4.3 Balans 4.3.1 Inleiding De balans met de toelichting verschaft op systematische wijze informatie over de samenstelling van de bezittingen (activa) en schulden (passiva) aan het eind van het begrotingsjaar en over de ontwikkelingen daarvan. De gemeente is niet vrij in het kiezen van de vorm bij het opstellen van de balans. Deze is vastgelegd in het BBV. De gecomprimeerde balans van Dordrecht (bedragen x 1.000) Balansdatum Balansdatum Vaste activa 31-12-2008 1-1-2008 Vaste passiva 31-12-2008 1-1-2008 Immateriële activa 0 0 Eigen vermogen 551.626 536.473 Materiële activa 348.271 310.923 Voorzieningen 8.423 7.296 Financiële activa 187.069 190.335 Schulden > 1 jr 111.797 37.850 535.340 501.258 671.846 581.619 Vlottende activa 31-12-2008 1-1-2008 Vlottende passiva 31-12-2008 1-1-2008 Voorraden 118.596 108.090 Schulden < 1 jr 37.556 56.028 Leningen kort 67.443 53.458 Overlopende passiva 64.527 55.458 Liquide middelen 65 3.092 Overlopende activa 52.485 27.207 238.589 191.847 102.083 111.486 TOTAAL ACTIVA 773.929 693.105 TOTAAL PASSIVA 773.929 693.105 Activa De activa op de balans zijn de bezittingen van de gemeente en bestaat uit vaste en vlottende activa. Op de passiva-zijde van de balans staan de schulden vermeld. Ook deze zijn te splitsen in vaste en vlottende passiva. Het onderscheid tussen de vaste en vlottende activa en passiva is dat de vaste activa en passiva een looptijd hebben van langer dan één jaar. De vaste activa is onder te verdelen in (im)materiële en financiële vaste activa. De materiële vaste activa zijn gesplitst in investeringen met een economisch nut, en investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut. De financiële vaste activa bevat alle financiële bezittingen van de gemeente, zoals aandelen, deelnemingen en verstrekte langlopende geldleningen. De vlottende activa bevatten alle vorderingen met een looptijd korter dan één jaar. Onderdelen hier zijn de voorraden goederen en grond, het onderhanden werk dat later geactiveerd wordt, de saldi bij de bank en in de kas, de debiteuren en de vooruitbetaalde bedragen. Passiva De vaste passiva is onder te verdelen in het eigen vermogen en het vreemd vermogen. Het eigen vermogen bevat de algemene reserve, de bestemmingsreserves en het saldo van de rekening. Het vreemd vermogen kan worden onderverdeeld in voorzieningen, vaste en vlottende schulden en overlopende passiva. Essentieel van vreemd vermogen is dat er voor de gemeente een verplichting bestaat. De vaste schulden zijn onderhandse leningen bij derden, zoals banken, pensioenfondsen en bedrijven. Deze leningen hebben een looptijd van meer dan één jaar. Vlottende schulden zijn alle crediteuren en het rood staan op de bank. De overlopende passiva zijn vooraf ontvangen bedragen, die betrekking hebben op het volgende jaar.
Algemeen Uit de balans in deze jaarrekening blijkt dat het eigen vermogen (reserves en voordelige rekeningsaldo) is toegenomen van 536 miljoen eind 2007 tot 552 miljoen eind 2008. Deze toename heeft effect op de vermogenspositie. Een oordeel over een vermogenspositie kan worden gevormd door bepaling van de solvabiliteitsratio. Solvabiliteit kan daarbij worden gedefinieerd als de mate waarin een instelling in staat is aan haar korte en lange verplichtingen te voldoen. Hiertoe wordt aan de hand van de balans het eigen vermogen uitgedrukt in een percentage van het totale vermogen. De ratio wordt bepaald aan de hand van het eigen vermogen dat als buffer dient voor het opvangen van eventuele tegenvallers. Het eigen vermogen van de gemeente Dordrecht grotendeels bestaat uit bestemmingsreserves waarover niet vrijelijk kan worden beschikt. Indien het eigen vermogen per eind 2008 wordt uitgedrukt in een percentage van het totale vermogen leidt dit tot een ratio van 71,3% wat kan worden gekenmerkt als uitermate solide (eind 2007 77,4%). De ontwikkeling van de solvabiliteit in de afgelopen jaren is in de volgende grafiek weergegeven. EV/TV 90,0% 60,0% 56,6% 64,5% 64,5% 73,8% 75,4% 73,0% 77,4% 71,3% 30,0% 0,0% 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
