Orthopedie. Instructies voor patiënten met een kunstknie

Transcriptie

1 Orthopedie Instructies voor patiënten met een kunstknie

2

3 Geachte mevrouw/mijnheer, In deze folder vindt u een aantal richtlijnen/instructies, die u goed kunt gebruiken nadat u een knieprothese heeft gekregen. Na de operatie zal de orthopeed aangeven wanneer u uit bed mag en de therapie kan gaan starten. Hierna zult u weer leren lopen met krukken of een ander loophulpmiddel en oefeningen krijgen om het buigen en strekken van de knie te oefenen en de kracht en conditie te verbeteren. Na het ontslag uit het ziekenhuis volgt nog enige tijd fysiotherapeutische begeleiding. Oefeningen Over het algemeen geldt; oefen tweemaal per dag in uw eigen tempo. Forceer uzelf niet en rust voldoende. Oefening 1 tenminste ieder uur 10x Voeten optrekken en wegduwen. Alleen de voeten bewegen, de benen blijven stil liggen. 1

4 Oefening 2 5 seconden aanhouden, ieder uur 10x herhalen Span de bovenspier door uw knie maximaal te strekken. Hierbij de knieschijf optrekken. Oefening 3 5 seconden aanhouden, 10x herhalen 3x per dag. Zit op een stevige onderlaag. Terwijl u de knie in het rolletje drukt, tilt u de hak los van de bodem. Probeer de knie maximaal te strekken. Oefening 4 5 seconden aanhouden, 10x herhalen, 3x per dag. Strek de knie maximaal door uw knieschijf op te trekken. Hef het been gestrekt een stukje van de onderlaag. 2

5 Oefening 5 10 seconden aanhouden, 10x herhalen, 3x per dag. Buig de knie zo ver u kunt. Help eventueel door het gezonde been op het geopereerde been te leggen en mee te laten duwen. Oefening 6 10x herhalen, 3x per dag. Strek de knie zover u kunt; houd het been 5 tellen gestrekt vast. Laat het dan langzaam weer buigen. Oefening 7 10 seconden aanhouden, 10x herhalen, 3x per dag. Zet uw been op trede 2 van de trap, houd de leuning vast. Beweeg uw bekken naar voren, zodat de knie verder buigt. 3

6 Oefening 8 10 seconden aanhouden, 10x herhalen, 3x per dag. Zet uw been op trede 2 van de trap. Strek de knie maximaal; u kunt met de handen meeduwen. Oefening 9 5 seconden aanhouden, 10x herhalen, 3x per dag. Buig de knie door de hak naar de billen te tillen. Blijf goed rechtop staan! Oefening seconden aanhouden, 10x herhalen, 3x per dag. Strek de knie maximaal. Laat het been niet naar links of rechts draaien. Leg een dun rolletje onder de achillespees en leg een zandzak op het been, óp of net boven de knie. 4

7 Algemene raadgevingen In het ziekenhuis bent u zo goed mogelijk voorbereid op de situatie thuis. Toch is het belangrijk om op het volgende te letten: Pijn Het is verstandig pijn te zien als maat voor de druk die u op uw knie zet. Wanneer de knie pijnlijk, dik of warm wordt, kan dit een teken zijn dat u teveel heeft gedaan. Probeer zowel de belasting (in kilo s) als uw bezigheden hierop aan te passen (hoe vaak u loopt, welke afstanden enz.). Het is belangrijk om meerdere malen per dag een ijspak op uw knie te leggen. Dit bevordert het dunner worden en het verlicht de pijn. Het is belangrijk dat uw knie helemaal gestrekt kan worden. Ga daarom niet liggen met een kussen onder uw knie. Als de buiging van de knie voldoende is, kunt u gaan fietsen op een hometrainer. Doe dit altijd in overleg met uw fysiotherapeut. Probeer uw loopafstand geleidelijk te vergroten. Bij voorkeur door een wat vaker een stukje te gaan wandelen. Forceer niet! Gebruik bij traplopen aan één kant de trapleuning. Omhoog: Eerst het niet-geopereerde been omhoog en dan het geopereerde been en de kruk bijtrekken. Omlaag: Eerst de kruk en het geopereerde been omlaag. Het niet-geopereerde been volgt. Bij toename van de pijn doet u het wat rustiger aan. 5

