cntracties, gemelli, bservatie bledverlies cntracties Zie algemeen werkschema: zrg aan de vlwassene Leerdelen Na het drwerken van dit prtcl kan je: Een patiënte pnemen p een verlsafdeling Adequaat gegevens verzamelen Bevindingen en resultaten drbellen naar de arts Beleid f standaardprtcl uitveren GVO geven en patiënte/partner geruststellen Cmmunicatie veren via de systematiek van SBAR Inzicht in de pathlgie rnd preterme cntracties, tclytica, PPROM Zrgvrager Zrgverlener Vrbereiding Gekmen p eigen initiatief Drverwezen dr (huis)arts f zelfstandige vredvruw Drverwijzing via spedpname Kennis pnameprcedure ZH Kennis pathlgie Gegevens verzamelen Dssier pmaken Materiaal Dssier en/f pnamepapieren van het Mederbekje, identiteitsdcumenten van de patiënte CTG-testel RR-meter, thermmeter Infuusmateriaal en materiaal vr bledafname Vrgeschreven medicatie en bijhrend materiaal ifv bereiding Infuuspmp Maandverband, nderlegger en netbrekje PROM-test Steriel speculum FFN-swab Nierbekkens en papieren zakdekjes Onderzekshandschenen Zwangerschapsschijf Echtestel Materiaal ifv afname urinecultuur Materiaal ifv afname vaginale kweek Omgeving Vldende medische interventinele uitgeruste arbeidskamer Rustige mgeving Eenpersnskamer kan mgelijks p medische indicatie Nazrg Patiënte en partner geruststellen GVO geven Herhaling van infrmatie is p zijn plaats Mederbekje en, identiteitsdcumenten teruggeven Cllega s afdeling briefen ivm beleid Arbeidskamer pruimen en pnieuw klaarzetten na reiniging Ndige administratie in rde brengen Brandbaar materiaal in vuilbak (Infuus)naalden in naaldcntainer Glas in vrziene cntainer Arbeidskamer laten reinigen vlgens prcedure Echtestel prper maken en terug p rsprnkelijk plaats brengen 1
cntracties, gemelli, bservatie bledverlies Bezek beperken Stap Actie Opmerkingen 1 Administratieve pname Identiteitsbewijs vragen Mutualiteitgegevens cntrleren Bledgrepkaart nakijken GBS-status verifiëren Behandelende arts navragen Gewenste kamer Te verwittigen cntactpersn Huisarts/wijkgezndheidscentrum navragen Anamneseblad invullen Armband vr de patiënte met identificatiegegevens en tweede bij eventuele allergieën In een dringende situatie met van deze vlgrde van stappen afgeweken wrden en afhankelijk van de situatie meten er eerst medische handelingen gesteld wrden en vlgt later de administratieve pname, het tijdstipt van prepen van een arts is afhankelijk van de bservatie/ernst Verwittig tijdig je cllegavredvruw ifv assistentie Identificatie blijft steeds priritair 2 Opname nderzek Algemene gezndheids- en psychische testand van de vruw bserveren Verlskundige vrgeschiedenis evalueren Cntrle van de parameters: RR, p, t, AH Navragen allergieën/medicatiegebruik/abusus (rken, alchl, druggebruik) RR kan verhgd zijn mwille van de pijn Temperatuursstijging kan wijzen p een infectie als rzaak van de preterme cntracties 3 Verlskundig nderzek Inspectie: 'grtere' buik kan wijzen p een tweelingzwangerschap, plyhydramnin Inspectie van vaginaal verlies Bij PPROM: cntrle p aspect, heveelheid, geur, kleur Palpatie: lkalisatie FHT, hardheid uterus bevelen, ligging van de baby Auscultatie: minimum 30 min CTG registratie maar mgelijks langer ifv diagnsestelling en bij tediening medicatie Cntrle van de zwangerschapsduur Vaginaal tucher znder glijmiddel enkel bij dreigende partus Een FFN-swab wrdt niet afgenmen bij cerclage, PPROM, bledverlies, placenta praevia, vaginale