ACTIVA Vaste activa 4.3.2 Balans per 31 december 2008 31-12-2008 1-1-2008 Bedragen x 1.000 Immateriële vaste activa 0 0 Kosten verbonden aan het sluiten van geldleningen en het saldo van agio en 0 0 Kosten van onderzoek en ontwikkeling 0 0 Materiële vaste activa 348.271 310.923 Investeringen met een economisch nut - gronden uitgegeven in erfpacht 18.317 17.582 - overige investeringen met een economisch nut 301.624 265.881 Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut 28.330 27.460 Financiële vaste activa 187.069 190.335 Kapitaalverstrekkingen aan: - deelnemingen 19.988 19.969 - gemeenschappelijke regelingen 0 0 - overige verbonden partijen 18 18 Leningen aan: - woningbouwcorporaties 22.914 23.900 - deelnemingen 1.713 1.239 - overige verbonden partijen 714 762 Overige langlopende Leningen u/g 14.059 15.106 Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer 126.540 128.191 Bijdragen aan activa in eigendom van derden 1.123 1.150 vaste activa 535.340 501.258 Vlottende activa Voorraden 118.596 108.090 Grond- en hulpstoffen: - niet in exploitatie genomen bouwgronden 49.430 33.503 - overige grond- en hulpstoffen 6-40 - Voorziening nog niet in exploitatie genomen bouwgronden Onderhanden werk, waaronder gronden in exploitatie 68.822 74.289 -Voorziening onderhanden werken Gereed product en handelsgoederen 677 476 Vooruitbetalingen -339-138 Uitzettingen korter dan één jaar 67.443 53.458 Vorderingen op openbare lichamen 38.627 37.614 Verstrekte kasgeldleningen 0 0 Rekening-courantverhoudingen met niet financiële instellingen 811 811 Overige Vorderingen 27.976 15.004 Overige uitzettingen 29 29 Liquide middelen 65 3.092 Kassaldi 65 80 Bank- en girosaldi 3.012 Overlopende activa 52.485 27.207 Nog te ontvangen voorschotbedragen van Europese en Nederlandse overheden 0 0 Overige nog te ontvangen bedragen 15.640 10.270 Vooruitbetaalde bedragen 36.845 16.937 vlottende activa 238.589 191.847 -generaal 773.929 693.105
PASSIVA 31-12-2008 1-1-2008 Bedragen x 1.000 Vaste passiva Eigen vermogen 551.626 536.473 Algemene reserve 44.145 39.131 Bestemmingsreserves - Voor egalisatie van tarieven 285 384 - Overige bestemmingsreserves 500.783 449.798 Nog te bestemmen resultaat 6.413 47.160 Voorzieningen 8.423 7.296 Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen, risico's 147 1.494 Onderhoudsegalisatievoorzieningen 2.678 2.193 Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting 5.598 3.609 Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer 111.797 37.850 Obligatieleningen 0 0 Onderhandse leningen van: - pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen 0 - banken en overige financiële instellingen 111.747 37.850 - bedrijven 0 0 - overige sectoren 0 0 - buitenlandse instellingen 0 0 Waarborgsommen 50 0 Verplichtingen uit hoofde van financial-lease overeenkomsten 0 0 vaste passiva 671.846 581.619 Vlottende passiva Netto vlottende schulden met een rente typische looptijd korter dan één jaar 37.556 56.028 Kasgeldleningen 0 29.000 Bank- en girosaldi 12.525 Overige schulden 25.031 27.028 Overlopende passiva 64.527 55.458 Overlopende verplichtingen 14.722 10.779 Vooruitontvangen bedragen van Europese en Nederlandse overheden 38.105 27.162 Overige overlopende passiva 11.700 17.517 vlottende passiva 102.083 111.486 -generaal 773.929 693.105 Gewaarborgde geldleningen Directe garantieverleningen 107.592 118.060 Achtervang waarborgfondsen 265.754 285.545
