Project: Werken aan taalontwikkeling: Het Vertelspel

Project: Werken aan taalontwikkeling: Het Vertelspel

Colofon Uitgeverij Edu Actief b.v. Meppel Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Sandra van Esveld en ROC Mondriaan Werken aan taalontwikkeling: Het Vertelspel Auteurs Titel Vormgeving Binnenwerk: DBD design / Ruurd de boer, omslag: Tekst in Beeld / Hubi de Gast ISBN 978 90 3720 375 2 Copyright 2012 Uitgeverij Edu Actief b.v. Eerste druk/eerste oplage Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912.

> Over dit project Aan dit project werk je samen met een medestudent. Daarbij werk je aan de volgende doelstellingen: Doelstellingen Je kunt activiteiten ontwikkelen die de taalontwikkeling en de sociaal-emotionele ontwikkeling van de doelgroep (0-2 en 3-4 jaar) stimuleren. Je kunt activiteiten ontwikkelen die de taalontwikkeling van de doelgroep stimuleren. Je kunt activiteiten ontwikkelen die de sociaal-emotionele ontwikkeling van de doelgroep stimuleren. Je kunt materiaal selecteren en maken dat aansluit bij de leeftijd, ontwikkelingsfase en belevingswereld van de doelgroep. Je kunt verbanden leggen tussen de wensen en behoeften van kinderen, ouders en leidsters en de opdracht van de directie van het kindercentrum. Je kunt informatie ontwerpen die het makkelijker maakt om het vertelspel te vervaardigen en te gebruiken. Je kunt het vertelspel thematisch uitwerken. Je kunt de tas zelf maken. Naast de producten die de opdrachtgever vraagt, lever je bij je docent ook een persoonlijk verslag in. In dit persoonlijke verslag is opgenomen: plan van aanpak de takenlijstjes het logboek de STARR-reflectie. Taal Taal Taal Taal Neem dit project door en onderstreep de woorden die je niet kent. Neem deze woorden over in je woordenlijst en zet de betekenis erbij. Nieuwe onbekende woorden die je tegenkomt tijdens dit project voeg je toe aan de woordenlijst. Na afloop van de cursus neem je dit overzicht op in je taalportfolio. Werkmodel: Woordenlijst Uitgeverij Edu'Actief b.v. 3

> Casus De opdracht Tanja is pedagogisch werker van een verticale groep van kindercentrum De Zonnestraal. De groep bestaat uit twaalf kinderen in de leeftijd van 0 tot 4 jaar. Deze kinderen hebben verschillende nationaliteiten. Tanja en haar collega besteden veel aandacht aan de taalontwikkeling van de kinderen. Elke dag wordt in de groep voorgelezen en worden er liedjes gezongen. Laatst las Tanja in het tijdschrift Kinderopvang informatie over het samenstellen van een vertelspel. Het Vertelspel is een tas met daarin twee prentenboeken én attributen en activiteiten die hetzelfde onderwerp hebben als de prentenboeken. Deze attributen en activiteiten kunnen gebruikt worden tijdens of na het voorlezen uit de prentenboeken. Op deze manier wordt op een interactieve manier gewerkt aan de taalontwikkeling van de kinderen. De kinderen mogen zelf een tas met een vertelspel uitkiezen. Omdat de kinderen zelf een onderwerp mogen kiezen, sluit het vertelspel aan bij de interesses van de kinderen en zijn ze erg betrokken bij de uitvoering van het vertelspel. Om deze redenen lijkt het vertelspel Tanja nu echt iets nieuws en uitdagends voor de kinderen van haar groep. Ze bespreekt het met haar collega Beiden zijn zeer enthousiast, maar waar halen ze de tijd vandaan om het spel te maken? De clustermanager komt met het idee om deze opdracht te geven aan de stagiairs van de opleidingen Pedagogisch Werker en Onderwijsassistent. 4 Werken aan taalontwikkeling: Het Vertelspel

