Aan de voorzitter van de gemeenteraad drs. W.J. Deetman pui 70 2511 BT DEN HAAG RI086729_12-06-2001 datum etc... Geachte heer Deetman, Hierbij treft U het initiatiefvoorstel Taaloffensief aan van de VVD-fractie, waarin wij pleiten voor de introductie van Nederlandse taalcursussen via radio, tv en nieuwe media ten behoeve van immigranten. In het CP-rapport Oudkomers in beeld van april jl. wordt een ruwe schets gegeven van de opleidingsnoodzaak m.n. voor wat betreft taalbeheersing van in Nederland aanwezige allochtonen. Die opleidingsnoodzaak wordt geschat aanwezig te zijn bij ca. 70% van de eerste generatie allochtonen, die afkomstig zijn uit andere landen dan uriname. Ons ruwweg baserend op dat CPrapport schatten wij dat het dan gaat om ca. 600.000 mensen. Voor de VVD-fractie gaat het in de eerste plaats erom dat wie zich hier blijvend vestigt geen onnodige drempels ontmoet bij de volle ontplooiing van zijn/haar talenten. En overigens constateert het CP dat voor een geslaagde integratie en voor een verhoging van de kansen op de arbeidsmarkt m.n. twee factoren doorslaggevend zijn: beroepskwalificaties in het algemeen en beheersing van het Nederlands. Aan de slechting van hindernissen op dit tweede punt tracht het voorstel dus een belangrijke bijdrage te leveren. Inzet van radio en tv voor cursussen zou o.i. in ieder geval in de hoogstedelijke gebieden dienen te geschieden als aanvulling op de reguliere inspanningen van bijv. ROC s zoals de inburgeringscursussen die nu voor nieuwkomers verplicht zijn. Educatieve radio en TV is op zich natuurlijk niets nieuws en het heeft ons eigenlijk verbaasd dat niet eerder op dit maatschappelijk zeer belangrijke punt geen initiatieven tot een doorbraak geleid hebben. De VVD geeft de voorkeur aan dat Den Haag hier als stad het voortouw neemt in een co-productie die met andere steden en het ministerie BZK alleen inspanningen zou verrichten. In concreto verzoekt de VVD-fractie Uw College om het overleg te starten met genoemde medeoverheden, eventueel via de VNG en gericht op het tot stand komen van dit Taaloffensief. Ik verzoek U dit voorstel cf. art.17 lid 1 van het reglement van orde op de agenda te plaatsen van de eerstvolgende raadsvergadering. Hoogachtend, ander chelberg, Peter mit
rv 151 RI 86729_010606 Initiatiefvoorstel Taaloffensief: Nederlands leren via de ether en nieuwe media ander chelberg Peter mit d.d. 5 juni 2001
Initiatiefvoorstel Taaloffensief Regionale radio, tv en nieuwe media worden ingeschakeld bij het geven van taalcursussen Nederlands aan Hagenaars van allochtone oorsprong. Dit dient onderdeel te zijn van een landelijke aanpak. Op basis van het CP-rapport Oudkomers in beeld van april jl. kan worden ingeschat dat een op deze wijze verbeterd aanbod van Nederlandse taalcursussen voor ca. 600.000 mensen van betekenis kan zijn. In Den Haag betreft het vermoedelijk vele tienduizenden. De VVD-fractie is er zeer positief over dat momenteel in Den Haag een versterking van het Nederlandse taalonderwijs vanuit het Regionaal Opleidingscentrum (ROC) plaatsvindt. Dit is echter vooral klassiek taalonderwijs, dat plaatsvindt in een klas-achtige situatie. Dit kent beperkingen qua bereik en effect. Nieuwe media, m.n. radio, tv, andere audio-visuele media en m.n. internet, worden momenteel niet of nauwelijks gebruikt. Hierin dient verandering te komen om de drempels naar een goede beheersing van de Nederlandse taal voor iedereen weg te nemen. Naast gebruik van ether en ICT kan inschakeling van schoolbegeleidingsdiensten, en het betrekken van werkgevers bij de organisatie van taalcursussen met het op deze wijze ter beschikking gekomen cursusmateriaal nieuwe benaderingswijzen van de doelgroepen creëren. Het permanente karakter van taalcursussen en het feit dat ze de beschikbaar zijn bij iedereen thuis geeft aan het taalonderwijs Nederlands een sterke impuls. Bijkomend effect is, dat duidelijk wordt, dat de Nederlandse samenleving de beheersing van het Nederlands een voor iedereen herkenbare norm wordt en