4.3.3 Toelichting op de balans ACTIVA Financiële vaste activa 24% Voorraden 15% Vorderingen en liquide middelen 9% Overlopende activa 7% Immateriële vaste activa 0% Materiële vaste activa 45% 1. Vaste activa Bijgaand wordt op hoofdlijnen een toelichting gegeven op de ontwikkeling van de componenten van de activa. Voor een uitgebreidere toelichting wordt verwezen naar de Staat van activa. Immateriële vaste activa Er zijn geen immateriële activa meer. Materiële vaste activa De materiële vaste activa bestaan uit de volgende onderdelen: In erfpacht uitgegeven gronden 18.317 17.582 Overige investeringen met een ec. nut 301.624 265.881 Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut 28.330 27.460 348.271 310.923 De investeringen met economisch nut zijn gestegen. Zie voor toelichting het staatje Overige investeringen met economisch nut Het onderstaande overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de overige investeringen met economisch nut weer: Gronden en terreinen 22.218 23.055 Woonruimten 2.598 1.897 Bedrijfsgebouwen 187.476 160.854 Grond-, weg- en waterbouwkundige werke 77.221 69.083 Vervoermiddelen 766 737 Machines, apparaten en installaties 6.155 5.807 Overige materiële vaste activa 5.191 4.449 301.624 265.881 De overige investeringen met economisch nut kunnen als volgt worden onderverdeeld:
Investeringeteringevingen Desinves- Afschrij- Bijdragen Afwaar- van derden deringen Gronden en terreinen 23.055 362-1.178 0 0-20 22.218 Woonruimten 1.897 788 0-86 0 0 2.598 Bedrijfsgebouwen 160.854 36.945-3.775-6.548 0 0 187.476 Grond-, weg- en 0 waterbouwkundige werken 69.083 10.396 64-2.321 0 0 77.221 Vervoermiddelen 737 183 0-155 0 0 766 Machines, apparaten en 0 installaties 5.807 3.635-889 -1.126 0-1.272 6.155 Ov. materiële vaste activa 4.449 1.421-4 -675 0 0 5.191 265.881 53.730-5.782-10.911 0-1.293 301.624 De grootste in het boekjaar gedane investeringen zijn (bedrag x miljoen): Gronden en terreinen MFA Oud-Krispijn, Grond Jacob Marisstraat 0,4 Woonruimten Jan Schaeferhof 2 0,1 Jan Schaeferhof 27 0,1 Jan Schaeferhof 28 0,1 Jan Schaeferhof 29 0,1 Merbau 227 0,1 Jan Schaeferhof 30 0,1 Diversen 0,2 0,8 Bedrijfsgebouwen MFA Oud-Krispijn, Gebouw Jacob Marisstraat -1,8 Insula College, aanpassing RMPI - De Drechtster, Atmosfeerstraat 32 aanpas.2-0,2 0,2 Aanpassing vergadervleugel Bouw. 30 jr 0,2 Insula college, uitbreiding Koningsstraat 294 0,2 Parkeergarage Sportboulevard 0,2 Verbouwing Achterom 103 0,3 Nieuwbouw loods op sportpark Reeweg 0,3 Nieuwbouw Bogermanschool voor 9 groepen 0,3 Pand Achterom Div.aanpassingen 0,3 Energiehuis investering JF Kennedyschool Bosstr.uitbr.1 groep+okv 9 groepen 0,3 0,3 Stedelijk Dalton Lyceum Leerpark aandeel MO 0,5 Meridiaan uitbreiding groep 2 + okv 10 groepen 0,5 Sr.M.Polanoschool, Meidoornlaan 2a aanpassing 0,6 Verbouwing Nieuwe Haven 26 0,7 Sr.M.Polanoschool, Meidoornlaan 2a uitbreiding 0,8 Sportboulevard: Advieskosten 1,0 Achterom - Fietsenstalling 1,1 MFA De Koloriet (Res.afschr.Econ.nut) 1,1 Nieuwbouw Blije Gaarde 1,3 Sportgebouw Leerpark 2,0 Nieuwbouw Samenwerkingsgebouw Leerpark 3,5 Verbouwing Dordrechts Museum 3,7 Parkeergarage Achterom-investering 5,7 Sportboulevard: Voorbereidingskosten 5,8 Stedelijk Dalton Lyceum Leerpark 6,4 Diversen 1,7 37,0 Grond-, weg- en waterbouwkundige werken PROM: Rioolprogramma 2008 3,0 Standplaats Brandts Buijsstraat aanlegkosten 0,3 Standplaats Minnaertweg - aanlegkosten 0,4 Uitvoering reconstructie Zuidendijk fase I 0,3 Rioolvervanging 2007 4,1 Rioolvervanging 2006 2,0 Diversen 0,3 10,4
Vervoermiddelen Daihatsu Hijet 1300 Pick-Up 52-VF-XV 0,2 Machines, apparaten en installaties MFA Oud Krispijn (inr. wijkcentr: ICT en inventar) 0,1 Aanschaf PC s, Laptops, Schermen 2008 0,1 Nieuwe parkeermaatregel 0,3 TBP 01: Server Based Computing 0,5 Techn.installatie Koloriet (Res.afschr.Econ.nut) 0,9 Techn.installatie Koloriet (eigen invest.) 0,9 Diversen 0,8 3,6 Overige materiële activa hardware/inrichting 2e verd. SVG 0,1 MFA Oud Krispijn (inr. wijkcentrum: meubilair) 0,1 Inrichting/verhuizing NH 26 DM 0,2 Algemeen, Brandveiligheidsmaatregelen (2003-2008) 0,4 Diversen 0,6 1,4 De boekwaarde van de investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut had het volgende verloop: Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen van Bijdragen derden Afwaarderingen Grond-, weg- en waterbouwkundige werken 21.050 1.922-206 -561 0 0 22.206 Ov. machines, apparaten 6.387 126-6 -616 0 0 5.892 Ov. materiële vaste activa 22 210 0 0 0 0 233 (afronding) 27.460 2.259-212 -1.177 0 0 28.330 De grootste