cïtus in de vrbije 24u Grndige bevraging naar de plaats van de pijn, aard, patrn, relatie met andere symptmen, relatie met vrig vaginaal nderzek, laatste vaginale cïtus, reeds ingenmen medicatie, externe factren, infectieparameters, GBSstatus, uterusafwijkingen, vrgeschiedenis van preterme cntracties, aanwezigheid van Palpatie met vrzichtig en krt uitgeverd wrden m bijkmende stimulatie te vrkmen Maak een differentiaal diagnse p evenals de vrbeschikkende factren Echgrafische cntrle ifv liggingscntrle, gewichtsschatting en testand baby adhv bifysisch prfiel Echgrafische cntrle ifv 2
cntracties, gemelli, bservatie bledverlies een cerclagedraad transvaginale cervixlengtemeting 4 Beleid uitveren (diagnse is gesteld dr de gynaeclg) Opnamegesprek met infrmatie ver de prcedure (inclusief aandachtspunten en risic s) en anamneseblad invullen Prikken van waakinfuus in cmbinatie met bledafname Andere nderzeken p indicatie uitveren Opstarten tclytica Tedienen van lngrijping Indien krts: Paracetaml IV Antibitica IV na afname van culturen Strikte bedrust gedurende eerste dag en nadien individueel met de arts te bespreken Verlaat de vruw niet! Gebruik geen glucse 5% bij patiënten met (zwangerschaps)diabetes Geen tclyse bij pre-eclampsie, ante-partumbleding, IUGR/fetale nd, intrauteriene infectie Geen Adalat bij cardiaal belaste patiënten Geen Indcid bij patiënten met ernstige nierinsufficiëntie/ maagdarmbledingen, gastrdudenaal ulcus, gastritis KRAAMAFDELING/MIC Bedrust vlgens advies behandelde arts Fraxiparine en TED-kusen bij strikte bedrust Hulp bij het tilet bij strikte bedrust Vedingsadvies ifv ptimale darmwerking en dagelijks stelgangdrang, eventueel tedienen van vezels, z ndig medicatie Dagelijks cntrle via CTG vlgens prcedure Dagelijks cntrle van de vitale parameters vlgens prcedure Blednderzek en andere nderzeken herhalen vlgens prcedure Tweede kuur Celestne kan herhaald wrden Celestne zrgt vr een verandering in het fetaal hartpatrn Kan pstpartum kan Celestne tegediend wrden bij patiënten met HELLP Cntrle van de glycemie bij patiënten met (zwangerschaps)diabetes mwille van het anti-insuline effect van Celestne INTRA-UTERIEN TRANSPORT BESPREKING MET DE KINDERARTS IFV OPNAME OP n* CONTACT MET VROEDVROUW/VERPLEEGKUNDIGE n* 3
cntracties, gemelli, bservatie bledverlies Uitveren PROM-test Jacquemyn, Y. (2012) Prcedurebek VERLOSKUNDE. Leuven: Acc. Dörr P.J., Khuw V.M., Jacquemyn Y., Nijhuis J.G. (2010), Obstetrische interventies, Reed Business, Amsterdam Dank aan de dienst verlskunde-gynaeclgie OLV-, campus Aalst en de dienst verlskunde-gynaeclgie Sint-Blasius, Dendermnde en de dienst verlskunde-gynaeclgie UZ, Gent 4
cntracties, gemelli, bservatie bledverlies Opname gemelli Zie algemeen werkschema: zrg aan de vlwassene Leerdelen Na het drwerken van dit prtcl kan je: Een patiënte pnemen p een verlsafdeling Adequaat gegevens verzamelen Bevindingen en resultaten drbellen naar de arts Beleid f standaardprtcl uitveren GVO geven en patiënte/partner geruststellen Inzicht in de pathlgie rnd tweelingen Inzicht in het prtcl OPNAME BIJ PRIMAIRE GEPLANDE SECTIO Inzicht in het prtcl ASSISTENTIE BIJ EPIDURALE ANALGESIE Inzicht in het prtcl FUXUS Vrbereiding Nazrg Zrgvrager Zrgverlener Gekmen p eigen initiatief Drverwezen dr (huis)arts f zelfstandige vredvruw Drverwijzing via spedpname Kennis pnameprcedure ZH Kennis pathlgie Gegevens verzamelen Dssier pmaken