dat iedereen in staat wordt gesteld aan die norm te voldoen. Gelet op het bovenstaande en de bijgevoegde toelichting stellen initiatiefnemers voor het volgende besluit te nemen: De raad van de gemeente Den Haag, gezien het voorstel van initiatiefnemers chelberg en mit, besluit het College van B&W te verzoeken het noodzakelijke te doen om zo spoedig mogelijk te komen tot een pakket bestaande uit a.) uitzendingen via de lokale en regionale omroepen van taalcursussen Nederlands, b.) het beschikbaar maken van didactisch materiaal via audio-visuele middelen en ICT, waaronder residentie.net; en c.) het oprichten van een vraagbaak in de Haagse regio voor de cursisten Nederlands; hiertoe in overleg te treden met besturen van andere grote steden en met de Minister van BZK belast met Integratiebeleid, zodat sprake zal zijn van een landelijke coproductie, met zo mogelijk Den Haag als eerste stad en Haaglanden als eerste regio, waarin dit wordt gerealiseerd met een streefdatum voor de start van 1 januari 2003; voor september 2001 te rapporteren over de ontvangst van dit voorstel bij andere stadsbesturen en de genoemde Minister en - indien die ontvangst positief is voor januari 2002 een eerste voortgangsrapportage van dit project voor te leggen aan de raad. Aldus besloten in de raadsvergadering van De secretaris De voorzitter
TOELICHTING Noodzaak van Nederlandse taalcursussen via ether en nieuwe media Vele immigranten hebben inmiddels geen taalcursussen meer nodig. Met name in de tweede generatie is bijvoorbeeld de situatie rond arbeidsparticipatie aanzienlijk rooskleuriger dan bijv. zo n tien jaar geleden. Een stijgend opleidingsniveau en de sterk gegroeide vraag naar arbeid blijken sterke emancipatie- en integratiemechanismen. De noodzaak tot een breed aanbod van Nederlandse taalcursussen is echter onverminderd aanwezig. Nog steeds beheersen vele opvoeders het Nederlands onvoldoende. Dit draagt bij tot de taalachterstand van jonge kinderen, die zij in de loop van hun schooltijd moeilijk meer inlopen. Wie het Nederlands gebrekkig beheerst, zal worden geconfronteerd met achterstanden op de arbeidsmarkt en de overige deelname aan de samenleving. Met name voor de zgn. oudkomers is er een aanzienlijke problematiek van zowel gebrek aan gewone deelname aan de Nederlandse samenleving, die zich uit in afhankelijkheid van familieleden, kennissen etc. Daarbij speelt soms een aanzienlijke psychische problematiek Voor oudkomers betekent een gebrekkige beheersing van de Nederlandse taal vaak een ernstige beperking bij om- en bijscholingstrajecten 1. De instroom van nieuwe allochtonen in Nederland is een permanent gegeven; alleen al in een stad als Den Haag is de instroom enige duizenden per jaar. Via gebruikelijke kanalen kunnen zij niet voldoende worden bereikt. Taalcursussen via ether en nieuwe media moeten het bereik van de bestaande klassieke cursussen aanvullen. Waarom zijn bestaande cursussen op zich niet voldoende? Veel opvoeders zitten in een situatie waarin zij de cursussen moeilijk kunnen bijwonen (door beperkingen in kinderopvang, moeilijke inpasbaarheid van het lesrooster in de dagelijkse activiteiten, eventuele culturele barrières etc.). Er zijn en blijven wachtlijsten bij de conventionele cursussen Hoge uitvalpercentages bij bestaande cursussen Ondanks recente uitbreiding in Den Haag blijft er een relatief beperkt bereik van bestaande cursussen. Taalcursussen via ether en nieuwe media bieden permanent gelegenheid tot opfrissen van kennis. Buiten de ROC s aangeboden cursussen zijn relatief onbekend en ontoegankelijk. Een zelfstandig effect van het geven van taalcursussen via ether en nieuwe media is, dat voor iedereen, autochtoon en allochtoon, duidelijk wordt dat van iedereen wordt gevraagd dat men de Nederlandse taal voldoende beheerst. Het verzorgen van optimale en permanente toegankelijkheid van taalonderwijs is wellicht naast de wettelijke bepalingen m.b.t. inburgering en de daarbij behorende inburgeringscursussen een sterk normzettend mechanisme.