in het boekjaar gedane investeringen zijn: Grond-, weg- en waterbouwkundige werken Inrichting buitenruimte Foyer Colijnstraat Kunstwerken restant te begroten Ondergrondse containerisatie ov.wijken Constructies/Kunstwerken Botermarkt vervanging kademuur PROM: Handelskade steenglooiing Diversen 0,2 miljoen 0,2 miljoen 0,3 miljoen 0,4 miljoen 0,3 miljoen 0,4 miljoen 0,1 miljoen 1,9 miljoen Overige machines, apparaten en installaties Vervanging openbare verlichting Verkeersregelinstallatie Overige materiële activa PROM: Cruyff Court aanleg 0,3 miljoen -0,2 miljoen 0,1 miljoen 0,2 miljoen Financiële vaste activa Het verloop van de financiële vaste activa gedurende het jaar 2008 wordt in onderstaand overzicht weergegeven: Investeringederingen Afwaar- Kapitaalverstrekkingen aan: - deelnemingen 19.969 18 0 0 0 19.987 - gemeenschappelijke regelingen 0 0 0 0 0 0 - overige verbonden partijen 18 0 0 0 0 18 Leningen aan: - woningbouwcorporaties 23.900 0 0-985 0 22.914 - deelnemingen 1.239 474 0 0 0 1.713 - overige verbonden partijen 762 0 0-48 0 714 Overige langlopende leningen 15.106 15 0-1.053-9 14.059 Overige uitzettingen met een looptijd > 1 128.191 56.718-48.319-8.400-51 128.140 Voorziening vordering Landsbanki -1.600 Bijdragen aan activa in eigendom van derd 1.150 195 0-221 0 1.123 190.335 57.420-48.319-10.708-59 187.069 Desinvesteringen Aflossingen, afschrijvingen
Hier volgt een specificatie van de boekwaarden per 1-1-2008: Deelnemingen Eneco NV Bank Nederlandse Gemeenten Waterbedrijf Europoort NV Netwerk BV Kennisbedrijven 13,1 miljoen 0,6 miljoen 6,0 miljoen 0,1 miljoen 0,2 miljoen 20,0 miljoen Overige verbonden partijen Het betreft hier een deelneming in de Commanditaire Vennootschap GEM de Hoven. Leningen aan woningbouwcorporaties Er zijn 4 woningbouwcorporaties die nog leningen hebben lopen. Hierop hebben zij aflossingen gedaan van ruim Leningen aan deelnemingen Het betreft hier een lening aan Waterbus B.V. Leningen aan overige verbonden partijen Openbare Bibliotheek t.b.v. selfservicesys Media-apparatuur Hierop zijn in 2008 aflossingen gedaan. Overige langlopende leningen St. Alg. Psychiatrisch Ziekenhuis (De Grote Rivieren) Wegschap Tunnel Dordtse Kil FC Dordrecht Overig Hierop zijn in 2008 aflossingen gedaan. 0,6 miljoen 0,2 miljoen 0,8 miljoen 12,8 miljoen 1,8 miljoen 0,3 miljoen 0,2 miljoen 15,1 miljoen Overige uitzettingen met een looptijd > 1 jaar 1. Saldo aan begin van het jaar: Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Effectenbezit EZH middelen vastrentende waarden Overige vastrentende waarden Duurzame belegging Overigen 9,0 miljoen 0,1 miljoen 66,4 miljoen 24,4 miljoen 28,3 miljoen 128,2 miljoen 2. Investeringen: Gedurende 2008 hebben de volgende (her)beleggingen plaatsgevonden: Rendement belegging 2007 t/m 2016 1,6 miljoen A. Inleg 2e en 3e tranche van in 2007 gestarte duurzame belegging bij Loyalis (looptijd tot 2018, minimumrendement 1,7 miljoen B. Herbelegging EZH-middelen (t.b.v. vermindering renterisico 2010-2011). Hiertoe zijn een viertal vastrentende EZHbeleggingen verkocht en herbelegd in 4 Credit Linked Notes, t.w. : B1. CLN Halifax bank of Scotland/General Electric Euro Capital Funding (looptijd tot 2016, coupon 6,25%) 16,0 miljoen B2. CLN Dexia Credit Local/GE (looptijd tot 2014, coupon 5,6%) 11,0 miljoen B3. CLN ING Bank NV/GE (looptijd tot 2021, coupon 5,6%) 11,0 miljoen B4. CLN Royal bank of Scotland/GE (looptijd tot 2018, coupon 5,5%) 11,0 miljoen C. Aanvullende storting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (SO) 4,4 miljoen 56,7 miljoen 3. Vrijval, aflossing en afschrijving in 2008: EZH middelen vastrentende waarden Overige vastrentende waarden 48,3 miljoen 8,4 miljoen 56,7 miljoen In het laatste bedrag zit begrepen een bij een IJslandse bank geplaatste uitzetting van 3,4 miljo Op de expiratiedatum (24-dec-2008) werd echter geen geld terugontvangen. Is als kortlopende vordering verantwoord. Bijdragen aan activa in eigendom van derden Het betreft hier een uitgaaf 1e inrichting school.
