POWERSESSIE 1B ZET HET ARBEIDSRECHT OPTIMAAL IN Mr. Liane van de Vrugt 8 maart 2016 1 DE SPELREGELS BW Beleidsregels RPETZ Beleidsregels Beoordelingskader Poortwachter STECR WERKwijzers Werkwijzer RIV-toets in de praktijk NVAB-Richtlijnen, geneeskundige standaarden etc. NIET: WVP! 2 DE HOOFDREGEL geen arbeid, geen loon (7:627), tenzij: niet-werken voor risico van werkgever komt werknemer vakantie geniet werknemer door ziekte verhinderd is de bedongen arbeid te verrichten 3 1
WANNEER IS ER SPRAKE VAN ZIEKTE? Geen definitie in BW Ziek (beter: arbeidsongeschikt) zijn = op medische gronden ten gevolge van een naar medisch objectieve maatstaven gemeten ziekte of gebrek niet kunnen of niet mogen verrichten van de bedongen arbeid 4 IS ER WEL SPRAKE VAN ZIEKTE? Hypochonders Alcohol- en drugsverslaafden Zwaarlijvigen M.E./burn-out Cosmetische ingreep IVF Situatief arbeidsongeschikten (arbeidsconflict, geen ziekte) 5 STECR WERKWIJZER (1) 6 2
STECR WERKWIJZER (2) 70.000 tot 100.000 ziekmeldingen na arbeidsconflict 2 VRAGEN 1. Is de wn door ziekte verhinderd de bedongen arbeid te verrichten? 2. Is er sprake van een arbeidsconflict? 7 STECR WERKWIJZER (3) 8 STECR WERKWIJZER (4) 3 SCENARIO S 1. Ziekte zonder conflict: Beleidsregels Beoordelingskader Poortwachter 2. Conflict zonder ziekte: oplossen 3. Ziekte en conflict: beleidsregels en oplossen 9 3
STECR WERKWIJZER (5) DIVERSE ROLLEN VLGS STECR Huisarts: curatief Bedrijfsarts: wat kan wn nog wel Verschil van mening over inzetbaarheid? Advies bedrijfsarts is doorslaggevend Bedrijfsarts heeft dubbelrol: naast medische rol ook een adviserende/interveniërende rol 10 ARBEIDSCONFLICT, GEEN ZIEKTE HOGE RAAD (MAK/SGBO): Wanneer sprake is van een verstoorde arbeidsverhouding kan zich de situatie voordoen dat de wn zich o.g.v. (dreigende) psychische of lichamelijke klachten niet in staat acht tot het verrichten van zijn werkzaamheden, hoewel ten aanzien van de arbeidsgeschiktheid geen medische beperkingen van psychische of fysieke aard kunnen worden vastgesteld, zodat van arbeidsongeschiktheid t.g.v. ziekte in de zin van art. 7:629 BW geen sprake is. 11 ARBEIDSCONFLICT, GEEN ZIEKTE De wn die zich hierop beroept zal feiten en omstandigheden moeten stellen en zonodig aannemelijk moeten maken dat de arbeidsomstandigheden, door een oorzaak die in redelijkheid voor rekening van de wg behoort te komen, zodanig waren dat, met het oog op de (dreiging van) psychische of lichamelijke klachten, van hem redelijkerwijs niet kon worden gevergd dat hij zijn werkzaamheden zou verrichten. 12 4
ARBEIDSCONFLICT, GEEN ZIEKTE Wn is gehouden om alle medewerking te verlenen aan inspanningen die erop gericht zijn de oorzaken daarvan weg te nemen Geldt dat ook voor mediation? (pro)actievere opstelling van wn Een conflict los je op door te praten! Wn heeft recht op loon ex 7:628 BW (100%) Werkweigering levert geen ontslaggrond op 13 WIJZIGINGEN DOOR WWZ NB: m.i.v. 1 april 2016 vervalt 7:627 7:628 lid 1: Geen arbeid, toch loon tenzij wg kan bewijzen dat het niet verrichten van de overeengekomen arbeid in redelijkheid voor rekening van de wn komt Parl. Geschiedenis: in de praktijk geen wezenlijke verandering in risicoverdeling STECR: denkbaar dat bij arbeidsconflicten stelplicht en bewijslast bij wg komt te liggen 14 LOON STOPZETTEN Geen recht op loondoorbetaling ex 7:629 lid 3 BW indien: de werknemer opzettelijk zijn ziekte heeft veroorzaakt de werknemer valse informatie heeft verstrekt voor de tijd gedurende welke de werknemer door zijn toedoen zijn genezing belemmert of vertraagt weigert passende arbeid te verrichten zonder deugdelijke grond weigert mee te werken aan het opstellen, evalueren en bijstellen van een PvA zonder deugdelijke grond zijn aanvraag om een WIAuitkering te laat indient 15 5
LOON OPSCHORTEN Een werknemer moet de controle- en verzuimvoorschriften opvolgen, mits 1) de voorschriften redelijk zijn 2) schriftelijk zijn gegeven, en 3) betrekking hebben op het verstrekken van inlichtingen die de werkgever nodig heeft om het recht op loon vast te stellen 16 STOPZETTEN VS OPSCHORTEN STOPZETTEN Wettelijke verhoging Wettelijke rente Geen boete Osv kan OPSCHORTEN Geen wettelijke verhoging Geen wettelijke rente Wel boete Osv alleen bij bijkomende omstandigheden NB: NB: in beide gevallen onverwijlde mededeling aan wn het opzegverbod tijdens ziekte geldt niet als wn zonder deugdelijke grond weigert mee te werken aan zijn reintegratie 17 DE DOORWERKENDE ARBEIDSONGESCHIKTE Hoge Raad: na 2 jaar passend loon voor passende arbeid Werkgever moet ingaan op aanbod werknemer voor passende arbeid, tenzij hij aantoont dat dat in alle redelijkheid niet van hem kan worden gevergd Kosten, oorzaak, duurzaamheid, organisatie 18 6
