% per m² Levensduur Restwaarde Minimum Gemiddeld Maximum min - max min - max 456 45-60 25% - 35% 20-30 20% - 30% 15-20 15% - 25% inclusief Afbouw / vaste inrichting 35% 278 299 319 Installaties 15% 119 128 137 per m³ 793 853 913 284 Taxatiewijzer Defensie Pagina 25 van 50
Bijlage 3 KENGETALLEN DEFENSIE Soort-object-code 3358 Omschrijving Kazerne code X 58 4 01 5 2 Legeringsgebouw 1961 t-m 2000 Nummer: 6 Code onderdeel WOZ-object 8550 Omschrijving Kazerne FOTO 1 FOTO 2 Standaard grootte (BVO): 2500 m2 Bouwperiode: 1986 tot en met 2000 Ingetogen, eenvoudige en strakke bouw Meestal plat Percentage BTW 19% Onderverdeling % verdeling Kengetallen per waardepeildatum 1-1-2007 Ruwbouw 50% 521 573 Afbouw / vaste inrichting 35% 365 401 437 Installaties TOTALEN 100% Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. per m² Levensduur Restwaarde per m³ Minimum Gemiddeld Maximum min - max min - max 624 45-60 25% - 30% 20-30 20% - 30% 15-20 15% - 20% 15% 156 171 186 1.042 1.145 1.247 18% 382 Percentage BTW 19% Kengetallen per waardepeildatum 1-1-2008 Actuele bouwkosten oorspronkelijke bouwwijze Actuele bouwkosten huidige bouwwijze 1.200 1.200 m² ruwbouw afbouw installaties per per m² inclusief BTW 1.428 600 420 180 Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 25% Factor verandering totaal 1,000 Gemiddelde hoogte (per bouwlaag) 3,0 bouwwijze 1,000 1,000 1,000 Onderverdeling Ruwbouw 50% 525 per m² % verdeling Levensduur Restwaarde Minimum Gemiddeld Maximum min - max min - max 600 675 45-60 25% - 30% 20-30 20% - 30% 15% 158 180 203 15-20 15% - 25% Afbouw / vaste inrichting 35% 368 420 473 Installaties Overige kosten TOTALEN 100% inclusief per m³ 1.050 1.200 1.350 400 Taxatiewijzer Defensie Pagina 26 van 50
Bijlage 3 KENGETALLEN DEFENSIE Soort-object-code 3358 Omschrijving Kazerne code X 58 6 00 Legeringsgebouw na 2000 1 1 Nummer: 7 Code onderdeel WOZ-object 8550 Omschrijving Kazerne FOTO 1 FOTO 2 Standaard grootte (BVO): Bouwperiode: 2500 m2 2001 tot en met heden Ingetogen, eenvoudige en strakke bouw Meestal plat Bouwkosten ten opzichte van vorig waardepeil bijgesteld naar aanleiding van analyse aanvullend verkregen bouwkostengegevens. Kengetallen per waardepeildatum 1-1-2007 Percentage BTW 19% Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 18% per m² Levensduur Restwaarde per m³ Onderverdeling % verdeling Minimum Gemiddeld Maximum min - max min - max Ruwbouw 50% 521 573 624 45-60 25% - 30% Afbouw / vaste inrichting 35% 365 401 437 20-30 20% - 30% Installaties 15% 156 171 186 15-20 15% - 20% TOTALEN 100% 1.042 1.145 1.247 382 Kengetallen per waardepeildatum 1-1-2008 Percentage BTW 19% Actuele bouwkosten oorspronkelijke bouwwijze Actuele bouwkosten huidige bouwwijze 1.150 1.150 m² ruwbouw afbouw installaties per per m² inclusief BTW 1.369 575 403 173 Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 25% Factor verandering totaal 1,000 Gemiddelde hoogte (per bouwlaag) 3,0 bouwwijze 1,000 1,000 1,000 Onderverdeling % verdeling Ruwbouw 50% 503 575 per m² Levensduur Restwaarde Minimum Gemiddeld Maximum min - max min - max 647 45-60 25% - 30% 20-30 20% - 30% 15-20 15% - 25% inclusief Afbouw / vaste inrichting 35% 352 403 453 Installaties Overige kosten 15% 151 173 194 TOTALEN 100% 1.007 1.150 1.293 per m³ 383 Taxatiewijzer Defensie Pagina 27 van 50