Patiënte en partner geruststellen GVO geven Herhaling van infrmatie is p zijn plaats Mederbekje en, identiteitsdcumenten teruggeven Drverwijzen en begeleiden naar materniteit f andere afdeling Cllega s afdeling briefen ivm beleid Arbeids- en verlskamer pruimen en pnieuw klaarzetten na reiniging Ndige administratie in rde brengen inclusief - Gebrteaangifte - Kennisgeving - Frmulieren tweelingenstudie Placenta(s) pbergen vlgens prcedure tweelingenstudie Twinteam cntacteren binnen de 24u na gebrte van de tweeling Materiaal Dssier en/f pnamepapieren van het Frmulier inzake tweelingenstudie Mederbekje, identiteitsdcumenten van de patiënte CTG-testel vr tweelingen met vrkeur vrzien van een scalpelectrde f twee CTGtestellen RR-meter, thermmeter Infuusmateriaal en materiaal vr bledafname Blaassndeset Maandverband, nderlegger en netbrekje Brandbaar materiaal in vuilbak (Infuus)naalden in naaldcntainer Glas in vrziene cntainer Kamer(s) laten reinigen Dekenset pruimen vlgens prcedure Instrumentenset natellen en reinigen/pruimen vlgens prcedure 5
cntracties, gemelli, bservatie bledverlies Verlskundig materiaal: frceps/ventuse, medicatie, 2Xbledbuisjes/pH-buisjes m NS bled af te nemen, drie navellintjes/drie navelklemmen m de navelstrengen te merken Dubbel instrumentenset partus Dubbel dekenset partus Vliezenbreker Hechtdraad 2xsteriele, verwarmde deken 2xreanimatiemateriaal vr pvang baby (nagekeken p juiste werking) Baby-unit klaar vr de pvang van de twee pasgebrenen Materiaal ifv epidurale analgesie Materiaal ifv vrbereiding secundaire/spedsecti Omgeving Vldende medische interventinele uitgeruste arbeids- en verlskamer Warme pvangruimte vr de baby Rustige mgeving Stap Actie Opmerkingen 1 Administratieve pname Identiteitsbewijs vragen Mutualiteitsgegevens cntrleren Bledgrepskaart nakijken GBS-status verifiëren Behandelende arts navragen/keuze kinderarts Gewenste kamer Te verwittigen cntactpersn Huisarts/wijkgezndheidscentrum navragen Handtekenen van het infrmed cnsent Anamneseblad invullen Armband vr de patiënte met identificatiegegevens en tweede bij eventuele allergieën In een dringende situatie met van deze vlgrde van stappen afgeweken wrden en afhankelijk van de situatie meten er eerst medische handelingen gesteld wrden en vlgt later de administratieve pname Identificatie blijft steeds priritair 2 Opname nderzek Algemene gezndheids- en psychische testand van de vruw bserveren Verlskundige vrgeschiedenis evalueren Cntrle van de parameters: RR, p, t, AH Blednderzek afnemen vlgens prtcl Andere nderzeken p indicatie 6
cntracties, gemelli, bservatie bledverlies Navragen allergieën/medicatiegebruik/abusus (rken, alchl, druggebruik) 3 Verlskundig nderzek Inspectie Palpatie: lkalisatie 2XFHT, hardheid uterus bevelen, 2Xligging van de baby Auscultatie: 30 min CTG registratie van beide kinderen Echgrafische cntrle bij twijfel ligging Cntrleer duidelijk dat het een verschillende registratie betreft! Gebruik een tweeling CTGtestel met verhging van één basislijn. Gebruik bij vrkeur een scalp vr de eerst gelegen baby 4 Beleid uitveren Opnamegesprek met infrmatie ver de prcedure (inclusief aandachtspunten en risic s) en anamneseblad invullen Vrwaarden vr vaginale partus: Vruw wrdt vrbereid p een mgelijke secti (zie prtcl pname bij primair geplande secti ) Uitveren van preperatief blednderzek indien ng niet gebeurd is p vrhand in cmbinatie met een waakinfuus - Onderste kind in hfdligging - Geen andere cntraindicaties vr vaginale partus Uitveren van een kruispref Andere nderzeken p indicatie uitveren Operatiehemdje aanden (znder BH en slip) Diensten verwittigen vlgens prcedure (anesthesist, kinderarts, nenatlgie) met de bdschap van een makende tweelinggebrte Uitleggen dat patiënten NUCHTER met blijven - Beide kinderen zijn ged te vlgen via CTG en er is geen fetale nd - Geen mnchriale mnamnitische tweeling - Geen cnjined twins EERSTE STADIUM Vcht parenteraal Tijdens de arbeid is er cntinue fetale mnitring Ech-testel is steeds aanwezig in de arbeids-verlskamer Crrecte evaluatie en registratie van de vrdering Vrzie steeds een lege blaas, na het plaatsen van de epidurale analgesie, kan dit dmv een verblijfskatheter Eerste stadium is gelijkend p een spntane arbeid van een eenling met bewaking van gede cntracties dmv ptimalisatie en/f amnitmie en gede pijnverlichting bij vrkeur een epidurale analgesie Tweede vredvruw is steeds prepbaar ifv cmplicaties en/f partus Ongeveer twee uur vr de start van het persen, wrdt de verlskamer peratineel Cntrleer duidelijk dat het een verschillende registratie betreft! Gebruik een tweeling CTGtestel met verhging van één basislijn Gebruik bij vrkeur een scalp vr de eerst gelegen baby 7
cntracties, gemelli, bservatie bledverlies gemaakt vr de partus van een tweeling inclusief de reanimatiekamer vr de pvang van de beide kinderen TWEEDE STADIUM Tweede vredvruw is aanwezig bij aanvang van het persen Gynaeclg en kinderarts vlgens afspraak maar bij vrkeur bij aanvang persen Er is cntinue fetale mnitring van de beide kinderen Zrg vr functinele en regelmatige cntracties dmv xytcine-infuus Wees zeker van een lege blaas Bevalling van de eerste baby is gelijkend zals een eenling Nteer het gebrte-uur van de eerste baby Navelstreng wrdt afgeklemd (herkenbaar als navelstreng van de eerste baby) dch de placenta wrdt niet verlst Er wrdt GEEN medicatie tegediend zals na een eenlinggebrte Eerste baby wrdt enkel getnd aan de uders m vrijwel nmiddellijk aan te bieden aan de kinderarts ifv eerste cntrle en bijhrende zrgen afhankelijk van de testand van de baby Tweede vredvruw mvat ONMIDDELLIJK de buik van de vruw zdat een lengteligging wrdt verzekerd Arts kan de lengteligging en presentatie bevestigen na echgrafische cntrle Afwachtende huding pdat de tweede baby ptimaal kan indalen, interval is ptimaal tussen de 5 à 15 minuten (maximaal 30 minuten) Er is cntinue mnitring van de tweede baby Er wrdt ng steeds gezrgd vr functinele en regelmatige cntracties dmv xytcineinfuus Wees zeker van een lege blaas Indien ndig wrden de vliezen kunstmatig gebrken bij een ingedaald vrliggend deel Bevalling van de tweede baby is gelijkend zals een eenling dch eerder gecmpliceerder Nteer het gebrte-uur van de tweede baby Navelstreng wrdt afgeklemd (herkenbaar als navelstreng van de tweede baby) Er wrdt medicatie tegediend ifv preventie fluxus tgv baarmederatnie Tweede baby wrdt enkel getnd aan de uders m vrijwel nmiddellijk aan te bieden aan de kinderarts ifv eerste cntrle en bijhrende zrgen afhankelijk van de testand van de baby Indien een scalpelectrde aanwezig is, wrdt deze pas bij het drsnijden van het fetaal caput verwijderd Navelstreng van de eerste baby = één lintje f één navelklem Aandacht vr de verdracht van de testand van de baby naar het uderpaar Bij de partus van de tweede baby is er een verhgd risic p navelstrengprlaps, wanligging en presentatie, abrupti, uteriene dysfunctie Onmiddellijke verlssing staat niet altijd gelijk aan secti maar kan dmv kunstverlssing hetzij ventuse hetzij frceps Een secti is niet uitgeslten vr tweede lid van de tweeling na vaginale partus van het eerste lid van de tweeling Navelstreng van de tweede baby = twee lintjes f twee navelklemmen Aandacht vr de verdracht van de testand van de baby(s) naar het uderpaar 8