De opdracht > Opdrachtgever De opdrachtgever is de clustermanager van kindercentrum De Zonnestraal. Jouw docent heeft Tanja gesproken en kan je eventueel nadere informatie geven. > Omschrijving opdracht Aan jullie de vraag of jullie Tanja en haar collega willen helpen. Jullie krijgen de opdracht ieder één vertelspel te maken voor kindercentrum De Zonnestraal. De opdrachtgever wil bij het vertelspel een handleiding met tips voor het gebruik en de achtergronden van het vertelspel. Daarnaast wil de opdrachtgever dat je één activiteit die je met het vertelspel kunt doen daadwerkelijk uitvoert, bijvoorbeeld het interactief voorlezen van een verhaal of het doen van een spelletje of activiteit naar aanleiding van een verhaal. > Producteisen Alle pedagogisch werkers en onderwijsassistenten van het kindercentrum moeten het vertelspel kunnen gebruiken. Het vertelspel moet aan een aantal eisen voldoen. Deze eisen gaan over het gestelde doel, de uitvoering en de inhoud. De opdrachtgever verwacht een duidelijke handleiding bij het vertelspel. Doel van het vertelspel Het vertelspel heeft als doel kinderen te stimuleren bij een aantal ontwikkelingsaspecten. De inhoud van de tas: biedt plezier aan de doelgroep biedt ondersteuning bij het voorlezen met behulp van activiteiten, beelden en geluiden stimuleert de taalontwikkeling van de doelgroep stimuleert de sociaal-emotionele ontwikkeling van de doelgroep bevat materiaal dat past bij de leeftijd, ontwikkelingsfase en belevingswereld van de doelgroep sluit aan op de wensen van de opdrachtgever (de clustermanager van het kindercentrum). Uitvoering/vorm van de tas De tas is zelfgemaakt, eventueel met gebruik van middelen van het muzisch creatief centrum. Denk bij het maken van de tas aan: veiligheid (voldoet aan de eisen van veiligheid en geschiktheid) stevigheid gebruiksvriendelijkheid duurzaamheid aantrekkelijkheid kosten. Inhoud van het vertelspel Het vertelspel heeft een duidelijke inhoudsopgave. Het vertelspel heeft een duidelijke handleiding. Uitgeverij Edu'Actief b.v. 5

Het vertelspel bevat twee prentenboeken met hetzelfde thema voor de leeftijdscategorie 0-2 jaar en 3-4 jaar. Je maakt voor het vertellen/uitspelen van een verhaal uit een van de prentenboeken: een handpop een activiteit/spelletje een liedje (je kunt ook een nieuwe tekst formuleren op basis van een bestaand kinderliedje). Je maakt de attributen van verschillend materiaal en volgens de criteria die staan op het beoordelingsformulier. Je kunt de attributen bijvoorbeeld maken van: karton/papier/hout (bordspel of puzzel) textiel (handpop) papier (bladmuziek/akkoorden van het liedje) camera, mobiele telefoon of een cd-rom (opnemen van het liedje). Het vertelspel is thematisch uitgewerkt. 6 Werken aan taalontwikkeling: Het Vertelspel

> Het Project Plan van aanpak Lees eerst het project helemaal door. Begin daarna met de uitwerking van het project zoals in dit boek beschreven wordt. Stel samen een plan van aanpak op voor het hele project. Zorg dat het plan van aanpak niet meer dan twee A4 tjes lang is. Werk de volgende punten uit: 1. Aanleiding of probleemstelling Hierbij geef je antwoord op de volgende vraag: 'Waar loopt de opdrachtgever tegenaan? 2. Doelstellingen van de opdrachtgever Behandel hier de vraag: 'Wat wil de opdrachtgever bereiken met het product dat je voor hem maakt?' 3. Beschrijving van de opdracht Ga in op de vragen: 'Wat wordt als resultaat verwacht, hoe moet het worden opgeleverd, aan welke eisen moet de opdracht voldoen?' 4. Betrokken partijen Je werkt in de projectgroep samen met verschillende mensen. Maak afspraken over de werkwijze en leg deze vast in een samenwerkingscontract. 5. Planning en afspraken Maak een planning voor de activiteiten die jullie gaan doen en verdeel daarbij de taken. Houd de opleverdatum goed in de gaten en maak afspraken over wie wat wanneer klaar moet hebben. Werkmodel: Samenwerkingscontract Laat je plan van aanpak goedkeuren door je docent/begeleider. Ieder projectlid maakt een begin met het schrijven van zijn eigen logboek. Ieder projectlid beschrijft daarin regelmatig de volgende zaken: Hoe is het samenwerken verlopen? Welke bijdrage heb jij zelf geleverd? Vind jij jouw bijdrage wel of niet voldoende? Waarom? Hebben jullie duidelijke afspraken gemaakt? Hoe is het met de afspraken in de praktijk verlopen? Werkmodel: Logboek Vooronderzoek Voordat het vertelspel gemaakt kan worden, is het belangrijk om vooronderzoek te doen. Op deze manier kun je tijdens het maken van het vertelspel rekening houden met de wensen en behoeften van de kinderen, de ouders, de pedagogisch werkers, de onderwijsassistenten en de opdrachtgever. Het vooronderzoek doe je samen met jouw projectgroep. Jullie verwerken de resultaten van het vooronderzoek in een verslag. Bespreek in elke geval de volgende onderwerpen in jullie verslag: Kijk voor meer informatie en de takenlijst op www.factor-e.nl > De ontwikkeling van de doelgroep in kaart brengen Zoek in boeken of op internet informatie over de ontwikkeling van kinderen van 0-4 jaar. In de schoolbibliotheek zijn vaak boeken met bruikbare informatie te vinden. Uitgeverij Edu'Actief b.v. 7