Bijlage 3 KENGETALLEN DEFENSIE Soort-object-code 3358 Omschrijving Kazerne code X 58 0 00 Wachtgebouw 5 2 Nummer: 8 Code onderdeel WOZ-object 8550 Omschrijving Wachtgebouw FOTO 1 Standaard grootte (BVO): Bouwperiode: 425 m2 niet van belang Van eenvoudig tot luxe Meestal plat Door grote verschillen in BVO kunnen er grote verschillen in bouwkosten optreden. In extremo kunnen de bouwkosten per m2 BVO oplopen van 1245,--(voor 420 m2) tot 5.100(voor 27m2) In onderstaande is uitgegaan van een opp van 425 m2 Kengetallen per waardepeildatum 1-1-2007 Percentage BTW 19% Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 20% per m² Levensduur Restwaarde per m³ Onderverdeling % verdeling Minimum Gemiddeld Maximum min - max min - max Ruwbouw 25% 393 436 480 40-50 25% - 30% Afbouw / vaste inrichting 35% 550 611 672 20-25 20% - 30% Installaties 40% 160 178 196 15-20 15% - 25% TOTALEN 100% 1.103 1.225 1.348 408 NB:In de taxatiewijzer wpd 2007 is als gemiddelde totaalbedrag 1.745,-- vermeld.dit berust op een vergissing. Het juiste bedrag is 1.225,--. De hiervan afgeleide m3-prijs van 581,-- was dientengevolge ook onjuist. Percentage BTW 19% Actuele bouwkosten oorspronkelijke bouwwijze Kengetallen per waardepeildatum 1-1-2008 1.306 Actuele bouwkosten huidige bouwwijze 1.306 m² ruwbouw afbouw installaties per per m² inclusief BTW 1.554 327 457 522 Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 20% Factor verandering totaal 1,000 Gemiddelde hoogte (per bouwlaag) 3,0 bouwwijze 1,000 1,000 1,000 Ruwbouw 25% 294 327 Overige kosten Onderverdeling % verdeling TOTALEN 100% per m² Levensduur Restwaarde Minimum Gemiddeld Maximum min - max min - max 359 40-50 25% - 30% 20-25 20% - 30% 15-20 15% - 25% inclusief Afbouw / vaste inrichting 35% 411 457 503 Installaties 40% 470 522 575 per m³ 1.175 1.306 1.437 435 Taxatiewijzer Defensie Pagina 28 van 50
Bijlage 3 KENGETALLEN DEFENSIE Soort-object-code 3694 Omschrijving Munitiedepot code X 94 0 00 Munitiebunker alle bouwjaren 5 0 Nummer: 9 Code onderdeel WOZ-object 8560 Omschrijving Bunker FOTO 1 Standaard grootte (BVO): Bouwperiode: niet van belang niet van belang Betonconstructie beton Gecamoufleerd dak met meestal grasbegroeiing; Gronddekking en -wal niet begrepen in bouwkosten. Kengetallen per waardepeildatum 1-1-2007 Percentage BTW 19% Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 27% per m² Levensduur Restwaarde per m³ Onderverdeling % verdeling Minimum Gemiddeld Maximum min - max min - max Ruwbouw 76% 325 376 427 50-75 25% - 30% Afbouw / vaste inrichting 16% 70 81 92 30-40 10% - 15% Installaties 7% 30 35 40 10-15 5% - 15% TOTALEN 100% 425 492 559 141 Percentage BTW 19% Actuele bouwkosten oorspronkelijke bouwwijze Kengetallen per waardepeildatum 1-1-2008 700 Actuele bouwkosten huidige bouwwijze m² ruwbouw afbouw installaties per per m² inclusief BTW 833 644 7 49 Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 27% Factor verandering totaal 1,000 Gemiddelde hoogte (per bouwlaag) 3,5 bouwwijze 1,000 1,000 1,000 700 Ruwbouw 92% 557 644 Overige kosten Onderverdeling % verdeling TOTALEN 100% per m² Levensduur Restwaarde Minimum Gemiddeld Maximum min - max min - max 731 50-75 25% - 30% 30-40 10% - 15% 10-15 5% - 15% inclusief Afbouw / vaste inrichting 1% 6 7 8 Installaties 7% 42 49 56 per m³ 606 700 794 200 Taxatiewijzer Defensie Pagina 29 van 50
