Fysiotherapeutische basisoefeningen na een borstoperatie Na uw borstoperatie kunt u uw arm aan de geopereerde zijde wat minder goed bewegen. Dit kan vooral optreden als de lymfklieren uit uw oksel zijn verwijderd. Om uw herstel te bevorderen, en om te voorkomen dat u een bewegingsbeperking krijgt, is het belangrijk dat u na de operatie oefeningen doet met uw arm en schouder. De fysiotherapeut zal u hierbij begeleiden. Tijdens uw verblijf in het ziekenhuis komt de fysiotherapeut bij u langs om de oefeningen uit te leggen en samen met u te doen. U krijgt ook adviezen over hoe u uw arm het beste kunt gebruiken bij uw dagelijkse activiteiten. Als u vragen hebt, kunt u die altijd stellen. Oefeningen: algemene richtlijnen Om overbelasting te voorkomen is het belangrijk dat u de volgende richtlijnen aanhoudt: oefen 2x per dag, herhaal elke oefening 5x. Het is belangrijk dat u tijdens het oefenen goed op uw houding let en symmetrisch beweegt. ANT 737/08-13 Let op: Het is niet de bedoeling dat u tijdens of na het oefenen pijn hebt. Is dit wel zo, oefen dan de volgende keer minder intensief. U kunt beter vaker maar korter oefenen, dan één keer lang. 1
De eerste week na de operatie Basisoefeningen Oefening 1 In zit of stand. Draai met uw schouders rondjes in voor- en achterwaartse richting waarbij u uw armen laat afhangen. Oefening 2 In zit of stand. Ellebogen in de zij, onderarmen in 90 graden t.o.v. de bovenarm. Draai de onderarmen naar binnen (richting de buik) en naar buiten. Houd de bovenarmen tegen het lichaam tijdens de oefening. Beweeg niet vanuit de polsen maar vanuit de onderarmen. Oefening 3: (geen afbeelding) In zit of lig. Maak met de handen een vuist en buig de ellebogen naar de schouder en weer rustig terug. Open daarbij de handen en strek de ellebogen. 2
Adviezen U mag de arm gebruiken bij de zelfverzorging, zoals haren kammen en tanden poetsen. Het is belangrijk om de arm regelmatig te laten rusten (bijvoorbeeld op een kussen) zodat de wond zo goed mogelijk kan genezen. U mag de arm bewegen tot schouderhoogte. De tweede week na de operatie U kunt thuis zelf de oefeningen uitbreiden met de onderstaande vervolgoefeningen en uw armen zo ver mogelijk bewegen als u kunt. Daarbij mag u een rekgevoel ervaren, maar beslist geen pijn tijdens en na het oefenen. Basisoefeningen Oefening 4 Ga op uw rug liggen met de handen ineen gevouwen en de ellebogen gestrekt. Breng uw handen in een vloeiende beweging vanaf uw buik tot boven uw hoofd. Breng ze vervolgens weer rustig terug naar uw buik. De ellebogen blijven het hele traject gestrekt. Beide bewegingen (omhoog én omlaag) zijn belangrijk. Maak dus het hele traject af: ga eerst helemaal omhoog en dan helemaal omlaag. 3
Oefening 5 Ga op een stoel of kruk zitten met de handen ineen gevouwen en de ellebogen gestrekt. Zorg dat u met een rechte rug zit. Beweeg de armen vanaf de knieën tot boven uw hoofd. Blijf met een rechte rug zitten, zodat u de beweging niet uit uw rug haalt, maar uit uw schouder. Oefening 6 In zit Plaats de vingertoppen op de schouders en beweeg uw ellebogen zijwaarts omhoog en daarna weer omlaag. Beide bewegingen (omhoog én omlaag) zijn belangrijk. Maak dus het hele traject af: ga eerst helemaal omhoog en dan helemaal omlaag. 4
Oefening 7 In zit. Strek uw armen recht vooruit met uw duimen omhoog. Breng daarna uw beide armen gestrekt naar achteren. Houd uw duimen de hele tijd omhoog. Maak geen verende beweging, maar voer de beweging rustig uit. Oefening 8 Variatie Ga met uw gezicht naar de muur staan (ongeveer 0,5 meter van de muur af). Plaats de vingertoppen van beide handen tegen de muur. krabbel met uw vingers zo hoog mogelijk tegen de muur op en breng zo geleidelijk uw beide armen omhoog. Als de oefening gemakkelijk gaat, kunt u dichterbij de muur gaan staan. Maak een zwembeweging tegen de muur. 5
Adviezen Oefen in een rustig tempo, waarbij u aan het eind de beweging nog 5 tellen vasthoudt, terwijl u rustig blijft doorademen. Maak geen verende bewegingen tijdens de oefeningen. U kunt uw arm geleidelijk meer inschakelen bij dagelijkse activiteiten. Wissel activiteiten en rust regelmatig af. De derde week na de operatie In de derde week gaat u verder met de oefeningen zoals in week 2. U krijgt in deze week een consult fysiotherapie op de poli van het ziekenhuis. Uw fysiotherapeut nodigt u hier telefonisch of schriftelijk voor uit. Wij raden u aan om iemand mee te nemen. U krijgt namelijk veel informatie, en twee horen (en onthouden) meer dan één. Het consult duurt ongeveer 45 minuten. Wat houdt het consult in? De fysiotherapeut bespreekt de oefeningen met u. U kunt aangeven waar u eventueel nog last van hebt. De fysiotherapeut bekijkt uw arm- en schouderfunctie. U krijgt, zo nodig, informatie over lymfoedeem en leefregels om dit te voorkomen. De fysiotherapeut neemt het basisoefenprogramma nog een keer met u door. U krijgt eventueel extra oefeningen. Aan het eind van het consult bespreekt de fysiotherapeut met u of u fysiotherapeutische begeleiding nodig hebt. U hebt alle gelegenheid om vragen te stellen. Als u gaat oefenen onder begeleiding van een fysiotherapeut, kan dit op de poli van het ziekenhuis of bij een oedeemfysiotherapeut bij u in de buurt. De fysiotherapeut maakt een schriftelijk verslag over het consult voor uw behandelend chirurg. Adviezen Fietsen en autorijden Als de wond goed geneest, kunt u deze activiteiten na uw eerste polibezoek aan uw chirurg weer rustig gaan opbouwen. 6
Tillen/dragen U mag de eerste 10 dagen niet tillen of dragen aan de geopereerde kant. Daarna kunt u dit geleidelijk opbouwen op geleide van pijn. Dat wil zeggen: u mag het doen zolang het geen pijn veroorzaakt. Let dus goed op de signalen van uw lichaam. Sporten Overleg met uw fysiotherapeut wanneer u weer kunt gaan sporten. Er zijn ook mogelijkheden om onder fysiotherapeutische begeleiding te sporten, zowel tijdens de chemotherapie en radiotherapie als na de medische behandelingen. Zie ook: de folder Kanker en revalidatie Pact-studie (vraag de verpleegkundig specialist) Overleg met uw fysiotherapeut welke oefeningen u kunt blijven doen. Vragen? Hebt u vragen? Neem dan gerust contact op met de afdeling Fysiotherapie. U hebt gesproken met Afdeling Bereikbaar via 088 320 77 50 7