Fysiotherapie Oefeningen na reconstructie voorste kruisband
Inleiding Deze folder is een aanvulling op de al door u verkregen in-formatie over de voorste kruisbandreconstructie en bevat een aantal adviezen en oefeningen. Lees deze folder rustig en aandachtig door en wendt u met vragen tot de afdeling fysiotherapie. Kijk voor telefoonnummers op de achterkant van de folder. Na de operatie De dag van de operatie blijft u in bed en u krijgt geen fysio-therapie. U heeft een drukverband om het hele been, dat na ongeveer 24 uur wordt verwijderd. Fysiotherapie De eerste dag na de operatie leert u van de fysiotherapeut een aantal oefeningen. Als u de oefeningen beheerst, moet u deze in het vervolg zelfstandig uitvoeren. Doel is dat u de knie tot 90 kunt buigen en dat uw boven-beenspier sterk genoeg is om het been op te tillen. Tevens leert u lopen met krukken en, zo nodig, trap te lopen. Hierbij mag het geopereerde been worden belast op geleide van de pijn. Als u deze doelen heeft bereikt, mag u naar huis. Oefeningen Voor elke oefening geldt: Ieder uur oefenen, alle oefeningen 10 herhalen. U mag tijdens het oefenen trek of rek voelen in de knie. Ook wat toename van pijn is acceptabel, maar dit moet na enige tijd rust weer afgenomen zijn. In het begin draagt u nog een drukverband, u mag dan gerust oefenen. Als het drukverband er af gaat, zal het oefenen steeds beter gaan. 2
Als er een aanhoudende toename van zwelling, warmte of pijn in de knie ontstaat, heeft u mogelijk iets te veel gedaan. U dient dan frequentie en/of intensiteit van de oefeningen te verminderen. Meldt u dit ook aan de behandelende fysiotherapeut. Eventueel kunt u de knie koelen met een ijspakking in een handdoek of washandje. Deze oefeningen zijn ook belangrijk om een trombo-sebeen te voorkomen. Oefening 1 Beweeg de voeten volledig op en neer. Oefening 2 Leg uw been gestrekt neer en druk uw knieholte in de matras, zodat uw bovenbeen spieren aan spannen. 5 tellen vast houden. 3
Oefening 3a Voeten op de grond Schuif de voet steeds verder naar achter totdat er een rekkend gevoel optreedt in de knie 5 tellen vasthouden. Oefening 3b Onderbeen hangt vrij. Breng het geopereerde been verder naar achter m.b.v. het nietgeopereerde been totdat er een rekkend gevoel optreedt in de knie 5 tellen vasthouden. Oefening 4 Ga goed achter in de stoel zitten zodat het bovenbeen gesteund wordt. Strek de knie en maak het been zo recht mogelijk. 10-30 tellen vast houden. 4
Lopen met krukken zet beide krukken naar voren. zet uw geopereerde been tussen de krukken. stap met het nietgeopereerde been voorbij het geopereerde been; steun deels op de krukken en deels op het geopereerde been. Traplopen Zorg ervoor dat u met één hand steunt op de leuning, en met de andere hand steunt op de kruk. Trap op: Eerst het niet-geopereerde been een trede omhoog plaatsten, vervolgens het geopereerde been en de kruk bijplaatsen. Trap af: Eerst de kruk op de volgende trede plaatsen, direct gevolgd door het geopereerde been. U stapt bij met het nietgeopereerde been. 5
Ontslag Ontslag volgt als de knie rustig is en u zonder risico zelfstan-dig kunt lopen. Meestal is dit op de derde dag na de operatie. U zult thuis de oefeningen moeten voortzetten. Daarnaast zullen de oefeningen na enige tijd worden uitge-breid en verzwaard. Het is daarom nodig dat u na ontslag uit het ziekenhuis doorgaat met fysiotherapie. De eerste 4 weken thuis De eerste week thuis bestaat uit zoveel mogelijk rust. Rust is van essentieel belang voor een goede genezing. De nieuwe kruisband moet de tijd krijgen om goed vast te groeien in de knie. Bij het lopen maakt u daarom altijd gebruik van twee krukken. Uw dagelijkse activiteiten zijn in deze periode beperkt tot het gebruik maken van maaltijden, toiletbezoek en het oefenen. De fysiotherapeut instrueert u hoe u de knie strekt en buigt en hoe u uw spiergevoel traint. De eerste vier weken na de operatie kunt u nog niet zelf autorijden. Hervatten van het dagelijkse leven en werkzaamheden (vanaf ongeveer 4 weken) U leert steeds zelfstandiger te bewegen. U werkt aan het herstel van het normale looppatroon. U leert weer lopen zon-der krukken en oefent samen met de fysiotherapeut om het geopereerde been goed te gebruiken. De knie is steeds beter te bewegen. Ook de kracht en de coördinatie van de spieren nemen toe. In deze periode mag u beginnen met fietsen en auto rijden. De fysiotherapeut houdt de mate waarin de knie kan worden belast nauwkeurig in de gaten. Daarbij let hij op zwelling, warmte, pijn en de mate waarin u de knie kunt buigen en strekken. Als u de knie zwaarder kunt belasten, kunt u inten-siever trainen, o.a. lopen zonder krukken. 6
In deze periode kunt u weer beginnen met werken. Wanneer u uw werk weer kunt hervatten, hangt af van het soort werk dat u doet en de mate waarin de knie tijdens het werk wordt belast. Als u vooral zittend werk doet, kunt u zes weken na de operatie meestal weer aan de slag. Zwaar lichamelijk werk, zoals in de horeca of in de bouw, kunt u pas na 3 maanden hervatten. Als u gaat werken, blijft u wel bij de fysiotherapeut komen voor controle en behandeling. Terugkeer naar zwaardere belasting en sport (vanaf ongeveer 6 tot 9 maanden) U leert de knie zwaarder te belasten met (sport-)specifieke trainingen zoals fietsen, steppen, roeien, (hard-)lopen en stabiliteitstrainingen. Met deze specifieke training bereidt u de knie voor op inten-sieve belasting. Dit is van belang als u werk doet waarbij u veel staat, loopt, trap loopt of tilt en de kniebelasting dus groot is. Een goed gebruik van de knie tijdens het werk is belangrijk en draagt bij aan een goed herstel. Ook als u (weer) wilt gaan sporten, is een specifieke trainin-gen belangrijk. De meeste sporten kunnen na 6 maanden weer beoefend worden. Sommige contactsporten, zoals voetbal, volleybal, basketbal en hockey kunnen pas na acht maanden hervat worden. Als u weer wilt gaan werken en/ of sporten, is het verstandig om dit te bespreken met de orthopeed en/ of de fysiothera-peut en de bedrijfsarts. Vragen Voor verdere vragen over de oefeningen kunt u contact op-nemen met de afdeling Fysiotherapie Reinier de Graaf Gasthuis Delft, telefoon 015-260 33 42 Diaconessenhuis Voorburg, telefoon 070-340 12 60 Heeft u andere vragen dan kunt u tijdens kantooruren te-recht bij de orthopedisch consulent, telefoon 015-260 38 20 Buiten kantooruren kunt u voor calamiteiten terecht bij uw huisarts. 7
foldernr. 000 versie oktober 2011 8