cntracties, gemelli, bservatie bledverlies Cntrle van de baarmedertnus en bledverlies DERDE STADIUM Verlssing van de placenta(s) Cntrle van de baarmedertnus en bledverlies Behud gedurende 24u het synt-infuus Bij ngelijkslachtige tweeling: - Enkel afname van placentastaal (tegenver de navelstreng) dat nadien ingevrren wrdt - GROEN etiket = 1 baby - BLAUW etiket = 2 baby Bij gelijkslachtige tweeling: - De placenta s wrden NIET ingevrren maar vers bewaard in de ijskast na identificatie - Enkel geel frmulier wrdt ingevuld Jacquemyn, Y. (2012) Prcedurebek VERLOSKUNDE. Leuven: Acc. Dörr P.J., Khuw V.M., Jacquemyn Y., Nijhuis J.G. (2010), Obstetrische interventies, Reed Business, Amsterdam Dank aan de dienst verlskunde-gynaeclgie OLV-, campus Aalst en de dienst verlskunde-gynaeclgie Sint-Blasius, Dendermnde en de dienst verlskunde-gynaeclgie Jan-Palfijn, Gent 9
cntracties, gemelli, bservatie bledverlies Observatie bledverlies Zie algemeen werkschema: zrg aan de vlwassene Leerdelen Na het drwerken van dit prtcl kan je: Een patiënte pnemen p een verlsafdeling Adequaat gegevens verzamelen Bevindingen en resultaten drbellen naar de arts Beleid f standaardprtcl uitveren GVO geven en patiënte/partner geruststellen Cmmunicatie veren via de systematiek van SBAR Inzicht in de pathlgie van bledverlies Inzicht in het prtcl OPNAME BIJ PRIMAIRE GEPLANDE SECTIO Inzicht in het prtcl FUXUS Zrgvrager Zrgverlener Vrbereiding Gekmen p eigen initiatief Drverwezen dr (huis)arts f zelfstandige vredvruw Drverwijzing via spedpname Kennis pnameprcedure ZH Kennis pathlgie Gegevens verzamelen Dssier pmaken Materiaal Dssier en/f pnamepapieren van het Mederbekje, identiteitsdcumenten van de patiënte RR-meter, thermmeter CTG-testel Echtestel Infuusmateriaal en materiaal vr bledafname Vrgeschreven medicatie Maandverband, nderlegger en netbrekje Bedpan Sndageset Maatbeker Steriel speculum Materiaal ifv secti Omgeving Vldende medische interventinele uitgeruste arbeidskamer Nazrg Patiënte en partner geruststellen GVO geven Herhaling van infrmatie is p zijn plaats Mederbekje en, identiteitsdcumenten teruggeven Ndige administratie in rde brengen Cllega s kraamafdeling briefen ivm beleid Arbeidskamer pruimen en pnieuw klaarzetten na reiniging Brandbaar materiaal in vuilbak (Infuus)naalden in naaldcntainer Glas in vrziene cntainer Arbeidskamer laten reinigen vlgens prcedure Echtestel prper maken en terug p rsprnkelijk plaats brengen Rustige mgeving Eenpersnskamer p medische indicatie Bezek beperken 10