2. Vlottende activa Voorraden De in de balans opgenomen voorraden worden uitgesplitst naar de volgende categorieen: Grond- en hulpstoffen, gespecificeerd naa 31/12/2008 1-1-2008 niet in exploitatie genomen bouwgronden 49.430 33.503 overige grond- en hulpstoffen 6-40 49.436 33.463 Onderhanden werk - bouwgronden in expl 68.822 74.289 Gereed product en handelsgoederen 677 476 Vooruitbetalingen -339-138 118.596 108.090 Investeringen Desinvestringen Bijdragen van derden Afwaarderingen Gronden in voorraad 39.095 20.180-2.064-320 1.904 58.796 Voorziening -5.593 82-3.854 0 0-9.365 Van de niet in exploitatie genomen bouwgronden kan het volgende overzicht worden gegeven: 33.503 20.261-5.918-320 1.904 49.430 De nog niet in exploitatie genomen gronden betreffen gronden (en opstallen) die zijn aangekocht om te dienen als ruilobject en gronden die destijds zijn aangekocht voor de ontwikkeling van uitbreidingsplannen. Van de bouwgronden in exploitatie kan van het verloop in 2008 het volgende overzicht worden weergegeven: Investeringen Bijdragen van derden Afwaarderi ngen Grondexploitaties(activa) 109.403 367-21.959 0 0 87.811 Voorziening -35.114 22.403-6.278 0 0-18.989 Desinvesteringen 74.289 22.770-28.236 0 0 68.823 De afwaardering betreft een technische correctie op de bouwgrondexploitatie van de voorziening Betreft onderdeel Woonwagens omdat deze niet onder de bouwgrondexploitatie vallen. Deze zijn nu opgenomen onder transitorische activa/passiva. Onderstaand is een nadere uitzetting van de diverse grondexploitaties opgenomen:
Strategische verwervingen Vermeerderingen Verminderingen Voorzieningen 31/12/ 08 Diverse verwervingen 34.954.535 16.405.870 770.240 50.590.166-3.975.349 Niet in exploitatie zijnde gronden Vermeerderingeeringen Vermind- Omschrijvingen Woningbouw 2005 0 0 0 0-1.486.523 Zeehavenbuurt 0 0 0 0 De Hoven -1.694.698 1.217.376-477.322 Jagers- & Windhondenpolder -3.031.588 0 106.387-3.137.975 Smitsweg 370.725 71.407 442.133 Sluisweg / Achterhakkers 224.897 14.206 0 239.103 Leeuwstraat/Zuidendijk 157.196 7.138 164.334 Zuidhoven 105.835 0 105.835 0 Smitshoek 63.873 0 63.873 0 Makoré -1.010.073 0 37.003-1.047.076 Herontwikkeling schoollocaties 3.067 0 3.067 0 Scholenschuif Dubbeldam 10.376 0 10.376 0 Zuidpolder - rubriek 7 229.547 323.000 0 552.548 Glazenstraat 0 0 0 0 Bleekersdijk, school Vest 1.942.992 246.738 0 2.189.730-2.302.329 Belthure Park 3.666.371 397.041 4.063.412 Moskee Wielwijk 109.185 0 109.185 0 De Holland 2.864.074 144.072 3.008.146-1.601.195 Beekenstein 4 2.013 0 2.013 0 Bamendaweg 0 0 0 0 Sint Suraplein / Boogjes 9.686 49.171 0 58.857 Nijhofflaan 2.298 772 0 3.070 Activering Economische ontwikkeling 2.382 0 2.382 0 Damplein (voorheen Watertoren) 16.505 10.622 0 27.126 Locatie Eulerlaan 0 1.811.055 0 1.811.055 Dordtse Kil IV 47.787 169.154 0 216.940 Galileolocatie 48.339 42.924 0 91.263 4.140.789 4.504.675 440.122 8.205.342-5.390.048 Voorzieningen Actieve grondexploitaties Vermeerderingeeringen Vermind- Omschrijvingen Stevensweg -438.302 438.302 0 Quickterrein 271.909 26.538 0 298.448 Ontwikkeling Vest 124 149.260 52.228 0 201.488 Mallegat / Krabbepolder -3.794.946 0 135.283-3.930.229 Amstelwijck 38.474.471 31.589.347 6.885.124 Corridor -138.029 19.910-118.120 Admiraalsplein 11.963.351 0 