8 Trap lopen Trap op a. Eén hand aan de leuning, één hand op de kruk. b. Plaats de voet van het niet geopereerde been op de trede. c. Plaats nu de voet van de geopereerde zijde erbij en. d...zet de kruk op dezelfde trede. Trap af a. Eén hand aan de leuning, één hand op de kruk. b. Zet eerst de kruk een trede lager. c. Plaats de voet van de geopereerde zijde op de trede waar de kruk staat. d. Nu de voet van het niet-geopereerde been er naast plaatsen. Om in de auto te stappen a. Zet de autostoel zo ver mogelijk achteruit. b. Ga zitten op de autostoel, de benen buiten. c. Draai nu de benen en de romp samen in één beweging naar binnen. Om uit de auto te stappen a. Draai benen en romp in één beweging samen naar buiten. b. Sta recht. Waar moet ik op letten na de operatie? Gedurende de eerste drie maanden na de operatie is het, om luxatie te voorkomen (dit is het uit de kom raken van het kniegewricht), erg belangrijk dat u de volgende leefregels goed in acht neemt. 6

9 Niet hurken. Niet op een lage kruk of stoel gaan zitten. Maak gebruik van een lange schoenlepel bij het aantrekken van uw schoenen. Extreme bewegingen vermijden. Los staan kan en mag. In overleg met uw fysiotherapeut leert u het gebruik van uw loophulpmiddel af te bouwen. Staan, bijvoorbeeld bij een aanrecht, kan en mag dus. Zwemmen kan en mag na ongeveer zes weken (overleg met uw dokter!). Ouderengymnastiek en (beperkt) sporten kan en mag (overleg met uw dokter!). Veel gestelde vragen na het plaatsen van een totale knieprothese 1. Hoe lang kan mijn knie pijnlijk blijven? De pijn na het plaatsen van een knieprothese wordt geleidelijk aan minder, beginnend ongeveer een maand na de operatie. Drie tot vier maanden na de operatie treedt een aanzienlijke verbetering op. Soms voelt men een doffe pijn na lange wandelingen; dit gevoel kan optreden tot ongeveer 12 maanden na de operatie. Startpijn (pijn bij de eerste stappen na het opstaan) kan nog een poosje aanhouden. Dit pijnlijke gevoel verbetert zonder behandeling. Het betekent niet dat de prothese niet goed functioneert of los zit! 2. Hoe lang blijft mijn knie dik? De knie en enkel kunnen dik worden, dit is normaal. Het dik worden vermindert door dagelijks één uur, s morgens en één uur s avonds, de benen hoog te leggen. De zwelling is over het algemeen s avonds het grootst en neemt af wanneer u de oefeningen goed blijft doen. 7

10 3. Hoe vaak moet ik oefenen en hoe weet ik dat ik teveel geoefend heb? Drie keer per dag 30 minuten oefenen, vooral het strekken en buigen van de knie is belangrijk. Voer de oefeningen serieus uit, maar overdrijf het niet! 4. Wanneer mag ik weer gaan autorijden? Autorijden is een individuele aangelegenheid. Als u voldoende controle heeft over uw geopereerde been, kunt u na zes weken weer gaan autorijden. Het is niet verstandig om te rijden wanneer u nog pijnmedicatie slikt. Raadpleeg uw arts en ook de polisvoorwaarden van uw verzekeringsmaatschappij. 5. Wanneer mag ik weer gaan fietsen? Als u voor de operatie ook al regelmatig fietste, mag u ongeveer zes weken na de operatie weer gaan fietsen. U moet wel weer voldoende controle over uw been hebben. Gebruik een damesfiets vanwege de lage instap. Het is aan te raden van tevoren te oefenen op een hometrainer. 6. Wanneer mag ik weer douchen of in bad? Wij raden u aan de wond niet nat te laten worden tijdens het douchen en baden. Als het hechtmateriaal is verwijderd, is er geen belemmering meer. 7. Wat voor soort schoenen kan ik het best aantrekken? Het is verstandig om schoenen te dragen die vast aan de voet zitten en een brede hak hebben. Hoge hakken en slippers dient u de eerste drie maanden te vermijden. 8