cntracties, gemelli, bservatie bledverlies Stap Actie Opmerkingen 1 Administratieve pname Identiteitsbewijs vragen Mutualiteitgegevens cntrleren Bledgrepkaart nakijken Behandelende arts navragen Te verwittigen cntactpersn Huisarts/wijkgezndheidscentrum navragen Anamneseblad invullen Armband vr de patiënte met identificatiegegevens en tweede bij eventuele allergieën CARE! In een dringende situatie met van deze vlgrde van stappen afgeweken wrden en afhankelijk van de situatie meten er eerst medische handelingen gesteld wrden en vlgt later de administratieve pname, het tijdstipt van prepen van een arts is afhankelijk van de bservatie/ernst Verwittig tijdig je cllegavredvruw ifv assistentie Identificatie blijft steeds priritair 2 Opname nderzek Algemene gezndheids- en psychische testand van de vruw bserveren Verlskundige vrgeschiedenis evalueren Blednderzek afnemen vlgens prtcl Navragen allergieën/medicatiegebruik/abusus (rken, alchl, druggebruik) Wees bedacht bij ruim bledverlies p maternale shck 3 Verlskundig nderzek Cntrle van de parameters: RR, p, t, AH Inspectie van vaginaal verlies - helder rd bledverlies - bruin verlies - aanwezigheid van klnters - heveelheid bledverlies - cmbinatie met vruchtwaterverlies Palpatie: lkalisatie FHT, hardheid uterus bevelen, ligging van de baby - plankharde buik - cntracties patrn - kindsbewegingen - pijnls - pijn thv uteruslitteken Auscultatie: minimum 30 min CTG registratie maar mgelijks langer ifv diagnsestelling en bij tediening medicatie Cntrle van de zwangerschapsduur Grndige bevraging naar de plaats van de placenta, externe factren, uterusafwijkingen, vrgeschiedenis van preterme cntracties/bledverlies, aanwezigheid van een cerclagedraad, peraties aan de baarmeder Wees bedacht bij ruim bledverlies p - fetale nd - maternale shck - DIC 11
cntracties, gemelli, bservatie bledverlies Patiënte blijft nuchter vanaf pname tt nader rder 4 Beleid uitveren (na diagnsestelling dr de arts f in afwachting van de arts) Opnamegesprek met infrmatie ver de prcedure (inclusief aandachtspunten en risic s) en anamneseblad invullen Inspectie en bservatie drkruisen herhaaldelijk de uitvering Ver GEEN vaginaal nderzek uit Prikken infuus in cmbinatie met een bledafname Cntinue bleddrukregistratie Cntinue mnitring van de fetale harttnen tt bledverlies is gestpt f tt nader rder van de arts Bereid de patiënte preperatief vr dringende secti Geef z ndig zuurstf p medisch vrschrift Verlaat de vruw niet! Bij ruim bledverlies wrdt nmiddellijk een infuus geprikt en mgelijks een tweede Verwittig indien ndig de anesthesist en het peratieteam Bij ruim bledverlies wrdt 2E packed cells besteld Mgelijks k fresh frzen plasma, trmbcytenextracten (centraal infuus) Bij dringende secti verwittig naast de kinderarts, dienst nenatlgie k het lab ifv mgelijk transfusie bij de baby Plaats het bed in trendlenburg Strikte bedrust gedurende eerste dag en nadien individueel met de arts te bespreken KRAAMAFDELING/MIC Bedrust vlgens advies behandelde arts Fraxiparine en TED-kusen bij strikte bedrust Hulp bij het tilet bij strikte bedrust Vedingsadvies ifv ptimale darmwerking en dagelijks stelgangdrang, eventueel tedienen van vezels, z ndig medicatie Dagelijks cntrle via CTG vlgens prcedure Dagelijks cntrle van de vitale parameters vlgens prcedure Blednderzek en andere nderzeken herhalen vlgens prcedure ONTSLAG NA MEDISCH ADVIES Aan Rhesusnegatieve patiënten wrdt 300mcg Rhgam IM tegediend Vrwaarde kan zijn - patiënte wnt dichtbij - p elk mment van de dag een 'chauffeur' ter beschikking Jacquemyn, Y. (2012) Prcedurebek VERLOSKUNDE. Leuven: Acc. Dörr P.J., Khuw V.M., Jacquemyn Y., Nijhuis J.G. (2010), Obstetrische interventies, Reed Business, Amsterdam Dank aan de dienst verlskunde-gynaeclgie OLV-, campus Aalst en de dienst verlskunde-gynaeclgie Sint-Blasius, Dendermnde. 12