Bijlage 3 KENGETALLEN DEFENSIE Soort-object-code 3690 Omschrijving Defensie algemeen code X 90 5 00 4 2 Werkplaats met magazijn cq garage na 1985 Nummer: 10 Code onderdeel WOZ-object 3420 Omschrijving Werkplaats FOTO 1 FOTO 2 Standaard grootte (BVO): 2735 m² Bouwperiode: 1986 t/m 2000 (1995) Stalen spanten op betonnen vloer Meestal plat Percentage BTW 19% Afbouw / vaste inrichting 30% 236 270 303 Installaties Onderverdeling % verdeling Kengetallen per waardepeildatum 1-1-2007 Ruwbouw 50% 337 385 per m² Levensduur Restwaarde per m³ Minimum Gemiddeld Maximum min - max min - max 433 35-45 25% - 30% 20-25 25% - 35% 15-20 10% - 20% 20% 101 115 129 Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. TOTALEN 100% 674 770 865 171 25% Percentage BTW 19% Actuele bouwkosten oorspronkelijke bouwwijze Kengetallen per waardepeildatum 1-1-2008 821 Actuele bouwkosten huidige bouwwijze m² ruwbouw afbouw installaties per per m² inclusief BTW 977 411 287 123 Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 25% Factor verandering totaal 1,000 Gemiddelde hoogte (per bouwlaag)(3,5-5,5m1) 4,5 bouwwijze 1,000 1,000 1,000 821 Ruwbouw 50% 359 411 Overige kosten Onderverdeling % verdeling TOTALEN 100% per m² Levensduur Restwaarde Minimum Gemiddeld Maximum min - max min - max 462 35-45 25% - 30% 20-25 25% - 35% 15-20 10% - 20% inclusief Afbouw / vaste inrichting 35% 251 287 323 Installaties 15% 108 123 139 per m³ 674 821 923 182 Taxatiewijzer Defensie Pagina 30 van 50
Bijlage 3 KENGETALLEN DEFENSIE Soort-object-code 3358 Omschrijving Defensie algemeen code X 58 6 00 4 1 Vliegtuighangar eenvoudig na 2000 Nummer: 11 Code onderdeel WOZ-object 3690 Omschrijving Vliegtuighangar FOTO 1 FOTO 2 Standaard grootte (BVO): Variërend Bouwperiode: 2001 en jonger (2004) Stalen spanten op betonnen vloer met metalen beplating Variërend Zakelijk en eenvoudig Percentage BTW 19% Afbouw / vaste inrichting 35% 397 429 461 Installaties Onderverdeling % verdeling Kengetallen per waardepeildatum 1-1-2007 Ruwbouw 55% 567 613 per m2 Levensduur Restwaarde per m³ Minimum Gemiddeld Maximum min - max min - max 110 35-45 25% - 30% 20-25 25% - 35% 10-15 10% - 20% 10% 170 184 198 Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. TOTALEN 100% 1.134 1.226 769 175 15% Percentage BTW 19% Actuele bouwkosten oorspronkelijke bouwwijze Kengetallen per waardepeildatum 1-1-2008 1.307 Actuele bouwkosten huidige bouwwijze 1.307 m² ruwbouw afbouw installaties per per inclusief BTW 1.555 654 457 196 Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 15% Factor verandering totaal 1,000 Gemiddelde hoogte (per bouwlaag)(6-7,5m1) 7,0 bouwwijze 1,000 1,000 1,000 Ruwbouw 50% 604 654 Overige kosten Onderverdeling % verdeling TOTALEN 100% per m² Levensduur Restwaarde Minimum Gemiddeld Maximum min - max min - max 703 35-45 25% - 30% 20-25 25% - 35% 10-15 10% - 20% inclusief Afbouw / vaste inrichting 35% 423 457 492 Installaties 15% 181 196 211 per m³ 1.209 1.307 1.405 186 Taxatiewijzer Defensie Pagina 31 van 50