11 8. Moet ik een steunkous dragen? Het dragen van een steunkous helpt om de zwelling in het been te verminderen. U dient de steunkous thuis alleen te dragen als dat is afgesproken. 9. Hoe lang moet ik het bloedverdunnende middel / Fragmin blijven gebruiken? Wanneer u tijdens deze opname gestart bent met Fragmin (ten gevolge van de operatie), blijft u dit middel tot 6 weken na de operatie gebruiken tenzij de behandelend arts iets anders afspreekt. Mocht u al bloedverdunnende middelen gebruiken vóór de operatie, dan blijft u deze gebruiken. Uw dokter zal u hierover adviseren. 10. Wanneer mag ik weer op mijn zij slapen? U mag op uw zij slapen met een kussen tussen de benen, zodat u comfortabel ligt. Plaatst u nooit een kussen onder de knie. 11. Hoe verzorg ik mijn wond? De wond moet schoon en droog blijven. De huid rondom het hechtmateriaal kan er wat rood en geïrriteerd uitzien. Wanneer het hechtmateriaal na ongeveer 14 dagen verwijderd is, zal deze roodheid langzamerhand afnemen. Wanneer het wondgebied gezwollen of rood wordt of er komt vocht uit, is het verstandig met de huisarts te overleggen wat u moet doen. Na het verwijderen van het hechtmateriaal kunt u zich weer gaan douchen. Het beste kunt u de wond van boven naar beneden wassen en niet van links naar rechts. De eerste maanden is het beter om de wond met uw handen te wassen en niet met een washand. Let er ook op dat u rond het wondgebied geen crème of lotion gebruikt. 9

12 12. Hoe lang moet ik gebruik maken van een loophulpmiddel? Patiënten met een knieprothese moeten minimaal zes weken na de operatie een loophulpmiddel gebruiken. Dit is om de druk te verminderen op de knie terwijl herstel plaatsvindt. 13. Hoeveel buiging kan ik verwachten van mijn knie? Het gemiddelde is 110, maar er is niets mis met de knie als dit niet wordt gehaald. U moet wel 90 kunnen halen. 14. Hoe lang blijft mijn knie warm aanvoelen? Uw knie kan gedurende 6 tot 12 maanden na de operatie warm aanvoelen. 15. Is het normaal dat mijn knie een soort klikkend geluid maakt? Dit is normaal en niet verontrustend. Ongeveer 70 % van de patiënten met een nieuwe knie ervaren / horen een soort klikgeluid wanneer ze de knie buigen. Ten aanzien van infecties Bij infecties als; steenpuisten, blaasontsteking, longontsteking, keelontsteking, etcetera, direct uw huisarts raadplegen. Het is van belang voor het behoud van uw nieuwe knie, dat infecties snel en gericht met medicamenten behandeld worden. Voorzorgsmaatregelen thuis Haal losse kleedjes uit uw huis, dit in verband met uitglijden, waardoor de knie uit de kom kan schieten. 10

13 Zorg dat u onder de douche niet uit kunt glijden. Gebruik een badmat en steunen voor de handen. Pas op met krukken op een natte vloer. De rubberdoppen worden dan zeer glad. Suggesties en klachten De organisatie van het ziekenhuis kan altijd beter. Uw suggesties zijn dan ook van harte welkom op het patiëntenservicebureau. Ook kan het voorkomen dat u niet helemaal tevreden bent over de manier waarop u in ons ziekenhuis behandeld bent. Bespreek dit op de eerste plaats met degene die u daar verantwoordelijk voor acht, bijvoorbeeld de medisch specialist of een verpleegkundige. Lost dit gesprek uw problemen niet op, dan kunt u contact opnemen met het patiëntenservicebureau. Het ziekenhuis beschikt namelijk over meerdere procedures voor de correcte afhandeling van klachten. Het patiëntenservicebureau kan u daarbij helpen. Ten slotte wensen wij u een spoedig herstel toe. maart

14