4.539.363 7.423.989-10.023.695 Leerpark - rubriek 7 8.112.448 4.529.538 0 12.641.986-6.955.870 Stadswerven 40.346.173 5.253.077 0 45.599.250 Woonwagens deconcentratie 0 0 0 0 0 Bagijnhof - Achterom 0 0 0 0 Gezondheidspark 14.457.234 4.352.782 0 18.810.016-2.008.876 109.403.568 14.672.376 36.263.993 87.811.952-18.988.441 Voorzieningen TOTAAL GENERAAL 148.498.893 35.582.921 37.474.354 146.607.460-28.353.838 Uitzettingen korter dan één jaar De in de balans opgenomen uitzettingen met een looptijd van één jaar of minder kunnen als volgt gespecificeerd worden: Soort vordering Voorziening Balanswaarde Balanswaarde oninbaarhe id 31/12/07 Vorderingen op openbare lichamen 38.627 37.614 Verstrekte kasgeldleningen 0 0 Rekening-courantverhoudingen met niet financiële instellingen 811 811 Overige vorderingen 27.976 15.004 Overige uitzettingen 29 29 29 67.443 0 29 53.458
Vorderingen op openbare lichamen Belastingdienst te vorderen BTW incl. BCF GR Drechtsteden Regio ZHZ Regiogemeenten deelnemend aan SCD Waterschap Hollandse Delta Diversen 21,8 miljoen 11,0 miljoen 1,3 miljoen 0,7 miljoen 0,2 miljoen 3,9 miljoen 39,0 miljoen Verstrekte kasgeldleningen Geen. Rekening-courantverhoudingen met niet financiële instellingen Betreft een rekening-courant met de Gemeenschappelijke Regeling Drechtsteden. Overige vorderingen Betreffen vorderingen die voortvloeien uit de normale bedrijfsuitoefening. De toename van de overige vorderingen wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt door een aantal grote privaatrechtelijke vorderingen die in 2008 zijn opgenomen. Daarnaast is aan gemeentelijke belastingen en heffingen het te vorderen bedrag per 31 december 2008 ten opzichte van 31 december 2007 toegenomen met circa 1,7 miljoen. Dit wordt veroorzaakt door de raming van nog op te leggen posten. (enkele grote aanslagen moesten nog worden opgelegd). In het totaal per 31 december 2008 te vorderen bedrag is een vordering opgenomen op het BTW compensatiefonds (BCF) van totaal circa 24,3 miljoen, deze zal per 1 juli 2009 worden verrekend. Van de overige vorderingen, zowel privaatrechtelijk als publiekrechtelijk ( 45,6 miljoen) is per medio april 2009 circa 30,6 miljoen ontvangen. De nog openstaande vorderingen bedragen per medio april 2009 circa 15 miljoen (33% van het totaal te ontvangen bedragen per 31 december 2008). Een onderverdeling van dit bedrag is: Grote vorderingen op openbare lichamen Grote privaatrechtelijke vorderingen Overige vorderingen waaronder gemeentelijke belastingen en heffingen 7,4 miljoen 3,4 miljoen 4,2 miljoen Bij de beoordeling van de volwaardigheid van de vorderingen is geconcludeerd dat de bestaande voorziening voor oninbaarheid licht kon dalen naar een bedrag van circa 1,6 miljoen. Liquide middelen Het saldo van de liquide middelen bestaat uit de volgende componenten: 31-12-2008 1-1-2008 Kassaldi 65 80 Bank- en girosaldi 3.012 65 3.092 Overlopende activa: De post overlopende activa kan als volgt onderscheiden worden: 31-12-2008 1-1-2008 Nog te ontvangen van Europese en Ned. O 0 0 Vooruitbetaalde bedragen 36.845 16.936 Overige nog te ontvangen bedragen 15.640 10.270 52.485 27.206 Dit betreffen posten uit normale bedrijfsuitoefening die voortvloeien uit het toerekenen van baten en lasten aan het boekjaar.