Maak een overzicht van de algemene ontwikkeling van kinderen van 0-4 jaar.* Maak een overzicht van de taalontwikkeling van kinderen van 0-4 jaar.* Maak een overzicht van de spelontwikkeling van kinderen van 0-4 jaar.* Maak een overzicht van de muzikale ontwikkeling van kinderen van 0-4 jaar.* Maak een overzicht van de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen van 0-4 jaar.* * Schrijf per levensjaar (0-1 jaar, 1-2 jaar, 2-3 jaar, 3-4 jaar) een kort stukje over de ontwikkeling van het kind op dit gebied. Verwerk de informatie netjes in een tabel. De informatie over de ontwikkeling van de doelgroep kun je straks gebruiken bij het samenstellen van de tas. Je kunt dan aan de hand van de gevonden informatie bepalen welke prentenboeken en extra attributen/activiteiten bij deze doelgroep de taalontwikkeling en sociaal-emotionele ontwikkeling het meest stimuleren. > Inventariseer de wensen De clustermanager van het kindercentrum verwacht een overzicht van de wensen en behoeften van de kinderen, ouders, pedagogisch werkers en onderwijsassistenten wat betreft de inhoud van het vertelspel. Als je nog geen stage loopt, doe je dit onderzoek in je eigen omgeving of op school. Probeer dan op een creatieve manier aan je informatie te komen, bijvoorbeeld door ouders, broertjes en zusjes van klasgenoten te interviewen. Je interviewt een paar ouders en paar kinderen. Maak van tevoren een vragenlijst, zodat je alle benodigde informatie kunt verzamelen. Onderzoek en beschrijf welke thema s favoriet zijn bij de doelgroep. Onderzoek en beschrijf welke prentenboeken, activiteiten/spelletjes en liedjes favoriet zijn bij de doelgroep. Bezoek met jouw projectgroep de bibliotheek op school of in de wijk. Selecteer tien prentenboeken en tien liedjes voor de doelgroep. Noem ook vijf punten waar je op let bij je keuze. Bezoek de speelgoedwinkel. Maak een lijst van tien stuks activiteiten/spelletjes die favoriet zijn bij de doelgroep. Werkmodel: Interviewen > De inhoud van Het Vertelspel Je weet nu wat de doelgroep leuke thema s vindt en welke prentenboeken, activiteiten/spelletjes en welk speelgoed favoriet zijn bij kinderen van 0 tot en met 4 jaar. Je kunt nu analyseren wat de inhoud van het vertelspel moet worden. Je legt een verband tussen de wensen en de behoeften van de kinderen, de ouders en de opdrachtgever. Daarvoor maak je een overzicht van de mogelijkheden. Maak een top 5 van de meest geschikte thema s en prentenboeken die jullie onderzocht hebben. Leg uit waarom dit de juiste thema s en prentenboeken zijn. Maak een overzichtslijst met vijf activiteiten/spelletjes. Verklaar ook hier jullie keuze. Maak een top 5 van de meest geschikte liedjes die jullie onderzocht hebben en verantwoord jullie keuze. 8 Werken aan taalontwikkeling: Het Vertelspel