Bijlage 3 KENGETALLEN DEFENSIE Soort-object-code 3358 Omschrijving Kazerne code X 58 6 00 Bedrijfsrestaurant na 2000 6 2 Nummer: 12 Code onderdeel WOZ-object 8550 Omschrijving Kazerne FOTO 1 FOTO 2 Standaard grootte (BVO): Bouwperiode: 2500 2001 en jonger Uit één bouwlaag bestaand restaurantgebouw; Plat Kengetallen per waardepeildatum 1-1-2007 Percentage BTW 19% Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 15% per m² Levensduur Restwaarde per m³ Onderverdeling % verdeling Minimum Gemiddeld Maximum min - max min - max Ruwbouw Niet van toepassing; 45-60 25% - 30% Afbouw / vaste inrichting Nieuw toegevoegd per wpd 2008 20-30 20% - 30% Installaties 15-20 15% - 20% TOTALEN - - - - Kengetallen per waardepeildatum 1-1-2008 Percentage BTW 19% Actuele bouwkosten oorspronkelijke bouwwijze Actuele bouwkosten huidige bouwwijze 1.650 1.650 m² ruwbouw afbouw installaties per per inclusief BTW 1.964 429 446 776 Bandbreedte vervangingswaarde min. & max. 15% Factor verandering totaal 1,000 Gemiddelde hoogte (per bouwlaag) 3,5 bouwwijze 1,000 1,000 1,000 Onderverdeling % verdeling Minimum Gemiddeld Ruwbouw 26% 397 429 Afbouw / vaste inrichting 27% 412 446 479 Installaties Overige kosten per m² 47% 717 776 834 inclusief TOTALEN 100% 1.527 1.650 1.773 Levensduur Restwaarde Maximum min - max min - max 461 45-60 25% - 30% 20-30 20% - 30% 15-20 15% - 25% per m³ 471 Taxatiewijzer Defensie Pagina 32 van 50
Bijlage 4 Bijlage 4 Onderbouwende marktgegevens Darp Steenwijkerland Bouwkosten 2.566.000 Ruwbouw 42% 1.413.225 Afbouw 29% 975.798 Installaties 28% 942.150 Datum 1 januari 2001 Index 1,31 Geindexeerde bouwkosten 3.364.822 Grootte 2858 m² Prijs per eenheid 1.177 m² Soort-object-code 3358 Omschrijving Kazerne Code onderdeel WOZ-object 3120 Omschrijving kantoor;compagniebureelgebouw code X 58 6 00 1 2 Kantoorgebouw;bouwperiode na 2000;plat dak Standaard grootte (BVO): 4000 Bouwperiode: plat dak, kanaalplaatvloer + EPDM 3 bouwlagen 2001-heden op betonstroken opgetrokken metselwek, prefab beton met aluminium kozijnen Taxatiewijzer Defensie Pagina 33 van 50
Bijlage 4 t Harde Elburg Bouwkosten 2.670.564 Ruwbouw 37% 1.474.800 Afbouw 30% 1.195.784 Installaties 33% 1.315.362 Datum 1 januari 1997 Index 1,49 Geindexeerde bouwkosten 3.985.946 Grootte 4199 m² Prijs per eenheid 949 m² Soort-object-code 3358 Omschrijving Kazerne Code onderdeel WOZ-object 3120 Omschrijving Kantoor-lesgebouw Standaard grootte (BVO): 4000 Bouwperiode: 1986-2000 op betonstroken opgetrokken metselwerk, prefab beton en aluminium kozijnen code X 58 5 00 1 2 plat dak, kanaalplaatvloer + EPDM 3 bouwlagen kantoorgebouw;bouwperiode 1986-2000;plat dak t Harde Elburg Bouwkosten 4.086.000 Ruwbouw 36% 2.524.801 Afbouw 41% 2.875.467 Installaties 23% 1.613.067 Datum 1 januari 1992 Index 1,72 Geindexeerde bouwkosten 7.013.335 Grootte 7695 m² Prijs per eenheid 911 m² Soort-object-code 3358 Omschrijving Kazerne Code onderdeel WOZ-object 3120 Omschrijving les-instructie- en burelengebouw code X 58 5 00 1 2 kantoor-en instructiegebouw;bouwperiode 1986-2000;kapconstructie Standaard grootte (BVO): 4000 Bouwperiode: 1986-2000 betonstroken met opgetrokken metselwerk en meranti kozijnen hellend dakhouten sporen kap met zinken roevendak 2 bouwlagen Taxatiewijzer Defensie Pagina 34 van 50