PASSIVA Kortlopende schulden 5% Voorzieningen 1% Langlopende schulden 14% Resultaat 1% Overlopende Passiva 8% Reserves 71% Eigen vermogen Het in de balans opgenomen Eigen Vermogen bestaat uit de volgende posten: 31-12-2008 1-1-2008 Algemene reserves 44.145 39.131 Bestemmingsreserves voor egalisatie van tarieven 285 384 overige bestemmingsreserves 500.783 449.798 Resultaat na bestemming 6.413 47.160 (rekeningsresultaat) 551.626 536.473 Reserves Saldo Toe-voeging Onttrekking Het verloop in 2008 wordt in onderstaand overzicht per soort reserve weergegeven. Dit overzicht is exclusief het nog te bestemmen rekeningsresultaat over 2008 (6 miljoen). Vermindering Bestemming ter dekking resultaat van afschrijvingen 2007 Saldo Algemene reserves 39.131 40.549 35.535 0 44.145 Egalisatie van tarieven 384 6 105 0 285 Overige bestemmingsreserves 449.798 143.056 138.454 47.160 777 500.783 489.313 183.611 174.094 47.160 777 545.213 600.000 Verloop Reserves 31-12-2002 t/m 31-12-2008 (x 1.000) 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Algemene reserve Bestemmingsreserve
Onder Bestemming resultaat 2007 staan de toevoegingen of onttrekkingen vermeld uit hoofde van de bestemming van het resultaat van het voorgaand boekjaar. Onder de afschrijvingen staan de verminderingen vermeld in verband met afschrijvingen op activa waarvoor een specifieke bestemmingsreserve is gevormd. Voor verdere informatie over de voor het weerstandsvermogen meest relevante reserves verwijzen wij u naar paragraaf 3.2 Risicomanagement en weerstandscapaciteit en de Staat van reserves. Tevens is een bijlage op de cdrom van de overige reserves (en voorzieningen) een nadere uiteenzetting van de bestemming / het doel en de mutaties gegeven. Voorzieningen Het verloop van de voorzieningen in 2008 wordt in onderstaand overzicht weergegeven. Voorzieningen Saldo Toevoeging Vrijval / Aanwending Saldo Ivm bijdragen van derden 3.609 3.087 1.098 5.598 Onderhoudsvoorzieningen 2.193 1.550 1.065 2.678 Overige voorzieningen 47.224 6.671 53.748 147 Voorzieningen grondexploitatie over naar activa -40.707-10.212-50.919 0 12.319 1.096 4.992 8.423 Verloop Voorzieningen 31-12-2002 t/m 31-12-2008 (x 1.000) 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 In het kader van het besluit van 10 juli 2007 tot wijziging van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten zijn per 1 januari 2008 een aantal voorzieningen omgezet naar overlopende passiva. Per 1-1-2008 was dit 7.1 miljoen. De voorzieningen van grondexploitaties zijn overgeheveld naar de activa. Per 1-1-2008 was dit 41 miljoen. Voor verdere informatie over de voorzieningen verwijzen wij u naar de Staat van voorzieningen op de cd-rom en naar hoofdstuk 4.2 Risicomanagement en weerstandscapaciteit. Tevens is in een bijlage op de cd-rom per voorziening een nadere uiteenzetting van de bestemming / het doel en de mutaties gegeven. Vaste schulden met een looptijd langer dan één jaar De onderverdeling van de in de balans opgenomen langlopende schulden is als volgt:
31-12-2008 1-1-2008 Onderhandse leningen: binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen 0 0 binnenlandse banken en overige financiele instellingen 111.747 37.850 binnenlandse bedrijven 0 0 overige binnenlandse sectoren 0 0 buitenl. Inst., fondsen, banken, bedrijven en ov. sectoren 0 0 111.747 37.850 Door derden belegden gelden 0 0 Waarborgsommen 50 0 111.797 37.850 In onderstaand overzicht wordt het verloop weergegeven van de vaste schulden over het jaar 2008. Saldo Vermeerderingen Aflossingen Saldo Obligatieleningen 0 0 0 0 Onderhandse leningen 37.850 164.268 90.371 111.747 Door derden belegde gelden 0 0 0 0 Waarborgsommen 0 50 0 50 37.850 164.318 90.371 111.797 In onderstaand overzicht wordt het verloop weergegeven van de vaste schulden over het jaar 2008 etc. De toename van de onderhandse geldleningen van 37,8 naar 111,8 miljoen wordt vooral veroorzaakt doordat de gemeente Dordrecht in 2008 twee langlopende leningen heeft opgenomen voor een totaalbedrag van 76 miljoen. Deze leningen worden in de financieringsparagraaf nader gespecificeerd. De totale rentelasten voor het jaar 2008 