WAT ALS ARBEIDSONGESCHIKTE WERKNEMER OPNIEUW UITVALT? 7:629 BW: 104 weken recht op 70% loon indien wn de bedongen arbeid niet verricht De wn verricht aangepast/passende arbeid A.o. loopt door als bedongen arbeid niet wijzigt Geen recht op ZW als < 35% a.o. (geen no-risk) Geen recht op loon Ook niet op grond van redelijkheid en billijkheid 19 WAT ALS ARBEIDSONGESCHIKTE WERKNEMER OPNIEUW UITVALT? Hoge Raad 30/09/2011 (JAR 2011/277) Wn heeft niet vier weken de bedongen arbeid verricht zodat ex art. 7:629 lid 10 BW geen nieuw recht op loondoorbetaling is ontstaan Het wettelijk stelsel brengt mee dat, indien de wn als gevolg van de re-integratie andere (passende) werkzaamheden is gaan verrichten zonder dat de passende arbeid de bedongen arbeid is geworden, en hij na afloop van de periode van 104 weken opnieuw door ziekte uitvalt, de werkgever niet gehouden is (wederom) diens loon door te betalen. 20 Q U I Z 7
Uw werkneemster wil haar borsten laten vergroten. Op de dag van de ingreep meldt zij zich ziek. Wat doet u? a) U weigert de ziekmelding: ze is toch niet ziek? b) U zet het loon stop: tijdens en na de ingreep is er wellicht sprake van ziekte maar die ziekte heeft zij opzettelijk veroorzaakt. c) U betaalt alleen 70% van het loon: er bestaat geen recht op een aanvulling tot 100%. d) U heeft hier vantevoren duidelijke afspraken over gemaakt: dit kost haar vakantiedagen. 22 Uw werknemer bereikt de einde wachttijd. Net voor het einde meldt hij zich arbeidsgeschikt en wil zijn eigen werk weer te hervatten. Wat doet u? a) U laat hem meteen toe tot het werk: dat scheelt misschien een loonsanctie! b) U meldt hem per direct arbeidsgeschikt: nu kan u de werknemer eindelijk ontslaan. c) U laat de werknemer niet toe tot zijn werk: dit Lourdeseffect roept terecht vragen op. Laat de bedrijfsarts eerst maar een medisch oordeel vellen. d) U laat de werknemer niet toe: de WIA-keuring wordt afgewacht d t l t d d 23 U heeft een slecht nieuwsgesprek met een werknemer. Direct daarna meldt hij zich ziek. Wat doet u? a) U weigert de ziekmelding en stopt het loon. b) U laat een spoedcontrole uitvoeren. c) U ontslaat de werknemer op staande voet. d) U gaat opnieuw het gesprek aan. 24 8
Uw werknemer heeft zijn heup gebroken. De re-integratie komt maar moeizaam op gang en stagneert. De werknemer wil op vakantie naar Gambia. Wat doet u? a) Iedereen heeft recht op vakantie, hij dus ook. b) Als hij maar niet gaat vliegen: dat is slecht voor zijn heup. c) U vraagt de bedrijfsarts om een medisch oordeel of de beperkingen wel juist zijn ingeschat. Reintegratie gaat vóór vakantie. d) U geeft geen toestemming: als hij vakantie kan genieten kan hij ook re-integreren. 25 U krijgt een loonsanctie omdat uw BA volgens het UWV een ri-blokkerend advies heeft gegeven door een te zware urenbeperking aan te nemen. U roept de wn op, maar die houdt het naar eigen zeggen nog geen uur vol. Wat doet u? a) U vraagt een bekortingsverzoek aan: de praktijk heeft immers uitgewezen dat de wn het ook niet kan. b) U zet het loon stop omdat de wn zonder deugdelijke grond weigert om passende arbeid te verrichten. c) U stelt de bedrijfsarts aansprakelijk omdat die een foutief medisch oordeel heeft gegeven. d) U doet zowel a, b als c. 26 Wat is het verschil tussen psychische arbeidsongeschiktheid en fysieke arbeidsongeschiktheid? a) Een wereld van verschil: je kan/mag niks. b) Één verschil: je kunt de werknemer niet aanspreken op houding en gedrag want dan komt het nooit meer goed. c) Niets, de wettelijke verplichtingen zijn hetzelfde. d) De re-integratie komt langzamer op gang omdat ze eerst een tijd rust nodig hebben. 27 9
Tips & Trics Begin vanaf dag 1 met re-integratie! Aarzel niet met het opleggen van sancties Blijf communiceren met de werknemer zelf Blijf kritisch richting Arbodienst/derden: de WVP bestaat, maar daar staat niets in! 28 V R A G E N 10