Inhoud taaloffensief Het Haagse College, met name wethouder Heijnen, treedt in overleg met andere grote steden en met Minister van Boxtel om het taaloffensief te realiseren. Het taaloffensief betreft: 1. Permanente uitzending van cursussen Nederlands via lokale en regionale omroepen, via radio en tv, bestemd voor (om te beginnen) sprekers van de belangrijkste allochtone talen. 2. Het beschikbaar komen van taalcursussen via internet (Den Haag, ook via residentie.net) 3. Idem via CD-roms, video- en cassettebanden. 4. Oprichting van een vraagbaak, back-office voor cursisten. Wellicht één vraagbaak per stedelijke regio, bereikbaar per telefoon en e-mail. Het aanbod via deze wegen zien wij niet in de plaats van, maar aanvullend op de reguliere inburgeringscursussen. Voor cursussen via de ether lijken de regionale en lokale omroepen, eventueel ook migrantenomroepen, het meest geschikt. Voor ander cursusmateriaal kan gebruik gemaakt worden van de openbare bibliotheken en eventueel andere distributiekanalen (bijv. culturele verenigingen). De vraagbaken kunnen wellicht via de ROC s, wellicht ook door anderen, commerciele taleninstituten worden ingericht. Belangrijk is dat de distributiekanalen en uitvoeringsorganisaties waarborgen dat deelname aan cursussen vrijwel drempelloos is voor de doelgroepen. Het concept: taalcursus bij U thuis dient voorop te staan. Daarnaast kan inschakeling van schoolbegeleidingsdiensten, en het betrekken van werkgevers bij de organisatie van taalcursussen met het ter beschikking gekomen cursusmateriaal nieuwe benaderingswijzen van de doelgroepen creëren. De vervaardiging van cursusmateriaal en de distributie ervan betreft o.i. een publieke taak, die echter goeddeels onder condities van concurrentie kan worden aanbesteed. Daarmee wordt o.i ook recht gedaan aan de positie van reguliere commerciële aanbieders van taalcursussen. Door ons wordt momenteel geen kostenraming voor dit voorstel opgesteld, omdat die afhangt van de definitieve vorm die dit voorstel gaat krijgen, het aantal cursussen, de soort contracten die kunnen worden afgesloten met leveranciers en distributeurs, het aantal steden dat in een co-productie wil meedoen en de o.i. noodzakelijke Rijksbijdragen. Het betreft immers een probleem van nationale omvang. Het zal echter duidelijk zijn, dat indien Den Haag hiertoe het voortouw neemt, Den Haag ook bereid moet zijn tot een evenredige bijdrage. Daarvoor acht de VVD-fractie met name binnen de budgetten voor het Masterplan Mensenwerk echter ruimte aanwezig. NOOT 1.Voor de problematiek van de oudkomers, zie CP, Oudkomers in beeld, april 2001.