met betrekking tot de vaste schulden bedraagt 2,4 miljoen. Vlottende passiva Onder de vlottende passiva zijn opgenomen: 31/12/2008 1/1/2008 Schulden < 1 jaar 37.556 56.028 Overlopende passiva 64.527 55.458 102.083 111.486 In het kader van het besluit van 10 juli 2007 tot wijziging van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten zijn per 1 januari 2008 een aantal voorzieningen omgezet naar overlopende passiva. Per 1-1-2008 was dit 7.1 miljoen. Op de balans per 31-12 staan geen bedragen meer voor opgenomen kasgeldleningen bij de schulden < 1 jaar. Kortlopende schulden De in de balans opgenomen kortlopende schulden kunnen als volgt gespecificeerd worden: 31/12/2008 1/1/2008 Kasgeldleningen 0 29.000 Bank- en girosaldi 12.525 0 Overige schulden 25.031 27.028 37.556 56.028 Overlopende passiva De specificatie van de post overlopende passiva is als volgt: 31/12/2008 1/1/2008 Overlopende verplichtingen 14.722 10.779 Vooruitontv. van Europese en NL overhede 38.105 27.162 Overige overlopende passiva 11.700 17.517 64.527 55.458
Dit betreffen posten uit normale bedrijfsuitoefening die voortvloeien uit het toerekenen van baten en lasten aan het boekjaar. De specificatie van post Vooruitontvangen bedragen van Europese en Nederlandse overheden is als volgt: Uitkering met specifiek bestedingsdoel Saldo per Toevoeging Vrijval Saldo per 1-1-2008 2008 31-12-2008 31-12-2008 Brede doeluitkering GSB-SIV 7.974.323 18.715.086 16.937.266 9.752.142 0 Brede doeluitkering Niet fysieke economie 1.244.090 0 800.159 443.930 Brede doeluitkering Wet bodembeschermi 4.810.379 0 2.723.222 2.087.157 Brede doeluitkering Impulsbudget SV 589.245 0 0 589.245 SO BIRK subsidie, project Maasterras 5.600.000 160.000 5.760.000 Voorziening bijdrage van derden S&R 0 198.737 198.737 Vooruitontv bedragen SO/Beleid 0 9.331-9.331 Van Voorzieningen naar overlopende passiva: Saldo bijdrage van derden 4.834.353 10.733.167 15.567.520 Vooruitontvangen ESF geld Albert Schweitzer (vz 530) 600.000 600.000 0 Vooruitontvangen tbv externe betrekkingen (vz506) 34.895 14.721 20.174 Vooruitontvangen bedragen GOA/OALT (vz 517) 374.805 124.805 250.000 Vooruitontvangen bedragen Antilianen (vz 197.701 197.701 0 Vooruitontvangen Reg. Meld&Coordinatiep 566.800 36.521 530.279 Vooruitontvangen bedragen Bedrijfsvervoer (vz 509) 206.825 143.988 62.837 Vooruitontvangen bedragen klimaatbeleid (vz 513) 68.604 68.604 0 Vooruitontvangen bedragen Geluid (vz514 59.966 59.966 Vooruitontvangen bedragen BLS 0 2.792.300 2.792.300 27.161.985 32.599.290 21.656.318 38.104.956 Saldo bijdrage van derden (31-12-2008) -Saldo werkdeel WWB 2008 15.389.117 -Overige bijdrage van derden 178.403 15.567.520 Niet uit de balans blijkende verplichtingen Waarborgen en garanties Het in de balans opgenomen bedrag voor verstrekte waarborgen aan natuurlijke- en rechtspersonen kan als volgt naar de aard van de geldlening gespecificeerd worden: Geldnemer Oorspronkelijk bedrag Borg-stelling d per gewaarborg gewaarborgd per Diversen 11.944 100% 8.385 5.035 Bejaardentehuizen c.a. 54.385 100% 35.701 31.763 Instellingen gehandicaptenzorg 2.505 100% 1.250 1.160 Gemeenschappelijke regelingen 641.719 div 67.512 63.586 Sportverenigingen 7.975 100% 5.212 6.048 118.060 107.592 Garanties met indirect kredietrisico (achtervang) Achtervang waarborgfondsen Achtervang 10 woningbouwinstellingen 50% 285.545 265.754 403.605 373.346 Bij Achtervang waarborgfondsen stond de garantie vorig jaar nog op 100%, deze is echter maar 50% doordat het Rijk voor de andere 50% borgstelling geeft. Lease- en meerjarige verplichtingen Aan leaseverplichtingen voor o.a. auto s, automatiseringsapparatuur en andere apparatuur is in 2007 een bedrag betaald van ruim 137.000 euro. Aan meerjarige huurcontracten voor gebouwen, automatiseringsapparatuur, koffieautomaten etc. is er in 2007 een bedrag betaald van ruim 2,1 miljoen. Verder is er nog een verplichting met betrekking tot het overgenomen onderhoud aan bomen van de Stichting de Biesbosch. In 2000 is hiervoor een afkoopsom betaald door Stichting De Biesbosch van 522.483. De ontvangen afkoopsom is gestort in de Algemene Exploitatie reserve.